kırkağaç araştırmaları sempozyumu bildirileri - Kırkağaç Kaymakamlığı

has bir planlaması ve mimari yapıları bulunuyordu. Bu sayede bir kentin ve onu
oluşturan mimari yapıların başka yerde taklidini görmek mümkün değildi. Aslında her
şehrin ve yörenin insanı, gelenek-görenekleri, giyim kuşam tarzları, konuşma aksanı,
mutfak kültürü vb. pek çok değerleri ile de bir kültür zenginliğine sahipti. Öyle ki, bu
özellikleri ile insanların nereli olduklarını çoğu kere sormadan kestirmek mümkün
oluyordu. Ne yazık ki, küreselleşen bir dünyada, yerel kültürler giderek kaybolmaya yüz
tuttu ve adeta “tek tip insan” olarak nitelendirebileceğimiz bir anlayış hakim olmaya
başladı. Karşı konulması oldukç a zor olan böyle bir süreç, olumlu gibi görünen
yönlerinin yanında pek çok kaygıyı da beraberinde getirmiştir. Bunların başında, yerel
kültür değerlerinin ciddi anlamda kaybolması ve buna bağlı olarak da bir anlamda
köksüz ve kimliksiz bir kuşağın hızla ortaya çıkarak yaygınlaşması gelmektedir.
Konuya gelenekli mimarimiz ve onların oluşturduğu tarihi kentlerimiz açısından
bakacak olursak, böyle bir değişimin olumsuz yönlerini somut şekilde izleyebiliriz.
Zira, bugün şehirleşmede ve mimari kimlikte de benzer bir durum yaşanmaktadır.
Artık, New York’ta ya da Tokya’da gördüğümüz bir gökdelenin benzerini dünyanın
herhangi bir köşesinde, hatta yurdumuzda da görmek mümkün olmaktadır. Böylece
şehirlerimiz kendi kimliğini kaybetmekte; insanımız çoğu kez yaşadığı kente
yabancılaşmakta, her geçen gün yepyeni sorunlarla yüz yüze gelmektedir.
Oysa bizim, kökleri yüzlerce yıllık geçmişe dayanan bir şehir kültürümüz ve milli
mimarimiz vardı. Merhum bilge mimar Turgut Cansever’in ifadesiyle “20. asrın
dengesizlik ve tutarsızlıklarının aşılması için Osmanlı şehirleri tarih boyunca vücuda
getirilmiş çok önemli bir örnek teşkil etmektedir.” 1 Ne yazıktır ki, günümüzde bu model
yeterince örnek alınmadı ve şehirlerimiz giderek özünden ve kimliğinden uzaklaştı. 20.
yüzyılda, yeni teknikler, yapı malzemeleri ve yeni anlayışla birlikte şehirlerimiz
yüzyılların birikimi olarak edindiği oluşumunu ve mimari kimliğini hızla yitirmeye
başladı. Bu bağlamda, “dünya evlerinin en insanisi” olarak nitelendirilen gelenekli
evlerimizin çoğu birer birer yıkılarak, yerlerine betonarme, çok katlı yenileri inşa edildi.
Bunların sayısı çoğalınca, şehirlerimizin de silüeti değişmeye, kimliği giderek yok
olmaya yüz tuttu. Fakat değişen sadece, gelenekli mimarimiz ve şehirlerimiz değildi. Bu
durum, toplumumuzun temeli olan aile yapısını, dolayısıyla toplum hayatımızı
1 Turgut Cansever, Ev ve Şehir, İstanbul, 1994, s.32.
2