Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
likleri öznel çalışmalarla değerlendirildi. (Resim<br />
1-2). Bu noktada, yani nesnel çalışmaların, öznel<br />
çalışmalarla kişiselleştirilmesi sürecinde, mimarın<br />
kente ve <strong>koruma</strong>ya bakışı, değerleri aktif rol oynamaktadır.<br />
Çalışma alanı olarak seçilen Yalıboyu Evleri ise,<br />
bir alt ölçekte, kentle ve yapılarla kurduğu ilişkilerin<br />
inceleneceği ayrı bir bütün olarak kabul edilmektedir.<br />
Çalışma alanı, dokunun evrim sürecini<br />
temsil eden farklı yapı türlerini içeren çok yoğun<br />
geleneksel konut dokusunu içermektedir. Alan<br />
çalışmasının temel amacı, <strong>tarihi</strong> süreklilik içinde,<br />
dokunun dönüşüm süreci içinde gelişmiş farklı<br />
yapı türlerini belirlemek, bu türlerin değişimlerini<br />
incelemek ve bu süreklilik içine yerleştirilecek<br />
“yeni öncü tipi- new leading type” 21 için yaşama<br />
kültürünün sürdürülebilir değerlerini saptamaktı.<br />
Yapı türlerini belirlemek üzere, yapıların mimari<br />
özellikleri ve onları yaratan sosyo- kültürel yapı<br />
incelenmiştir. Değişen zaman ve yaşam şekillerinin,<br />
yapı türleri özelinde incelenmesi, sürekliliğin<br />
nasıl sağlandığını ya da nasıl kesintiye uğradığını<br />
anlamak için önemli bir yöntemdir. Değişimin<br />
mimari üzerine yansımasını anlamak ve günümüze<br />
kadar takip ederek bugünkü yansıma biçimini<br />
bulmak sorunun da çözümü demekti. Dönüşüm<br />
süreci içinde, Amasya konutunun arketip anlamları<br />
incelenmekte, bunların içinden yeni yapılarda<br />
sürdürülebilir olanlar saptanmaktadır.<br />
Amasya, Yalıboyu Evleri’nde kullanılan metodoloji,<br />
bağlamın kendine özgülüğünü göz önünde<br />
bulundurarak, farklı alanlar için de kullanılabilir.<br />
Bağlamın özelliklerini göz önünde bulunduran ve<br />
yaratıcı çalışma olanağı sağlayan, bu metodolojinin<br />
esnekliği, onu farklı alanlara da uygulanabilir<br />
kılmaktadır. Mimar dokuyu anlama ve yorumlamadaki<br />
bireyselliğini yansıtarak, metodolojiyi<br />
yeniden tasarlayabilir. Bu bağlamda, sorunun çözümü,<br />
dokuyu kendine özgü bir mimari gelenek<br />
olarak anlamak ve bugünün gereksinimlerini ve<br />
teknolojiyi, bu geleneği sürdürmek için kullanabilmekte<br />
yatmaktadır.<br />
Yalıboyu Evleri’nde Konutun Arketip Anlamlarının<br />
Sürdürülebilir Özellikleri<br />
Yalıboyu evlerinde tipolojiler <strong>tarihi</strong> dokunun değişim<br />
süreci içinde farklılaşarak günümüze kadar<br />
gelmişlerdir. Geleneğin, normların ve üslupların<br />
fiziki biçimler yoluyla anlatımları olarak konutun<br />
arketip anlamları ise değişim süreci içinde sürekliliklerini<br />
koruyarak günümüze ulaşmışlardır. Yeniyi<br />
oluştururken, bu anlamları keşfederek, göz<br />
önünde bulunduran tasarımcı, dokunun doğal<br />
değişim sürecinde yerini alacak bir tasarım yapabilir.<br />
Yapım sistemi ve teknolojiyle tanımlanmayan<br />
ve yaşama kültürünün özünü oluşturan, bu<br />
arketip anlamların bir çoğu yeni yapı tasarımında<br />
sürdürülebilir.<br />
Geleneksel bağlamda, yaşama kültürünün sürdürülebilir<br />
özelliklerini belirlemek için, konutun arketip<br />
anlamları arasından eleştirel bir seçim yapmak<br />
gereklidir. Mimarinin özünü oluşturan bu<br />
anlamlar, toplumun sürekli değişen yaşamlarının,<br />
yerin biçimleri yoluyla anlatımları oldukları için,<br />
günümüz kültürel bağlamında tekrar değerlendirilmeleri<br />
gereklidir. Tasarımcının yaratıcılığı ve<br />
gelenekseli yorumlama yeteneği bu değerlendirmeyi<br />
yapabilmesi için çok önemlidir. (Resim 3).<br />
Okunaklı Mimarlık<br />
Geleneksel yapı üretim sürecinde oluşan modüler<br />
planlama yaklaşımı, ölçek, kütle ritmi ve cephe<br />
düzeni açısından yapılı çevre bütünlüğü üzerindeki<br />
düzenleyici etkisi açısından önemli bir etmendir.<br />
Her ne kadar yalnızca yapım sisteminin<br />
bir sonucu olarak görülse de, yapı üretim süreçlerinde<br />
kullanıcının önceliği, mekandan doku geneline<br />
kadar her ölçekte insancıl bir modülasyon<br />
sisteminin oluşumunda etkili olmuştur. Geleneksel<br />
çevre, bu modülasyon sisteminin anlatımsal<br />
gücüyle birlikte, kendisini oluşturan yaşama kültürünü<br />
bütünüyle yansıtmaktadır. Bu anlamda,<br />
geleneksel yapılardaki modül kullanımı, yeni yapılarda<br />
da gelenekseldeki ölçekle ve parçalı mi-<br />
Resim 3. Cephe Düzeninde arketip anlamlar<br />
54<br />
dosya <strong>tarihi</strong> <strong>çevrede</strong> <strong>koruma</strong>: yaklaşımlar, uygulamalar-1
Change language