Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
Dosya 14.1: tarihi çevrede koruma - Mimarlar Odası Ankara Şubesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
sorun olarak izlenmiştir. Bezirgan Çarşısı’nda,<br />
esnaf bir araya gelerek çarşı sokağı cephelerinin<br />
ve sokağın tonoz örtüsünün sıva, badana ve boya<br />
müdahalelerini yaptırmıştır (Resim 5). Esnafın<br />
beğenisi doğrultusunda yapılan bu müdahaleler,<br />
yapıya fiziksel ve estetik olarak uygun olmayan<br />
müdahalelerdir. Esnafın bunu gerçekleştirirken<br />
danışacağı uzman bir birimin bulunmaması 13 ,<br />
potansiyel olan bu birlikteliği bir soruna dönüştürmüş,<br />
çevrenin değerlerinin tahribatına neden<br />
olmuştur. Benzer bir sorun Adana Ramazanoğlu<br />
Çarşısı’nda da görülmektedir. Çimento sıva ile<br />
yapıya ait bazı izler yok edilmiş, dükkan cepheleri<br />
pembeye boyanarak özgün görünümü yok<br />
edilmiştir.<br />
Resim 5. Bezirgan Çarşısı, esnafın yaptırdığı sıva, badana ve boya<br />
eylemlerinden sonra<br />
palı çarşı gibi yapılardan oluşan Tarihi Ticari<br />
Merkezlerdeki müdahalelerde, mimari uyum ve<br />
problemlere çözüm oluşturmak açısından <strong>koruma</strong>da<br />
bütüncül davranılması gerekmektedir. Birçok<br />
dükkân ve bununla birlikte birçok mülkiyet<br />
içeren bu alanların mimari karakterleri gereği,<br />
maliklerinin de birlikte hareket etme zorunluluğu<br />
bulunmaktadır. Örneğin Kahramanmaraş<br />
kapalı çarşısında üst örtünün nem almasından<br />
kaynaklanan sorun, tek bir dükkânın kendi üst<br />
örtüsünü onarması ile çözülememektedir. Bu<br />
durum gözönüne alınarak, kimi Koruma İmar<br />
Planlarında bireysel müdahaleler engellenmiştir.<br />
Örneğin Adana Koruma İmar Planı, Tarihi Ticari<br />
Merkezde ferdi onarımları reddetmekte, Özel<br />
Proje Alanlarının tanımlandığı planda, bu alanlarda<br />
bulunan maliklerin bütüncül müdahaleleri<br />
uygun görülmektedir.<br />
Bunun yanı sıra, birlikte hareket etme, bir potansiyel<br />
olarak görülmekle birlikte, kimi zaman<br />
yanlış müdahalelerle büyük bir sorun olarak da<br />
izlenebilmektedir. Örneğin, parçalı mülkiyete<br />
sahip olan Gaziantep’te bulunan Yeni Han ve<br />
Tuz Han’da ortak sorunlar; bakım, güvenlik, çatının<br />
aktarımı gibi dükkân maliklerinin oluşturdukları<br />
yönetim ve aidat ile kendi aralarında çözülebilmektedir.<br />
Burada esnafın birlikte hareket<br />
edebilmesi bir potansiyelken, esnafın aralarında<br />
toplanan para ile çeşitli müdahaleler gerçekleştirmesi<br />
Kahramanmaraş Bezirgan Çarşısı’nda bir<br />
• Sürekliliği olan bir onarım politikası, Tarihi Ticari<br />
Merkezlerde izlenememektedir. Örneğin<br />
Gaziantep’te Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün son<br />
yıllardaki restorasyon atağı, belediyenin 5226<br />
sayılı yasa ile oluşan onarıma katkı payını kullanarak<br />
Tarihi Ticari Merkezinde gerçekleştirdiği<br />
müdahaleler, Avrupa Birliği projesi bağlamında<br />
aktarılan fonların kullanımı ve kentin turizm<br />
potansiyelinden kaynaklanan bireysel girişimler<br />
sonucu gerçekleştirilen kısa süredeki hızlı onarımlar,<br />
sürekliliği olan bir <strong>koruma</strong> politikasının<br />
ürünleri olmayıp; tekil fonlar ve siyasal söylemlerle<br />
hız kazanmış müdahalelerdir 14 .<br />
Bu müdahaleler, restorasyon faaliyetleri tamamlandıktan<br />
sonra yapıların sürekli bakımını, onarımını<br />
sağlayacak bir modele sahip değildir. Örneğin<br />
Gaziantep’te bulunan Milet Han, Şıra Han<br />
restore edildikten sonra herhangi bir bakım müdahalesi<br />
yapılmadığından tekrar onarıma ihtiyaç<br />
duyar hale gelmektedir.<br />
3. KULLANIMA DAYALI SORUNLAR<br />
Bugün kentlerin hala canlılıklarını koruyan Tarihi<br />
Ticari Merkezlerinde bulunan bu yapılar, işlevselliklerini<br />
sürdürebildikleri gibi, kent içinde yüksek<br />
ranta sahip alanlarda bulunmaları, yapıların korunması<br />
açısından yeni potansiyellerle birlikte bir<br />
takım baskı ve problemleri de beraberinde getirmektedir.<br />
Bunlar:<br />
• Ranta dayalı sorunlar: Tarihi Ticari Merkezlerin<br />
kentlerin arsa ve emlak değeri yüksek olan alanlarında<br />
bulunması, halen kentin idari ve diğer<br />
sosyal mekânlarına yakınlığı veya içiçe bulunması,<br />
bu alanlarda yapılaşma ve imar hareketleri<br />
açısından baskılar oluşturmuş ve halen de oluşturmaktadır.<br />
Bu durum Tarihi Ticari Merkezler-<br />
46<br />
dosya <strong>tarihi</strong> <strong>çevrede</strong> <strong>koruma</strong>: yaklaşımlar, uygulamalar-1
Change language