Anton Çehov

yemek yerken bitişik odada birinin yüksek sesle esnediğini duydum. Ben şaşırarak
kapıya baktım, çünkü ancak bir erkek böyle esneyebilirdi.
Şaşırdığımı gören Çikamasova:
- Piotr Semyonoviç'in kardeşi, kaynım Yegor Semyonoviç, diye durumu açıkladı.
Bir yıldan beri bizimle birlikte oturuyor. Kusuruna bakmayın, yanınıza çıkamaz.
Đnsan kaçkınıdır, yabancılardan utanır hep. Son zamanlarda manastıra kapanmak
gibi bir niyeti var... Görevdeyken hakkını yemişler. O da üzüntüsünden böyle
yapıyor.
Akşam yemeğini bitirdiğimizde, Çikamasova, Yegor Semyoniç'ın kiliseye bağışlamak
amacıyla kendi eliyle işlediği papaz atkısını gösterdi. Bunun üzerine Maneçka da
bir an ürkekliğini üzerinden atarak babası için ördüğü bir para kesesini
getirdi. Ben örgüyü çok beğenmiş gibi yapınca genç kız kıpkırmızı kesildi,
eğilip annesinin kulağına bir şeyler fısıldadı. Bunun üzerine annesinin yüzü
kıvançla parladı, bana birlikte sandık odasına gitmemizi önerdiler. Burada beş
tane büyük sandık, bunlardan başka birçok küçük sandık ve kutular gördüm.
Bayan Çikamasova;
- Bunlar hep çeyiz. Hepsini kendi elimizle işledik, diye fısıldadı.
Đnsanın içini karartan bu sandıkları gördükten sonra konuksever ev sahiplerinden
izin isteyip yanlarından ayrıldım. Gitmeden önce benden ilerde gene gelip,
kendilerini ziyaret etmem konusunda söz aldılar.
Ancak aradan yedi yıl geçtikten sonra bir davada bilirkişi olarak aynı kasabaya
yolum düştüğünde verdiğim sözü yerine getirebildim. Tanıdık eve girer girmez
gene aynı "ah"ları duydum. Beni tanımışlardı... Ama tanımayabilirler miydi Đlk
ziyaretim bu insanlar için önemli bir olaydı, az raslanan önemli olaylarsa kolay
kolay unutulmaz. Daha da şişmanlayan, saçları kırlaşan Bayan Çikamasova yerde
sürünerek mavi bir bezi biçiyor; kızıysa kanepeye oturmuş, gergef işliyordu.
Odanın tabanında gene bez kırpıntıları, evin her yerinde naftalin kokusu,
duvarda gene çerçevesi kırık aynı portre... Bununla birlikte birtakım
değişiklikler yok değildi. Piskopos portresinin yanına Piotr Semyonoviç'in resmi
asılmıştı, ev sahibeleriyse yas giysileri içindeydi. General olmasının ardından
Piotr Semyonoviç bir hafta bile yaşayamadan ölmüştü.
Eski günler anıldı, bir ara generalin dul karısı ağlamaya başladı:
- Ah, üzüntümüz büyük! Artık Piotr Semyonoviç yok! Kızımla yetimiz şimdi, bizi
düşünecek kimsemiz kalmadı. Gerçi Yegor Semyonoviç sağ ama onunla ilgili iyi
şeyler söyleyemeyeceğiz. Alkole düşkünlüğünden... manastıra da almadılar. Şimdi
kederinden daha çok içiyor. Soylular Birliği Başkanı'na gidip içkiciliğini
anlatacağım. Biliyor musunuz, birkaç kez sandıkları açıp Maneçka'nın çeyizlerini
aldıktan sonra gezgin duacılara dağıtmış. Böyle giderse Maneçkam büsbütün
çeyizsiz kalacak. Sandıklardan ikisi tamtakır boşalmış.
Maneçka sıkıntıyla:
- Siz neler söylüyorsunuz, anne! dedi. Duyanlar da gerçek sanacak. Ben hiçbir
zaman evlenmeyeceğim, hiç!
Maneçka bunları söylerken heyecan içinde tavana bakıyordu. Sözlerinin
doğruluğuna kendisinin de inanmadığı belliydi.
O sırada evin girişinde dazlak kafalı, çizme yerine lastik ayakkabılar giymiş,
ufak yapılı bir adam bir an görünüp kayboldu. Oradan sıçanların çıkardığı
hışırtıya benzer birtakım sesler duyulmaya başladı.
"Yegor Semyonoviç olmalı" diye düşündüm. Anneyle kızına daha bir dikkatli
baktım. Đkisi de yaşlanmış, çökmüşlerdi. Annenin saçları gümüş gibi parlıyordu,
kızın rengi sararıp solmuştu. Đkisini görenler annenin kızından ancak beş yaş
büyük olduğunu sanırlardı.
Anne biraz önce aynı şeyi söylediğini unutmuş olmalı ki:
- Soylular Birliği Başkanı'na gidip anlatacağım durumu, kaynımı şikayet
edeceğim, dedi. Yegor Semyonoviç diktiklerimizin hepsini gizlice aşırıp,
günahlarını bağışlatmak için yoksullara dağıtıyor. Maneçkam çeyizsiz kalacak,
dedi.
Maneçka utancından kızardıysa da bu sefer bir şey demedi.
Anne:
- Hepsini yeniden dikmek gerekiyor, bizse o kadar varlıklı değiliz, dedi.
Maneçka da;
- Biz artık yetimiz, diye ekledi.