Anton Çehov

Evi ilk ziyaretimin üzerinden hayli zaman geçti. Albay Çikamasov'dan karısıyla
kızına selam getirmiştim. Bu ilk ziyaretimi hiç unutmadım. Unutmak elde mi ki
Sizi evin girişinde karşılayıp salona götürürken yüzünde korku ve şaşkınlık
okunan, ufak tefek, solgun, kırk yaşlarında bir kadıncağızı gözünüzün önüne
getirin. Ona göre siz hem "yabancı bir konuk", hem "genç bir erkek"siniz, işte
bunlar onu şaşırtıp korkutmaya yetmiştir. Elinizde ne sopa, ne balta, ne de
tabanca vardır, üstelik, dostça gülümsemektesinizdir; gene de kadıncağızı
kuşkudan kurtaramazsınız.
Kadın ürkek bir sesle:
- Kiminle onurlanıyorum, efendim diye sordu.
Siz onun Çikamasov'un karısı olduğunu hemen anlarsınız.
Kendinizi tanıtır, niçin geldiğinizi söylersiniz. Bu sefer korkunun, şaşkınlığın
yerini sevinç çığlıkları, bayılmak üzere baygınlaşan gözler alır. Sevinç anlatan
"ah"lar evin girişinden salona, salondan oturma odasına, oturma odasından
mutfağa, oradan da bodruma yankılanır. Çok geçmeden küçük evin köşesi-bucağı her
tondan neşeli "ah"lara boğulur. Beş dakika sonra oturma odasında büyük, yumuşak,
insanı sımsıcak kucaklayan kanepeye kurulduğunuzda bütün sokağın "ah"larla
çınladığını duyarsınız.
Oturduğum yerin hemen yanıbaşında mendile sarılıp bir sandalyeye konulmuş
terlikler hem taze keçi derisi, hem de naftalin kokuyordur. Pencere önlerindeki
saksılarda ıtırlar, tül perdeler, perdelerde besili sinekler. Duvarda, camının
bir köşesi kırık, çerçeveli bir piskopos portresi. Piskoposun arkasında
sıralanan, solmaktan limon rengini almış bir sürü nine, dede resmi... Masanın
üstünde bir yüksük, bir makara iplik, yarısı örülmüş bir çorap; yerde kumaş
parçaları, ipek işlemeli bir kadın bluzu. Bitişik odada şaşkın, ürkmüş bir
kocakarı yerdeki kumaş kırpıntılarını toplamaya çalışmakta...
Bayan Çikamasova;
- Bağışlayın, bizim burası çok dağınık, dedi.
Benimle konuşurken bir yandan da yerdeki kumaş kırpıntılarının toplandığı odaya
sıkıntılı bakışlarla bakıyordu. Odanın kapısı ikide bir birazcık aralanıyor,
sonra hemen kapanıyordu. Çikamasova kapıya doğru seslendi:
- Ne var Ne istiyorsun
Kapının arkasından bir kadın sesi:
- O est mon cravette, lequel mon père m'avait envoyé de Koursk (27) diye sordu.
- Ah, est-ce, Marie que... (28) Şimdi uygun olur mu Nous avons done chez nous
un homme très peu connu par nous... (29) Neyse, Lukerya'ya soruver.
Çikamasov'un kıvançtan kızaran yüzünden; "Görüyorsunuz, biz ne güzel Fransızca
konuşuyoruz!" diye böbürlenme okunuyordu. Az sonra kapı açıldı; uzun müslin bir
entari giymiş, on dokuz yaşlarında, selvi soylu, incecik bir genç kız girdi
içeriye. Beline sırma işlemeli bir kemer takmıştı, kemerden sedef kakmalı bir
yelpaze sarkıyordu. Kız içeri girer girmez reverans yaptı, aynı anda da yüzü
kızardı. Kızarıklık önce uzun, çopur burnuna, oradan gözlerine, şakaklarına
yayıldı.
Çikamasova şarkı söyler gibi;
- Kızım! diye tanıttı onu. Maneçka, bu da...
Adımı söyledim, sonra evlerinde gördüğüm dikiş işlerinin çokluğuna şaşırdığımı
belirttim. Anne-kız başlarını önlerine eğdiler.
Bayan Çikamasova:
- Voznesenye kasabasında panayır vardı da. Panayırdan her zaman çokça kumaş
alır, bir sonraki panayıra değin hepsini dikeriz, dedi. Dikişler terziye
yaptırılmaz bizim evde. Kocam Piotr Semyonoviç'in fazla bir geliri yoktur, o
nedenle biz fazla lükse kaçmayız. Her zaman kendi işimizi kendimiz görürüz.
- Ama bunca giyeceği kim giyer Evde yalnızca iki kişi değil misiniz
- Ah, bunlar giymek için değil! Giyilir mi hiç Çeyiz bunlar!
Genç kızın yüzü pancar gibi kızardı.
- Aman anne, sen neler söylüyorsun Konuğumuz da söylediklerini gerçek
sanacaklar. Ben hiç evlenmeyeceğim ki...
"Evlenme" sözünü söylerken gözlerinin parladığını açıkça görmüştüm.
Derken, sofraya çay, bisküvi, reçel, tereyağı kondu; ardından ahududu, kanyak
geldi. Saat yedide altı çeşitten oluşan akşam yemeği sofrasına oturduk. Biz