PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

olan `Ata' İbn Ebi Rabüh 403 ki Mescid-i Hargunda etrafinda toplananlara f ıkıh
anlat ır, hadis riyayet eder ve dini meseleleri ö ğretirdi. Üçüncüsü ise, pek çok
sahabiden ders alm ış, sonra İbn cAbbüs' ın talebesi olmu ş, Mekke'nin me şhur
fakih ve müftilerinden say ılan Tavas İbn Keysün404 dir.
Şurasuu da unutmamak lân ındır ki, Mekke, sonra da Medine, bir hacc ve
ziyaret mahalli olmalar ı itibariyle her iki şehrin de İslâm âleminde ayr ı bir
mevkii vard ır. Her sene buralara gelen binlerce ziyaretçi aras ında muhtelif
ülkelerin fakih, müfessir ve muhaddislerinin de bulunmas ı, ilim hayat ının
canlılığını muhafaza etmesini sa ğlayan başhca âmillerden birisi sayılmak icab
eder; çünkü bu çe şit toplant ılarda cereyan eden müzakerelerin, bilhassa hadislerin
teyid, takviye ve ne şri yönünden rolü çok büyüktür.
c. Küfe
Daha önce de i şaret etti ğimiz gibi Küfe, Şimale uzanan İslâm filtilhatı
s ıras ında ordu kanirgühl olarak tesis edilmi ş bir şehirdi. Bununla beraber bu
şehrin bulundu ğu ülke, yani cIrük, geçmi ş as ırlar ın medeniyet izlerini ta şıyan
bir yer olup, Babillilerin, Asurlar ın, Keldanilerin, Fürs ve Rumlar ın hepsi
burada birbirinden farkl ı devletler kurmu şlard ı. Müslümanlar (Oluer ibnu'l-
Hattüb devrinde buralar ı istilâ edip Ba şra ve Küfe şehirlerini kurunca, Medüin'in
liazineleri, Babil ve Iffire'nin medeniyeti buralara intikal enni ş 405, her
iki şehir de kısa bir zamanda ilim dünyas ının iki büyük merkezi haline gelmiştir.
Kiife, bidayette bir ordu karargühl olarak kuruldu ğu için, ordu içinde
bulunan bir çok sahabi buraya gelmi ş bulunuyordu. Fakat `Ali İbn Ebi
Medine'yi terkederek hilâfet merkezini Kilfe'ye nakletmesinden sonra şehir
geçici bir karargülı merkezi olmaktan ç ıkm ış, her gün süratle geni şleyen büyük
bir devletin makam olmu ştur. Bu sebepten pek çok sahabe buraya yerle
şmi ş ve ömürlerinin sonuna kadar burada ya şanuşlard ır.
Kilfe'ye yerle şmi ş olan sahabilerin ilim yönünden en me şhurları, şüphesiz
`Ali İbn ELI Tülib ve