PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
yaz ıp yazmad ıkları hakk ında her hangi bir kayda rastlanmamaktad ır. Keza<br />
ashabtan Ebn Umöme el-Böhilrye kitöbetu'l-Slm hakk ındaki görü şü sorulduğu<br />
zaman, onun, bunda bir beis görmedi ği belirtilmekte, fakat hadis yaz ıp<br />
yazmad ığı hakkında her hangi bir bilgi verilmemektedir 290. Sahabeden Vösile<br />
ibnu'l-Eska`ın halka imla yolu ile hadis yazd ırdığına ve halkın onun önünde<br />
hadis yazd ığına dair haberler zikredilmektedir 291. Buna rağmen, Vasile'nin<br />
hıfzından m ı yoksa elinde bulunan bir kitaptan m ı yazdırd ığı, şimdilik bizim<br />
için meçhuldür. Bunun gibi, sahabi el-Bera' İbn (ikzib'in yanında kam ış kalemlerle<br />
hadis yaz ıldığı bildirilir292; fakat fazla bir malumat verilmez.<br />
Her ne kadar sahabeden gelen yaz ılı hadis vesikalarm ın daha sonraki<br />
nesillere nas ıl intikal ettiğini baz ı misallere dayanarak gözden geçirmi ş isek<br />
de, hadis tedvininin ba şlangıc ı kabul edilen birinci asrm sonu ile ikinci asr ın<br />
başlar ında hadis yazanlar ın, daha sonraki devirlerde hadis yazanlara nisbetle<br />
az bir yekün tuttu ğunu belirtme ğe elbette lüzfim yoktur. Fakat Islam' ın bidayetinden<br />
itibaren her gün geçtikçe hadis yazanlar ın sayısı çoğalm ış ve ikinci<br />
asırda hadis yazma i şi art ık bir mesele olmaktan ç ıkmış t ır. Bu sebepledir ki<br />
biz, biyografik kaynaklarda ravilerin hadis yaz ıp yazmad ıklarma dair her hangi<br />
bir kayda rastlamay ız; bununla beraber baz ı istisnai hallerde hadisçinin bir<br />
kitap veya sahife sahibi oldu ğunu ö ğrenebiliriz. Mesela Hicri 62 veya 63 senesinde<br />
vefat eden Mesrük ibnu'l-Ecdac ın hadis yaz ıp yazmad ığı biyografi<br />
yazar ı için önemli de ğildir; fakat bu yazar, onun şiir hakkındaki görü şünü<br />
sayam dikkat bulmu ş ve ondan "saltifesinde şiir görmekten holanmad ığın ı"<br />
bir haber olarak nakletmi ştir 293. Bu haber şiir yönünden bizi ilgilendirmese<br />
bile, hadis tarihi yönünden büyük bir ehemmiyeti haizdir ve bize Mesrük'un<br />
bir sahifesi oldu ğunu isbat etmektedir. Bu bak ımdan, sahabe de dahil olmak<br />
üzere daha sonraki nesillerden her hangi bir hadisçi hakk ında hadis yazd ığını<br />
belirten bir haber gelmemi şse, o hadisçinin mutlak surette hadis yazmad ığma<br />
hükmetmemek gerekir. Yukar ıda verdi ğimiz örenekler, Hazreti Peygamberin<br />
ilk günlerinden itibaren hadislerin yaz ılma ğa ba şland ığını ve hadis yazanlar ın<br />
giderek ço ğald ığını gösterme ğe yeterlidir.<br />
1. Sahabi kime denir<br />
C. HADIS İN İLK KAYNA Ğ I: SAHABE<br />
Hazreti Peygamber devrinde toplanan geni ş hadis külliyatm ın, daha sonraki<br />
nesillere naklinde ilk mühim rolü oynayan neslin sahabe oldu ğu elbette<br />
290 Eg-Zehebi, İslam, III, 313-315.<br />
291 ihn 'Adi, el-Kamil, I. 6b; e-Zehebl, Tetrilııı'bis/Cım, III. 311.<br />
292 Ed-Drıriml, Sunen, I. 125.<br />
293 El-ljapb, Ttırihu BağdCıd, XIII; 233; ez-Zehebi, Törihu'/-İslam, III. 76.<br />
68
Change language