PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

de, biz burada, her iki yazma nüsha üzerinde yer alan di ğer ismi muhafaza
edece ğiz. Bu isim, akla daha yak ın gelmektedir; zira yukar ıda da görüldü ğü
gibi, eğer Ebü Hurayra, hadis ilmiyle ilgili hususlarda her hangi bir kimseye
imrenmiş olsayd ı, bu kimse eş-Şakife e ş -ştıchica adı alt ında bir telif b ırakmış
olan `Abdullah İbn (Artır ibn'l-cA ş olurdu. Bu takdirde Ebü Hurayra'n ın
cAbdullah' ı taklid ederek kendi koleksiyonuna eş-şattlfe es- Şahika ismini vermesi
garib de ğildir."
"Hicretin birinci asrmm ortalar ında meydana ç ıkan bu koleksiyon,
tarihi de ğeri bakımından kıymetli bir vesika te şkil etmektedir. Hazreti Peygamberin
hadislerinin, onun ölümünden iki veya üç yüz sene sonra yaz ılmağa
başlandığını iddia eden kimseler vard ır; ve bu tahmine istinaden, İbn IIanbel,
el-Bubari, Muslim ve et-Tirmizi gibi şahsiyetleri sahtekarl ıkla itham etmekte
tereddüt göstermezler. Bunlar, delillerini daha ziyade Hazreti Peygamber
veya ashab ı zamanında yaz ıh hadislerin bulunmadığı tahmini üzerine
dayamışlardır. Dikkatle mukayese ve mukabele edildi ği zaman, İbn klanbel,
el-Bubürl, Muslim gibi daha sonraki müellifler, Peygamberin hadislerinin umumi
manas ı şöyle dursun, bir kelimesini ve hattâ bir harfini bile de ğiştirmemi
şlerdir. Hemmdm' ın Şattifesinde yer alan her hadis, yaln ız Ebü Hurayranın
rivayeti olarak alt ı sahih kitapta (S ılıah Sitta) kelimesi kelimesine bulunmakla
kalmam ış, aynı zamanda Peygamberin bu sözlerinden her biri,
mana itibariyle di ğer sahabilerden de rivayet edilmi ştir. Bu suretle onlar ın,
Hazreti Peygambere isnadlarm ın ne hayali ve ne de as ıls ız, olmad ıklarına
mükemmel bir delil te şkil etmişlerdir. Mesela Hemnıam'm mezkür koleksiyonundaki
56 No.lu hadisin, el-Bulıarrnin Şaltibinde Enes tarafından, 124 No.lu
hadisin, 'Abdullah İbn `Ömer tarafından rivayet edildi ğini görürüz. Keza 54
No.lu hadis, yine el-But ıari tarafından Enes ve Sehl İbn Sacd es-Sac ıdrye istinaden
nakledilmi ştir; diğerleri de bunun gibidir" 246.
Hemma ın İbn Munebbih'in sabifesi, Hemmam'dan Macmer İbn Ra şid247
ından rivayet edilmi ştir; ayr ıca Macmer sahifeyi Cürnic adli eserinde ay- taraf
246 Hemmiim İbn Munebbih'in Sal ıffesi, s. 49-50.
247 Prof. M. Ila ınİdullah, Macmer İbn Röşid hakkında şu bilgiyi vermiştir: "Ebü cUrve
Macmer İbn Röşid (Ö. 153 H. /770) yalnız Hemmöm'm Safıffesini muhafaza etmekle kalmam ış,
aynı zamanda el-Ciimi< isimli mühim bir hadis kitab ı da telif etmiştir. Eserin isminden anla şılacağı
gibi, bir çok şeyhlerden i şitmi ş ve yazmış olduğu Hazreti Peygambere ait bütün
hadisleri bu kitapta toplanu ştır. Eserin muhafazas ı ve son zamanlarda Türkiye'de ke ş-
fedilmesi, ilim ad ına büyük bir talihtir. Bir nüshas ı Ankara Üniversitesi Dil-Tarih ve Co ğ-
rafya Fakültesi Kütüphanesi (Ismail Saib Koleksiyonu No. 2164)nde bulunmaktad ır. Nüsha
noksan olmakla beraber çok eskidir ve 364 H. /974 tarihlidir. Tuleytula (Toledo- İspanya) da istinsah
edilmiştir. Aynı eserin diğer bir nüshası tamam olup Istanbul'da Feyzullah Ef. Kütüphanesi
No. 541 de bulunmaktadır. Bu nüsha 606 H. /1209 tarihini ta şır. Dr. Fuat Sezgin "Musannaf
isimli hadis eserlerinin menşe'i ve Mdmer İbn Riişid'in Cömici" ba şlığı altında mühim bir
makale ne şretmiştir. (Türkiyat Mec. İstanbul 1955, XII. 115-34). Eserin muhtevas ı, rövilere
göre de ğil mevzua göre tanzim edilmi ştir. Ankara nüshas ında süratli bir okumadan sonra sekiz
on yerde Hem ınEun' ın Sahıfesine atıf yapıldığını gördüm...' (Ad ı geçen Sahife. s. 52 —dipnot).
60