PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

mek yanh ş olmaz. Filhakika Eba Sufyan' ın hadisleri el-A(me ş, Ebii Bi şr, el-
Mu§enna İbn Şabbah ve daha bir çok kimse taraf ından rivayet
Biz burada bir misal olmak üzere yaln ız el-A(me ş'irı rivayetine k ısaca temas
etmek istiyoruz. Bu suretle, me şktır sahabi Cabir İbn `Abdillah' ın Hazreti
Peygamberden rivayet etti ği hadislerin, kitaplar ın tasnifi devrine kadar nas ıl
bir yol takip ederek geldiklerini küçük bir örnekle göstermi ş olaca ğız.
İbn (Adi, Ebu Sufyan' ın Cabir'den sâlih hadis'« rivayet etti ğini, ayn ı
hadislerin de el-A(me ş tarafından Eba. Sufyan'dan nakledildi ğini söyledikten
sonra "el-A (me ş'ten Ebii Sufyan' ın hadislerini nakledenlerin hepsi de güve
nilir kimselerdir; keza Ebii Sufyiin da reddedilecek bir kimse de ğildir" der° 86.
İbn Hacer ise, el-A (me ş'in Eba Sufyan' ın ravisi olduğunu 187, Ebü Bekr el-Bezzar'dan
naklen onun Ebil Sufyan'dan rivayet etti ği yüz kadar hadisin bir
sahifeden ibaret bulundu ğunu" 8 söyler. Görülüyor ki Suleyman İbn Kays' ın
Cabir'den yazm ış olduğu sahife bir taraftan Ebfı Bişr - Ebii `Avan tarik ıyle
nakledilirken, di ğer taraftan da Ebii Sufyar ı - el-Aeme ş taraikiyle nakledilmiştir.
Şüphesiz, gerek Suleyman İbn Kays'tan ve gerekse Eba Sufyan'dan
aynı sahifeyi rivayet eden ba şka kimseler de vard ır. Bizim verdiğimiz bir kaç
misal, hadislerin nas ıl yaz ılı bir kayna ğa dayan ılarak rivayet edildiklerini
gösterme ğe yeterlidir. Hadis tarihi bak ımından mühim olan husus budur.
d. (Ah İbn sahifesi
Hazreti Peygamberin amcazadesi ve ayn ı zamanda damad ı olan (Ali
İbn EM. Talib'in elinde de sadakat ve diyet hükümlerini ihtiva eden bir sahifenin
bulunduğu, muhtelif kaynaklar ın verdikleri haberlerden anla şdır 189 . Bu
haberlerden birisinde İbn EM Talib şöyle demektedir: "Hazreti Peygamberden,
Kur'ândan ve şu sahifedekilerden ba şka bir şey y-az ınad ık'". Bununla
beraber, (Ali'nin bu sahifeden ba şka Kur'ân ile hadisleri de toplad ığını ve kıymetli
bir kitap vüci`ıcla getirdiğini bize haber veren rivayetler gelmektedir.
Ez-Zehebi'nin Muhammed İbn Sirin'den nakletti ği bir habere göre (Ali, Hazreti
Peygamberin vefat etti ği s ıralarda, Kur'an' tenzil üzerine toplam ış bulunuyoxclu.
Hatta kendisini bu i şe o kadar vermi şti ki, Hazreti Peygamberin vefat
ı üzerine Hilafet makam ına geçen Ebil Bekr'e bey'at etmek f ırsat ını bile bula-
186 F/-Kamil, II. 109a.
187 İbn Hacer, Tehz1b, V. 26.
188 Aynı eser, IV. 224.
189 l'ılesern bkz. el-Bub*ri, şalı/b, I. 36; IV. 30; Ebii Davnd, Sunen, I. 469; Ahmed İbn
Musned, I. 81, I. 81, 102, 118, 119, 126; eI-Zehebi, Tezkire, I 12; Tartbu'l-İslam, II.
199; el-Herevi, Zemmu'l-keldm, I. 116a.
190 Meseltı bkz. ez-Zehebt, Tezkire, I. 12.
51