PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Madem ki o, güvenilir bir kimsedir, itimada şayând ır, o halde sahifeden rivayet
etse bile ancak onda mevcut hadisleri rivayet edece ği tabiidir. Aksi halde,
munker hadisleri sahabeden olan ceddi `Abdullah İbn `Amx'a isnadla ondan
rivayet etmesi, onun güvenilir olmas ıyle kaabili telif değildir. Bizce gerçek
olan şudur ki, 'Ana İbn Şucayb ceddi `Abdullah'a mülâki olsa ve ondan hadis
işitse bile elinde bulunan sahifenin tamam ını ondan i şitmemi ştir. Bir ba şka
deyimle sahifenin tamam ı için aralar ında senıa yoktur. Ebü Zurca'n ın da
i şaret etti ği gibi, İbn Lehica ve el-Musennâ İbn Şabbâli gibi baz ı zayıf râviler
de (Amr İbn Şucayb'tan rivayetlerine bir tak ım munker hadis kar ıştırmış -
lar° 66 ve böylece cArnr İbn Şucayb üzerinde bir tereddüt uyand ırmışlard ır.
Hadis târihi bak ımından mühim olan husus, İbn Lehica ve benzerleri tarafından
(Anar İbn Şdayb'm hadisleri aras ında dercedilen munker hadislerin
tesbit edilip ay ıklanmasıdır. Bu mümkin olduğu takdirde `Abdullah ibn.
(Amr'in Hazreti Peygamberin a ğzından yazdığı şahife şadıka'nın bir nüshasının
elde edilebilece ği, kuvvetli bir ihtimal olarak kar şımıza çıkar. Ahmed
İbn Hanbel'in 'Abdullah İbn 'Am" musnedinde 'Artır İbn şdayb can ebihi can
ceddihi isnâd ıyle birbiri arkas ına yer alan rivayetler 167, böyle bir sahifenin
tesbitinde musned eserlerden ne derecede yararlamlabilece ğini gösterme ğe
yeterlidir.
e. Ccibir İbn cAbdillah' ın sahtfesi
Hazreti Peygamberin ashab ı aras ında fazla hadis rivayet etmekle şöhret
kazananlardan birisi olan Câbir ibn. `Abdillah, Hicretin. 74 üncü senesinde
vefat etmi ştir. Veki İhnu'l-Cerrâh' ın Hişâm İbn `Urva'dan nakletti ği bir
haber, onun hadis sahas ında bir otorite oldu ğunu gösterir. Bu habere göre
halk, Hazreti Peygamberin mescidinde Câbir'in etraf ında bir halka te şkil
ederek oturur ve ondan hadis dinlerdi. 168.
Kaynaklar, Câbir'e ait bir sahifenin mevcudiyetinden bahsederlerse de
bu sahifenin kendisi taraf ından yaz ıldığına dair her hangi bir kayda rastlanmaz
169.Ez-Zehebi Tezkiresinde ve Törilfinde Katüde'nin lufz ından bahsederken,
ona Cc1bir'in şahifesinin bir defa okundu ğunu ve onu hemen h ıfzetti ğini kaydederi".
Keza el-tlatib ve İbn Hacer de buna benzer bir haber verirlerm.
166 Aym yer.
167 Bkz. Musned, II. 178 vd.
168 İbn Hacer, Tehz1b, II. 43.
169 Bkz. İbn Sa`d, Tabaküt, VII. 2, 1, 2; İbn EM IWim, Takdimetu'l-Cerb, s. 46;
el-Hatib, el-Kif(ıye, s. 354; ez-Zehebt, Tezkire, I. 116; Tiiribu'l-islöm, IV. 296; en-Nevevt,
Tehzibu'l-es ıniP, II. 58; İhn Hacer, Telı zib, V. 27.
170 Tezkire, I. 116; T(trilJu'l-İslam, IV. 296.
171 El-Kifrtye, s. 354; Tehz1b, V. 27.
48