PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

gili olarak sahabe ve tabi'andan gelen kitabetin leh ve aleyhindeki haberleri
s ıralad ıktan sonra, hadis yazman ın yasaklanmas ına, Araplar ın çoğunun fakih
olmamalar ını, Kur'an ayetleriyle di ğer elfaz ı birbirinden ay ırt edemenderini,
Kur'ana idhal edilecek her hangi bir lafz ı Allah kelâmı zannetmek tehlikesine
maruz bulunmalar ını belli ba şlı sebepler olarak ileri sürer". El-tlatib'in bu
görüşü, genellikle üzerinde ittifak edilen bir görü ş olarak tezahür eder.
bitir-niyetin Araplar aras ında günden güne kuvvet kazanmas ı, Islam ülkesinin
Mekke ve Medine hudutlar ım a şıp geni ş bir sahayı kaplamas ı, buna
parelel olarak müslümanlar aras ında yaz ı bilenlerin ço ğalmas ı ve yaz ının
inkişafı, çok kısa bir zamanda, bu günün insanlarm ı bile hayrete dü şürecek
bir şekilde süxatlenmi şti. Kur'ândan nazil olan ayetler, vahiy U -tipleri tarafından
muntazaman kaydediliyor, bununla da iktifa olunm ıyarak hafızlar
tarafından hıfzediliyordu. Art ık Kur'ânın kaybolma tehlikesi, , yazılması ve
hıfzedilmesiyle ortadan kalk ıyordu. Böyle bir durumda hadislerin de yaz ılmasında
bir mahzur kalm ıyordu. Islâmiyetin inti şariyle birlikte daha geni ş
bir dü şünce sahas ına kavu şan sahabe, her gün biraz daha geçmi ş günlerin cehaletinden
kendisini kurtar ıyor, ayet ve hadisi birbirinden ay ırt edebilecek
bir kültüre do ğru süratle ilerliyordu. İşte biz, bundan sonrad ır ki Hazreti Peygamberin
hadis yazanlara mani olmad ığını, yazmak isteyenlere izin verdiğini,
hadisleri h ıfzedemiyerılerin şikayetleri kar şısında yazmalar ını tavsiye ettiğini
görüyoruz. Kaynaklarda bu konuyle ilgili pek çok haber bulmak mümkindir.
3. Yasağm kaldırılması
Hazreti Peygamberin, hadislerin yaz ılmasıyle ilgili müsadesi hakk ında
çe şitli haberler vard ır. El-Bukari tarafından nakledilen bir haberden ö ğrendiğimize
göre, 1-Juza`ahlar, Mekke'nin fethi s ırasında, daha önceleri öldürülen
bir Huzacal ıya kar şılık Bena Ley ş'ten birini öldürmü şlerdi. Bu hadise Hazreti
Peygambere haber verilince hayvan ına binmiş ve mekkelilere hitaben,
Mekke şehrinde adam öldürmenin, hatta dikenini kesmenin, yitirilmi ş mahna
el uzatmamn kendisi için bile haram k ılındığına dair bir hutbe irad etmi ştir.
Hutbeyi dinleyenlerden Ebn Şah isminde bir Yemenli, Hazreti Peygambere
başvurarak hutbenin kendisi için yaz ılmasım istemi ş, Hazreti Peygamber de
""Ebü Şah için hutbeyi yaz ınız" demi ştir".
Eba Hurayra'dan rivayet edilen bir habere göre, ismi aç ıklanmayan bir
şahıs, Hazreti Peygambere haf ızas ından şikayet etmi ş, Hazreti Peygamber
de onu "elinden yard ım iste", yani "yaz" den ıi ştir87.
85 Talıyid, s. 57.
86 şa414, I. 36; Eloü Dâvrıd, Sunen, II. 286-287.
87 El-Ijati.b, Takyid, s. 65.
30