PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
eden üç ki şinin, İbn Mes(fıd, Ebu'd-Derda) ve Ebu Zerr'in Medine d ışına ç ıkmalar ına da izin vermemi ştir". Ebii Hurayra ise, daha sonralar ı, cOmer devrini bahis konusu ederek "onun zaman ında bugünkü gibi hadis rivayet etseydim, `Ömer, k ılıcıyle boynumu uçururdu" 6° demi ştir. Hilafeti cOmer İbn ııi-Hattab'a tekaddüm eden Eb ıl Bekr e ş-S ıddik da, Hazreti Peygamberle sohbetinin çoklu ğuna ve ondan pek çok hadis i şitmiş olmasına ra ğmen az hadis rivayet edenlerdendi. Cennetle teb şir olunanlardan Sacid İbn Zeyd'in ise iki veya üç hadisten fazla rivayeti bilinmemektedirm. Bu konuda diğer baz ı sahabilerden gelen haberler de gözönünde bulundurularak, hadis rivayetinin azalt ılmas ı hakkında ortaya ç ıkan görü şün Hazreti Peygamberin rivayeti te şvik eden sözleriyle tenakuz te şkil etmedi ğini kabul etmek gerekir. Asl ında bu görü ş, rivayeti azaltmak ve ona engel olmak manas ında de ğil, hadisin de ğerine paralel alarak, fazla rivayet edilmesi halinde zuhur edebilecek hata veya kusurlar ı önlemek manas ında de ğerlendirilmelidir; bir ba şka ifade ile, henüz yaz ıyle de tesbit edilmemi ş olan ve hafizadan şifahi olarak rivayet edilen hadisi korumak arzusunun bir neticesidir. Nitekim Zeyd İbn Erkam'ın, hadis dinlemek için etrafına toplananlara "biz ihtiyarlard ık ve unuttuk; Rasülu'llahtan hadis rivayet etmek güçtür" 62, İbn cAbbas' ın "biz, önceleri ondan hadis rivayet ediyorduk; o zamanlar onun üzerine yalan söylenmiyordu. Fakat, ne zaman ki halk ın durumu de ği şti, biz de ondan rivayeti terkettik" 63 ve Mu(aviye'nin de D ımaşk minberinde halka hitap ederek "Rasalu'llahtan hadis rivayetini azalt ın ız. Siz, hiç yeri olmayan hadisleri rivayet ediyorsunuz. E ğer muhakkak rivayet etmek isterseniz, `Ömer ibm ıl-Hattab zaman ında dola şan hadisleri rivayet ediniz; çünkü o, halk ın içerisinde Allahtan en çok korkan kimse idi"" demeleri, hadisi korumak arzusunun e ıı açık delilini te şkil eder. Sahabenin Hazreti Peygamberden i şitmi ş olduklar ı "her kim bana yalan isnad ederse cehennemdeki yerine baz ırlansın" 65 hadisinin dehşet verici manas ım anlamam ış, hadis rivayet etmekle ne derece büyük bir mes'aliyet alt ına girdiklerini idrak etmemi ş olmalar ı mümkin de ğildir. Biraz önce zikretti ğimiz hadis gibi, "bir kimsenin, bütün i şittiklerini rivayet etmesi kizb için kafidir" 66 hadisi de, sahabeye hadis rivayetindeki mes'aliyet- 59 Ebu 115tim İbn Elıbb5n, adı geçen eseri, 10b; İbn (Adi, I. 2b; Ahmed İbn 11anbel, Kittbu'l-( ılel, I. 62. Bazı rivayetlerde İbn Mescild, Elırı'd-Derda' ve Ebii Mes`fıd el-Ans5r1 isimleri verilmi ştir. 60 Ez-Zehebt, Tezkiretu'l-iftuffii.i, I. 7. 61 Tercemesi hakk ında bkz. İbn Hacer, el-Iştibe, III. 96-97; Ihud/-Esir, Usdu'l-giirbe II. 306-307. 62 Elni. 115tim İbn Ijıbb5n, Kitdbu't-dırill ve'l-mecriildn, 11 alı . 63 Muslim, Şa13,14, I. 13. 64 İbn Adi, el-Kamil, I. 2.b 65 El-Buh5ri, Şalık, I. 35; Muslim, şaiıiiı , I. 10. 66 Muslim, Şalif4, I. 10. 24
lerini hat ırlatan bir ba şka örnektir. Filhakika insan çok şey i şitebilir; bunlar ne kadar do ğru olursa olsun, aralar ına girmi ş baz ı yanlış şeylerin bulunmas ından emin olunamaz. Hepsinin rivayeti ise, insan ı, istemese bile bazan yalanc ı mevkiine düşürebilir. Bu bakımdan i şitilen şeylerin rivayetinde ihtiyatl ı davranmak da, rivayet kadar önemli bir din görevidir. Sahabeye hadis rivayetini azaltmalar ın ı tavsiye eden ve hattâ bu konuda biraz da şiddet gösteren
- Page 1: ANKARA UN İ VERS İ TES İ İ L 'A
- Page 4 and 5: ANKARA UN İ VERS İ TES İ BASIMEV
- Page 6 and 7: I. BÖLÜM HAZRETI PEYGAMBER VE ASH
- Page 8 and 9: D. Hadisin te şrii değeri üzerin
- Page 10 and 11: Hazreti Peygamberin söz, fiil ve t
- Page 12 and 13: disin kazand ığı bu yüksek de
- Page 14 and 15: Kendisine Kitapla birlikte bir de S
- Page 16 and 17: ağlılık, çok defa, a şır ı d
- Page 18 and 19: onlara ö ğretiyordu. Hazarda ise,
- Page 20 and 21: Yukarıdan beri birer misal vererek
- Page 22 and 23: atmalarına ve bilhassa Hazreti Pey
- Page 26 and 27: vayetini menettikleri ve gelecek ne
- Page 28 and 29: Yolda kendilerine refakat eden Gayl
- Page 30 and 31: gili olarak sahabe ve tabi'andan ge
- Page 32 and 33: izim Peygamberden ezberledi ğimiz
- Page 34 and 35: Anayasanın 39 ncu maddesinde "Yesr
- Page 36 and 37: Bu haberlerden anla şılıyor ki,
- Page 38 and 39: Bekr'in hilafete geçmesi üzerine
- Page 40 and 41: Sa`d'tan şu haberi nakletmi ştir:
- Page 42 and 43: eraber, bir ay geçtikten ve istiha
- Page 44: Bu durum gözönünde bulundurulurs
- Page 48 and 49: Madem ki o, güvenilir bir kimsedir
- Page 50 and 51: Câbir'in sahifesi hadisçiler aras
- Page 52 and 53: inan:usu. Yine Muhammed İbn. Sirin
- Page 54 and 55: fesini elde etmi ştir" 209; Ahmed
- Page 56 and 57: dan mühim olan husus, Semura İbn
- Page 58 and 59: İbn 'Adi tarafından nakledilen bi
- Page 60 and 61: de, biz burada, her iki yazma nüsh
- Page 62 and 63: 5. Bir kitab ın yazma ııüshalar
- Page 64 and 65: Necilı (Ö. 131) el-Atme ş Suleym
- Page 66 and 67: tır"277. Buna benzer bir ibareyi,
- Page 68 and 69: yaz ıp yazmad ıkları hakk ında
- Page 70 and 71: Es-Suyıltrnın, naklini el-Vâkıd
- Page 72 and 73: eraber bulunan, onunla harplere gir
lerini hat ırlatan bir ba şka örnektir. Filhakika insan çok şey i şitebilir; bunlar<br />
ne kadar do ğru olursa olsun, aralar ına girmi ş baz ı yanlış şeylerin bulunmas ından<br />
emin olunamaz. Hepsinin rivayeti ise, insan ı, istemese bile bazan yalanc ı<br />
mevkiine düşürebilir. Bu bakımdan i şitilen şeylerin rivayetinde ihtiyatl ı davranmak<br />
da, rivayet kadar önemli bir din görevidir.<br />
Sahabeye hadis rivayetini azaltmalar ın ı tavsiye eden ve hattâ bu konuda<br />
biraz da şiddet gösteren
Change language