PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Et-Tirmizrnin kitab ı, en-Nesa'i ve Eba Davad'un kitaplar ına nisbetle
üçüncü derecede yer alm ıştır. Hadis ilminin usale müteallık bazı meselelerinde
bu kitap bir asil kabul edilse ve sonunda bir de "Kitabu'l- (1111" adını ta şıyan
bir bölümü bulunsa bile, et-Tirmizi'nin, en-Nasari ve Ebii Davad
tarafından zayıf addedilen baz ı ravilerden hadis nakletmesi, derecesini di ğer
iki kitab ın alt ına dü şürmü ştür. Bununla beraber onu Kutub-i Sitte'nin üçün- -
cü sıras ında zikredenler de vard ır. Mesela Haci Halife, Ke şfu'i-Zunan'unda
şöyle der: "Kutub-i Sitte'nin üçüncüsüdür. Müellifine nisbetle şöhret kazanm ış
ve Ciimicu't-Tirmizi, denilmi ştir Ona Sunen de denir; fakat birinci isim daha
meşhurdur". İmam Ebö. İsma(11 (Abdullah İbn Muhammed el-An şari ise,
et-Tirmizrnin kitab ım, el-Buhar -I ve Muslim'in kitaplarına tercih eder. Zira
ona göre, el-BuharT ve Muslim'in kitaplar ından yaln ız alimler istifade eder;
et-Tirmizrnin kitab ı ise halkın her ferdi için faydal ıdır.
Et-Tirmizi, 279 senesinde do ğduğu yer olan Tirmiz'de vefat
iiii. İbn Miice ve Sunen'i
Eba (Abdillah Muhammed İbn Yezid İbn (Abdillah İbn Mace
219 senesinde dünyaya gelmi ş, hadis yazmak için Rey, Basra, Knfe, Ba ğdad,
Şam, Mısır ve Hicaz'a seyahat etmi ştir. Hadis aldığı kimseler aras ında Eba
Bekr İbn Ebi Şeybe, el-Ley ş İbn Sa`d, İbrahim İbnu'l-Munzir, 'Abdullah
İbn Mu(aviye, Hi şam İbn (Ammar ve bunlar ın tabakas ından daha bir çok
kimse vard ır.
İbn Mace, hafıza ve itkan bak ımından hadis imamlar ının senas ına mazhar
olmuş, kendisinin silFa (güvenilir) ve huccet oldu ğu üzerinde ittifak edilmi
ştir. Eba Ya% el-tialflrye göre, hadis sahas ında alim, Târih ve Sunen
gibi eserlerin musann ıfı, (Irak, Mısır ve Suriye'ye seyahat etmi ş bir kimsedir.
İbn Kegir ise, tasnif etti ği Sunen'in, bu sahadaki ihnine, ameline, ihtisas ına,
usill ve füradaki sunnete ba ğhlığına delâlet etti ğini söyler.
İbn Mace, fıkıh bablarma göre tasnif etti ği Sunen kitabı ile şöhret kazanm
ıştır. Ancak bu kitap, alt ıncı asrın ba şına kadar Kutub-i Sitte arasında yer
almamıştı; daha doğrusu, b ır zaman zarfında, hadisçfier nazar ında asil olan
be ş hadis kitab ı bulunuyordu. Bunlar el-But ıari ve Muslim'in Şa/ıfit'leri ile
en-Nesa7I, Eba Davad ve et-Tirraizi'nin Sunen'leriydi. Ebu'l-Fazl İbn Tahir
el-Mallisi (Ö. 507) nin bu be ş kitab (Uşiil-i hamse) a tahsis etti ği Atrâf'a İbn
Mace'nin Sunen'ini de eklemesinden ve "Alt ı İmamın Şartlar ı" (şurutu'l-e'
951 Bkz. İbnu'n-Nedtm, el-Fihrist, s. 339; İbn Hallikân, Vafey(ıt, III. 407; ez-Zehebt,
Tezkire, I. 633-635; Miztın, II. 678; İbn Bacer, Tehzlb, IX. 387-389; İbn Kegtr, el-Bidtlye, XI.
66-67; Ibnu'l-chnrıd, Sezertıt, II. 174-175; Fuat Sezgin, GAS, I. 154-159;.
249