PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kitaplar.ankara.edu.tr
from kitaplar.ankara.edu.tr More from this publisher
11.01.2015 Views

lar Cami` ve Sunenlerini bu as ırda tasnif ederek Kutub-i Sitte ad ıyle maruf olan ve Kur'an' Kerimden sonra Islam' ııı en mühim kayna ğı sayılan alt ı sahih kitaba viicild vermi şlerdir. Biz, daha önce yapt ığımız gibi, burada da, hadis eserlerine, tasnif şekillerine göre guruplara ay ırarak müellifleriyle birlikte i şaret edece ğiz. Bu kitapların çoğu zamamm ıza kadar intikal etmemi ş olsa bile, zikredece ğimiz isimler, müslümanlar ın hadise ne derece ehemmiyet verdiklerini gösterme ğe yetecektir. Burada bir hususa daha i şaret etmekte fayda vard ır: Muhtelif şekillerde tasnif edilmi ş hadis eserlerini, önceki bölümde yapt ığımız gibi, müelliflerinin vefat tarihlerine göre bir s ıraya koyarak zikretme ğe çah şacağız. Bir as ıxlık zaman ı, Hicri 100 senenin ba şlangıç ve bitimine göre ald ığımız için, üçüncü asrın ilk senelerinde vefat etmi ş olan bir musann ıf, üçüncü as ır musannıfları arasında yer almıştır. Oysa ki bu musanmf, ömrünün en uzun zaman ım ikinci asırda geçirmi ştir; belki kitab ını da yine ikinci as ırda tasnif etmi ştir. Bu bakımdan onu ikinci as ır musann ıfları aras ında zikretmek elbette ki daha do ğru olurdu. Ancak böyle yap ıldığı takdirde, asırlar aras ında belirli bir hudud tesbit etmek imkan ı kalmaz, iki as ır aras ında ya şamış olan bir musanmfın asrım belirtmek güçle şmi ş olurdu. Biz, sadece as ırlar aras ında bir hudud tesbit etmek maksad ıyle, kusurlu da olsa, di ğer yolu tercih ettik. Her musann ı- fın vefat tarihi verildi ğine göre, onun ya şadığı asr ı tayin etmek elbette güç olmayacakt ır. a. Siyer ve ma ğaziler İslam tarihinin ilk ve temel kayna ğını te şkil eden ve birinci asr ın ikinci yarıs ından itibaren telifine ba şlanan siyer ve mağaziler, üçüncü as ırda da ehemmiyetini muhafaza etmi ştir. Bu asr ın başlarında vefat eden Ebü lah Muhammed İbn (Omer EL-VAKIDI (Ö. 207) 861 , Şam, Mısır, (Irak ve Afrika gibi çe şitli ülkelerin fethi ile ilgili olarak telif etti ği eserler yan ında, Kikibu'l-Mağaza ve Kitiibu's-Sire adh eserleriyle de şöhret kazanm ış ve bu sahanın büyük üstadlarmdan biri say ılm ıştır. Muhammed İbn İshah' ın Maihtisar ederek, yeni ilavelerle ona ayr ı bir değer kazand ıran Ebü Muhammed cAbdu'l-Melik İBN HİŞ AM 'bn Eyyüb el-H ımyerI (Ö. 218) 862 ise, Slret İbn HiStm denilen eseriyle şöhret kazanm ıştır. Bugün bu eser, kendi sahas ında ba şvurulan en mühim kaynaklardan biri say ılır. 861 Bkz. İbn Said, Tab ıthitt, VII. 2. 77; İbn Kuteybe, el-Macgtrif, s. 226; İbnu'n-Nedim, el- Fihrist, s. 150-151; el-Mesciidi, Murücts' z-zeheb, IV. 33; ibnu'l-cI ıncl, Sezerga, II. 18; el-Batib el-Bağdüdt, TitrIhu Bağditd, III. 3-21; İbn Hallikân, Vafeygtt, III. 470-473; İbn Hacer, Tehzib, IX. 363-368; İbn Ke şir, el-Bidaye, X. 261; el-Kettünt, el-Mustatrafa, s. 81-82; Fuat Sezgin, GAS, I. 294-297. 862 İbn Ballik'an, Vafeygtt II. 349-350; Ibnu'l-cImFıd, Sezerga, II. 45. 232

Ebâ Ahmed (Elin MUHAMMED İBN c.L=V İZ İbn Ahmed el- Kura şi (Ö. 233) 868 nin Kittıbu'l-Mağiizrsi de üçüncü as ırda telif edilen eserler aras ında yer al ır. b. Musnedler Üçüncü as ırda ortaya ç ıkan ve hadisleri, di ğer hadis eserlerinden farkl ı bir şekilde tasnife tâbi tutan kitaplar, Musnedlerdir. Sunen, musannaf ve cami' ad ı verilen eserlerde hadislerin konular ına göre tasnif edildi ğini, her müstakıl konuya "kitab" denildi ğini ve "kitab" ın da, konunun geni şliğine göre muhtelif say ıda "bâb"lara ayr ıldığını önceki bölümde zikretmi ştik. İlk defa üçüncü as ırda ortaya ç ıkan ve Musned denilen hadis eserlerinde ise, biraz önce de i şaret etti ğimiz gibi, farklı bir tasnif yolu takip edilmi ştir. Bu eserlerde, hadislerin konular ı nazara dikkata al ınmamış, fakat, kitaba al ınması düşünülen hadisler, ya onlar ı rivayet eden sabah'', yahutta sahabiden sonraki ravilerden birinin ismi alt ında biraraya getirilmi ştir. Bu suretle, mesela, Eba. Hurayra'n ın Hazreti Peygamberden rivayet etti ği hadisler, konuları ne olursa olsun, Ebu Hurayra ismi alt ında, İbn (Abbas' ın rivayet etti ği hadisler de, keza İbn

Ebâ Ahmed (Elin<br />

MUHAMMED İBN c.L=V İZ İbn Ahmed el-<br />

Kura şi (Ö. 233) 868 nin Kittıbu'l-Mağiizrsi de üçüncü as ırda telif edilen eserler<br />

aras ında yer al ır.<br />

b. Musnedler<br />

Üçüncü as ırda ortaya ç ıkan ve hadisleri, di ğer hadis eserlerinden farkl ı<br />

bir şekilde tasnife tâbi tutan kitaplar, Musnedlerdir. Sunen, musannaf ve<br />

cami' ad ı verilen eserlerde hadislerin konular ına göre tasnif edildi ğini, her<br />

müstakıl konuya "kitab" denildi ğini ve "kitab" ın da, konunun geni şliğine<br />

göre muhtelif say ıda "bâb"lara ayr ıldığını önceki bölümde zikretmi ştik. İlk<br />

defa üçüncü as ırda ortaya ç ıkan ve Musned denilen hadis eserlerinde ise, biraz<br />

önce de i şaret etti ğimiz gibi, farklı bir tasnif yolu takip edilmi ştir. Bu<br />

eserlerde, hadislerin konular ı nazara dikkata al ınmamış, fakat, kitaba al ınması<br />

düşünülen hadisler, ya onlar ı rivayet eden sabah'', yahutta sahabiden<br />

sonraki ravilerden birinin ismi alt ında biraraya getirilmi ştir. Bu suretle, mesela,<br />

Eba. Hurayra'n ın Hazreti Peygamberden rivayet etti ği hadisler, konuları<br />

ne olursa olsun, Ebu Hurayra ismi alt ında, İbn (Abbas' ın rivayet etti ği<br />

hadisler de, keza İbn

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!