PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

teslim edilmi ştir. Hazreti Peygambere kar şı olan sevğisi ve hurmeti, Sunnete
ve dolay ısiyle hadise olan büyük ba ğhlığın ın ba şlıca amili olarak görülür.
İleri ya şına ve vücutça çok zay ıf olmas ına ra ğmen, Medine'de her hangi bir
hayvana binmez "burada Allah' ın Rasülü medfün bulunurken binmem"
derdi. Hadis rivayetine ba şlamadan önce de abdest al ır, yata ğının ba şına
vakar ve heybetle oturur, sonra rivayet ederdi. Bu suretle Hazreti Peygamberin
hadisini yüceltmi ş olurdu. Hadis aldığı kimseler üzerinde de titizlikle
durur; onlar ın güvenilir (sika), zühd ve takva sâhibi olmalar ı yanında hadis
ehlinden olmalarını da şart ko şard ı .
Malik İbn Enes, 147 senesi civar ında bir mihnete maruz kalm ış ve Halife
el-Man şiir'un valisi tarafından kırbaçla dövülmü ştiix. Bu hadisenin sebebi
hakkında çe şitli görüşler ileri sürülür. Baz ılarına göre Malik, Halifenin kaza
teklifini reddetti ği için bu muameleye maruz kalm ıştır; çünkü bu teklifi reddetmekle
Abbasi hükümdarlarma, i şlerinde yard ım etmekten kaçmm ış oluyordu.
Diğer baz ılarına göre de Malik, Medine'de Halifeye kar şı ayaklanmış
olan Muhammed en-Nefsu'z-Zekiyye lehinde fetva vermi ş olduğu için dovülmüştür.
Di ğer baz ılar ı ise, Halifenin ikrah ile talakın sahih olmad ığına
dair gelen hadisi rivayetten menetmesine ra ğmen, Malik'in mezkür hadisi
rivayet etmesini mihnetin sebebi olarak ileri sürmü şlerdir; çünkü Halifeye
kar şı ayaklananlar, bey'at ın ikrah ile vukubuldu ğunu ileri sürüyorlar ve bunu,
ikrah ile talakın sahih olmadığını belirten hadise k ıyasla, hilâfetin de
sahih olmayaca ğını iddia ediyorlard ı. Maamafih, bir hacc mevsiminde Hicaz'a
gelen Halife Ebü Ca (fer el-Man şür, vukubulan hadiseden haberi bulunmad ı-
ğın ı beyan ederek Malik'ten özür dilemi ş ve hatta baz ı haberlerden anla şddığma
göre, Hazreti Peygamberin hadislerini biraraya getiren bir de kitap
telif etmesini istemi ştir. Malik, Halifeden gelen bu istek üzerine el-Muvatt(ı'
ad ın ı verdi ği me şhur kitab ını tasnif etmi ştir.
İbn Hacer, el-I'Vluvattcr ın tasnifine tekaddüm eden devri de tavsif ederek
şöyle der: "Hazreti Peygamberin asari, ashab ı ve kibar- ı tabicin devrinde
iki sebepten dolay ı camilerde müdevven ve müretteb de ğildi. Birincisi, Muslim'in
şalıilı'inde de sâbit oldu ğu gibi, Kur'ân ı Kerimle kar ışma korkusundan
dolayı sahabenin tedvinden menedilmeleri; ikincisi ise, haf ızalarm ın geni ş -
liği ve zihinlerinin ak ıcılığı idi. Ço ğu yaz ı bilmiyordu. Fakat tabi'ün devrinin
sonlar ına do ğru uleman ın muhtelif şehirlere da ğılması, havaric, rafıza ve
kader münkirleri gibi bidat ehlinin ortaya ç ıkmas ı üzerine, asar ın tedvini
ve bâblara göre tertibi ba şlad ı. Bu i şe ilk defa giri şenlerin ba şında er-Rebic
nın Subeyh, Sacid İbn Ebi cArübe ve di ğerleri vard ı. Bunlar, üçüncü tabaka
gelinceye kadar her hain ayr ı ayrı tasnif ediyorlard ı . İmam Malik el-Muvagcr
ad ın ı verdi ği kitab ını tasnif etti. Bu kitapta, Hicaz ehlinin hadisini toplam ış ,
215