PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

telif edildi ği söylenir797. Keza Ibnu'n-Nedim'in i şaret etti ğine göre, MağCızi,
sahibi İbn İshak (Ö. 150)in da bir Kitc-ıbu's-Slre'si vard ır7".
b. Sunen kitapları
Fıkıh bablar ına göre tasnif edilmi ş ahkam hadislerini mhutevi kitaplara
Sunen adı verilmi ştir. Bu kitaplarda yer alan hadisler, Hazreti Peygamberin
söz, fiil ve takrirlerinden ibaret olan ve merfö say ılan haberlerdir. Bu bakımdan
sunenlerde mevkfıf ve makta olan, yani sahabe ve tabi'anun kendilerine
ait bulunan söz veya fiillerine rastlanmaz. Ahkam hadisleri, umumiyetle, insanlar
ın Allah'a kar şı olan kulluk görevleriyle, kendi aralar ında biribirlerine
kar şı olan insanlık görevlerini ve biribirleriyle münasebetlerini düzenleyen
hükümleri muhtevi nasslard ır. Bu bak ımdan, bir sunen kitab ında yer alan
hadisleri, ibadat, muâmelat ve ukabâta ait olmalar ı itibariyle üç gurupta toplamak
mümkindir. Buna göre, bir sunenin muhtevas ı incelenecek olursa,
umumiyetle, şu konulardaki hadislerin tasnife tabi tutulduklar ı görülür:
Taharet, şalat, zekat, hacc, şavm, nikah, talak, cihad, va şiyyet, feraiz, harac,
cenaze, yemin ve nezir, buyfic, akziye, e şribe, at' ıme, tıb, libas, fiten, melahım,
hudrıd, diyat sunne, edeb. Bu konular ın her biri "kitab" ba şlığı alt ında
zikredilir (Kitabu't-tahare, Kitabu' ş- şalat, Kitabu'z-zekat gibi) ve her kitab,
konusunun geni şliğine göre muhtelif say ıda "bab"lara ayr ılır.
İkinci asrın ba şlarında tedvin ve tasnif faaliyetinin ba şlamas ı ile ortaya
ç ıkan ilk hadis eserleri "Sunen" denilen bu çe şit koleksiyonlar olmu ştur.
Bu as ırda Sunen tasnif eden hadisçiler şunlard ır:
MEKHÜL İbn Ebi Muslim ES-Sk- M1 (Ö. 112) 799, Ebu'l-Velid (Ebü Iialid)
(Abdu'l-Melik İbn `Abdi'l-(Aziz İBN CUREYC (Ö. 150) 2°°, SAcID İBN
EBI 'ARÜBE Mihran el-(Adevi el-Ba şri (Ö. 156)" 1, Ebu'l-Haris Muhammed
797 Bkz. el-Ketfant, el-Mustatrafa, s. 79.
798 Bkz. el- Fihrist, s. 142.
799 Bkz. İbn Sactl, Tabakta, VII. 2, 160-161; el-BubAri, Tarih, IV. 2, 21; İbnu'n-Nedim,
el- Fihrist, s. 332; Elyü Nu'aym, klaye, V. 177; 193; ez-Zehebi, Tezkire, I. 107-108; Mizcin, IV.
177-178; İbn Hacer, Tehzib, X. 289-293; Fuat Sezgin, GAS, I. 404.
800 Bkz. İbn SaM, Tabakta, V. 361-362; el-Buhri, Ttiritt, III. 1, 422-423; İbn Ebi klitim,
KitCıbu'/-cerlı, II. 2, 356-358; İbnu'n-Nedim, el- Fihrist, s. 330; el-Hatib el-Ba ğclacH, Tarih u Bağdttd,
X. 400-407; İbn Hallikân, Vafeyett, II. 338; ez-Zehebi, Tezkire, I. 169-171; Mktın, II. 659;
İbn Hacer, Tehzib, VI. 402-406. Fuat Sezgin, GAS, I. 91.
801 Bkz. İbn. Sa`cl, Tabakta, VII. 2, 33; el-Butıhrt, Tarih, II. 1, 462; İbnu'n-Nedim, el-
Fihrist, s. 331; ez-Zehebi, Tezkire, I. 177-178; MIilın, II. 151-153; İbn Hacer, Tehzib, IV. 63-66;
Fuat Sezgin, GAS, I. 91.
210