PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

taraftan vahyin devam edi şi, hadise musallat olabilecek tahrif, tashif ve yaz'
(uydurma) gibi her çe şit tehlikeye kar şı en emin koruyuculuk görevi ifa etmiştir.
Çünkü Hazreti Peygamberin hayatta olu şu, sahabilerin ondan i şitmiş
oldukları hadisleri aralar ında müzakere ederken has ıl olan tereddütlerde ona
başvurmak ve sözün do ğrusunu ö ğrenmek imkan ını sağlıyordu. Müzakere
sıras ında her hangi bir sahabi, Hazreti Peygamberden i şittiğini söyledi ği bir
hadisin naklinde her hangi bir hataya dü şmesi halinde, o hadisi bilen di ğer
sahabilerin hemen itiraz ına u ğruyor, e ğer sözün do ğrusu üzerinde ittifak has ıl
olmazsa Hazreti Peyganibere müracaat ediliyordu. Mesela Hi şam İbn klakim'ın
Furkan sûresini de ği şik bir kıraatla okudu ğunu gören `Omer ibnul-ljattab,
onu ete ğinden tutup Hazreti Peygambere götürmü ş ve ona "bu, senin bana
okuduğundan ba şka bir şekilde okuyor" demi şti. Hazreti Peygamber, her ikisine
de mezkûr süreyi okuttuktan sonra, her iki k ıraat ın da doğru olduğunu
söylemi ş ve Kur'an]. Kerimin "yedi harf üzerine nazil oldu ğunu" sözlerine ilave
etmi ştir 48. Sahabenin bu türlü davran ışı, aslında, Kur'an]. Kerimin "bir şeyde
ihtilafa düştüğünüz zaman onu Allah'a ve Peygambere götürün (onlara ba ş -
vurun)" 49, ayetindeki emre uymaktan ba şka bir manaya gelmez.
Hazreti Peygamberin sa ğh ğında, hadisleri üzerinde koruyuculuk görevi
yapt ığını yukarıda kaydetti ğimiz ikinci husus da vahyin devam edi şidir.
Filhakika daha sonraki devrelerde görülen hadis metinleri üzerindeki tahrif
ve tashiflere, yahut vaz'' hareketlerine, Hazreti Peygamberin hayatta bulunduğu
devirlerde rastlanmaz. Esasen bu hareketleri, Peygambere inanm ış
ve onun etrafında bir ilim halkas ı meydana getirmi ş olan sahabilerden ummak
mümkin değildir. Bununla beraber, bu gibi hareketlere tevessül edebilecek
kimselerin bulunabilece ği ve bunun da, say ılar ı fazla olmasa bile, müslümanları
bir hayli üzüntüye sokmu ş olan münafıklar cihetinden gelece ği düşünülebilir.
Fakat şuras ı muhakkakt ır ki bu münafıklar, müslümanlar tarafından
ferden ferda tan ınm ış ve onların hadis alış veri şiyle ilgilenmelerine meydan
verilmemi ştir. Esasen onlardan din ve toplum aleyhine sad ır olan veya olmas ı
muhtemel bulunan her türlü hareket vahiy yolu ile te şhir edilmi ş ve münafıklar,
daima korku ve endi şe içerisinde ya şamak zorunda kalm ışlard ır. Onların,
bu haleti rühlye içinde iken hadise musallat olup ona yalan kar ıştırmaya
ciiret ederaiyeeekleri mant ıki bir neticedir ve Kur'ân ı Kerimde onlarla
ilgili olarak yer alan şu âyet de, bu neticenin en aç ık delilini te şkil eder:
"Münafıklar, kalplerinde (gizledikleri) şeyi haber verecek bir sürenin indirilmesinden
korkarlar" 50. İşte bu korkudur ki, münafıkların dini meselelere el
48 El-Bubüri, Şabilı, VI. 100.
49 Nis6 sûresi, 58.
50 Tövbe sûresi, 65.
21