PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Bunlar aras ında bilhassa Ba ğdad' ın ve Mısır' ın zemmiyle ilgili uydurma hadislerin
de yer alm ış olmas ı dikkat çekicidir. Fakat bu şehirler, ister medhedilmiş
olsun, ister zemmedilmi ş olsun, bunlara delâlet eden hadislerin hepsinin
de ırk ve ülke taassubu neticesinde uydurulduklar ına şüphe yoktur. Ancak
yaz sebepleri kolayl ıkla izah edilemiyen bir gurup hadis vard ır ki, bunlar
haftan ın günleriyle ilgili olup, Kur'an' Kerimdeki baz ı ayetlerin tefisiri için
israiliyyatta ıı al ınmış olmalar ı muhtemeldir.
Ebn Hurayra'ya varan ve zay ıf ve meçhul ravilerden müte şekkil bir isnadla
ileri sürülen bir hadiste şöyle denilmi ştir: "Cumartesi günü hile ve desise
günüdür; çünkü Kurey ş, bu günde hile yapmak istemi ş ve Allah Tacala
da onlar hakkında "kafirler sana hile yapmak isterler" 664 âyetini
Pazar günü bina yapmak ve a ğaç dikmek günüdür; çünkü cennet, bu günde
nebatlanm ış ve bu günde a ğaçland ırılmıştır. Pazartesi günü, sefer ve ticaret
günüdür. Sal ı günü kan günüdür; çünkü Adem o ğlu, karde şini bu günde öldürmüştür.
Çar şamba günü u ğursuzluk günüdür; çünkü Allah, `Ad kavmi
üzerine fırt ınayı bu günde göndermi ştir. Firavun bu gün do ğmuş, ila olduğunu
bu gün iddia etmi ş ve Allah onu bu gün hela etmi ştir. Per şembe günü
sultamn huzuruna girme ve ihtiyaçlar ı görme günüdür; çünkü İbrahim (a.s.)
in Mıs ır hükümdar ının yanına girdiği, kans ım ona geri verdi ği ve ihtiyaçlar ını
gördüğü gündür. Cuma günü de, k ız isteme ve nikâh günüdür; çünkü Peygamberler,
Cuma gününün bereketi dolay ısiyle bu günde evlenirler" 665 .
İkinci as ırda ortaya ç ıkan baz ı fıkıh mezheblerinin yahut mezheb imamlarının
medih veya zem mini istihdaf eden hadis va z` ını da, cahil mezheb taraftarların
ın a şırı derecedeki taassubuna ba ğlamak mümkündür. Asl ında bu
imamlar, biribirlerini saym ış, biribirlerinin görü şlerine sayg ı göstermi ş ve
hattâ biribirlerinden ilim alm ış olsalar bile, onlar ın baz ı taraftarlar ı, cehaletin
kazand ırd ığı taassupla kar şısında olduklar ı imamı kötülemeyi veya ba ğlı
bulundukları mezheb imam ını medhetmeyi mezheblerine hizmet telakki
etmişler ve bu hizmeti ifa ederken Hazreti Peygambere yalan isnad etmenin
ağır vebalini de yüklenmi ş olduklar ını idrak edememi şlerdir. Mesela Ebü
Hurayra'dan rivayet edilen bir hadiste Hanefi mezhebinin imam ı Ebü Hanife
medhedilmi ş ve şöyle denilmi ştir: "ümmetim içinden ismi en-Nucman,
künyesi Ebü Hanife olan bir adam ç ıkacak; bu, ümmetimin ışığı olaeakt ır" 666.
664 Enfül süresi, 30.
665 İbnu'l-Cevzi, II. 71-72; es-Suyüti, I. 481.
666 Bu hadisi zikreden ihnu'l-Cevz ı (II. 48), el-tlatIb'in şu sözünü de naldetmi ştir: "Hadis
ınevzûclur ve rivayetiyle teferrüd etmi ştir. El-IRkinı'den bana nakledildi ğine göre,
Ebü `Abdillah
şika olan kimselerden pek çok menakir vazetmi ştir. En a şırı derecede
olanı da Ebil Hanife ile ilgili olan hadistir".
158