PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

muş ve ikmal edilmi ş bir din için garib kar şılanmak icabeder; fakat bu, Kuran
hakkında doğrudur; çünkü nasslar ı belirli süre içinde vahiy yolu ile vârid
olmu ş, kusursuz tesbit ve müslümanlar ın her an miiracaat edebilecekleri bir
mushaf olarak ellerine teslim edilmi ştir. Bu bakımdan hicretin ikinci asr ında
Kur'ândan yeni bir nass bulma keyfiyeti elbetteki bahis konusu edilemez.
Fakat hadisler için durum ayn ı değildir. Hazreti Peygamberin hayat ında,
Kur'an âyetleri gibi, muntazam tesbit edilmedikleri için, belirli hacimde bir
ınecrımas ı yoktur. Daha önceki bahislerimizde de aç ıkladığımız gibi, sahabilerin
k ısa zamanda geni şleyen İslam ülkelerine da ğılmaları ile hadisler de
dağılmış ; bu ise, bir ülkede bilinen bir hadisin di ğer ülkelerde bilinmemesi
gibi bir netice do ğurmuştur. İşte bu durum, mevzil hadislerin yay ılmas ını
kolayla ştıran âmillerin ba şında yer alm ışt ır; çünkü bir ülkede ortaya at ılan
hadise benzer bir söz, di ğer ülkelerde rivayet edilen hadisler cümlesinden biri
ve dolayısiyle yeni bir nass olarak müslümanlar aras ında kabul görmü ştür.
itikadi mezheplerin bu çe şit nasslara ihtiyac ı, müdafas ını yapt ıkları
görüşlerin islam'a ayk ırıhğı nisbetinde artm ış ve artan bu ihtiyaçlar kar şısında
görüşlerini teyid edecek yeni hadisler vazetme ğe yönelmi şlerdir. Mesela,
birinci asr ın ikinci yar ıs ında ortaya ç ıktığını belirttiğimiz murci'e, murtekibu'l-kebEre
hakkında "te'hir" veya "irea" hükmünü verirken, imanla ilgili
olarak sâhip oldukları görüşü teyid edebilmek için, hadis uydurmak zorunda
kalmışlar ve Hazreti Peygamberden sad ır olmuş bir nass gibi bu hadisleri
halk aras ında yayma ğa çalışmışlard ır. Daha önce de i şaret ettiğimiz gibi,
murci'eye göre iman, Allah'a ve Peygamberini bilmek (marifet) ten ibarettir;
amel olmasa veya kebairden bir şey irtikâb edilse bile, bu, im.ana zarar vermez;
bu bakımdan imanda artma veya eskilme bahis konusu de ğildir. Murci'e,
iman hakk ında ileri sürdükleri bu görü şü Hazreti Peygamberin a ğzından
teyid, yahut onun hadis nass ına dayand ığını isbat edebilmek için, muhtelif
hadisler vazetmi şlerdir.
Bu cümleden olarak, Ebü Sdid el-ljudri'ye varan bir isnadla ileri sürdüklerine
göre, Hazreti Peygamber şöyle demiştir: "Her kim iman ın art ıp
eksildiğini iddia ederse, (bilsin ki), artmas ı nifak, eksilmesi ise küfürdür.
Böyle kimseler, e ğer tövbe ederlerse (ne ala); aksi halde boyunlar ını kılıçla
vurunuz. Bunlar Rahman (olan Allah' ın) düşmanlar ıdır. Allah' ın dinini parçalam
ışlar, küfre intisab etmi şler, Allah'a muhas ım olmuşlard ır. Allah, yeryüzünü
bunlardan temizlesin. Haberiniz olsun ki, bunlar ın namazlar ı da,
oruclar ı da, zektut ve hacclar ı da makbul de ğildir. Haberiniz olsun ki, bunlar ın
dini de yoktur. Rasalullah (s.a.s.) onlardan uzakt ır; onlar da Rasulullahtan".
Bu haberi nakleden İbnu'l-Cevzi "hadis uydurmad ır ve onu rivayet eden
Muhammed ibnu'l-Kas ım e t-TalkanPnin mevza'at ındand ır" dedikten sonra,
144