PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

More documents

Recommendations

Info

ğimiz Ca`d İbn Dirhem'in yeti ştirmesi olduğu için"° mutezile, bu iki halifenin himayesinde geli şip büyümesine devam etmi ştir. Abbasiler devrinde, baz ı duraklamalar istisna edilirse, mezheb daha çok geli şme imkanı bulmuştur. Ebii Cacfer el-Man şür (136-158), mutezile imamlarından (Anar İbn (Ubeyd'in yakın dostu oldu ğu için mutezile, bu halifeden büyük yard ım görmü ş, ancak z ındıklara kar şı sert davranan ve onlar ı temizlemek için büyük gayret sarfeden Ebu Ca (fer'in o ğlu el-Mehdi (158-169) ve onu takip eden el-Hadi (169-170) devirlerinde sinmek zorunda kalm ışsa da, Haran er-Re şid (170-193) in hilâfetinde daha rahat nefes alm ıştır. Bu devirde kaderiyyeden olduklar ı bilinen baz ı kimselere devlet i şlerinde mühim vazifeler bile verilmi ştir. Mesela D ımaşk kad ılığına getirilen Yahya. İbn Hamza el-Hazrami (Ö. 183) bunlardan birisidirs 81 . Harün er-Re şid'ten sonra yerine geçen o ğlu el-Emin (193-198) zaman ında mutezile bir daha sinmek zorunda kalm ıştır. Çünkü el-Emin, z ındıklara ve bilhassa cehmiyyeye karg ı çok sert davranan bir halife idi. Mutezilenin en parlak y ıldızı el-Emin'in öldürülmesinden sonra yerine geçen karde şi el-Me'man (198-218) devrinde do ğmuştur. Daha önce de i şaret ettiğimiz gibi el-Me'man, alevilere kar şı da yakınlık duyan, Abbasi alâmeti siyah rengi terkederek Alevi alâmeti ye şili alan ve Ali er-Rıza'yı veliand ilan eden bir halife idi. Mutezili fikirlere ve felsefeye karg ı büyük bir dü şkünlüğü vard ı. Bu dü şkünlük, onu, mutezile mezhebini devletin resmi mezhebi olarak kabul ve ilan etmesini sa ğlad ı. Halkı da mezheb umdelerini kabule zorlayan el-Me'mün, bilhassa halkul-Kur'an inanc ında açt ığı kampanya ile şöhret kazand ı. Bu kampanyada hadisçilerin ve fukahan ın ileri gelenlerini Kur'am ikrara ve halk ı da bu inanca davet etme ğe zorlad ı. Karde şi el-Mdta şım (218-227) ve onun o ğlu el-Vasik (227-232) devirlerinde de devam eden bu zorlama, mutezileye hiç bir fayda sa ğlamad ı. Çünkü hiç bir hadisçi ve hiç bir fakih, tatbik edilen i şkencelere ra ğmen bu inanc ı itiraf etmemi şti. Bunun aksine, mutezileye kar şı halk aras ında şiddetli bir tepki ba şgöstermi ş , nihayet el-Mutevekkil'in hilafete geçmesiyle mutezilenin sultas ı da sona ermi ştir. Halife, önce Kur'an üzerinde cidal ve münaka şaları kat'i surette yasaklamış 582, bunu, el-Vasık tarafından muhtelif ülkelerde hapsedilen müslümanlar ın serbest b ırak ılmalar ı takip etmi ştir. 234 senesinde muhaddisler ve 580 Ibnu'n-Nedim, el-Firhtist, s. 486; İbnu'l-E ştr, el-Kamil, IV. 332. Cdd, Merv ıı İbn Muhammed'in miirebbii idi ve ona kaderin nefyi ile halku'l-Kur'an inançlar ını telkin etmi şti. Bu sebeple ona Mervün lakab ı verilmiştir. 581 Bkz. eg-Zehebt, Mizatnu'l-ictidatl, IV. 369. 582 Ilmu'l-E ştr, el-Kamil, V. 291; el-Yackfıbi, III. 209. 134
fukaha hediyyelerle taltif edilmi şler, cami ve mescidlerde ilim halkalar ı te şkil edip hadis rivayet etmeleri istenmi ştir583. 237 senesinde ise mutezileye kar şı aç ıkça harp ilân edilmi ş, daha önceleri muhtelif vazifelere getirilen mutezililer, bu vazifelerden azl ve baz ıları hapsedilmi şlerdir584. Fakat mutezile için en büyük darbe, el-Cubbn'nin dizi dibinde yeti şmi ş ve büyük bir mutezile imamı olarak şöhret kazanm ış olan Ebu'l-Hasan el-E şcad (260-330) nin, bu mezhebten ayr ılarak ehli sunnete intisab ı olmuştur. Bundan sonra şi'llerin hakim oldukları yerlerde bir müddet daha hayatiyetlerini devam ettirme ğe çalışan mutezililer, zamanla silinip yok olmu şlard ır. B. HADIS VAZeINDA GELI ŞMELER VE SEBEPLERI 1. Siyasi ihtilâflar Birinci Hicri asr ın ilk yar ıs ında, Halife Òsmân İbn
Page 1:
ANKARA UN İ VERS İ TES İ İ L 'A
Page 4 and 5:
ANKARA UN İ VERS İ TES İ BASIMEV
Page 6 and 7:
I. BÖLÜM HAZRETI PEYGAMBER VE ASH
Page 8 and 9:
D. Hadisin te şrii değeri üzerin
Page 10 and 11:
Hazreti Peygamberin söz, fiil ve t
Page 12 and 13:
disin kazand ığı bu yüksek de
Page 14 and 15:
Kendisine Kitapla birlikte bir de S
Page 16 and 17:
ağlılık, çok defa, a şır ı d
Page 18 and 19:
onlara ö ğretiyordu. Hazarda ise,
Page 20 and 21:
Yukarıdan beri birer misal vererek
Page 22 and 23:
atmalarına ve bilhassa Hazreti Pey
Page 24 and 25:
eden üç ki şinin, İbn Mes(fıd,
Page 26 and 27:
vayetini menettikleri ve gelecek ne
Page 28 and 29:
Yolda kendilerine refakat eden Gayl
Page 30 and 31:
gili olarak sahabe ve tabi'andan ge
Page 32 and 33:
izim Peygamberden ezberledi ğimiz
Page 34 and 35:
Anayasanın 39 ncu maddesinde "Yesr
Page 36 and 37:
Bu haberlerden anla şılıyor ki,
Page 38 and 39:
Bekr'in hilafete geçmesi üzerine
Page 40 and 41:
Sa`d'tan şu haberi nakletmi ştir:
Page 42 and 43:
eraber, bir ay geçtikten ve istiha
Page 44:
Bu durum gözönünde bulundurulurs
Page 48 and 49:
Madem ki o, güvenilir bir kimsedir
Page 50 and 51:
Câbir'in sahifesi hadisçiler aras
Page 52 and 53:
inan:usu. Yine Muhammed İbn. Sirin
Page 54 and 55:
fesini elde etmi ştir" 209; Ahmed
Page 56 and 57:
dan mühim olan husus, Semura İbn
Page 58 and 59:
İbn 'Adi tarafından nakledilen bi
Page 60 and 61:
de, biz burada, her iki yazma nüsh
Page 62 and 63:
5. Bir kitab ın yazma ııüshalar
Page 64 and 65:
Necilı (Ö. 131) el-Atme ş Suleym
Page 66 and 67:
tır"277. Buna benzer bir ibareyi,
Page 68 and 69:
yaz ıp yazmad ıkları hakk ında
Page 70 and 71:
Es-Suyıltrnın, naklini el-Vâkıd
Page 72 and 73:
eraber bulunan, onunla harplere gir
Page 74 and 75:
11. Bu tabaka, Mekke'nin fethi üze
Page 76 and 77:
kaçının i şitmi ş oldukları s
Page 78 and 79:
leri belirtilmi ştir 33t. Mülik'i
Page 80 and 81:
" İyilik yarışında öncelik kaz
Page 82 and 83:
mesiyle ba şlamış, bunu Hazreti
Page 84 and 85: onun ashab ı hakkında daha neler
Page 86 and 87: heyetlerinin başında veya içinde
Page 88 and 89: Hâlid ibnu'l-Velid gibi me şhur s
Page 90 and 91: Hadis ve fıkıh sahas ında şöhr
Page 92 and 93: olan Àta' İbn Ebi Rabüh 403 ki M
Page 94 and 95: ese te şekkül etmi ştir. Basra'd
Page 96 and 97: Diğer iki sahabi cUbade İbnu's-Sa
Page 98 and 99: önünde bulundurmak gerekir. Ne va
Page 100 and 101: den i şitti ği bir hadis nass ın
Page 102 and 103: disle me şgul olan bir çok tabi%
Page 104 and 105: 2. Hadis vaz`mm ba şlangıcı Hadi
Page 106 and 107: Biz, yine kaynaklardan edindi ğimi
Page 108 and 109: cak dereceye gelebilece ğini kabul
Page 110 and 111: lara yalanc ılık isnad etme ğe d
Page 113 and 114: II. BÖLÜM HADIS İLM İNİN TEŞE
Page 115 and 116: Er-Re şid devri (170-193), imparat
Page 117 and 118: ç ırmak istemiyorlard ı. Bu iki
Page 119 and 120: İbnu'n-Nedim, z ınd ıklığı i
Page 121 and 122: den sonra imametin Muhammed İbn (A
Page 123 and 124: Mukannacm, kar ılarmı ve kendisin
Page 125 and 126: Abbasi devri tarihinde mühim rol o
Page 127 and 128: yapan büyliciidürs". Buna benzer
Page 129 and 130: takip etti ğini, birinci asr ın s
Page 131 and 132: çok yoğunluk kazand ığı anla
Page 133: Mutezile imamlar ını muhaliflerin
Page 137 and 138: El-Hakem İbn Ùmeyr'den rivayet ed
Page 139 and 140: itina gösteriyorlar ve bunun için
Page 141 and 142: Goldziher'in delil olarak ele ald
Page 143 and 144: "binekler yaln ız üç mescide do
Page 145 and 146: Ebü (Abdillah'tan şu sözleri nak
Page 147 and 148: İbn Muhammed İbn Harb olup, İbn
Page 149 and 150: Aslında islânı, halku'l-Kur'ân
Page 151 and 152: laştırılmasına sebep olmuştur.
Page 153 and 154: kimseye, bu i şin nas ıl yap ıld
Page 155 and 156: — Medine fukahas ı kimlerdir
Page 157 and 158: Ebü Hurayra'dan merf0 olarak rivay
Page 159 and 160: Ebıl Hanife ile ilgili olan bu had
Page 161 and 162: itirdikten sonra kendisine verilen
Page 163 and 164: de yer alan her çe şit konuya gir
Page 165 and 166: açıldamaktan çekinraemi ş ve on
Page 167 and 168: farkederek cerh ve ta`dil ilmini ge
Page 169 and 170: . Be şeri zafiyetler Cerh ve ta
Page 171 and 172: ile ilgili bahislerimizde Ininun ç
Page 173 and 174: hadisine uyar, mülâki oldu ğu ş
Page 175 and 176: zabt şartt ır; çünkü hadisinde
Page 177 and 178: lerinin sorulup, güvenilir olanlar
Page 179 and 180: cOmer İbn (Abdi'l- (Aziz'in emriyl
Page 181 and 182: Ez-Zuhrrnin sözünde "bilinmeyen v
Page 183 and 184: Mutevatir haber, bizâtihi kesinlik
Page 185 and 186:
aziz ve garib çe şitlerini içine
Page 187 and 188:
duğunu biliyoruz. Hele Allah' ın
Page 189 and 190:
hangilerinin yaln ız amell hangile
Page 191 and 192:
galattan, unutkanl ıktan ve hatada
Page 193 and 194:
aç ıklamamıştır. Bununla berab
Page 195 and 196:
Görüldüğü gibi, mutezilenin il
Page 197 and 198:
fasik olanlar ın haberiyle huccet
Page 199 and 200:
larıyle İslam tarihinde büyük b
Page 201 and 202:
men devvenel-hadIse İbn Sihabin" (
Page 203 and 204:
Her halde z ıt görünüşlü bu h
Page 205 and 206:
kat Halife el-Velid İbn Yezid öld
Page 207 and 208:
ayr ı ayr ı faaliyetlerden ibaret
Page 209 and 210:
103) 787, Ebü Bekr Muhammed İbn M
Page 211 and 212:
İbn 'Abdirralıman İbni'l-Muğire
Page 213 and 214:
t ır. Bununla beraber şuna da i
Page 215 and 216:
teslim edilmi ştir. Hazreti Peygam
Page 217 and 218:
şu görüşü nakletmi ştir: "Mal
Page 219 and 220:
dir. Allah, kullarma Rasülünün d
Page 221 and 222:
s ıfatlar isbat edildi ği takdird
Page 223 and 224:
yönünden sebeb-i vüradundaki hik
Page 225 and 226:
Hazreti Peygmaberden, Allah Ta'alâ
Page 227 and 228:
larda mutezile imamlar ına a şır
Page 229 and 230:
Emiru'l-mu'minin eliyle katletti ğ
Page 231 and 232:
Kutub-i Sitte'nin zuhuru dolayısiy
Page 233 and 234:
Ebâ Ahmed (Elin MUHAMMED İBN c.L=
Page 235 and 236:
Ebü Zekeriyy' YAHYA İBN cABD İLH
Page 237 and 238:
HÂRi el-Cdfi (Ö. 256) 893 ; Ebü
Page 239 and 240:
Ahmed İbn Hanbel ve Musned'i Büy
Page 241 and 242:
erler hariç 30 bine yak ın hadis
Page 243 and 244:
ÀBDU'L-VAHHAS İbn Àta' EL-HAFKF
Page 245 and 246:
az ı hadislerin malül oldu ğunu,
Page 247 and 248:
terdiğine karde şi için de r ız
Page 249 and 250:
Et-Tirmizrnin kitab ı, en-Nesa'i v
Page 251 and 252:
Ebü Bekr (ABDURRAZZAK İbn Hemnı
Page 253 and 254:
El-Buhari, fıkıh sahas ında ve s
Page 255 and 256:
onların mıulrızİara karşı bir
Page 257 and 258:
Bu açıklamadan anla şıld ığı
Page 259 and 260:
tekrars ız olarak vermeyi gaye edi
Page 261 and 262:
aren ortaya ç ıkmağa başlamış
Page 263 and 264:
Kitdbu'l-Edeb ve Kitdbu't-Tefslr'i;
Page 265 and 266:
ikinci isnad, şüphesiz, o hadisi
Page 267 and 268:
Üçüncü as ırda, başta sababe
Page 269 and 270:
BİBLİYOĞRAFYA Ahmed Emin, Fecru'
Page 271 and 272:
İbn Ebi Hatim er-Razi, (Ilelu'l-ha
Page 273:
INDEKS 1. Yer, Şahıs ve Tabirler
Page 276 and 277:
Bidàt 171 Bidcat ehli 171 hasene 1
Page 278 and 279:
Ebü Ndaym 90, 91, 92, 94, 96, 146,
Page 280 and 281:
Hubeyb İbn Mesleme 87 Ilubeyb (İb
Page 282 and 283:
Kabişa İbn Zu'eyb 96 Kiihire 34 K
Page 284 and 285:
Muhammed İbn Muhammed İbn Recrı'
Page 286 and 287:
Sprenger 207 es-Subki 229, 235, 238
Page 288 and 289:
157, 159, 163, 164, 165, 166, 180,
Page 290 and 291:
Fecru'l-İslöm (Ahmed Emin) 92, 10
Page 292 and 293:
Kitabu't-tahcire (Ismacil İbn cUle
Page 294 and 295:
S Sabife (Àbdullah İbn 'Arar tbni
show all

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?