PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

den sonra imametin Muhammed İbn (Ali İbn cAbdillah İbn cAbbas'a geçtiğini
ileri sürmü ştür; çünkü Ebü Ha şim Şam'dan ayr ılırken bunu vasiyyet
etmiştir. Muhammed İbn oğlu Ibrahim'e, İbrahim de ilk Abbasi halifesi
Ebu'l-cAbbas es-Saffalı'a vasiyyet etmi ş ve bu suretle hilafet vasiyyet yolu
ile Ebü Cdfer el-Man şfma'a kadar gelmi ştir. Ancak bu görü şe sahip olan Keysaniyye
kolundan baz ıları sonradan bu görüşü terketmi şler; Hazreti Peygamberin
im.ameti 'Abbas İbn (Abdi'l-Muttalib'e onun da o ğlu cAbdullah'a vas ıyyet
ettiklerini ve böylece hilafetin ayn ı yolla Ebıl. Cacfe el-Man şür'a kadar
geldiğini ileri sürmüşlerdir. İşte bu görü şe sahip olanlar, Ravendiye denilen
fırkayı te şkil ederler. Bu fırka, Ebü Muslim'in öldürülmesi işinde ihtilafa düş -
müş, Rizamiyye denilen bir gurup EMIL* Muslim'in öldürüldüğünü kabul ederken"'
Muslimiyye adı verilen diğer bir gurup, onun ölmedi ğini iddia etmi ş-
tir"°.
El-Eşcari tarafından verilen bu bilgi, Ebü Muslim'in öldürüldüğü sırada
halifeye yöneltilen "ya askerlerini ne yapacaks ın Onlar Ebü Muslim'i Rab
ittihaz etmi şlerdi" sözünün manas ım açık bir şekilde ortaya koymaktad ır.
Filhakika et-Taberi'nin aç ıkladığı gibi, Ravendiyye, Ebü görü şüne
sahip olan horasanl ılardır. Bunlar ruhlar ın tenasuhuna inan ırlar. Iddialar ına
göre kendilerine yiyecelderini ve içeceklerini veren rablar ı Ebü Cdfer el-Manşür'dur.
Halife, Küfe civar ındaki Haşimiye'ye geldiği s ıralarda, bunlar, Halifenin
saray ını sarmışlar ve "bu bizim rabb ımı z ın sarayıdır" diyerek onu
tavaf etme ğe başlamışlardır. Bunlar ı ortadan kald ırmad ıkça din ve devletin
büyük bir tehlike içinde kalaca ğını bilen Halife, Ravendiyyenin ileri gelenlerinden
200 ki şiyi hapsettirmi ştir. Ne var ki geride kalanlar, arkada şlarının hapsedilmesinden
galeyana gelerek hapishaneye hücum etmi şler ve onlar ı kurtarmışlard
ır. Onlarla dövüşmekten ba şka çare olmad ığını gören Halife, saray ından
yaya olarak ç ıkmış ve 600 ki şiyi bulan ravendilerin üzerine yürümü ştür.
Burada öldürülmek tehlikesiyle kar şı kar şıya gelmiş, ancak, abbasilere kar şı
dövüşmüş Emevi kumandanlar ından Macn. İbn Wide'nin yard ımıyle bu
badireden kurtulabilmi ştir"°.
Ravendiyye, yukar ıda da i şaret etti ğimiz gibi, Ebü Muslim'in adamlar ı
idiler ve eski Fürs devletini ihya etme gayesi pe şinde koştukları için, onları
hilafetin ba şta gelen siyasi dü şmanlar ından biri saymak mümkindir Di ğer
528 El-Eşcarl, Malceiltıt, I. 19. E ş-Şehristönt'ye göre Rizömiyye, Rizöm adl ı bir şahsa izafe
edilmiştir. Ebü Muslim zaman ında Ijorösön'da zuhur eden bu firka, Ebu. Muslim'in imametini
ve hublliyeden olması dolayısıyla de ilüh ruhunun Ebü Muslina'e hulul etti ğini ileri sürmüştür.
Bkz. El-Milel ve'n-niltal, I. 154.
529 El-Eş'arl, Maliöltıt, I. 19-20.
530 Daha geni ş bilgi için bkz. et-Tabert, Ttırilı, VI. 147 vd. (141 inci sene olaylar ı).
121