PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

II. BÖLÜM
HADIS İLM İNİN TEŞEKKÜLÜ VE BUNU
HAZIRLAYAN SEBEPLER
(II. Hicri As ır)
A. TOPLUM HAYATINA GENEL BAKI Ş
1. Siyasi durum
Seçimle i şbaşına gelmiş ilk dört halifenin devri, emevilerin babadan
oğula intikal eden halifelik idaresiyle sona erince, İslam devleti, yeni bir idari
sistemle kar şı kar şıya gelmi ş bulunuyordu. Ancak halifeye istibdad ruhunu
telkin eden bu veraset sistemi, çe şitli unsurlar ın idareye kar şı giri ştikleri şiddetli
mücadele neticesinde el de ği ştirerek emevilerden abbasilere geçti. Bu
neticeyi sa ğlayan unsurlar ın başında, daha önce temas etti ğimiz şi'a ve havaric
fırkalar ının Emevi idaresine kar şı besledikleri şiddetli husumet geliyordu.
Sica, imamet ve hilâfette ehl-i beytin ve dolay ısiyle `Ali ve evladunn emevilerce
gasbedilmi ş haklarını müdafa ediyor ve her ne şekilde olursa olsun
bu hakkı ele geçirme ğe çalışıyordu. Hariciler ise, bugünün ifadesiyle cumhuriyetçi
idiler ve halifenin, hiç bir kabile ve sülâle gözetmeksizin, müslümanlar
aras ından layık olan birisinin seçilmek suretiyle i şbaşına getirilmesi gerektiğini
ileri sürüyorlard ı .
şi(a ve havaricin hilafet meselesinden dolay ı emevilere kar şı giri ştikleri
bu mücadeleye Emevi idaresinin takip etti ği koyu ırkç ılık siyasetinden bezmi
ş olan kabilelerin, İslâm'a girmi ş Fürs, Rum vs. unsurlar ın düşmanlığı da
inzimam edince, Emevi idaresi, bir asr ı bile dolduramadan hayat sahnesinden
silindi (132 /750).
Emevi devletinin y ıkılmas ından sonra, es-Saffah unvan ıyle tan ınan Ebu'l-