PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

u inançlar ın tesiri alt ında anlamak zorunda kalm ışlard ır. Bunlardan bir
kısm ı ise, çe şitli sebeplerle islam' ı zoraki kabul etmi şler, fakat hükümranl ıklarına
son veren bu dine kar şı içlerindeki devaml ı kin hissinden kendilerini
sıyıramamışlar, fırsat buldukça onu inanç ve itikad yönünden y ıkma gayretlerine
giri şmi şlerdir. Nitekim Halife (Osman İbn `Affan' ın öldürülmesiyle
başlayan ihtilaflar ın çıkışında aslen yahudi olan (Abdullah İbn Sebe'in büyük
rol oynadığı tarihi bir gerçektir. Et-Taberrnin kaydetti ğine göre İbn Sebe',
şada' ehlinden olup, anas ı siyah bir köle idi. `Osman zaman ında müslüman
olmuş, müslümanlar aras ına girerek onlar ı sap ıklaştırmağa çalışmışt ır. I şe
önce, Hicaz'dan ba şlayan İbn Sebe', oradan Ba şra'ya, sonra da Şam'a gelerek
faaliyetine devam etmi ştir. Ancak buralarda emellerini tam manas ıyle gerçekle
ştiremeyip Mu(aviye tarafından Şam'dan ç ıkarıhnca Mıs ır'a gelmi ştir.
Burada, (Isa'mn bir gün yeryüzüne tekrar dönece ğinin iddia edildiği, halbuki
Muhammed'in son peygamber oldu ğu ve 'Isa'ya nisbetle onun yer yüzüne
dönme ğe daha çok hakk ı bulunduğu; her peygamberin bir vasisi olduğu,
Muhammed'in vasisinin de (Ali'den ba şkas ın ın olamayaca ğı gibi fikirleri
yaymağa başlamış lir 472.
İbn Sebe', İslam itikaduu yıkmak için ona tamamiyle z ıt fikirler yaymağa
çalışırken, siyasi havay ı da buland ırmayı ihmal etmemi ş ve esasen
böyle bir hava içerisinde kendi fikirlerinin daha kolay yay ılabilece ğine büyük
bir imanla bağlanm ıştır. Ona göre, madem ki 'Ali Peygamberin vasisidir; o
halde Peygamberden sonra imamet, hilafet veya devlet reisli ği herkesten
ziyade (Ali'nin hakkıdır; (Osman bu hakkı ondan gaspetmi ştir. Binaanaleyh
müslümanlar ın hemen harekete geçip bu hakk ı sahibine iade etmeleri gerekir
Böyle bir hareket el-emru ve'n-nehyu