PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Biz, yine kaynaklardan edindi ğimiz intiba ile, Hazreti Peygamber ve
onun halifeleri devrinde hadis vaz`ma te şebbüs edilmediği görüşüne sahip
olmamıza rağmen, bu i şin yine de çok erken bir devirde ba şladığını söylemek
zorundayız. Çünkü İslam alemi, yar ım asırlık bir devri henüz tamamlamadan
büyük bir bâdireye sürüklenmi ş ve bu bâdirede üçüncü halife 'Osman İbn
`Affan şehid edilmiştir Onun şehadetiyle Islam' ın binası sarsılmış, inanç ve
iman duvarlar ında tamiri gayri kaabil çatlaklar meydana gelmi ştir. `Osman' ın
katlinden sonra müslümanlar 'Ali İbn EM. Talib'e bey'at etmi ş olmakla beraber,
vukubulan yeni hâdisler, anla şmazl ıklar ı bir kat daha art ırmıştır. Çünkü
bir taraftan 'Ali'ye bey'at edilirken, di ğer taraftan `Osman' ın ölümünden
mes'ul olduğu gerekçesiyle yine 'All'den onun "dem"i talebedilmi ştir. Bu olaylar,
müslüman saflar ında büyük bölünmelere sebep olmu ş, bir taraftan Hicaz
ve e ve haderiyye bid'atlar ı vukubuldu. Tabican asrının başlarında, Emevi
hilâfetinin sonlar ına do ğru cehmiyye ve mu şebbihe mumessile bid'atlar ı zuhur
etti. Sahabe devrinde bunlar ın hiç biri olmamışt ı" 4".
Ez-Zehebi tarafından özetlenen bu ihtilâflarm zuhurunda ve geli şip büyümesinde,
İslam'ın Arap Yarımadası'', aşıp şarkta ve garpte çok geni ş ülkelere
yay ılmasın ın tesiri büyük olmu ştur. Çünkü bu ülkelerde müslümanlar,
de ği şik din ve mezheblerde bir çok de ğişik milletlerle kar şılaşmışlar ve
onların büyük derecede tesiri alt ında kalmışlardır. Kur'âm Kerimde, yahudiler,
nasraniler, sabi'iler, medisiler ve mü şrikler olarak isimleri geçen"' bu
değişik din mensuplar ından bir ço ğu, islam' ı kabul etmiş olmakla beraber
zihinlerinden ilk dinlerinin baz ı inanç kal ıntılar ım atamamışlar ve islam' ı
470 Bkz. el-Munteka min ci's-sunne, s. 386.
471 Bkz. Hacc s ılresi, 17.
106