Cinsel Travma Sonras? - DÃ¼ÅÃ¼nen Adam Psikiyatri ve NÃ¶rolojik ...

More documents

Recommendations

Info

Cinsel Travma Sonras ı Gelişen İki Vitiligo Olgusu Sukan, Maner, Tosun tedir. Vitiligo hayati tehlikesi olmamas ına karşın, hastan ın yaşamında sadece bozuk görüntünün etkili olduğu tek cilt hastal ığıdır ( 1 ). Cilt hastal ıkları ile psikolojik etmenler aras ındaki ilişkiye çe şitli yazarlar tarafından dikkat çekilmi ştir (2). Sağlıkl ı, normal cilt, kişinin fizik ve ruhsal iyiliği aç ısından önemlidir. Cinsel çekicilik, kendini iyi hissetme duygusu ve özgüven aç ı- s ından cildin önemi büyüktür. Ciltte görülebilen herhangi bir lekenin, ki şiyi ve karşısmdakini derinden etkileyebilece ği bildirilmiştir (3). Vitiligo, hastalann ya şam kalitesinde büyük etkileri olan, ço ğu hastan ın bu durumdan rahats ızlık duyduğu ve kendisini damgalanm ış hissettiği ciddi bir cilt hastal ığıdır. Toplum, vitiligo hastalar ının, farkl ı görüntüleri olduğunu hissettirebilir; yorum yapabilir, hastal ığı hakkında soru sorabilir, a şağılayabilir ya da d ışlayabilir. Hastal ığın kronik doğas ı, tedavi süresinin uzunluğu, etkili bir tedavi yönteminin henüz bulunamamas ı, öngörülemeyen seyir, genellikle moral bozucudur. Bu hastal ığın psikolojik belirtilerini tan ımak ve bununla mücadele etmek, ya şam kalitesini artt ırmak ve daha iyi tedavi yan ıtı almak aç ısından önemlidir (3). Çoğu cilt hastal ıklarında olduğu gibi (4), vitiligolu hastalarda, ortaya ç ıkışı ve seyrinde psikolojik etmenlerin rol oynamas ına kar şın, öncelikle dermatoloji kliniklerine ba şvurmakta; genellikle dermatolojik tedaviler önerilmekte ve psikiyatriye yönlendirme ya hiç olmamakta ya da birçok hastada gecikmektedir. Rook ve Wilkinson, duygusal etmenlerin cilt hastal ıkları üzerindeki etkisinin önemini vurgulam ış, dikkate almmadıklannda dermatoloji bölümlerine ba şvuran hastalar ın en az % 40' ının verimli tedavisinin olanaks ız olacağın ı ileri sürmü ştür. Dermatoloji hastalar ı aras ındaki psiko- pecya jen etkilerin oran ını Obermeyer % 66, Medansky ve Handler ise % 80 olarak vermektedir (5). Cilt bozukluklar ına yol açan psikolojik düzeneklerle ilgili çal ışmalar mevcut olup, stigma, şekil bozukluğu ve özgüven konulan üzerinde durulmaktad ır. Bilindiği gibi cilt, sosyal kabul ve sosyal etkile şimde önemli rol oynamakta; cilt kusurları, sözel-sözel olmayan reddedilmeyle karşı kar şıya kalmaya yol açmaktad ır. Reddedilme, emosyonel olarak ac ı vericidir. Hastalar yüzme, güne şlenme gibi cildin görünürde olduğu eylemlerden s ıklıkla kaç ınırlar (6). Cilt bozuklukları yeti yitimine neden olabilir (7). Yeti yitimi ve öznel damgalanma duygusu, cilt hastal ıklarında huzursuzluk yaratabilir. Vitiligoyu psikolojik etmenler tetikleyebilir. Örneğin, vitiligonun otoimmün yetersizliklerin sonucu ortaya ç ıkabildiği ve katekolamin ve serotonin metabolitlerinin do ğrudan depigmentasyonu etkileyebileceği bildirilmiştir (8). Sonuçta depresyon ya da anksiyeteye neden olabilecek bir olayın, otoimmün ve serotonin i şlevselliğini etkileyebileceği ve depigmentasyonla sonuçlanabileceği var say ılabilir ( 1 ). Embriyolojik geli şme bile, merkezi sinir sistemiyle cilt aras ındaki s ıkı ili şkiye i şaret etmektedir. Hem epidermis, hem de merkezi sinir sistemi, nöral plakadan nöral boruya geli şir. Şekil bozukluğu yaratan sendromlar s ıkça cildi ve merkezi sinir sistemini birlikte etkilemektedir (9,10) . Cormia, psikodermatolojik hastal ığı olan ki şilerin yaşamlanndaki zor durumlar ın üstesinden gelemediklerini ve bu zorlanman ın yarattığı gerginlik, stres sonucunda otonom mekanizmalar ın kullanılmas ının deri hastal ıklarına yol açabilece ğini 56
Cinsel Travma Sonras ı Gelişen İki Vitiligo Olgusu Sukan, Maner, Tosun ifade etmi ştir (il). Musaph, psikosomatik bir belirtinin, agresif bir dürtünün enerjisinin organik i şlevler üzerine aktanlmas ıyla ortaya ç ıkabildiğini ifade etmi ştir ( 12). Shannon, psikolojik çatışmayla ortaya ç ı- kan psikodermatolojik hastal ığı olan ki şilerin, belirgin bir cezaland ırma korkusu ve gereksinimi olduğunu söylemiş ve toplama kamp ından sağ kalan 128 hastayla yapt ığı çal ışmada, cilt sorunlarının stresle ya da id-superego aras ındaki çat ışma nedeniyle ortaya ç ıkabileceğini ifade etmi ştir ( 13). Vitiligonun getirdi ği s ıkıntılarla ba şa ç ıkabilmi ş hastalar, çok iyi özbak ımlan ve ego güçlerinin yüksek olmas ı ile karakterizedir. Kendileriyle ilgili bu durumu benimseyebilmi şlerdir. Cilt hastal ığı olanlarla sağl ıklı bireyler aras ında cinsel haz alma deneyimleri ve emosyonel davranışların ifadesinde farkl ılık olduğu var say ılmaktad ır. Bu varsay ım, haz alma biçiminin psikosomatik patolojinin ba şlang ıcını tetikleyebileceği gerçeğine dayanmaktad ır. Cildin etkinlikleri aras ında, erojen i şlev çok önemlidir (14). Bir psikokutanöz hastal ık olarak de ğerlendirilen vitiligonun, nedenleri ve klinik özellikleri göz önüne al ındığında, otoimmünite yan ıs ıra psikososyal, emosyonel etmenlerin önemi vurgulanmakla birlikte, DSM-IV-TR ve ICD-10 tan ı sınıflamalar ında fizyolojik bozukluklar ya da fiziksel etkilerle ba ğlant ılı davran ış sendromlar ı başlığı alt ında yer almamaktad ır (15,16). Bu yaz ıda ortaya ç ıkışında cinsel travman ın önemli rol oynadığı iki vitiligo olgusu sunularak, klinik görünümleri ve stresör etmenler tart ı- şılmışt ır. pecya OLGU 1 S İ, 33 yaşında, Çanakkale do ğumlu kadın hasta. Meslek lisesi mezunu, ev han ımı. 12 y ıllık evli. Sosyoekonomik durumu iyi derecede, 2 çocuklu. E şi deri konfeksiyon i şçisi. 1972 y ıl ında Çanakkale'den Istanbul'a, 1 ya şındayken göç etmişler. 9 y ıldır cilt belirtileriyle e ş zamanl ı başlayan isteksizlik, yorgunluk, anlams ızlık, karamsarl ık, iştah azalmas ı, uyku bozukluğu, cinsel isteksizlik, cilt belirtilerinden dolay ı özgüvende azalma, çevresindekilerin kendisine olumsuz dü şünceleri olduğunu dü şünme ve kendisine bakmalar ından rahats ız olma yak ınmalan mecuttu. Son 2 y ıldır hem cilt, hem de depresif belirtilerinin şiddetinde anma söz konusuydu. İlk tedavi aray ışı 8 yıl önce bir dermatoloji polikliniğine başvurarak olmu ş. Fokal vitiligo tanısı alm ış. Elleri, dizler, dirsekler, ayak bilekleri tutulmuş . İlk belirtileri 9 y ıl önce fark edilmesinden sonra, tan ı 1,5 yıl sonra konmuş ve psoralen ve güneş ışınlarından koruyucu krem şeklinde, düzensiz tedavi görmü ş. Son 1 y ıldır aralıklı olarak PUVA tedavisi görüyor, ancak tedaviyi b ı- rakm ış . Stresör Faktörler: Ekonomik s ıkıntılar, haz ır olmadığı halde hamile kal ıp çocuk doğurmas ı , e şinin 1 yıl önce koroner by-pass ameliyat ı geçirmesi. Özgeçmi ş : Hepatit B geçirmi ş. 7 y ıl önce uterustan polipektomi yap ılmış. 15 yıld ır 5-6 adet/gün sigara kullan ıyor. Soygeçmi ş : Annesi hepatit B ta şıyıc ıs ı K ızkarde şi travma sonras ı stres bozuklu ğu tedavisi görüyor. Travma öyküsünde: Çocukken cinsel tacize uğradığı, bugüne kadar bu olaydan hiç kimseye bahsetmedi ği, bu konuyla ilgili hiçbir şekilde 57
Page 1: Cinsel Travma Sonras ı Geli şen
Page 5 and 6: Cinsel Travma Sonras ı Gelişen İ
Page 7 and 8: Cinsel Travma Sonras ı Gelişen İ

Cinsel Travma Sonras? - DÃ¼ÅÃ¼nen Adam Psikiyatri ve NÃ¶rolojik ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Cinsel Travma Sonras? - DÃ¼ÅÃ¼nen Adam Psikiyatri ve NÃ¶rolojik ...