Ulusal Venöz Tromboembolizm Profilaksi ve Tedavi Kılavuzu 2010

Venöz Tromboembolizm 59
Ülkemizde yap›lan ORTEP çal›flmas›nda tüm olgulara DMAH (%91.1) veya fondaparinuks
(%8.9) ile farmakolojik tromboprofilaksi uygulanm›fl, %75.4'ünde mekanik
tromboprofilaksi de gerçeklefltirilmifltir. Olgular›n %69.6's›nda uzun dönemli profilaksi
uygulanm›flt›r. Çal›flma sonunda klinik bulgu veren DVT oran› %0.9, PE oran› ise %0.4
olarak saptanm›fl, hastalar›n %0.9'unda majör, %4.5'inde minör kanama görülmüfltür. 45
Elektif total kalça protezi (TKP)
Yafll› popülasyonun artmas›yla total kalça protezi (TKP) s›k yap›lan bir cerrahi yöntem
olmufltur. Elektif TKP hastalar› hem asemptomatik DVT (%40-60) için hem de
semptomatik VTE (%2-5) için yüksek risk alt›ndad›rlar. 6
Semptomatik VTE hastalar taburcu olduktan sonra da oluflabilmektedir. Total kalça
protezinden sonra koagülasyon aktivasyonu en az 4 hafta; VTE riski ise 3 ay boyunca
devam eder. Yaklafl›k 20000 hastan›n kat›ld›¤› bir çal›flmada ortalama 6.9 gün süreyle
hastanede yatan ve çeflitli tromboprofilaktik yöntemler uygulanan TKP hastalar›nda
VTE tan›s› taburcu olduktan sonra konanlar›n oran› %76 olarak bulunmufltur. 6
Tromboprofilaksi yap›lmad›¤› takdirde elektif TKP yap›lan her 300 hastadan biri PE
nedeniyle ölmektedir, ancak tromboprofilaksi yap›ld›¤›nda bu komplikasyon çok
nadiren geliflmektedir. 1986'da yap›lan bu konudaki ilk uzlafl› konferans›ndan beri bu
hastalarda tromboprofilaksi uygulanmas› önerilmektedir. 6
Total kalça protezi hastalar›nda birçok nonfarmakolojik tromboprofilaksi yöntemi
denenmifl, DVT riskinde azalma da sa¤lam›fl ancak etkinli¤i hep farmakolojik
tromboprofilaksiden düflük kalm›flt›r. 6
Total kalça protezi hastalar›nda antikoagülan temelli birçok tromboprofilaksi yöntemi
denenmifltir. Meta-analizlerde düflük doz SH veya asetil salisilik asit (ASA)
tromboprofilaksisi, tromboprofilaksi yap›lmayanlara göre üstünlük göstermektedir,
ancak her iki ilaç da bu yüksek riskli hastalarda di¤er tromboprofilaksi rejimlerine
göre daha düflük etkinli¤e sahiptir. Asetil salisilik asit, TKP hastalar›nda tek bafl›na
profilaktik olarak kullan›lmamal›d›r. 6
Varfarin gibi K vitamini antagonistleri TKP hastalar›nda profilaktik olarak kullan›ld›¤›nda
DVT, proksimal DVT ve PE s›kl›¤›n› azaltmaktad›r, ancak bunun yan› s›ra yara
iyileflmesini anlaml› derecede geciktirmektedir. E¤er tromboprofilaksi için varfarin
kullan›lacaksa INR 2.5 olacak flekilde doz ayarlamas› yap›lmal›d›r. 6
Düflük molekül a¤›rl›kl› heparinler TKP hastalar›nda VTE profilaksisi için üzerinde en
çok çal›flma yap›lm›fl ajanlard›r. Venöz tromboembolizm profilaksisinde oldukça etkin
ve güvenli olduklar› kan›tlanm›flt›r. Düflük molekül a¤›rl›kl› heparinler TKP hastalar›nda
düflük doz SH'den daha etkin bulunmufltur. 6
Total kalça protezi hastalar›n›n tromboprofilaksisinde varfarin ve DMAH'› karfl›laflt›ran
5 çal›flman›n birlefltirilmifl analizinde tüm DVT görülme oran› varfarin grubunda
%20.7, DMAH grubunda %13.7 olarak saptanm›flt›r (p=0.0002). Birlefltirilmifl majör
kanama oranlar› varfarin alanlarda %3.3, DMAH alanlarda %5.3 olarak saptanm›fl;
di¤er randomize çal›flmalarda plasebo alanlarda da majör kanama oran› benzer (%4)
bulunmufltur. 6