Ulusal Venöz Tromboembolizm Profilaksi ve Tedavi Kılavuzu 2010
Ulusal Venöz Tromboembolizm Profilaksi ve Tedavi Kılavuzu 2010
Ulusal Venöz Tromboembolizm Profilaksi ve Tedavi Kılavuzu 2010
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Venöz <strong>Tromboembolizm</strong> 57<br />
Ortopedi <strong>ve</strong> Travmatoloji<br />
Total kalça protezi (TKP), total diz protezi (TDP) <strong>ve</strong> kalça k›r›¤› cerrahisi (KKC) gibi<br />
majör ortopedik ameliyat uygulanan hastalar VTE için yüksek risk grubunu<br />
oluflturmaktad›r. Bu hastalarda rutin tromboprofilaksi 20 y›l› aflk›n süredir standart<br />
uygulama haline gelmifltir. Randomize klinik çal›flmalar, tromboprofilaksi uygulanmayan<br />
majör ortopedik cerrahi hastalar›nda, ameliyattan sonra 7-14 gün içinde <strong>ve</strong>nografik<br />
DVT <strong>ve</strong> proksimal DVT geliflme s›kl›¤›n›n s›ras›yla %40-60 <strong>ve</strong> %10-30 oldu¤unu<br />
göstermektedir (Tablo 19). Rutin tromboprofilaksi uygulamas›yla bu hastalarda fatal<br />
PE çok nadir görülmektedir, ameliyat sonras› 3 ay içinde semptomatik VTE geliflme<br />
oran› ise %1.3-10'a kadar düflmüfltür. 6<br />
Ülkemizde majör ortopedik cerrahide VTE riski <strong>ve</strong> profilaksi yaklafl›mlar›n›<br />
de¤erlendirmek amac›yla yap›lan ORTEP çal›flmas›nda olgular›n %73.2'sinde VTE<br />
risk faktörleri bulundu¤u saptanm›flt›r. Total kalça protezi uygulanan hastalar›n %60.4,<br />
TDP uygulananlar›n %75.3 <strong>ve</strong> kalça k›r›¤› için operasyon yap›lan hastalar›n %86.3'ünde<br />
VTE risk faktörü bulundu¤u gösterilmifltir. En s›k rastlanan risk faktörleri protez<br />
hastalar›nda obezite, kalça k›r›¤› hastalar›nda ise uzam›fl hareketsizlik olarak<br />
bulunmufltur. 45<br />
Tablo 19: Tromboprofilaksi uygulanmayan hastalarda görülen VTE prevalanslar› 6<br />
DVT, % PE, %<br />
Toplam Proksimal Toplam Fatal<br />
Total kalça protezi 42-57 18-36 0.9-28 0.1-2.0<br />
Total diz protezi 41-85 5-22 1.5-10 0.1-1.7<br />
Kalça k›r›¤› cerrahisi 46-60 23-30 3-11 0.3-7.5<br />
Asemptomatik DVT oldukça s›k görülmektedir <strong>ve</strong> tromboprofilaksi uygulanmayan<br />
hastalar›n yaklafl›k yar›s›nda geliflmektedir. Bu trombüsler genellikle klinik olarak<br />
belirgin bir bulgu <strong>ve</strong>rmez <strong>ve</strong> endojen fibrinolitik aktivite ile kendili¤inden erir.<br />
Ancak baz› hastalarda, <strong>ve</strong>nöz hasar›n kal›c› olmas›, hareketsizlik nedeniyle staz›n<br />
devam etmesi, endojen antikoagülan ya da fibrinolitik sistemin bozulmas›, <strong>ve</strong>nöz<br />
fonksiyon bozuklu¤unun uzun sürmesi <strong>ve</strong>ya bu faktörlerin kombine bir flekilde<br />
etkilemesi ile sessiz trombüs büyüyebilir ya da yeni trombüsler geliflebilir. Bu<br />
trombüs de <strong>ve</strong>nöz t›kan›kl›¤a ya da akci¤er embolizasyonuna neden olabilir.<br />
Ortopedik cerrahi hastalar›nda semptomatik VTE genellikle hastaneden taburcu<br />
olduktan sonra ortaya ç›kmaktad›r. Yap›lan bir çal›flmada hastaneden taburcu<br />
olurken <strong>ve</strong>nografi yap›lm›fl <strong>ve</strong> trombüse rastlanmam›fl olan TKP hastalar›n›n<br />
%20'sinde taburcu olduktan sonra DVT geliflti¤i bildirilmifltir. Maalesef hangi<br />
ortopedik cerrahi hastalar›nda VTE geliflece¤ini saptayacak bir yöntem henüz<br />
yoktur. Bu nedenle alt ekstremitesine majör ortopedik cerrahi uygulanan her<br />
hastaya tromboprofilaksi yap›lmas› önerilmektedir. Ortopedik cerrahi uygulanacak<br />
hastalar›n risk de¤erlendirmesinin nas›l yap›lmas› gerekti¤i önerisi Tablo 20’de<br />
<strong>ve</strong>rilmifltir. 6,46
Change language