türk toraks derneÄi kronik obstrüktif akciÄer hastalıÄı tanı ve tedavi
türk toraks derneÄi kronik obstrüktif akciÄer hastalıÄı tanı ve tedavi
türk toraks derneÄi kronik obstrüktif akciÄer hastalıÄı tanı ve tedavi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TÜRK TORAKS DERNEĞİ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU<br />
Tablo 2. Nefes darlığının şiddetini değerlendiren MMRC dispne skalası<br />
Derece Tanım<br />
Evre 1 Sadece ağır egzersiz sırasında nefesim daralıyor<br />
Evre 2 Sadece düz yolda hızlı yürüdüğümde ya da hafif yokuş çıkarken nefesim daralıyor<br />
Evre 3 Nefes darlığım nedeniyle düz yolda kendi yaşıtlarıma göre daha yavaş yürümek ya da ara ara durup<br />
dinlenmek zorunda kalıyorum<br />
Evre 4 Düz yolda 100m ya da birkaç dakika yürüdükten sonra nefesim daralıyor <strong>ve</strong> duruyorum<br />
Evre 5 Nefes darlığım yüzünden evden çıkamıyorum <strong>ve</strong>ya giyinip soyunurken nefes darlığım oluyor<br />
Tablo 3. KOAH’da fizik muayene bulguları<br />
İnspeksiyon<br />
*Göğüs ön-arka çapının artması<br />
*Yardımcı solunum kaslarının kullanılması<br />
*Genellikle hızlı <strong>ve</strong> yüzeyel solunum<br />
*Ortopne<br />
*Büzük dudak solunumu<br />
*Paradoksal abdominal solunum<br />
*Ayak bileği ya da alt ekstremite ödemi<br />
*Boyun <strong>ve</strong>n dolgunluğu<br />
*Kaşeksi<br />
*Kemozis, asteriksis<br />
*Siyanoz<br />
Palpasyon (Tanıya yardımcı olmaz)<br />
*Hepato-juguler reflü<br />
Oskültasyon (KOAH için özgül değildir, tanıya yardımcıdır)<br />
*Solunum sesi şiddetinde azalma<br />
*Ekspiryumda uzama<br />
*Ciddi hava yolu obstrüksiyonunda sessiz akciğer<br />
*Hışıltılı solunum (wheezing)<br />
*Ronküs<br />
*Ral<br />
Perküsyon (Tanıya yardımcı olmaz)<br />
*Hipersonorite<br />
• Kronik akciğer hastalıklarına ilişkin aile öyküsü<br />
• Alevlenmeler, hastane yatışları<br />
• Komorbiditeler <strong>ve</strong> komplikasyonlar<br />
• Kullandığı ilaçlar<br />
• Atopi öyküsü<br />
6.3. Fizik Muayene: Fizik muayenenin tanısal değeri<br />
düşüktür. Solunum fonksiyonlarında anlamlı bozukluk<br />
oluncaya kadar, hava akımı kısıtlanmasının fizik muayene<br />
bulguları ortaya çıkmaz. Fizik muayene bulguları Tablo<br />
3’de gösterilmiştir.<br />
6.4. Spirometrik İnceleme: KOAH düşünülen her<br />
olguda kesin tanı için spirometrik inceleme yapılmalıdır.<br />
Spirometrik değerlendirme KOAH tanısını kesinleştirmede,<br />
ayırıcı tanıda <strong>ve</strong> hastalığın seyrini izlemede yararlıdır.<br />
Spirometrik inceleme mevcut hava akımı kısıtlanmasını<br />
göstermede en iyi standardize edilmiş, kolay, tekrarlanabilir<br />
<strong>ve</strong> en objektif yaklaşımdır. Her sağlık biriminde<br />
yeterli kalitede spirometre yapılabilmeli <strong>ve</strong> değerlendirilebilmelidir.<br />
KOAH tanısı; hastalık riski olan kişilerde, bronkodilatatör<br />
uygulamayı takiben solunum fonksiyon testinde kalıcı<br />
ekspiratuvar hava akımı kısıtlılığının gösterilmesi ile konur.<br />
Tanı için 400 mcg salbutamol <strong>ve</strong>ya 1000 mcg terbutalin<br />
<strong>ve</strong>rildikten en az 15-20 dakika sonra ölçülen FEV 1<br />
/FVC<br />
oranı %70’den küçük olmalıdır. Ancak yaşla birlikte bu<br />
oran sağlıklı kişilerde de düşebileceği için, ileri yaşlarda<br />
KOAH tanısı koyarken dikkatli olunmalıdır [6,7].<br />
Ekspiratuvar akım hızı<br />
Ekspiratuvar akım hızı<br />
A Volüm (L) B Volüm (L)<br />
Şekil 1. a-b. KOAH’ da ekspiratuvar akımlarda kısıtlanma<br />
KOAH’da akım volüm halkasında; ekspiratuvar akımlarda<br />
kısıtlanma konkav (Şekil 1a) <strong>ve</strong> kollaps (Şekil 1b)<br />
tipinde gözlenir.<br />
6.5. KOAH Şiddetinin Değerlendirilmesi: KOAH<br />
şiddetinin spirometrik olarak değerlendirilmesi, bronkodilatatör<br />
sonrası FEV 1<br />
değerinin beklenen değerin yüzdesine<br />
göre yapılır [8] (Tablo 4).<br />
Hastalığın ağırlığının değerlendirilmesinde; semptomların<br />
ağırlığı, hava akımı kısıtlılığının şiddeti, alevlenme<br />
sıklığı, komplikasyonların <strong>ve</strong> eşlik eden hastalıkların<br />
varlığı, solunum yetmezliğinin varlığı, hastanın genel<br />
sağlık durumu <strong>ve</strong> KOAH için kullanılan ilaçların sayısının<br />
da önemi vardır.<br />
6.6. Diğer Tetkikler:<br />
Akciğer Grafisi: Tanı için duyarlı değildir. Diğer tanıları<br />
dışlamada <strong>ve</strong>ya kalp yetersizliği, tüberküloz, bronşektazi,<br />
akciğer kanseri gibi ek hastalıkları <strong>ve</strong> komplikasyon-<br />
23
Change language