You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
görüş<br />
BÜLTEN<br />
29<br />
SOSYAL SİGORTALAR KANUNU’NA GÖRE SMMM VE YMM<br />
RAPORUNA İLİŞKİN İŞYERİ KAYITLARININ İNCELENMESİ<br />
506 sayılı SSK’ nun amacı; birinci maddede<br />
belirtilen “İş kazaları, meslek has<strong>ta</strong>lıkları,<br />
analık, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde bu<br />
Kanun’da yazılı şartlarla sosyal sigor<strong>ta</strong>lar yardımları<br />
uygulanır” şeklinde ifade edilmektedir.<br />
Kurumun amacı; “sosyal sigor<strong>ta</strong>lar yardımları<br />
sağlar” seklinde düzenlenince ilgili kişilere<br />
mali, sosyal yardımlarda bulunulması, emeklilik<br />
ve sağlık açısından esas alınmak<strong>ta</strong>dır. Anayasamızın<br />
49. madde’sinde Çalışma Hakkı ve<br />
Ödevi düzenlenmiştir. ”Devlet, çalışanların hayat<br />
seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek,<br />
çalışanları ve işsizleri korumak........”<br />
denilerek devletin görevini sıralamıştır.<br />
SSK çalışanların, işverenlerin ve devletin<br />
katkısıyla toplanan kaynakları yukarıda kuruluş<br />
amacında sıralanan kanun, tebliğ, yönetmelik<br />
ve tüzükler çerçevesinde harcamak<strong>ta</strong>dır. ”İşçilik<br />
maliyetlerinin” yüksek olması, işverenlerin<br />
işçileri sigor<strong>ta</strong>sız çalıştırmaya yöneltmektedir.<br />
Bu aynı zamanda emeklilik sürelerinin ülkemiz<br />
yaş or<strong>ta</strong>lamasının üzerine çıkması da işgörene<br />
ücretin biraz fazla ödenmesi nedeniyle cazip<br />
gelmektedir. Hal böyle olunca Kurum’un gelirleri,<br />
giderlerini karşılayamaz (aktoriyal denge)<br />
duruma gelmektedir. Buna çare olarak en<br />
kestirme yol ise bazı alanlardan en çabuk ve<br />
maliyeti düşük prim toplama yoluna başvurulmasını<br />
gerekli kılıyor. Kurumun aktif sigor<strong>ta</strong>lı<br />
sayısı yaklaşık altı milyon dokuz yüz bin,<br />
emekli sayısı dört milyon yüz iki bin, sigor<strong>ta</strong>lı<br />
yakınlarına verilen sağlık hizmetleri ile birlikte<br />
otuz yedi milyon sekiz yüz yirmi sekiz bin kişi<br />
yararlanıyor olunca, kurumun gelirleri giderlerini<br />
karşılamayacak duruma geliyor. Kurum’un<br />
gelirlerinin giderleri karşılama, aktif/pasif oranı<br />
1.72 civarında bulunmak<strong>ta</strong>dır.<br />
(*)<br />
SMMM<br />
VE İLİŞİKSİZ BELGESİ ALINMASI<br />
Ertuğrul KILIÇ (*)<br />
506 sayılı SSK’nda yer alan “ölçümleme”<br />
işlemi 09.07.1987 <strong>ta</strong>rihinde yürürlüğe giren<br />
3395 sayılı Kanun ile kaldırıldık<strong>ta</strong>n sonra özellikle<br />
geçici nitelikte olan ihaleli işler ile özel<br />
inşaat işlerinde yoğun sigor<strong>ta</strong>sız işçi çalıştırılması<br />
kanaati or<strong>ta</strong>ya çıkmıştır. Aynı nedenlerle<br />
kaldırılan ölçümlemenin yerine 1994 yılından<br />
itibaren “Asgari İşçilik” uygulaması başlatılmıştır.<br />
İp<strong>ta</strong>l davaları ve daha sonra Danış<strong>ta</strong>y’ın<br />
olumlu yönde karar vermesi nedeni ile yeni bir<br />
kanun maddesi düzenlenmiştir. Esasında bu<br />
uygulamanın saikleri ne olursa olsun, sigor<strong>ta</strong><br />
primlerinde belli bir baraj getirilmiş olmasıdır.<br />
İşin yürütümü için fark işçiliği kabul etmeyen<br />
işverenlerin kayıtlarının, kurum müfettişleri<br />
<strong>ta</strong>rafından incelemesinden vazgeçilerek, işverenin<br />
işlerinin daha çabuk yapılması, sigor<strong>ta</strong>sız<br />
işçi çalıştırılmasının önlenmesi ve kurum iş<br />
yükünün azaltılması esas alınmıştır. Kurum’un<br />
bu yöndeki tutumu kanun koyucu <strong>ta</strong>rafından<br />
daha sonra (06.08.2003 <strong>ta</strong>rihinde yürürlüğe giren)<br />
4958 sayılı Sosyal Sigor<strong>ta</strong>lar Kurumu Kanunu<br />
ile 506 sayılı SSK Kanunu’nun değişik 79.<br />
maddesinin on ikinci fıkrasında, 506 sayılı Kanun’un<br />
83’‘cü maddesinde belirtilen kurum ve<br />
kuruluşlar <strong>ta</strong>rafından ihale yoluyla yaptırılan<br />
her türlü işler, gerçek ve tüzel kişilerce yapılan<br />
inşaatlardan dolayı yeterli işçilik bildirmiş olup<br />
olmadığının, Kurumca araştırılacağı, usul ve<br />
esasları yönetmelikle belirlenecektir. Bu araştırma<br />
sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş<br />
olduğunun anlaşılması halinde, bildirilmemiş<br />
olan işçilik tu<strong>ta</strong>rı üzerinden prim tu<strong>ta</strong>rı, varsa<br />
gecikme zammı ile birlikte sigor<strong>ta</strong> müfettişince<br />
inceleme yapılması istenilmeksizin işveren<br />
<strong>ta</strong>rafından ödendiği <strong>ta</strong>ktirde işyeri hakkında<br />
sigor<strong>ta</strong> müfettişine inceleme yaptırılmayabileceği<br />
öngörülmüştür.<br />
MART - NİSAN 2005, SAYI:159