Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DÜNYADAN VAKA ÖRNEKLERİ 12<br />
Karakalpakistan’da Kırsal Topluluklarda Temiz Enerji<br />
Bu pilot proje, daha az elektrik kullanmayı sağlayan yenilenebilir enerji sistemlerinin<br />
potansiyelini göstermeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlıyordu. On beş<br />
ev tipi güneş enerjisi sistemi 2003 Kasımında Kostruba’da yerleştirildi (Karakalpakistan,<br />
Özbekistan’da özerk bir Cumhuriyettir). Sistemler hanelerin aydınlatma, radyo ve televizyon<br />
için enerji ihtiyacını karşılıyordu. Sistemlerin yerleştirilmesinden sonra, 25 kişi<br />
sistemleri çalıştırmak ve tamir etmek üzerine eğitildi.<br />
Bu projeyle sağlanan elektrik, kadınların ve çocukların yaşamlarını iyileştirdi, daha iyi<br />
ışıklandırılmış evlerde yaşamalarını sağladı. Odun ve dizel yakmanın olumsuz etkilerini<br />
ve yangın riskini azalttı. Ancak, daha iyi ışıklandırma aynı zamanda daha uzun çalışma<br />
günü demekti ve bu da kadınların boş zamanlarını azaltıyordu.<br />
Proje tasarımcıları proje ile ilgili kararları oluşturmadan önce <strong>toplumsal</strong> <strong>cinsiyet</strong>e göre<br />
ayrıştırılmış bir enerji çözümlemesi yapmamışlardı; oysa özellikle ev içi enerji konusunda<br />
çalışılırken bu türden çözümlemelerin yapılmasının önemi hakkında geniş bir yazın vardır.<br />
Proje tasarımcıları, projenin otomatik olarak kadın ve erkekleri eşit biçimde etkileyeceğini<br />
varsaymıştı. Bu düşüncenin bir sonucu olarak da enerji ihtiyaçlarında önceliklerin<br />
neler olduğuna ilişkin kadınlara danışılmamıştı.<br />
Bulgular:<br />
• Kadınlar ev içi enerjinin asıl kullanıcılarıdır; kadın ve çocuklar, zamanlarının<br />
çoğunu ev içinde geçirirler ve güneş enerjisi sistemlerinin de asıl kullanıcıları onlar<br />
olacaktır.<br />
• Kadınlar yemek pişirme ve ısınma ihtiyaçları için günlük yakıt toplama işini<br />
yaparlar. Bu güneş enerjisi sistemleri sınırlı bir elektrik sağlasa bile bu onların<br />
gündelik yaşamlarında büyük bir değişikliğe yol açar.<br />
12 Vaka örnekleri Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Avrupa ve BDT Bölgesel Bürosu tarafından hazırlanan<br />
kılavuzdan alınmıştır. Toplumsal Cinsiyeti Dahil Etme Stratejisi Uygulamaları, Kılavuz, UNDP RBEC, 2007.<br />
55
Change language