End Risk Dergisi, SayÄ± 6 - Allianz Emeklilik

More documents

Recommendations

Info

Ercüment Kepkep Kurumsal Emeklilik Pazarlama Departmanı Bireysel Emeklilik Seçimi Geride bıraktığımız üç buçuk yıla, başarılı bir başlangıç yapılmış olmasına ve 1.200.000 katılımcıya ulaşılmasına rağmen, sektörde hâlâ katılımcılar tarafından cevabı net olarak bilinmeyen çok önemli bir konu bulunmaktadır: Sistemin doğası gereği uzun süreli yatırım ve sabırlı bir bekleyiş gerektiren bu yolculuğa, hangi şirket ya da emeklilik planı ile çıkmak en doğrusu olacaktır 3 Ç alışanların en büyük endişelerinden biri, kuşkusuz kendilerini nasıl bir emeklilik döneminin beklediğidir. Bu endişeyi yaşlanmaya başlamadan önce hissedenler, bu dönemlerinde rahat etmek için çeşitli önlemler alarak bir çözüm bulmaya çalışmaktadır. Sosyal devlet anlayışının geliştiği ekonomilerde, kişilerin bireysel çaba ve çözümlerinin yanısıra, devletler de vatandaşlarının bu endişelerini giderecek uygulamalar geliştirmeye ve bunları teşvik etmeye çalışır. Dünyada bu amaçla geliştirilen sistemlerin ortak adı “Bireysel Emeklilik Sistemleri”dir. Devletlerin Bireysel Emeklilik Sistemleri'ni kurmasının ve teşvik etmesinin başlıca üç nedeni bulunmaktadır. Bunlardan ilki, vatandaşların harcamak yerine tasarruf ederek gelirlerinden bir bölümünü sisteme aktarmalarının, devletlerin enflasyonla mücadele amacına yardımcı olmasıdır. İkincisi, sisteme katılanların yaptığı ödemeler ile oluşacak fonların, devletlerin borçlanma gereksinimi duyduğunda müracaat edebileceği en kolay ve maliyeti en düşük kaynaklar olmasıdır. Üçüncü neden ise sosyal devlet olmanın getirdiği bir yükümlülüktür. Sosyal devletler vatandaşlarına, sadece çalıştıkları ve vergi ödedikleri sürece değil, emeklilik dönemlerinde de sahip çıkmak zorundadır. Bu anlayıştaki bir devlet, vatandaşlarının emeklilik dönemlerine kendilerinin hazırlanmasını bugün teşvik etmez ise, yarın çok daha büyük bir maliyeti karşılamak zorunda kalacaktır. Ülkemizde, 07.10.2003 tarihinde çeşitli teşvikler ile hayata geçirilen Bireysel Emeklilik Sistemi’nin işleyişi özetle şöyle açıklanabilir: • Emeklilik hakkını kazanabilmek için en az 10 yıl sistemde bulunmak, 56 yaşını tamamlamak ve en az 10 yıllık asgari katkı payını sisteme yönlendirmiş olmak gerekmektedir. • Emekliliğe hak kazanıldığında, kısmen veya defaten, toplu ödeme ya da yıllık gelir sigortası ile maaş bağlatmak mümkündür. • Sistemden istenildiği zaman ayrılmak mümkün olup, geri ödemede uygulanacak stopaj kesintileri, süreye bağlı olarak değişmektedir. • Herhangi bir nedenle memnun olunmaması halinde, emeklilik süresi içerisinde, hizmet alınan emeklilik şirketini değiştirebilmek mümkündür. • Sisteme katılımı artırıcı en önemli unsur, vergi uygulamalarındaki teşviktir. Bu kapsamda katılımcılara, ödenen katkı paylarında ve yatırım sürecinde olmak üzere iki aşamalı vergi avantajı sağlanmıştır. Buna göre, aylık bazda brüt ücretlerinin %10'u, yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarı kadar vergi avantajından, çalışanlar olduğu kadar, çalışanları adına katkı payı ödemesi yapan işverenler de yararlanabilmekte ve direkt gider olarak yazabilmektedirler. Ayrıca yatırım süresi boyunca BES yatırım fonlarının kazançları, her türlü vergiden muaf tutulmuştur. Ülkemizde Bireysel Emeklilik Sistemi’nin başlangıcının üzerinden bugün itibariyle yaklaşık üç buçuk yıl geçmiş bulunuyor. Sektörün hedefleri açısından baktığımızda, sistemdeki katılımcı sayısının 1.200.000'e, katılımcıların ödediği katkı payları ile oluşan fon büyüklüğünün ise 3,3 milyar YTL'ye ulaştığını görüyoruz. Kısa sürede yakalanan bu başarının en önemli etkenleri arasında, sistemin Türkiye'de uygulamasına başlanmasından önceki hazırlık döneminde, diğer ülkelerdeki uygulamaların başarısızlık sebeplerinin ayrıntısı ile incelenmesinin ve hayat sigortacılığı sektöründeki köklü ve tecrübeli şirketlerin görüş ve önerilerinin dikkate alınmasının bulunduğunu söylemek yanlış olmaz. Yönetmeliğin oluşmasında ciddi katkıları olan hayat sigorta şirketleri ve bu şirketlerin bazılarının bağlı bulunduğu bankalar, Bireysel Emeklilik Sistemi'nin hayata geçmesiyle birlikte yepyeni bir sektörün yaratıcıları olmalarının verdiği heyecanla, bu sektörü sahiplenmiş ve başarılı olması için tüm olanaklarını seferber etmiştir. Geride bıraktığımız üç buçuk yıla, başarılı bir başlangıç yapılmış olmasına ve 1.200.000 katılımcıya ulaşılmasına rağmen, sektörde hâlâ katılımcılar tarafından cevabı net olarak bilinmeyen çok önemli bir konu bulunmaktadır: Sistemin doğası gereği uzun süreli yatırım ve sabırlı bir bekleyiş gerektiren bu yolculuğa, hangi şirket ya da emeklilik planı ile çıkmak en doğrusu olacaktır Bir başka deyişle, doğru şirket ve doğru emeklilik planı seçiminin kriterleri nelerdir Gerçekten de en az on yıl düzenli yatırım yapmamız ve bazı durumlarda otuz sekiz yıl süreyle sistemde kalmamız gerektikten sonra bizleri, mutlu bir emeklilik imkânına hangi şirketin veya hangi planların ulaştıracağını bugünden kestirebilmek, belki de sistemle ilgili verilecek kararların en zoru ve en önemlisidir. Ancak şunu da hemen belirtelim ki, bu konuda ne yaparsak yapalım, hatasız ve kesin bir öngörüde bulunmanın sihirli bir formülü bulunmamaktadır. Aktarmaya çalışacağımız kriterler, belki hata yapma ihtimalimizi çok azaltacak ama hiçbir zaman tam olarak ortadan kaldırmayacaktır. Doğru bir değerlendirme yapabilmek için öncelikle Bireysel Emeklilik Sistemi'nde ödenen katkı paylarının yönlendirildiği yatırım enstrümanı olan Emeklilik Fonları'nın, ülkemizde 1987 yılından bu yana var olan ve bugüne kadar yaklaşık 16,5 milyar USD büyüklüğe ulaşan çeşitli yatırım fonları ile aynı cinsten olduğunu hatırlamakta fayda var. Ancak Bireysel Emeklilik Fonları'nın alışageldiğimiz yatırım fonlarından en önemli farkı, her türlü vergiden muaf olmalarıdır.
Diğer yatırım fonlarının kuruluşu aşamasında alınan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ve Damga Vergisi ile, kurulduktan sonraki dönemde fonun değer artışlarına istinaden yapılan Gelir Vergisi kesintileri, Bireysel Emeklilik Fonları'nda uygulanmamaktadır. Böylece Bireysel Emeklilik Fonları'nın getirilerinin diğer aynı cinsten yatırım fonlarına göre daha kısa zamanda daha fazla birikim sağlaması amaçlanmıştır. Ancak, Bireysel Emeklilik Fonları'na tanınan bu ayrıcalık, her zaman bu fonların diğer yatırım fonlarından daha kısa sürede daha fazla birikim sağlamasını garanti etmemektedir. Zira bir fonun getiri performansı, o fon üzerinden yapılacak kesintilerin yanısıra, o fonun ne derece başarılı yönetildiği ile de ilişkilidir. Bir başka deyişle, vergi uygulamaları veya diğer masraf payları itibariyle üzerinde daha fazla kesinti bulunan bir yatırım fonu, sürekli, istikrarlı ve kalıcı bir şekilde iyi yönetilebiliyor ise, tüm vergi avantajı ve daha düşük masraf payı kesintilerine rağmen, kötü yönetilen bir Bireysel Emeklilik Fonu’na göre daha avantajlı olabilir. Bireysel Emeklilik Fonları, öteden beri ülkemizde var olan yatırım fonları ile aynı cinsten fonlar olduğuna göre, emeklilik şirketini seçerken, öncelikle o emeklilik şirketinin fonlarını yönetecek portföy yönetim şirketinin geçmiş yıllar boyunca elde ettiği yatırım fonu performansına bakmak, mantıklı bir yaklaşım olmaz mı Üstelik söz konusu dönemlerde ülkemizde, iç ve dış piyasaların etkisiyle, ekonomik ve siyasi anlamda bir çok risk ve olumsuzluklar (enflasyon, devalüasyon, vs.) yaşanmış olmasına rağmen, bu süreçlerin hepsinden de, diğerlerine göre daha başarılı sonuçlarla çıkmış olan bir portföy yönetim şirketinin, bundan sonra da aynı başarıyı elde etme olasılığı, diğerlerinden daha fazla değil midir Bireysel Emeklilik Sistemi'nin diğer birikim amaçlı yatırım enstrümanlarından bir diğer önemli farkı da zaman faktörüdür. Ülke olarak daha önce hiç alışık olmadığımız üzere en az on yıl ve bazı durumlarda otuz sekiz yıla kadar uzayabilen süreler boyunca düzenli ve disiplinli ödeme yapmamız sözkonusu olabileceğinden, bu kadar uzun süre devam edecek bir oyunun kurallarını oyun devam ederken değil, oyuna başlamadan önce ve tüm ayrıntıları ile bilmek, sonradan yaşanabilecek pişmanlıkları en aza indirebilmek için ideal olanıdır. Ancak, pratikte bu ideale ulaşmak nerdeyse olanaksızdır. Zira ne sistemin detaylarını başlangıçta tümüyle aktarmak için aracıların, ne de bu detayları kolayca kavrayabilmek için katılımcıların yeterli zamanı veya bilgi birikimi hiçbir zaman tam anlamıyla yoktur. Bazen de bu ideale ulaşamamanın nedeni gelecekle ilgili belirsizliktir. İşte bu nedenle bireyler bir başka önemli değere daha gereksinim duymaktadır: Güven Emeklilik hakkını kazanana kadar geçecek tüm süreci düşündüğümüzde, sisteme girerken yerine getirilmesi gereken formaliteler, bu sürecin çok küçük bir bölümünü oluşturduğundan, genelde işin başlangıç bölümü farkında olarak ya da olmayarak hızla geçilmektedir. Ancak zaman geçtikçe başlangıçta bilinemeyen veya öngörülemeyen bazıları katılımcılardan, bazıları ülkemizden hatta bazıları da dış piyasalardan kaynaklanabilecek çeşitli sorunlarla karşılaşıldığında, yola hangi şirketin kolunda çıkıldığı, bir anda en önemli husus olacaktır. Böyle zamanlarda insan dayandığı kola biraz daha sıkı tutunma ihtiyacı duymaktadır. Bu nedenle başlangıçtan itibaren güçlü, sağlam ve güvenilir bir kola girmek her zaman dikkate alınması gereken bir husustur. Hele bu yolculuk onlarca yıl sürebilecek ise... Bu noktada da size tavsiyemiz, yine seçeceğiniz şirketin geçmişte böyle durumlarda müşterilerine nasıl bir anlayış ve davranışla güven aşıladığına bakmanızdır. Unutmayın ki, şirketlere duyulan güven, şirketin kendisiyle özdeşleşen kültürünün ve kendine özgü iş yapma prensiplerinin hiç kesintiye uğramadan çok uzun süreler boyunca toplum tarafından olumlu karşılanması sonucunda kazanılabilir ve aksine, en küçük bir yanlış algılama ile çok kısa bir sürede de kolayca kaybedilebilir. Öyleyse istikrar ve kalıcı başarı adına bu kadar ağır bir bedel ödeyerek elde edilen güvene itibar etmek gerekmez mi Son bir ipucu daha... Emeklilik şirketinizi seçerken, varsa bu şirketin bağlı bulunduğu grubun kendisini de değerlendirin. Unutmayın ki çocuklar, asıl anne ve babalarından gördükleri terbiye ve eğitimle kişiliklerini oluştururlar. Şirketler de böyledir. Bağlı bulundukları grubun iş ahlakı, anlayış ve tecrübelerinden mutlaka etkilenirler ve onların izlerini taşırlar. Bu değerlendirmeyi yaparken başka kriterleri de göz önünde bulundurabilirsiniz. Örneğin, emeklilik şirketinizin bağlı bulunduğu grubun faaliyet gösterdiği diğer sektörlerde size sağlanabilecek ne gibi yan faydalar olabileceğini hiç düşündünüz mü Çağımız müşteri odaklılık çağı. Aynı gruba bağlı şirketler, birbirlerinin müşterilerine türlü türlü avantajlar yaratmıyor mu Neden sizin seçeceğiniz emeklilik şirketi de bu konumda bir şirket olmasın 4
Page 1 and 2: SAYI 6 2007 “Risk, Paylaflt›kç
Page 3: Değerli “End Risk” Okurları,
Page 7 and 8: zaman bu yazıyı okumanız dahi ol
Page 9 and 10: Kısa devrelerden ve kıvılcımlar
Page 11 and 12: işleten firmaların da yolcu gelir
Page 13 and 14: teminatının limitini belirler. Bu
Page 15: Başından beri, bu ikinci sözleş

End Risk Dergisi, SayÄ± 6 - Allianz Emeklilik

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?