Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

DEĞERLENDİRMELER
çok doğru bir inisiyatiftir ve bu kaçırılmış bir
şanstır. Zaten Washington’a gittiğinizde bazı
toplantılarda bunun kaçırılmış bir inisiyatif
olduğu dasöyleniyor. O inisiyatif, İran’a
yapılan yatırımlardan daha güçlü ve daha
etkili olabilecek bir inisiyatifti. Hatta sizlerde
biliyorsunuzdur, BM’den bazı ülkelerden gelen
çalışmalarla İstanbul’un, İngilizcesi “Conflict
Resolution and Mediation” olan, yani çatışma
alanlarında uzlaşma merkezi olma, İstanbul’u
böyle bir uzlaşma merkezi haline getirme
isteği var. Ve İstanbul’da şuanda esasında AB
ve İran arasında müzakereler, konuşmalar
sürüyor. Onların bir ayağı İstanbul’da
yapılıyor. Fakat bugün geldiğimiz bir noktada
kaçırılmış bir şans, biraz da bu Suriye Krizi
nedeniyle birbirleriyle rekabet haline girmiş
bir Türkiye-İran ilişkisi görüyoruz. Türkiye o
anlamda biraz İran’ın dışında kalıyor. Fakat
İran’a kendi içinde baktığımız zaman, çok
partili döneme tekrar geçmenin, demokrasiyi
kurmanın daha zor bir ülke olduğunu
söyleyebilirim. Bununla birlikte, ikili bir
durum ortaya çıkmıştır. Yani İran kendi içinde
dönüşebilir, kendi insanlarının talepleriyle
dönüşebilir, demokrasiye adım atabilir. Bence
bunun desteklenmesi lazım. Ama öbür türlü
İran-İsrail ilişkilerinde, İsrail saldırısı da
olabilir. Tabi o zaman bunların hepsi bitip,
var olan rejim çok daha güçlenir. Çünkü
İran’a bir saldırı yapılmış olur. O yüzden
temkinli bir dönemdeyiz. Şuan Türkiye’nin,
İran’ın biraz dışında olması bence daha iyi.
Çünkü İran’daki bu süreci izlemek gerekiyor.
Muhakkak saldırıya karşı çıkmak gerekiyor,
muhakkak tavrı çok net almak lazım. İsrail’in
İran’a öyle veya böyle saldırmaması lazım.
Ama öbür taraftan da İran’ın iç işlerine
karışmadan oradaki iç sürece bakmak lazım.
Çünkü bugün benim görebildiğim kadarıyla
başlayan ekonomik kriz bizim sanki 2001’de
ekonomimizi çökerten büyük devalüasyona yol
açan ciddi kriz niteliğinde bir kriz. O yüzden
bugün sanki biraz rakip olan biraz atışan,
esasında karşılıklı ilişkilerinde birbirlerini
kollayan bir Türkiye-İran varve bence şuan
Türkiye’nin biraz dışarıdan bakıp İran’ı iyi
izlemesi lazım. Ama muhakkak İran’a karşı
olan saldırı hususunda, dün olduğu gibi bugün
de net tavır alması gerekiyor.
Terör konusunda Türkiye’de
yürütülen politikalarla beraber
uluslararası platformda neler
yapılmalı
Türkiye esasında uluslararası toplum nezdinde,
bölgesel olarak da elinden geleni yapıyor. Fakat
uluslararası toplumdan Türkiye’ye pek fazla
katkı gelmiyor. Uluslararası toplumdan ve
onun önemli boyutlarından biri olan AB’den
Türkiye’ye hiç eleştiri gelmiyor, bu çok önemli.
Çünkü daha öncelerde, hatırlarsınız 90’lı
yıllarda,özellikle 1995-2000’li dönemlerdeki
AB tartışmasında hep egemenlik bahsi,
“bizim iç işlerimize karışıyorsunuz” gibi
çok tepkici ve ulusalcı bir yapı vardı. Bunun
nedenlerinden biri de Kürt sorunu bağlamında
AB’nin çıkışlarıydı. Esasına baktığımız
zaman, o çıkışlar doğruydu. Çünkü hakikaten
o zaman bir savaş vardı. O savaş içerisinde
çok mağdur olanlar da vardır. Kürt sorunu
olsun, faili meçhul olaylar olsun; o bölgedeki
insanların günlük yaşamlarında güvensizlikler
mevcuttu. Fakat bugün geldiğimiz noktada
92 90