30.12.2014 Views

Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ittifaka dönüşümü,<br />

Soğuk Savaş döneminde<br />

“Çevreleme Politikası” ile Sovyet Kızıl<br />

Ordusu’nun İran Körfezi ve Akdeniz’e<br />

inmesinin önlenmesi için Türkiye ve İran<br />

ile İttifak, Sovyetler Birliği’nin tasfiyesi ile<br />

Avrasya bölgesinin enerji kaynaklarının<br />

kontrolünde Kafkasya’da Rusya ile<br />

yakınlaşmanın boyutlarının tartışılması,<br />

11 Eylül sonrasında, radikal İslami terörle<br />

mücadelede Kremlin ile ittifak yolunun<br />

açılması,<br />

Başkan Bush döneminde<br />

2008 Rusya-Gürcistan Savaşı ile yaşanan<br />

gerginlik döneminin; Başkan Obama<br />

yönetiminde Rusya ile kısmi yumuşama<br />

ve İran’ın Nükleer faaliyetlerinin<br />

denetlenerek bölgesel güç dengelerinin<br />

muhafazası olarak kısaca özetlenebileceği<br />

düşünülmektedir.<br />

Rusya Federasyonu, üç stratejik hamle ile<br />

ABD-AB-NATO’nun enerji arz güvenliği<br />

açısından güç boşluğuna izin vermeyeceği<br />

yolundaki politikasının yeniden dikkate<br />

alınması gerektiğini ortaya koymuştur.<br />

Birinci olarak Rusya, teorik düzlemde<br />

Şanghay Örgütü ile Çok Kutupluluk<br />

hipotezini ortaya atarak, bu değişime<br />

karşı çıkmıştır. İkinci hamlede Moskova,<br />

güçler dengesini bozduğu gerekçesi ile<br />

Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliğini<br />

kabul etmeyeceğini deklare etmiştir. Bu<br />

bağlamda enerji güvenliğini krize sokan<br />

‘2006 Rusya- Ukrayna gaz krizi AB’yi<br />

endişeye sevk etmiştir. Kremlin yönetimi<br />

üçüncü ve en kritik girişim olarak Portakal<br />

Devrimleri ile Doğu Avrupa ve Orta<br />

Asya’yı kontrol eden siyasal istikrarsızlığa<br />

izin vermeyeceğini 2008 Rusya-Gürcistan<br />

Savaşı ile ortaya koyarken, “dondurulmuş<br />

çatışmalar-frozen conflict’’ denklemini<br />

bozmuştur. Rusya, Abhazya ve Güney<br />

Osetya bölgelerinde Gürcistan sınırlarında<br />

asker bulundurmakta, İran ile dostane<br />

ilişkiler geliştirmektedir. Gürcistan’daki<br />

Gül Devrimi’nden beri, Abhazya ve Güney<br />

Osetya’daki Rus askeri varlığı genişlemiş<br />

ve ayrılıkçı güçlere yardım derinleşmiştir. 24<br />

Rusya sadece Gürcü güçlerini mağlup<br />

etmekle kalmayarak Abhazya ve Güney<br />

Osetya’nın bağımsızlığını tanımıştır.<br />

Böylece diğer ülkelerin de bölgeye bakış<br />

açısı değişmiştir. 25 Rusya Çeçenistan’da<br />

ayaklanmaya karşı tedbirler almakta<br />

ve bu gelişmelerin bütün Kafkaslara<br />

yayılmasından endişe etmektedir.<br />

Kaynak: Journal of Economic Geography<br />

Rusya, yukarıda bahsettiğimiz ABD<br />

ve Avrupa Birliği’nin önde olmasına<br />

mani olmaya çalışmakta, bu kaygan<br />

zeminde kural koyan güç konumunu<br />

korumak istemektedir. Bunun altında,<br />

ekonomik çıkarlarını savunmak, jeopolitik<br />

statükosunu muhafaza etmek, iç tehditleri<br />

ve terörizmi sindirmek ve yok etmek,<br />

emelleri sıralanabilir 26 . Ancak, NATO ve<br />

AB’nin Doğu’ya doğru genişleme süreci,<br />

24 R. Craig Nation, “Russia, United States and the Caucasus”,<br />

2007.<br />

25 Mustafa Aydın, “Turkish Policy Towards Caucasus”, 2008<br />

26 Ilan Berman, “The New Battleground: The Caucasus and<br />

Central Asia,” The Washington Post, <strong>Winter</strong> 2004-05, p. 59-69.<br />

HAZAR RAPORU<br />

57 59

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!