Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ittifaka dönüşümü,<br />
Soğuk Savaş döneminde<br />
“Çevreleme Politikası” ile Sovyet Kızıl<br />
Ordusu’nun İran Körfezi ve Akdeniz’e<br />
inmesinin önlenmesi için Türkiye ve İran<br />
ile İttifak, Sovyetler Birliği’nin tasfiyesi ile<br />
Avrasya bölgesinin enerji kaynaklarının<br />
kontrolünde Kafkasya’da Rusya ile<br />
yakınlaşmanın boyutlarının tartışılması,<br />
11 Eylül sonrasında, radikal İslami terörle<br />
mücadelede Kremlin ile ittifak yolunun<br />
açılması,<br />
Başkan Bush döneminde<br />
2008 Rusya-Gürcistan Savaşı ile yaşanan<br />
gerginlik döneminin; Başkan Obama<br />
yönetiminde Rusya ile kısmi yumuşama<br />
ve İran’ın Nükleer faaliyetlerinin<br />
denetlenerek bölgesel güç dengelerinin<br />
muhafazası olarak kısaca özetlenebileceği<br />
düşünülmektedir.<br />
Rusya Federasyonu, üç stratejik hamle ile<br />
ABD-AB-NATO’nun enerji arz güvenliği<br />
açısından güç boşluğuna izin vermeyeceği<br />
yolundaki politikasının yeniden dikkate<br />
alınması gerektiğini ortaya koymuştur.<br />
Birinci olarak Rusya, teorik düzlemde<br />
Şanghay Örgütü ile Çok Kutupluluk<br />
hipotezini ortaya atarak, bu değişime<br />
karşı çıkmıştır. İkinci hamlede Moskova,<br />
güçler dengesini bozduğu gerekçesi ile<br />
Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliğini<br />
kabul etmeyeceğini deklare etmiştir. Bu<br />
bağlamda enerji güvenliğini krize sokan<br />
‘2006 Rusya- Ukrayna gaz krizi AB’yi<br />
endişeye sevk etmiştir. Kremlin yönetimi<br />
üçüncü ve en kritik girişim olarak Portakal<br />
Devrimleri ile Doğu Avrupa ve Orta<br />
Asya’yı kontrol eden siyasal istikrarsızlığa<br />
izin vermeyeceğini 2008 Rusya-Gürcistan<br />
Savaşı ile ortaya koyarken, “dondurulmuş<br />
çatışmalar-frozen conflict’’ denklemini<br />
bozmuştur. Rusya, Abhazya ve Güney<br />
Osetya bölgelerinde Gürcistan sınırlarında<br />
asker bulundurmakta, İran ile dostane<br />
ilişkiler geliştirmektedir. Gürcistan’daki<br />
Gül Devrimi’nden beri, Abhazya ve Güney<br />
Osetya’daki Rus askeri varlığı genişlemiş<br />
ve ayrılıkçı güçlere yardım derinleşmiştir. 24<br />
Rusya sadece Gürcü güçlerini mağlup<br />
etmekle kalmayarak Abhazya ve Güney<br />
Osetya’nın bağımsızlığını tanımıştır.<br />
Böylece diğer ülkelerin de bölgeye bakış<br />
açısı değişmiştir. 25 Rusya Çeçenistan’da<br />
ayaklanmaya karşı tedbirler almakta<br />
ve bu gelişmelerin bütün Kafkaslara<br />
yayılmasından endişe etmektedir.<br />
Kaynak: Journal of Economic Geography<br />
Rusya, yukarıda bahsettiğimiz ABD<br />
ve Avrupa Birliği’nin önde olmasına<br />
mani olmaya çalışmakta, bu kaygan<br />
zeminde kural koyan güç konumunu<br />
korumak istemektedir. Bunun altında,<br />
ekonomik çıkarlarını savunmak, jeopolitik<br />
statükosunu muhafaza etmek, iç tehditleri<br />
ve terörizmi sindirmek ve yok etmek,<br />
emelleri sıralanabilir 26 . Ancak, NATO ve<br />
AB’nin Doğu’ya doğru genişleme süreci,<br />
24 R. Craig Nation, “Russia, United States and the Caucasus”,<br />
2007.<br />
25 Mustafa Aydın, “Turkish Policy Towards Caucasus”, 2008<br />
26 Ilan Berman, “The New Battleground: The Caucasus and<br />
Central Asia,” The Washington Post, <strong>Winter</strong> 2004-05, p. 59-69.<br />
HAZAR RAPORU<br />
57 59