Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012
seviyesini düşürmesini tavsiye ettiklerini iddia etmektelerdir. Bağlantılı olarak, İvanişvili Moskova ile daha pragmatik, daha az ideolojik ve dengeli bir çizgi belirlemeye çalışacak, Tiflis’in kuzey komşuları ile ekonomik ve kültürel bağları sağlamlaştırmaya çalışacaktır. “Pragmatik bir hayalci” olarak İvanişvili, Rusya ile ilişkilerin normalleşmesinin ekonomik ve diğer faydalarını göz önünde bulundurup ticaret ve nakliye ağlarını yeniden kurup, özellikle Gürcistan şarabı ve mineral sularının Rusya piyasasına tekrar girebilmesini ummaktadır. Bir analistin ifade ettiği üzere; “İvanişvili ile Rusya’ya yöneliş, Saakaşvili’den esinlenmiş herhangi bir sistem dahilinde tarafsız batı ile yeniden bir araya gelmeye çalışmaktan kısa dönem ekonomik çıkarları açısından çok daha etkilidir. 15 Hatta İvanişvili Rusya ile ilişki kurulmasının Güney Osetya ve Abhazya’nın Gürcistan’a bağlanmasını kolaylaştırabileceğine ve hâlâ Kremlin ile uzlaşmaya varılabileceğine inanmaktadır. Bu doğrultuda ilk adım olarak İvanişvili, Gürcistan’ın Moskova eski Büyükelçisi Zurab Abashidze’yi direkt olarak Gürcistan Başbakanı’na rapor verecek şekilde, Rusya ile İlişkiler Özel Temsilcisi olarak atamıştır. 16 İvanişvili aynı 15 James Nixey. Güncel: Gürcistan Seçim Sonrası Analizi. Chatham House Uzman Yorumu. 2 Ekim 2012 http://www. chathamhouse.org/media/comment/view/186067 adresinden ulaşılabilir. 16 Civil Georgia. Başbakan, Rusya ile ilişkileri düzeltme temsilcisi atadı. 12 Kasım 2012 http://www.civil.ge/eng/article. phpid=25407 adresinden ulaşılabilir. zamanda Rusya’nın bu adımlara karşılık vereceğine olan inancını ifade etmiştir. Öyle görülüyor ki; bu tip adımlarla Tiflis, Rusya’nın yeni politik koşullar altındaki Gürcistan’a karşı yaklaşımının değişip değişmediğini test edebilecektir. Başbakan’ın böyle bir atama yapması, kendisinin ve Gürcistan hükümetinin Rusya ile yeni ve bağımsız ilişki, iletişim ve diyalog kanalı oluşturmaya hazır olduğunu göstermektedir. Moskova ile bu politik flörtün neticesi ne olursa olsun, çatışma ve kapitülasyon arasındaki orta yolun bulunması, İvanişvili hükümetinin en zorlu görevi olacaktır. S eçimlerden sonra Gürcistan’ın yakın komşularıyla ilişkilerinde olduğu gibi ülkenin dış politika istikametinde radikal, stratejik ve pragmatik bir değişiklik olmadığı müddetçe Gürcistan; Azerbaycan ve Türkiye gibi yakın ortakları ile stratejik ilişkilerini değiştirmeyecektir. Bakü ve Tiflis arasındaki stratejik ilişkiler hiçbir zaman politik aktörlere bağlı kalmamıştır. Özellikle her iki ülkenin etnik ayrılıkçılığa ilişkin ortak kaygıları ve Rusya’nın bölgedeki iddialı politikalarından kaynaklanan sıkıntılar devam ettikçe Bakü ve Tiflis arasındaki stratejik ilişkiler aynı çizgide seyredecektir. Benzer olarak her iki ülke de ulusal bağımsızlığı tehlikeye atacak Moskova güdümünde bir birleşme inisiyatifini reddedecektir. 40 42
B ununla birlikte Gürcistan politik ve sosyal elitleri Rusya ile ilişkilerin sıcak olmadığı bir dönemde Azerbaycan menşeli enerji kaynaklarına çok daha fazla ihtiyaç duyulduğunu; aynı zamanda Türkiye’nin Güney Kafkasya Bölgesi’nde dengeleyici bir güvenlik aktörü olmasının önemini idrak etmiş durumdalardır. Seçimlerin Tiflis’te yumuşak bir güç devrine sebep olması neticesinde Ankara ve Bakü daha öngörülebilir ve istikrarlı bir komşuya sahip olmaktan faydalanabilir. Gürcistan’ın Bakü’ye olan enerji bağımlılığı, Gürcistan-Azerbaycan ilişkisini değiştirebilecek bir konumdadır. İvanişvili, seçim öncesi verdiği elektrik ve gaz giderlerini düşürme vaadini yerine getirmek doğrultusunda daha istikrarlı bir Gürcü-Rus ilişkisi ile Tiflis gelecekte daha çeşitli dış ekonomik ilişkiler kurabileceğine inanmaktadır. Böyle bir senaryoyla Gürcistan’ın Rusya’dan daha ucuz gaz ve elektrik alabileceğine yönelik naif bir yaklaşım sergilenmektedir. Bu şartlar altında Bakü ekonomi ve enerji alanında Tiflis üzerinde şu an olduğundan daha az avantaja sahip olduğunu düşünebilir. Gürcistan Enerji Bakanı Kakhi Kaladze yakın zamanda, daha önceki yönetim tarafindan imzalanan tüm anlaşma ve mutabakatların 17 tekrar 17 ABC.azweb sitesine göre Gürcistan vatandaşları 1 kwt elektrik için 0.107$ öderken Azerbaycanlılar 0.072$ Ermeniler ise 0.06$ ödemekteler. Bölgelere göre değişmekle birlikte, Rusya’da nüfus oranına bağlı olarak fiyatlar kwt başına 0.13$ ve 0.06$ arasındadır. Linke buradan ulaşabilirsiniz: http://abc.az/eng/news/ main/69155.html gözden geçirileceğini açıklamıştır. 18 Ancak Gürcistan’da hükümetin değişmesi Azerbaycan’ın Gürcistan’daki yatırım ve ticaretini etkilemeyecektir. SOCAR’ın son dönemde (başkent haricinde) tüm Gürcistan piyasasına direkt olarak gaz satmasını sağlayacak Itera-Georgia’yı satın almış olması bu yaklaşımı destekler şekildedir. S OCAR Başkanı Rövnag Abdullayev bir konuşmasında ifade ettiği üzere ikili ilişkilerdeki pozitif dinamizm yerleşik hale gelmiş durumdadır. Abdullayev’in, Başbakan İvanişvili’nin, SOCAR’ın Gürcistan temsilciliği başkanı ve Azerbaycan büyükelçisi ile görüştüğünü ve bu görüşme neticesinde “SOCAR’ın Gürcistan yatırımlarının yüksek bir değer arz ettiği’’ görüşünün benimsendiğini ifade etmiştir. 19 9 Kasım’da Başbakan İvanişvili, SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev ile şahsen görüşmüş ve bir kez daha Gürcistan-Azerbaycan ilişkisinin stratejik mahiyetini onaylamıştır. Aynı zamanda gaz fiyatlarının Gürcistan halkı için yüzeysel olarak arttığını fakat SOCAR’la, yapılan anlaşmadan memnun olduğunu belirtmiştir. 20 18 Radio Commersant, Kakhi Kaladze enerji ithalatına ilişkin Rus tarafi ile görüşmeye hazır bulunmaktadır. http://www.commersant.ge/eng/id=3532 adresinden ulaşılabilir. 19 Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR, Gürcistan gaz tedarikçisini bünyesine katıyor. Reuters. 1 Ekim 2012 http:// www.reuters.com/article/2012/11/01/azerbaijan-gas-georgiaidUSL5E8M18P020121101 adresinden ulaşılabilir. 20 GEORGIA ONLINE. Gürcistan Devlet Başkanı, SOCAR HAZAR RAPORU 43 41
- Page 1 and 2: OCAK - MART 2013 / SAYI:2 Fiyatı:
- Page 3: HAZAR RAPORU Yayıncı: Hazar Strat
- Page 6 and 7: HAZAR RAPORU Orta Asya Bölgesi’n
- Page 9 and 10: Stratejik Projeksiyon: Avrasya’da
- Page 11 and 12: kendisini Urumçi, Çin’e götür
- Page 13 and 14: kazanmasında ve bölgenin petrol k
- Page 15 and 16: parçasıdır. Kuşbakışı perspe
- Page 17 and 18: olmalı ve Bakü Havaalanı rekabet
- Page 19 and 20: Kalkınma için Bölgesel İşbirli
- Page 21 and 22: Dünya Ticaret Örgütü verisi mev
- Page 23 and 24: ve Türkmenistan’ı kapsayan bir
- Page 25 and 26: 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 dönemine g
- Page 27 and 28: eskisinden daha rahat borçlanabili
- Page 29 and 30: BP - Rosneft Anlaşması: Beklentil
- Page 31 and 32: grubu, bir yatırım holdingi hiçb
- Page 33 and 34: Avrupa Birliği’nin Geleceği: Mi
- Page 35 and 36: Bu kuşkusuz çok yakın vadede ger
- Page 37 and 38: Gürcistan Parlamento Seçimleri So
- Page 39 and 40: Hristiyan Demokratlar, Yeni Sağcı
- Page 41: Gürcistan Dış Politikası: Seçi
- Page 45 and 46: Kuzey Kafkasya’da Güvenlik ve İ
- Page 47 and 48: irbirine açık tutmaları, ulaşı
- Page 49 and 50: “Freedom Support Act”a 907’nc
- Page 51 and 52: Ermenistan’ı Rusya’nın mandas
- Page 53 and 54: için bu fiyatın 330 dolara çıka
- Page 55 and 56: ve Pf P-Barış İçin Ortaklık pr
- Page 57 and 58: SSCB’nin tasfiyesi sonrasında b
- Page 59 and 60: ittifaka dönüşümü, Soğuk Sava
- Page 61 and 62: projeleri ile realize etmeyi hedefl
- Page 63 and 64: çıkan olaylar da enerji jeopoliti
- Page 65 and 66: aşlattığı yeni dış politikas
- Page 67 and 68: Tunus, Mısır, Libya, Körfez ülk
- Page 69 and 70: DEĞERLENDİRMELER Dr. Şener Aktü
- Page 71 and 72: olamadı. 1. Dünya Savaşı’nda,
- Page 73 and 74: Ama Ulusçuluğun, Milliyetçilik o
- Page 75 and 76: E ğer bu çözüm gerçekleşirse,
- Page 77 and 78: ir reaksiyon yaratmıyor, ve yaratm
- Page 79 and 80: olursak, ya da 80-90 senedir Batı
- Page 81 and 82: durumdadır, lideri hapistedir aske
- Page 83 and 84: elden gidiyor gibi bir algı hızla
- Page 85 and 86: kampanyaları yapıldı, kamusal al
- Page 87 and 88: DEĞERLENDİRMELER Prof. Dr. Fuat K
- Page 89 and 90: durması gerekiyor. Türkiye’nin
- Page 91 and 92: seçimlerindeki cumhurbaşkanı de
seviyesini düşürmesini tavsiye ettiklerini<br />
iddia etmektelerdir. Bağlantılı olarak,<br />
İvanişvili Moskova ile daha pragmatik,<br />
daha az ideolojik ve dengeli bir çizgi<br />
belirlemeye çalışacak, Tiflis’in kuzey<br />
komşuları ile ekonomik ve kültürel<br />
bağları sağlamlaştırmaya çalışacaktır.<br />
“Pragmatik bir hayalci” olarak İvanişvili,<br />
Rusya ile ilişkilerin normalleşmesinin<br />
ekonomik ve diğer faydalarını göz önünde<br />
bulundurup ticaret ve nakliye ağlarını<br />
yeniden kurup, özellikle Gürcistan şarabı<br />
ve mineral sularının Rusya piyasasına<br />
tekrar girebilmesini ummaktadır. Bir<br />
analistin ifade ettiği üzere; “İvanişvili ile<br />
Rusya’ya yöneliş, Saakaşvili’den esinlenmiş<br />
herhangi bir sistem dahilinde tarafsız batı<br />
ile yeniden bir araya gelmeye çalışmaktan<br />
kısa dönem ekonomik çıkarları açısından<br />
çok daha etkilidir. 15 Hatta İvanişvili<br />
Rusya ile ilişki kurulmasının Güney<br />
Osetya ve Abhazya’nın Gürcistan’a<br />
bağlanmasını kolaylaştırabileceğine ve hâlâ<br />
Kremlin ile uzlaşmaya varılabileceğine<br />
inanmaktadır. Bu doğrultuda ilk adım<br />
olarak İvanişvili, Gürcistan’ın Moskova<br />
eski Büyükelçisi Zurab Abashidze’yi direkt<br />
olarak Gürcistan Başbakanı’na rapor<br />
verecek şekilde, Rusya ile İlişkiler Özel<br />
Temsilcisi olarak atamıştır. 16 İvanişvili aynı<br />
15 James Nixey. Güncel: Gürcistan Seçim Sonrası Analizi.<br />
Chatham House Uzman Yorumu. 2 Ekim <strong>2012</strong> http://www.<br />
chathamhouse.org/media/comment/view/186067 adresinden<br />
ulaşılabilir.<br />
16 Civil Georgia. Başbakan, Rusya ile ilişkileri düzeltme temsilcisi<br />
atadı. 12 Kasım <strong>2012</strong> http://www.civil.ge/eng/article.<br />
phpid=25407 adresinden ulaşılabilir.<br />
zamanda Rusya’nın bu adımlara karşılık<br />
vereceğine olan inancını ifade etmiştir.<br />
Öyle görülüyor ki; bu tip adımlarla<br />
Tiflis, Rusya’nın yeni politik koşullar<br />
altındaki Gürcistan’a karşı yaklaşımının<br />
değişip değişmediğini test edebilecektir.<br />
Başbakan’ın böyle bir atama yapması,<br />
kendisinin ve Gürcistan hükümetinin<br />
Rusya ile yeni ve bağımsız ilişki, iletişim ve<br />
diyalog kanalı oluşturmaya hazır olduğunu<br />
göstermektedir. Moskova ile bu politik<br />
flörtün neticesi ne olursa olsun, çatışma<br />
ve kapitülasyon arasındaki orta yolun<br />
bulunması, İvanişvili hükümetinin en<br />
zorlu görevi olacaktır.<br />
S<br />
eçimlerden sonra Gürcistan’ın yakın<br />
komşularıyla ilişkilerinde olduğu gibi<br />
ülkenin dış politika istikametinde radikal,<br />
stratejik ve pragmatik bir değişiklik olmadığı<br />
müddetçe Gürcistan; Azerbaycan ve Türkiye<br />
gibi yakın ortakları ile stratejik ilişkilerini<br />
değiştirmeyecektir. Bakü ve Tiflis arasındaki<br />
stratejik ilişkiler hiçbir zaman politik aktörlere<br />
bağlı kalmamıştır.<br />
Özellikle her iki ülkenin etnik ayrılıkçılığa<br />
ilişkin ortak kaygıları ve Rusya’nın<br />
bölgedeki iddialı politikalarından<br />
kaynaklanan sıkıntılar devam ettikçe Bakü<br />
ve Tiflis arasındaki stratejik ilişkiler aynı<br />
çizgide seyredecektir. Benzer olarak her<br />
iki ülke de ulusal bağımsızlığı tehlikeye<br />
atacak Moskova güdümünde bir birleşme<br />
inisiyatifini reddedecektir.<br />
40 42