Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012
Bu projeler Azerbaycan’ın bölgedeki pozisyonunu hakiki manada güçlendirecek ve ülkeyi Avrupa ile Asya ülkeleri arasında kara ve hava yolları aracılığıyla yapılan ticaret için bir çekim merkezi haline getirecektir. Bakü; Avrupa için Orta Asya’ya açılan bir kapı ve Orta Asya ile Çin için Avrupa’ya bir kapı olacak şekilde rol üstlenecektir. Azerbaycan, Hazar Denizi’nde ‘merkezlerin merkezi’ haline gelebilecek bir potansiyele sahiptir. Ancak bunun gerçekleşmesi adına, 2030 Azerbaycan’ı için açık bir vizyonun bugünden dile getirilmesi gerekmektedir. Bütünleşmiş Kalkınma Stratejisi İhtiyacı Azerbaycan da dahil olmak üzere bölgede devam eden ve planlanan altyapı ve taşımacılık projelerine yakından bakıldığında, petrol dışı ekonomiler için kalkınma stratejisinde bir uyum eksikliği göze çarpmaktadır. Yararlı ve önemli projeler, gerekli sektörler arası ve sektör içi koordinasyona bakılmaksızın birbirlerinden bağımsız bir şekilde planlanıp uygulanmaktadır. Başka deyişle, bu projeler ortak bir amaç doğrultusunda yönetiliyor gözükmemektedir. Bugünden açık ve bütünleşik bir “büyük resim” stratejisi ortaya konulmadıkça, Azerbaycan’ın yahut bölgedeki herhangi bir ülkenin gelişme istikameti bu sebepten ötürü aksayacak ve şansa bağlı olacaktır. Bu durum, Azerbaycan’ın kişi başı yüksek gelire ulaşamayacağı ya da böyle bir vizyonla sosyal refah ilerlemesine erişemeyeceği anlamına gelmemektedir. “Deneme-yanılma’’ yaklaşımı kesinlikle bir çeşit problem çözme yöntemidir. Ancak riskli olmanın yanında böyle bir yaklaşım uzun vadede çok fazla kaynak, zaman ve enerji harcanmasına sebep olabilir. Üstelik başarı ihtimali de yüksek değildir. Okumakta olduğunuz bu rapor, Hazar Bölgesi ve Azerbaycan’ın gelecek vizyonuna katkı sağlamayı ümit ederek yazılmıştır. Rapor; Avrasya ticareti, taşımacılık ve lojistiği, serbest ticaret bölgeleri (STB) ve liman gelişmeleri üzerinde yoğunlaşarak, bölgesel ticaret merkezi olmaya talip; büyümekte olan bölgesel, aynı zamanda Avrupa ve Asya arasındaki kıtalararası ticaretten faydalanmak isteyen Azerbaycan ve diğer Orta Avrasya ülkeleri için açıklamalar içermektedir. Özetle, bu rapor Azerbaycan’ın merkez konumuna gelme stratejisi için özel kalkınma tasarıları önermektedir. Rapor genelinde dile getirildiği üzere, Azerbaycan için birçok firsat söz konusu olup, bu potansiyelin değerlendirilmesi yalnızca bir devletten öte tüm bölgenin faydasına olacaktır. Bu, Azerbaycan’ın ulusal hedeflerine ulaşması için bölgedeki komşu ülkelerle de koordineli bir şekilde hareket etmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Çoğu Orta Avrasya ülkesinin denize kıyısı bulunmamaktadır ve birbirlerinin taşımacılık altyapısına bağımlıdırlar. Otoyollar, demiryolları, limanlar ve havaalanları inşa etmek yeterince etkili olmamakla birlikte Azerbaycan’ın, bölge merkezi olma stratejisinin önemli bir 14 12
parçasıdır. Kuşbakışı perspektifi ve tüm bu projelerin tek bir stratejinin unsurları gibi görünmesini sağlayacak uyumlu bir politika olmaksızın, taşıma ve altyapı projeleri tamamlayıcılık unsurundan yoksun oldukları için yeterli etkinliğe sahip olmayacak getiriler sağlayacaktır. Orta Avrasya için 21. yüzyılın ‘Dubai’si ve ‘Singapur’unu üretmek adına, parçalı bölgesel zihniyetin her bir projeyi ortak amaç doğrultusunda yönlendirecek bütünleşik ortak vizyona yol açması gerekmektedir. 2030 yahut 2050 yılının Azerbaycan’ı, bugünkü tasarıların bir ürünü olacaktır. Azerbaycan için başarılı bir merkez stratejisinin çekirdeği, ticaretin yayılmasının ve doğrudan yabancı yatırımın çekilmesinin ön koşulu olan serbest ticaret bölgelerinin (STB) gelişmesini de kapsamalıdır. Azerbaycan tarafından petrol ve doğal gaz projelerini teşvik etmek için etkin biçimde kullanılan üretim paylaşım anlaşmalarının yasal altyapısı Azerbaycan’ın mevcut STB kanunları kapsamında yetersizdir. Her ne kadar petrol dışı sektör, petrol sektörü kadar ilgi çekici yahut ikna edici olmasa da; doğru strateji ve teşviklerle, petrol dışı ekonominin çeşitli sektörleri arasından milyar dolarlık girişimlerle hala yüksek seviyede DYY çekebilir. Bu rapor, Azerbaycan’ın petrol dışı sektöründe ciddi miktarda DYY çekecek ve ülkenin STB’lerinin gelişiminde pastayı büyütecek, önemli bölge merkezi stratejisi ile direkt ilgili olan iki projeye dikkat çekilmesi gerektiğini önermektedir. Bu demektir ki; iki anahtar proje -Alyat Limanı ve Bakü Haydar Aliyev Uluslararası Havaalanı- STB konseptine dahil edilmeli, dolayısıyla da esnek ve etkili hukuki çerçeve dahilinde inşa edilmelidir (Örn: Üretim Paylaşım Anlaşması). Bu yaklaşım iki pazarlanabilir projenin Azerbaycan’ın petrol dışı sektöründe; enerji sektöründe Eylül 1994 yılında imzalanan ‘Yüzyılın Sözleşmesi’ne benzer şekilde, “21. Yüzyılın Sözleşmesi” olmasıyla neticelenecektir. Bölgesel seviyede Azerbaycan, nakliye stratejisini; özellikle Türkiye, Gürcistan ve doğu-batı eksenindeki Orta Asya ülkeleri ve kuzey-güney istikametinde Rusya ve İran gibi komşu ülkelerle birlikte uyumlu hale getirmelidir. Diğer Anahtar Tavsiyeler Stratejik Hususlar • Azerbaycan hükümeti, petrol üreticisi olmayan sektörlerdeki tüm ana kalkınma projelerini tek bir küresel hedef altında bir araya getirebilir. • Azerbaycan gelecekte bölgenin merkezi olması adına uyumlu ve entegre bir vizyon geliştirmelidir. Bu stratejiyi ya da ana planı; liman, havaalanı, otoyol, STB, lojistik merkezleri ve diğer stratejik taşımacılık ve taşımacılık dışı projelerin gelişmesine bağlı tüm faaliyetleri kapsayacak şekilde entegre edilebilir. • Farklı devlet bakanlıklarındaki parçalı zihniyet, ortak bir hedef doğrultusunda tüm projeleri yönetecek tümleşik bir vizyona dönüşebilir. HAZAR RAPORU 13 15
- Page 1 and 2: OCAK - MART 2013 / SAYI:2 Fiyatı:
- Page 3: HAZAR RAPORU Yayıncı: Hazar Strat
- Page 6 and 7: HAZAR RAPORU Orta Asya Bölgesi’n
- Page 9 and 10: Stratejik Projeksiyon: Avrasya’da
- Page 11 and 12: kendisini Urumçi, Çin’e götür
- Page 13: kazanmasında ve bölgenin petrol k
- Page 17 and 18: olmalı ve Bakü Havaalanı rekabet
- Page 19 and 20: Kalkınma için Bölgesel İşbirli
- Page 21 and 22: Dünya Ticaret Örgütü verisi mev
- Page 23 and 24: ve Türkmenistan’ı kapsayan bir
- Page 25 and 26: 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 dönemine g
- Page 27 and 28: eskisinden daha rahat borçlanabili
- Page 29 and 30: BP - Rosneft Anlaşması: Beklentil
- Page 31 and 32: grubu, bir yatırım holdingi hiçb
- Page 33 and 34: Avrupa Birliği’nin Geleceği: Mi
- Page 35 and 36: Bu kuşkusuz çok yakın vadede ger
- Page 37 and 38: Gürcistan Parlamento Seçimleri So
- Page 39 and 40: Hristiyan Demokratlar, Yeni Sağcı
- Page 41 and 42: Gürcistan Dış Politikası: Seçi
- Page 43 and 44: B ununla birlikte Gürcistan politi
- Page 45 and 46: Kuzey Kafkasya’da Güvenlik ve İ
- Page 47 and 48: irbirine açık tutmaları, ulaşı
- Page 49 and 50: “Freedom Support Act”a 907’nc
- Page 51 and 52: Ermenistan’ı Rusya’nın mandas
- Page 53 and 54: için bu fiyatın 330 dolara çıka
- Page 55 and 56: ve Pf P-Barış İçin Ortaklık pr
- Page 57 and 58: SSCB’nin tasfiyesi sonrasında b
- Page 59 and 60: ittifaka dönüşümü, Soğuk Sava
- Page 61 and 62: projeleri ile realize etmeyi hedefl
- Page 63 and 64: çıkan olaylar da enerji jeopoliti
Bu projeler Azerbaycan’ın bölgedeki<br />
pozisyonunu hakiki manada güçlendirecek<br />
ve ülkeyi Avrupa ile Asya ülkeleri arasında<br />
kara ve hava yolları aracılığıyla yapılan<br />
ticaret için bir çekim merkezi haline<br />
getirecektir. Bakü; Avrupa için Orta<br />
Asya’ya açılan bir kapı ve Orta Asya<br />
ile Çin için Avrupa’ya bir kapı olacak<br />
şekilde rol üstlenecektir. Azerbaycan,<br />
<strong>Hazar</strong> Denizi’nde ‘merkezlerin merkezi’<br />
haline gelebilecek bir potansiyele sahiptir.<br />
Ancak bunun gerçekleşmesi adına, 2030<br />
Azerbaycan’ı için açık bir vizyonun<br />
bugünden dile getirilmesi gerekmektedir.<br />
Bütünleşmiş Kalkınma Stratejisi<br />
İhtiyacı<br />
Azerbaycan da dahil olmak üzere<br />
bölgede devam eden ve planlanan altyapı<br />
ve taşımacılık projelerine yakından<br />
bakıldığında, petrol dışı ekonomiler<br />
için kalkınma stratejisinde bir uyum<br />
eksikliği göze çarpmaktadır. Yararlı ve<br />
önemli projeler, gerekli sektörler arası ve<br />
sektör içi koordinasyona bakılmaksızın<br />
birbirlerinden bağımsız bir şekilde<br />
planlanıp uygulanmaktadır. Başka deyişle,<br />
bu projeler ortak bir amaç doğrultusunda<br />
yönetiliyor gözükmemektedir.<br />
Bugünden açık ve bütünleşik bir “büyük<br />
resim” stratejisi ortaya konulmadıkça,<br />
Azerbaycan’ın yahut bölgedeki herhangi<br />
bir ülkenin gelişme istikameti bu sebepten<br />
ötürü aksayacak ve şansa bağlı olacaktır.<br />
Bu durum, Azerbaycan’ın kişi başı<br />
yüksek gelire ulaşamayacağı ya da böyle<br />
bir vizyonla sosyal refah ilerlemesine<br />
erişemeyeceği anlamına gelmemektedir.<br />
“Deneme-yanılma’’ yaklaşımı kesinlikle bir<br />
çeşit problem çözme yöntemidir. Ancak<br />
riskli olmanın yanında böyle bir yaklaşım<br />
uzun vadede çok fazla kaynak, zaman ve<br />
enerji harcanmasına sebep olabilir. Üstelik<br />
başarı ihtimali de yüksek değildir.<br />
Okumakta olduğunuz bu rapor, <strong>Hazar</strong><br />
Bölgesi ve Azerbaycan’ın gelecek<br />
vizyonuna katkı sağlamayı ümit ederek<br />
yazılmıştır. Rapor; Avrasya ticareti,<br />
taşımacılık ve lojistiği, serbest ticaret<br />
bölgeleri (STB) ve liman gelişmeleri<br />
üzerinde yoğunlaşarak, bölgesel ticaret<br />
merkezi olmaya talip; büyümekte olan<br />
bölgesel, aynı zamanda Avrupa ve<br />
Asya arasındaki kıtalararası ticaretten<br />
faydalanmak isteyen Azerbaycan<br />
ve diğer Orta Avrasya ülkeleri için<br />
açıklamalar içermektedir. Özetle, bu rapor<br />
Azerbaycan’ın merkez konumuna gelme<br />
stratejisi için özel kalkınma tasarıları<br />
önermektedir. Rapor genelinde dile<br />
getirildiği üzere, Azerbaycan için birçok<br />
firsat söz konusu olup, bu potansiyelin<br />
değerlendirilmesi yalnızca bir devletten<br />
öte tüm bölgenin faydasına olacaktır.<br />
Bu, Azerbaycan’ın ulusal hedeflerine<br />
ulaşması için bölgedeki komşu ülkelerle<br />
de koordineli bir şekilde hareket etmesi<br />
gerektiği anlamına gelmektedir.<br />
Çoğu Orta Avrasya ülkesinin denize<br />
kıyısı bulunmamaktadır ve birbirlerinin<br />
taşımacılık altyapısına bağımlıdırlar.<br />
Otoyollar, demiryolları, limanlar ve<br />
havaalanları inşa etmek yeterince etkili<br />
olmamakla birlikte Azerbaycan’ın, bölge<br />
merkezi olma stratejisinin önemli bir<br />
14 12
Change language