Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

More documents

Recommendations

Info

Benzer bir şekilde, 20. yüzyılın en uzun süre görevde kalan başbakanlarından Lee Kuan Yew’in vizyonu; küçük bir şehir devleti olan Singapur’un gelişmemiş eski bir sömürgeden; modern ve rekabetçi bir ekonomiye sahip, Güney Asya’da büyük bir dağıtım merkezi haline gelmesini sağlamıştır. Daha 1973’te, bağımsızlığından yalnızca 8 yıl sonra Singapur, 200 hat ile 50’ye yakın denize kıyısı olan ülkeye hitap etmesinden ötürü “dünyanın en yoğun 4. limanı” olmakla övülüyordu 2 . Singapur, bölgenin petrol rafineri ve dağıtım merkezi haline gelerek, kendi petrolü neredeyse hiç yokken petrol zengini bir ülke olmayı başarmıştır. Lee Kuan Yew, Avrupa ve Asya arasında yer alan temel deniz yollarının kesişim noktasındaki stratejik konumunu kullanarak; önüne çıkan tüm fırsatları değerlendirmiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) için çekici bir iş çevresi tesis etmiş ve agresif bir çeşitlendirme politikası izlemiştir. Bugün ülke yüksek seviyede DYY ve ticaret, üretim, finans sektörlerindeki patlama ile güçlü bir ekonomiye sahip olmanın rahatlığını yaşamaktadır. 2009 yılında Singapur’un gayri safi yurtiçi hasılası (GSYH) 36.000$’ı geçmişken bu rakam 1960 yılında yalnızca 395$ civarındaydı. 3 Dubai ve Singapur kıyı konumları ve denizcilik trafiğinden kaynaklanan antrepo ticaretinden çok faydalanmış olsalar da, bu ülkelerin ses getiren ekonomik başarılarındaki esas nokta liderlerinin 2 T. J. S. George, Lee Kuan Yew’s Singapore(London: Andre Deutsch, 1973), syf. 95. 3 World Bank, World Development Indicators.http://data. worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators adresinden alıntılanmıştır. öngörüleri olmuştur. Şayet bu faktör olmasaydı, bugün tamamıyla farklı bir konumda olurlardı. Şeyh Raşid’in Dubai’de ve Başbakan Lee’nin Singapur’da kat ettiği mesafe, dünyada kalıcı bir iz bırakmak isteyen her ulusal lider ve ülke için bir ders sunmaktadır: “Gelecek için bir vizyon sahibi olmak gerek.” Dünyanın büyük deniz limanlarının aksine, Hazar Havzası’nın öne çıkan ticaret şehirleri tarih boyunca denizin olmadığı merkezler olmuştur. Eski İpekyolu tacirleri için Hazar Bölgesi’nin ana şehirlerinin kritik lojistik ve dağıtım merkezi olan Asya ve Avrupa arasında seyahat etmek aylar, hatta yıllar almıştır. İpekyolu üzerindeki her bir şehir; insanlar ve kültürlerin bir araya gelip karıştığı, ürün ve fikirlerin el değiştirdiği çeşitli sayılarda kervansaraylar barındırmıştır. Bu ticaret merkezleri, diğer bölgesel merkezler ve mega şehirlerle Avrasya ve Orta Doğu’yu kapsayan geniş bir ağ koridoru üzerinden birbirlerine bağlanmıştır. İpekyolu koridorları Orta Avrasya’da birçok ulus için yüzyıllar boyunca refah kaynağı olmuştur 4 . Orta Avrasya; Avrupa ve Asya arasında karasal bir merkez olarak yeniden eski şanını kazanmak için hazır bulunmaktadır. 2030’dan itibaren bir turist İstanbul’dan Bakü’ye aynı günde varacak bir hızlı trene binebilecek. Hatta yol üzerinde Tiflis’te bedava bir şehir turu yapmak için zamanı bile olacak. Daha sonra 4 “Orta Avrasya” teriminin birkaç farklı tanımı olsa da, bu raporda Hazar Bölgesi’ndeki 8 ülkeye işaret etmektedir. Bunlar; Güney Kafkasya’daki üç ülke Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan; Orta Asya’daki 5 ülke Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dır. 108
kendisini Urumçi, Çin’e götürecek başka bir hızlı trene binmek üzere hızlı vapur ile Türkmenbaşı’na geçebilecek. Orta Avrasya’nın tamamı otoban, demiryolu, havaalanı ve Asya ile Avrupa arasında yolcu ve yük taşıyacak lojistik merkezleri ile dolacak. Orta Avrasya’daki birçok ülke için böyle bir geleceği tahayyül etmek bile önemli bir meseledir. Çok kısa bir bağımsızlık tarihi olan bu ülkeler, Sovyetler Birliği’nin ani çöküşünden kaynaklanan politik, ekonomik ve sosyal krizler yaşamaktalardır. 2011 yılında Sovyet rejiminin sona erişinin yalnızca yirminci yılını kutladılar. Savaş hatıraları, çözüme kavuşmamış uyuşmazlıklar, ekonomik zorluklar ve unutulmaya yüz tutmuş komünist idaresini andıran darbeler hala sorun teşkil etmektedir. Neyse ki en zor zamanlar geride kaldı, fakat kimi önemli sorunlar hala varlığını devam ettirmektedir. Orta Avrasya ülkeleri şu an politik - ekonomik geçişliliklerini tamamlamaları gereken ve kendilerini gelişmiş, müreffeh ulusların arasına sokacak bir yol belirleme aşamasındadırlar. Oluş Süreci: 20 Yıl Sonra Orta Avrasya 1990’larda Orta Avrasya’nın kaynak zengini ülkelerindeki birçok kişi, yakın zamanda ülkelerinin 21. yüzyılın ‘Kuveyt’i ve ‘İsviçre’si olacağına inanmaktaydı. Doğal kaynakların bolluğu bu düşünceyi o kadar cazibedar, o kadar olası kılmaktaydı ki; çok az kişi bu hedefin gerçekleştirilmesi adına –şayet gerçekleştirilebilir olsaydı– gerekli olan süreç hakkında düşündü. Kuveyt ya da İsviçre olmak; ticaret dostu bir ortam, politik ve ekonomik yeterlilik, doğal kaynaklardan gelen gelirin etkili yönetimi ve avantajlı bir konum gibi temel bileşenlerin varlığıyla desteklenen stratejik bir vizyon ve başkaca kalkınma stratejilerini gerektirmektedir. Geçtiğimiz 20 yılda bölge ülkeleri, özellikle de kaynak zengini olanlar, çok şey elde etmişlerdir. 2009 yılında Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın GSYH’leri sırasıyla 43 milyar$, 115 milyar$, 32milyar$ ve 19 milyar$ olmuştur. Diğer taraftan, geri kalan en fakir dört ülkenin -Ermenistan, Gürcistan, Kırgızistan ve Tacikistan- toplam GSYH’si 30 milyar$’ın altındaydı. Azerbaycan ve Kazakistan milyarlarca dolar DYY çekmiş ve gelecek kalkınmalarını güvence altına alan anahtar enerji altyapısı projelerini tamamlamıştır. Geç kalan Türkmenistan, henüz gerçekleşmemiş büyük umutlarla, kapılarını yatırımcılara açmaya yakın zamanda başlamıştır. Bölgedeki en yoğun nüfuslu ülke olan Özbekistan, DYY’ye ihtiyaç duymayan kademeli iç talep kaynaklı kalkınma yolunu seçmiştir, ancak o da Orta Avrasya’nın gelecek merkez vizyonuna eşlik edeceğini vaat etmektedir. Hiç şüphe yok ki; bölgedeki ilerlemenin en büyük kaynağı Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan’daki bereketli doğal kaynaklardır. Başta Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere bu ülkelerin hükümetleri, kaynak bağımlılığının risklerine dikkat etmiş ve buna ilişkin HAZAR RAPORU 11 9
Page 1 and 2: OCAK - MART 2013 / SAYI:2 Fiyatı:
Page 3: HAZAR RAPORU Yayıncı: Hazar Strat
Page 6 and 7: HAZAR RAPORU Orta Asya Bölgesi’n
Page 9: Stratejik Projeksiyon: Avrasya’da
Page 13 and 14: kazanmasında ve bölgenin petrol k
Page 15 and 16: parçasıdır. Kuşbakışı perspe
Page 17 and 18: olmalı ve Bakü Havaalanı rekabet
Page 19 and 20: Kalkınma için Bölgesel İşbirli
Page 21 and 22: Dünya Ticaret Örgütü verisi mev
Page 23 and 24: ve Türkmenistan’ı kapsayan bir
Page 25 and 26: 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 dönemine g
Page 27 and 28: eskisinden daha rahat borçlanabili
Page 29 and 30: BP - Rosneft Anlaşması: Beklentil
Page 31 and 32: grubu, bir yatırım holdingi hiçb
Page 33 and 34: Avrupa Birliği’nin Geleceği: Mi
Page 35 and 36: Bu kuşkusuz çok yakın vadede ger
Page 37 and 38: Gürcistan Parlamento Seçimleri So
Page 39 and 40: Hristiyan Demokratlar, Yeni Sağcı
Page 41 and 42: Gürcistan Dış Politikası: Seçi
Page 43 and 44: B ununla birlikte Gürcistan politi
Page 45 and 46: Kuzey Kafkasya’da Güvenlik ve İ
Page 47 and 48: irbirine açık tutmaları, ulaşı
Page 49 and 50: “Freedom Support Act”a 907’nc
Page 51 and 52: Ermenistan’ı Rusya’nın mandas
Page 53 and 54: için bu fiyatın 330 dolara çıka
Page 55 and 56: ve Pf P-Barış İçin Ortaklık pr
Page 57 and 58: SSCB’nin tasfiyesi sonrasında b
Page 59 and 60: ittifaka dönüşümü, Soğuk Sava
Page 61 and 62:
projeleri ile realize etmeyi hedefl
Page 63 and 64:
çıkan olaylar da enerji jeopoliti
Page 65 and 66:
aşlattığı yeni dış politikas
Page 67 and 68:
Tunus, Mısır, Libya, Körfez ülk
Page 69 and 70:
DEĞERLENDİRMELER Dr. Şener Aktü
Page 71 and 72:
olamadı. 1. Dünya Savaşı’nda,
Page 73 and 74:
Ama Ulusçuluğun, Milliyetçilik o
Page 75 and 76:
E ğer bu çözüm gerçekleşirse,
Page 77 and 78:
ir reaksiyon yaratmıyor, ve yaratm
Page 79 and 80:
olursak, ya da 80-90 senedir Batı
Page 81 and 82:
durumdadır, lideri hapistedir aske
Page 83 and 84:
elden gidiyor gibi bir algı hızla
Page 85 and 86:
kampanyaları yapıldı, kamusal al
Page 87 and 88:
DEĞERLENDİRMELER Prof. Dr. Fuat K
Page 89 and 90:
durması gerekiyor. Türkiye’nin
Page 91 and 92:
seçimlerindeki cumhurbaşkanı de
Page 93 and 94:
unun tam tersi durum yaşanıyor. A
Page 95 and 96:
Sait isyanı da aslında bunun bir
Page 97 and 98:
artık yasak değil, grup toplantı
Page 99 and 100:
yılların organizasyonel deneyimi
Page 101:
hazar strateji enstitüsü H A S E
Page 104 and 105:
Strategic Assessment of Euro-Asian
Page 106 and 107:
to take a free bus tour of Tbilisi
Page 108 and 109:
Azerbaijan: Potential Catalyst for
Page 110 and 111:
Most of the states of Central Euras
Page 112 and 113:
member of leading international all
Page 114 and 115:
(CENTO). Five years later, in 1964,
Page 116 and 117:
Caspian states, (bar Turkmenistan,
Page 118 and 119:
To be more specific, a project embr
Page 120 and 121:
from its activities in Russia will
Page 122 and 123:
Obama’s Challenge With Economy Yr
Page 124 and 125:
14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,
Page 126 and 127:
The Aftermath of Georgia’s Parlia
Page 128 and 129:
groups, and the modest ambitions of
Page 130 and 131:
of the state, the essential vector
Page 132 and 133:
Kaladze revealed that all agreement
Page 134 and 135:
hazar strateji enstitüsü H A S E
Page 136:
136
show all

Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?