YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM” DE VARIM” - Sabancı Vakfı

GENÇ HAYAT VAKFI
Cumhuriyet mah. Arabayılu cd.
Görkem çıkmazı 2/1
Tarabyaüstü/İstanbul - Türkiye
T. 0212 277 46 51 - 212 277 53 23
F. 0212 323 42 89
www.genchayat.org
YURTTAN SESLER
“BEN DE VARIM”
YURTTAN SESLER PROJE KİTABI: “BEN DE VARIM”

YURTTAN SESLER
“BEN DE VARIM”
Yurttan Sesler projesi, Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklenmiş
ve Genç Hayat Vakfı tarafından Hüsnü Özyeğin Vakfı ortaklığında Konya Ereğli Sağlık Meslek Lisesi
Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu ve Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi
Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda, 15 Nisan 2011- 15 Nisan 2012 tarihleri arasında toplumsal
cinsiyet eşitliği üzerine yapılandırılmış ve uygulanmıştır.
“Bu doküman Sabancı Vakfı Hibe Programı’nın mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece Genç
Hayat Vakfı sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Sabancı Vakfı’nın görüş veya tutumunu yansıtmaz”

YURTTAN SESLER
“BEN DE VARIM”
Genç Hayat Yayınları
Isbn: 978-605-88162-3-7
1. Baskı İstanbul, Haziran 2012
@ Genç Hayat Yayınları
Cumhuriyet Mah. Arabayolu Cad.
Görkem Çıkmazı 2/1
Tarabyaüstü/İstanbul
T: 0212 277 46 51 - 0 212 277 53 23
F: 0 212 323 42 89
Web: www.genchayat.org
Proje Ekibi
Proje Koordinatörü
Aslı Şüküroğlu
Yerel Saha Koordinatörleri
Ereğli Saha Koordinatörü
Yasemin Bolat
Hacıbektaş Saha Koordinatörü
Derya Şahin
Dilek Amil Yurtseven
Eğitim Çalışmaları
Eğitim Koordinatörü
Emel Seven Bozçam
Eğitmenler
Uzman Psikolog Aylin Gündoğdu
Psikolog Tuğba Öztürk
Uzman Psikolog Dilek Coşkun Tataroğlu
Rehber ve Psikolojik Danışman
Suna Göksel
Yapım
Ceviz İletişim
Koordinasyon
İnanç Mısırlıoğlu, Engin Doğan
Kitap Tasarımı
Tülay Demircan
Eğitim İçerikleri
Merve Seda Çevik
Laden Yurttagüler
İzleme Değerlendirme Çalışmaları
Sosyolog Ayşegül Taşıtman
Uzman Sosyolog Seda Salihoğlu
Tasarım Uygulamaları
Logo/ Poster/ Web sitesi Tasarımı&İçerik
Javier González Guajardo
Sosyal Medya
Sezen Engiz
Veri Girişi
Ezgi Ildırım
Editör
Sezen Engiz
Sayfa Uygulama
Gülderen Rençber Erbaş, Serhan Baykara
Baskı
İmak Ofset Basım Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti.
Atatürk Cad. Göl Sok. No : 1 Yenibosna
Bahçelievler/İSTANBUL-TÜRKİYE
Tel: 0212 656 49 97

İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 5
SÖZ ‘YURTTAN SESLER’DE 15
- Eğitim Çalışmaları 18
- Proje Eğitimleri 22
YURTTAN GELEN SESLER DAHA GÜÇLÜ 33
- Geri Dönüşüm Geri Dönecek 34
- Hayvanları Koruyalım 36
- Van Erciş için Kitap Toplayalım 38
- Bir Maddeye Değil Hayata Bağlan 40
- Huzur Evi Huzurla Dolsun 42
- Hacıbektaş’ı Gezelim Görelim 44
- Onlar Kimsesiz Değil, Onların Kimsesi Biziz 46
- Madde Bağımlılığına Son 48
- Umut Evi 50
- Kimsesiz Çocukların Sesi 52
- AIDS Değil HIV Pozitif 54
- Karış Karış Türkiye 56
İZLEME - DEĞERLENDİRME 61
- Öğrencilerle Odak Grup Çalışması 61
- Belletmen Öğretmenlerle Odak Grup Çalışması 79
SONUÇ 84

4
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

5
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
SUNUŞ
BEYZA ZAPSU
Genç Hayat Vakfı
Yönetim Kurulu Başkanı
Genç Hayat Vakfı, Türkiye’deki 11-18 yaş grubu gençlerin
hayata hazırlanmaları sürecinde onlara destek
olmak için 2008 yılında kuruldu. Hak temelli bir yaklaşım
çerçevesinde çalıştığımız başlıca konular demokrasi, iletişim,
katılım, sosyal sorumluluk, şiddet, toplumsal cinsiyettir.
Türkiye’de gençlik sorunu olarak görünen eğitimi terk, şiddet,
erken evlenme, istihdama katılamama gibi pek çok sorunun
toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden doğrudan etkilendiğini gördük.
Çalışmalarımız sırasında, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve istihdam
sorununa gençlerin umutlu ve çözüme yönelik bir bakış açısıyla
yaklaştıklarını görüyoruz. Onların bu yaklaşımlarını güçlendirmek
için bireysel ve toplumsal gelişimlerini destekleyici çalışmalar yaparak gençlerin
sorunların çözümünde özne olma isteklerini önemsiyoruz.
Hızla değişen ve gelişen dünyamızda kadınların hala toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle
karşı karşıya kaldıkları bilinen bir gerçek. Ülkemizde de bu durum bir sorun olarak
yaşanıyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin dünyadaki durumunu gösteren en güncel
raporlardan biri olan ‘The World Economic Forum’s Corporate Gender Gap Report 2010’,
toplumsal cinsiyet eşitsizliği kapsamında iş yaşamındaki denge politikaları, izleme ve
değerlendirme süreçleri, iş yaşamında kadının önündeki engeller gibi konuları kapsıyor.
Raporda Amerika’nın %52, İspanya’nın %48, Kanada’nın %46 ve Finlandiya’nın %44
oranla kadın istihdamı konusunda gelişmiş ülkeler arasında yer aldıkları görülüyor.
Hindistan’ın %23, Japonya’nın %24, Türkiye’nin %26 ve Avusturya’nın ise %29 oranla
kadın istihdamı konusunda geri kalmış ülkeler arasında yer aldığına işaret ediliyor.
Raporda, toplumsal ve kültürel normlar, erkek egemenliğine dayalı işbirliğinin çalışma
dünyasında yaygın olması, kadınlar için uygun rol modellerin iş dünyasında yeterince
yer almaması ve toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde geliştirilmemiş hukuki ve yasal
düzenlemeler kadının iş yaşamında ilerlemesine en büyük engel olarak gösteriliyor.
İstihdam sürecini olumsuz olarak etkileyen unsurlardan biri eğitime devam edememe
durumudur. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ise özellikle eğitim alanında varlığını
hissettiriyor. Ülkemizde ilköğretimden mezun olan kız çocuklarının ancak %66’sı
ortaöğretime devam edebiliyor. Kırsal bölgelerde yaşayan kızların ise yaşadıkları
yerlerde eğitime ulaşımı daha sınırlı. Bu aşamada, ortaöğretim kız öğrenci yurtları,

6
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
kızların eğitime devam etmeleri için onlara olanak sağlıyor. Ancak, ortaöğrenimleri
boyunca ailelerinden uzakta, yatılı okuyan genç kızların geleceklerine dair karar
almaktan çekindikleri görülüyor. Birçoğunun ailesinin eğitim ve gelir seviyesinin düşük
olması, aynı zamanda etraflarında eğitim ve iş yaşamına katılan kadınların sayısının
azlığı, onları toplumsal ve ekonomik katılımda dezavantajlı duruma düşürüyor. Kimi
zamansa, yaşadıkları toplumsal baskının yarattığı sorunlarla baş etmekte güçlük
çekiyorlar. Bu durum ise genç kızların özgüvenlerini ve topluma katılım isteklerini
düşürüyor. Diğer yandan yatılı yurtlarda kalarak mesleki eğitim gören bu kızların çoğu
mezun olduktan sonra evlerine geri dönüyorlar. Genç kızlara eğer evlerine dönmek
durumunda olmasalardı ne yapacakları sorulduğunda; birçoğu Ankara, İstanbul,
İzmir gibi büyük şehirlerde iş bularak çalışmak istediklerini belirtiyorlar. Bu cevaplar,
Anadolu’da kadının istihdam edilme alanının daha sınırlı olduğunun gençler tarafından
da fark edildiğinin bir göstergesidir.
Genç Hayat Vakfı olarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve kadınların toplumsal ve
ekonomik katılım sorunlarını azaltabilmek adına ‘Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme
Hibe Programı’ desteğiyle Yurttan Sesler projesini oluşturduk. Bu proje ile ortaöğretim
kız öğrenci yurtlarında kalmakta olan 14-18 yaş gurubundaki kızları güçlendirerek
Türkiye’ye uygun bir model oluşturmaya çalışıyoruz. Pilot uygulama kapsamında
Nevşehir ve Konya illerinde uygulama yapıyoruz, ancak yaygınlaştırma çalışmalarıyla
projemizi başka illerde de uygulamayı planlıyoruz. Kızların özgüvenlerini ve toplumsal
katılımlarını artırmak, eğitimdeki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine
katkıda bulunmak, kadın girişimciliğini artırmanın yanında, aile içinde ve toplum
genelinde kadının sesinin duyulmasını kolaylaştırmak başlıca hedeflerimiz arasında
yer alıyor.
Projenin anlatılmaya en değer özelliği kızlardan gelen geribildirimler… Önceden
yapamayacaklarını düşündükleri şeyleri şimdi yapabileceklerini ifade ediyorlar.
Kendini tanıyarak “Hayatta ben de varım!” diyebilmenin gücünü ve güvenini
hissetmenin onlardaki anlamını ve önemini dile getiriyorlar. Kızlar, proje eğitimleriyle
toplumsal cinsiyet eşitliğini o kadar içselleştirdiler ki aynı programı erkek yurtlarında
kalmakta olan akranlarına da uygulamamızı istiyorlar. Biz de onlara hak vererek bu
isteği gerçekleştirmek üzere harekete geçtik. Yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında
benzer bir projeyi erkek yurtlarında da uygulayacağız.
Yurttan Sesler projesi uygulamamızla genç istihdamının önündeki engelleri yakından
izleme ve tespit etme imkanı bulduk. Gençlere verilen mesleki eğitimin iş yaşamının
istek ve ihtiyaçları ile örtüşmemesi, staj programlarının ve uygulamaların yetersiz
olması, kamusal alanda gençlere yönelik istihdamın düşük olması başlıca sorunlar
arasında. Genç işsizliğinin engellenmesi için önemsediğimiz en önemli konulardan
biri, gençlere bütüncül bir çerçeve içinde eğitim verilmesidir. Gençler, mesleki bilgi
ve becerilerin yanı sıra girişimcilik, liderlik, yaşam becerileri ve yönetim becerileri
ile yaratıcılık ve vizyon geliştirme eğitimleri de almalılar. Böylelikle bütüncül bir
yaklaşımla müfredatlar yenilenmeli, iş dünyasından temsilciler eğitimleri sırasında
gençlerle bir araya getirilmelidir. Özel şirketlerde gençlere yönelik iş alanları
oluşturmak için vergi teşviki kullanılmalı, genç istihdamında istikrarı sağlamak

7
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
için izleme programları oluşturulmalıdır. Nitelikli gençler istihdam etmek yönünde
öğretmenlerin de eğitilmesi gerektiğine inanıyoruz. Genç Hayat Vakfı’nın 2011 yılında
yaptığı İstanbul Liseli Profili araştırması sonuçları, gençlerin en büyük hedeflerinin
üniversiteyi kazanmak olduğunu gösteriyor. Sonrasında ise gençler, geleceklerine
dair bir plana ya da hedefe sahip değiller. Gençleri hayata hazırlamayan, yaşam
becerisi yerine sınav başarısı odaklı yetiştiren yaklaşım gençlerin hem geleceğini hem
de istihdama katılma süreçlerini olumsuz yönde etkiliyor. Bu nedenle, genç insanın
gelişimi için gencin yaşamındaki aile, eğitim ve çalışma alanı boyutlarının bütüncül bir
bakış açısı ile ele alınmasını önemsiyoruz.
Değişimin hızlı bir şekilde bütün dünya ülkelerini etkilediği küresel süreçte, gençlerin
işsizlik sorununun mikro ölçekte çözülecek bir sorun olmadığını düşünüyoruz. Dünya
genelinde gençlerin istihdam durumuna baktığımızda bugün 75 milyon gencin işsiz
olduğu görülüyor. Önümüzdeki 10 sene içinde, gençlerin işsizlik sorunu ile ilgili bir
düzenleme yapılmazsa her sene en az 40 milyon gencin daha işsiz olacağı bekleniyor.
Bu ise 10 sene sonra dünyada 600 milyon civarında genç işsiz insan olacağının işaretidir.
Sonuç olarak iş yaşamında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi ve gençlerin
istihdam sorununun önüne geçilmesi için kamu, özel sektör ve sivil toplum işbirliğinin
sorun çözücü ve güçlendirici bir rol oynayacağına inanıyoruz.

8
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
DİLEK BELGER
Hüsnü M. Özyeğin Vakfı
Yönetim Kurulu Üyesi
Özyeğin Vakfı olarak, kuruluşumuzdan bu yana en büyük
yatırımlarımızı eğitim alanında yaptık. Bu yatırımların en
önemlileri; özellikle kızların okullaşma oranının düşük olduğu
bölgelerde, kız öğrencilerin ortaöğretime ulaşımının kolaylaştırılması
amacıyla kız yurtları yapımıydı. Şu anda Türkiye’nin 21 ilinde bulunan 26
ortaöğretim kız öğrenci yurdunda, her yıl 4.000’i aşkın genç kıza barınma
olanağı sağlanmaktadır.
Lise öğrenimi boyunca ailelerinden uzakta, yatılı okuyan bu genç kızlar, geleceklerine
dair belirleyici olacak kararları aldıkları, eğitim ve kariyer çizgilerini belirledikleri önemli
bir dönemden geçiyorlar. Birçoğu ailelerinin eğitim ve gelir düzeyinin düşük olması,
çok kardeşlilik, etraflarında eğitim ve iş yaşamına katılan kadınların sayısının azlığı
açısından Türkiye’nin başka bölgelerindeki yaşıtlarıyla karşılaştırıldığında dezavantajlı
konumdalar. Bu sebeple, böylesine kritik dönemde onlara sadece lise öğrenimleri süresince
barınacakları bir mekan değil, kişisel ve sosyal gelişim fırsatları sağlanması gerekmektedir.
Genç Hayat Vakfı, Konya Ereğli’de bulunan Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Ayşen Özyeğin
Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu ve Nevşehir’de bulunan Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek
Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda başlattığı Yurttan Sesler projesi ile bu yurtlarda
kalmakta olan genç kızların sosyal ve psikolojik gelişimlerini desteklemeyi amaçladı. Bu
kapsamda Genç Hayat Vakfı tarafından sahada görevlendirilen donanımlı eğitimciler
tarafından Ereğli Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda yapılan eğitimlerde
100’ü aşkın genç kıza ulaşıldı. Eğitimler sonunda kızlar 5 farklı proje oluşturarak
uygulamalara başladılar. Projelerini 13 Nisan 2012’de Ereğli’de gerçekleştirilen bir program
ile sundular. Projenin meyvelerinin toplandığı o gün Vakıf olarak sunumda bulunmak
ve Genç Hayat Vakfı’nın ortağı olarak bu projeye dahil olduğumuzu bilmek bizler için
mutluluk ve gurur kaynağı oldu.
Yurttan Sesler projesi, ortaöğretime devam eden ve ailelerinden uzakta yaşayan bu genç
kızların kendi potansiyellerini fark etmelerini ve özgüvenlerinin artmasını sağlamıştır.
Bu genç kızlar, aldıkları eğitimler ile yaratıcıklarını kuvvetlendirmiş, ortaya çıkardıkları
projeler ile geleceğe dair hedefler belirleyebilen aktif bireyler olma yolunda ilk adımlarını
atmışlardır.
“Kadın olduğum için kendimle gurur duyuyorum. Kendimi güçlü ve mutlu hissediyorum.”
Eğitimler sonrası bir genç kızın kaleminden çıkan bu düşünceler, proje ile ilgili gururumuzu
katlamaktadır.
Bu başarının mimarı olan Genç Hayat Vakfı’na; başta Yönetim Kurulu Başkanı Beyza Zapsu,
Genel Müdür Uğur Gülderer ve Proje Koordinatörü Aslı Şüküroğlu olmak üzere tüm proje
ekibine özverileri için teşekkür ediyorum.

9
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

10
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
SESİMİ FARK ETTİM, KONUŞTUM,
KENDİ SESİMİ DUYDUM
UĞUR GÜLDERER
Genç Hayat Vakfı Genel Müdürü
Yurttan Sesler projesi Genç Hayat Vakfı’nın ortaöğretim
kız öğrenci yurtlarında kalan gençlerle toplumsal
cinsiyet eşitliği konusunda gerçekleştirdiği ilk proje.
Şimdiye kadar bizim gördüğümüz örnekler 18 yaş üzeri kadınlarla
bu konuda yapılan çalışmalar olmuştu. Bu projede de çeşitli
kurumların çalışmalarını gözden geçirdikten sonra hedef kitleye,
projeye, vakfın misyon ve vizyonuna uygun bir model geliştirmeyi
hedefledik. Gençlerin projenin öznesi olduğu, hak temelli,
yerel katılımı ve kapasite gelişimini önemseyen, Milli Eğitim
Bakanlığı’na yaygınlaştırma için örnek olarak sunulabilecek ve
aynı zamanda sivil toplum işbirliği temellerine oturmuş bir model.
Bu projede, yurtlarda ailelerinden uzak olan ve sosyal hayatı yurttaki arkadaşlarıyla
yaptıklarıyla sınırlı gençlerin kendi potansiyellerini fark etmelerini istedik. Bunun için
öncelikle onlara, ders çalışma, okula gitme, televizyon seyretme gibi sürekli yaptıkları
işler dışında neler olabileceğini göstermek gerekiyordu. Hep birlikte dışarı baktık ve
toplumdaki örnek kadınlarla gençlerin bir araya gelmelerini sağladık. Hiç olamaz
dedikleri farklı pozisyonlarda olan kadınlar onlara kendi hikayelerini anlattılar. Gençler
bunu duydular ve onlarda kendileriyle ilgili var olan “Ben kadınım, mümkün değil”
önyargısı zayıfladı.
Bundan sonra eğitimler başladı. Eğitimlerde, alıştıkları öğrenme süreci ve davranış
kalıpları dışında bir modelle karşılaştılar. Bu model onların kendi seslerini,
potansiyellerini fark etmelerini kolaylaştırdı. Konuştular, anlattılar, o kadar çok
anlatacakları şey vardı ki… Sonra anladılar ki, anlattıkları daha çok toplum tarafından
onlara öğretilen kalıplar, giydikleri kostümler, kendilerinin zannettikleri hayallermiş.
İşte bunu fark ettiklerinde gerçek konuşmaları başladı. Sonra da onlara açılan alanda
neler yapabileceklerini gördüler, uyguladılar ve aktardılar, kendi konuştuklarını işittiler,
başkaları da onları işitti. Yurttan Sesler, yurtlarda kalan genç kızların önce kendi
seslerini fark ettikleri, sonra konuştukları, sonra da başkalarına duyurmaya çalışırken
aslında kendi seslerini duymalarıyla tamamlandı.

11
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Vakıf olarak biz ne yaptık Öğrendik, onların yaşadığı bu süreçte yanlarında olduk,
gösterdikleri gelişime şaşırdık, yaşadıkları olumlu değişime sevindik, seyrettik,
eksikliklerimizi gördük, yine öğrendik.
Bize göre toplumsal cinsiyet konusu sadece bir kadın sorunu değildir ve bu şekilde
de ele alınmamalıdır. Toplumdaki tüm katmanları kesen çalışmalar yapılmalıdır. Biz,
Yurttan Sesler projesiyle kız öğrenci yurtları modelinden sonra erkek yurtlarıyla da
benzer programları gerçekleştirmek için yola çıktık.
Hepimiz, herkesle, birlikte öğrenmek, yaşamak, üretmek üzere…

12
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“BEN DE VARIM”
ASLI ŞÜKÜROĞLU
Proje Koordinatörü
Yurttan Sesler projesi kapsamında yaptığımız
çalışmalarla ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının sadece
barınma ve ders çalışma mekanı olmadığı; ailelerinden
uzakta büyüyen gençlerin kişisel gelişimlerine ortam hazırlayan
bir yer olabileceği konusunda farkındalık oluşturmaya çalıştık.
Yurtlarda kalan genç arkadaşlarımızın gönüllü katılımıyla 2011
Mayıs ayından bu yana çalışmalarımıza devam ettik.
Gençlerin psiko-sosyal gelişimleri için dört farklı başlıkta
eğitimler gerçekleştirdik. İleride okuyacağınız bölümlerde
detaylıca anlatılan eğitim çalışmalarında ve rol model kadın
buluşmalarında gençlerin özgüvenlerinin arttırılması ve var
olan potansiyellerini fark etmeleri üzerine çalıştık. Aldıkları eğitimlerin sonunda öncelikle çevrelerinde
gördükleri bir ihtiyaca yönelik olarak yapmak istedikleri sosyal sorumluluk projelerinin konularını
belirlediler. Belirledikleri konuları, ekip çalışması içinde iş bölümü yaparak uyguladılar. 74 öğrenci,
projelerinin her adımını kendileri planlayarak, randevularını alarak, görüşmelerini gerçekleştirerek,
fotoğraflarını çekerek, sunum metinlerini hazırlayarak projesini tamamladı. Kimi zaman umutsuzluğa
düştüler, kimi zaman yoruldular ama bırakmadan sonuna kadar devam ettiler. 12 Nisan’da Hacıbektaş
Kültür Merkezi’nde ve 13 Nisan’da Ereğli Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen proje sunumları 1,5 ay süren
bu yoğun proje uygulama çalışmasının sonunda ortaya çıktı. Proje uygulamalarında ve sunumlarında
teorik olarak gördükleri her şeyi hayata geçirme ve deneyimleme şansına sahip oldular.
Öğrencilerin okul sonrası yaşam alanları olan yurtlar fiziki olarak işlevlerini yerine getirirken asıl sorun
gelişim çağındaki öğrenciler için bunun ne kadar yeterli olup olmadığıdır. Proje boyunca, bireysel
gelişimleri için okulda aldıkları eğitimlerin dışında sosyal açıdan desteklenmeye ihtiyacı olan gençlere,
ders çalışmalarının yanında sosyal etkinliklere de katılmalarının ne kadar önemli olduğunu vurgulamaya
çalıştık. Tüm bu süreç kendilerinin de ifade ettiği gibi gelişimleri ve değişimleri için oldukça önemliydi.
Kendi kararlarını verdikleri, dahil oldukları, dinledikleri ve anlattıkları bir zaman paylaştık onlarla.
Fikirlerini sorduk, değerlendirmelerini dinledik, birlikte çok konuştuk, çok yazdık…

13
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Onlarla birlikte biz de öğrendik, biz de değiştik. Özellikle çalıştığımız alanı daha iyi
tanımak için aldığımız her bilgi bizim için çok değerliydi. Deneyimlerimizi başka
ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında da paylaşabilmek için tüm süreci değerlendirdik.
Projenin değerlendirme bölümünde yer alan rapor özetinde, yapılan odak grup
görüşmelerini sizlerle paylaştık. Raporun tamamını www.yurttansesler.org adresinde
bulabilirsiniz.
Proje boyunca gözlemlediğimiz ama dile getirilmesi çok güç olan pek çok şeyi kendi
gerçekleştirdikleri projelerle anlattılar. Hem değişimlerini ifade ettiler hem de bunu
başkalarıyla paylaştılar. Bundan sonrası özgüveni sağlam, toplum için de ben de varım
diyen gençlerin adımlarını izlemeye kalıyor.
Sözü Yurttan Sesler’e bırakmadan önce tüm bu süreçte bizimle birlikte olan, güler
yüzünü ve desteğini esirgemeyen, emek veren herkese çok teşekkür ediyorum.

14
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
TEŞEKKÜRLER…
Desteklerinden dolayı;
Sayın Nevşehir Valisi Abdurrahman Savaş, Sayın Nevşehir Vali Yardımcısı Vural
Demirtaş, Sayın Hacıbektaş Kaymakamı Bedrettin Özmen, Sayın Avanos Kaymakamı
Aylin Kırcı Duman, Sayın Hacıbektaş Belediye Başkanı Ali Rıza Selmanpakoğlu, Sayın
Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürü Abdulgafur Büyükfırat, Sayın Hacıbektaş İlçe Milli
Eğitim Müdürü Mehmet Çiftçiler, Sayın Nevşehir Belediye Başkanı Hasan Ünver, Sayın
Nevşehir Belediye Başkan Yardımcısı Yusuf Kaya, Sayın Nevşehir Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Filiz Kılıç, Sayın Konya Valisi Aydın Nezih Doğan, Sayın Ereğli Kaymakamı
Hasan Bağcı, Sayın Konya İl Milli Eğitim Müdürü Şerafettin Turan, Sayın Konya İl Milli
Eğitim Müdür Yardımcısı Muhittin Yılmaz, Sayın Konya İl Milli Eğitim Şube Müdürü
Abdülkadir Işık, Sayın Ereğli Belediye Başkanı Hüseyin Oprukçu, Sayın Ereğli İlçe Milli
Eğitim Müdürü Yasin Şimşek, Sayın Ereğli İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Ömerül Faruk
Gülbahar,
Katkılarından dolayı;
Sayın Aslı Bekmen, Sayın Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Müdürü Tuğtekin
Bektaş, Sayın Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürü Sultan İğdeli, Sayın BM Ortak
Programı Kadın Dostu Kentler İçin Yerel Koordinatörü Nilgün Salmaner, Sayın AÇEV
Yerel Koordinatörü Sibel Alpak, Sayın Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdür Yardımcı Havva
Kılıç, Sayın İmran Ünal, Sayın Feyza Uçar, Sayın Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi
ve Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Kız Öğrenci Yurdu belletmen öğretmenleri ve personeli,
öğrenci projelerinde öğrencilere destek veren tüm Hacıbektaş İlçesi ve Ereğli İlçesi
yetkililerine teşekkür ederiz.

15
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
SÖZ ‘YURTTAN SESLER’DE
Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklenen ve
Genç Hayat Vakfı tarafından Hüsnü Özyeğin Vakfı ortaklığında uygulanan
Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan 14–18 yaş
aralığındaki gençlerin toplumsal katılımlarının arttırılmasına destek olmak ve kişisel
gelişimlerini desteklemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Proje, Konya Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu
ve Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’da 15
Nisan 2011- 15 Nisan 2012 tarihlerinde uygulanmıştır.
Proje Gerekçesi
Ülkemizde ortaöğretime devam eden 4.7 milyon gencin yüzde 45’ini kız öğrenciler
oluşturmaktadır. Bulunduğu yerleşim yerinde ilköğretim kurumu bulunmayan
öğrencilerin okula devam edebilmesi taşımalı eğitim ile mümkün olmaktadır.
8 yıllık temel eğitimin ardından ortaöğretime devam etmek isteyen, özellikle
Anadolu Lisesi ve Meslek Lisesi gibi meslek edindirme veya yükseköğretime
hazırlanma açısından avantaj sağlayan okullara sınav yolu ile kabul
edilen öğrenciler, ortaöğretimini il veya ilçe merkezlerinde sürdürmek
zorundadırlar. Bu nedenle, küçük yerleşim bölgelerinde yaşayan ve maddi
açıdan kısıtlı imkanlara sahip öğrencilerin ortaöğretime devam etmesi
için, ortaöğretim kurumunun bulunduğu merkezde barınma olanağının
sağlanması gerekmektedir. Barınma imkanları, diğer bir ifade ile pansiyonlar,
bu düzeydeki okullaşma oranını arttırmak ve farklı sosyo-ekonomik
koşullardan gelen gençlere eşit fırsat sunmak için kilit rol oynamaktadır.
Ortaöğretim kurumları için pansiyon yapımları Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğrenim Burs
ve Yurtlar Daire Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu daire, pansiyon yapımları
için Yatırımlar ve Tesisler Dairesi; donatım konusunda Eğitim Araçları ve Donatım
Dairesi Başkanlığı; pansiyon yapımında öncelikli bölgeler ve pansiyonların teknik
özelliklerinin belirlenmesi ve yatırım programına alınması konusunda ise Strateji
Geliştirme Başkanlığı ile koordinasyon içerisinde çalışmaktadır.
Genel bütçeden yapılan pansiyonların yanı sıra özel sektör, vakıflar, il özel idareleri,
belediyeler ve hayırsever kişilerin yaptığı pansiyonların işletme hakları Milli Eğitim
Bakanlığı’na devredebilmektedir.

16
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı tüm lise pansiyonlarının toplam sayısı 1666, yatak
kapasitesi 254.949’dur. Türkiye’de toplamda 913 yatılı kız yurdunda kalan kız
öğrencilerin sayısı 73.152’dir.
Ortaöğretim öğrenci yurtlarının işleyiş esasları Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul
Pansiyonları Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Bu yönetmelikte yer alan hususlar, yurdun
idari olarak bağlı olduğu okul tarafından ayrıca hazırlanan iç yönerge hükümlerine
göre uygulanmaktadır. Dolayısıyla, yurdun içerisinde günlük hayatın düzenlenmesi
(uyanma saati, yemek saati, sıcak su verilen gün ve saatler, etüd saatleri) her yurdun
kendi ihtiyaçlarına göre esneklik gösterebilmektedir. Bu yönergeyi oluşturan okul
idarecilerinin gençlere yönelik yaklaşımları, gençlerin psikolojik ve sosyal gelişimini
desteklemeye yönelik bilgi ve beceriler açısından ne kadar yetkin oldukları, pansiyonda
yaşayan gençlerin iyi olma halini belirleyen en önemli faktörlerin başında gelmektedir.
Yönetmelikte öngörülen diyet uzmanı, doktor, hemşire veya sağlık memuru ve hasta
bakıcı pansiyonlarda görevlendirilmemektedir. Genellikle diyet uzmanı yerine yurttan
sorumlu müdür yardımcısı menüleri belirlemekte, ödenek sınırlarında yapılabilecek en
uygun menüler düzenlenmektedir. Yatılı öğrencilerin tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyduğu
zamanlarda belletici öğretmenler * taksi veya kendi araçlarını kullanarak öğrencileri en
yakın sağlık kurumuna ulaştırmaktadır.
Yatılı öğrenciler, sıklıkla ihtiyaç duyduğu rehberlik hizmetlerinden okullarında
görevli rehber öğretmenler aracılığıyla faydalanabilmektedir. Yatılılık koşulları
özelinde rastlanan sorunlara müdahale etmek ve yatılı hayatın öğrencilerin psikolojik
ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmesinde destek olmak üzere yurt idarecilerine,
belletici öğretmenlere, yurt çalışanlarına ve öğrencilere sağlanan düzenli bir rehberlik
hizmeti yurtlar için düşünülmemiştir.
Temel olarak yurtlar, öğrencilerin barınma ve beslenme ihtiyacını
karşılayan mekanlar olarak düzenlenmekte, yönetmelik veya iç
yönergelerde öğrencilerin psikolojik ve sosyal gelişimine yönelik mekansal
düzenlemeler ve etkinlikler sözkonusu edilmemektedir.
Yurttan sorumlu idarecilerin bu konuda bilinçli ve motivasyon sahibi olmaları,
bununla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sağlanan ödenekleri etkin bir şekilde
kullanma becerisine sahip olmaları bu eksikliği gidermek konusunda bazı yurtlar için
avantaj teşkil etmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün
19/01/2011 tarihli ve 390 sayılı ‘Pansiyon Hizmetlerinde Kalitenin İzlenmesi’ konulu
yazısı bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı’nın yönlendirici olma çabasını yansıtmaktadır.
Madde-8’de öğrencilerin gelişimlerini desteklemek amacıyla gerektiğinde resmi ve özel
kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılması gereği vurgulanmaktadır.
* İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okuyan parasız ve paralı yatılı öğrencilerin, ders saatleri dışında
pansiyonlarda eğitim ve gözetimi ile Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği’nde
belirtilen diğer idari hususları yürütmekle görevli kişilerdir.

17
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Proje Amacı
Bu kapsamda Yurttan Sesler projesi; ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının barınma ve
ders çalışma mekanı olmasının yanı sıra, ailelerinden uzakta büyüyen gençlerin kişisel
gelişimlerine de ortam hazırlayan bir yer olma konusunda gelişmesi ve güçlenmesinin
sağlanmasını amaçlamaktadır.
Proje Hedefleri
Belirlenen amaç doğrultusunda projenin hedefleri;
• Yurtta kalan gençlerin psiko-sosyal gelişimleri için sosyal-kültürel faaliyetlere ve
eğitimlere katılımlarının sağlanması,
• Eğitimlerle toplumsal cinsiyet, iletişim, ekip dayanışması konusunda farkındalık
geliştiren gençlerin yaşam becerileri ve özgüvenlerinin artması,
• Sosyal sorumluluk projeleri planlama ve uygulamalarıyla kendilerine olan
güvenlerinin artması, üretebileceklerini, sorumluluk alabileceklerini ve topluma
değer katabileceklerinin farkındalığının kazandırılması,
• Proje sonuçları temel alınarak, Türkiye’deki tüm ortaöğretim kız öğrenci
yurtlarında uygulanabilecek örnek bir modelin hazırlanmasıdır.

18
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Eğitim Çalışmaları
Emel Seven Bozçam
Eğitim Koordinatörü
“Projenin eğitimlerinin projenin genel amaçları
ve hedefleri ile uyumuna özellikle dikkat
ettik. Projenin ana amaçları arasında yer alan
toplumsal katılım ve gençlerin özgüvenlerinin
artırılması bizim için çıkış noktası oldu.
Genç kızların toplumsal katılımının artırılmasının toplumsal
cinsiyet eşitliğinin sağlanması için önemli bir adım olduğunun
farkındaydık. Eğitim ekibi olarak, öğrencilerin toplumsal katılımını
artırmak için toplumsal cinsiyet eşitliği, iletişim becerileri, öz
güven, ekip çalışması ve proje döngüsü eğitimleri almalarının
yararlı olacağına inandık.
Toplumsal cinsiyet eşitliğini, kadınların ve erkeklerin toplumsal rolleri ve sorumlulukları
üzerinden aktarmaya çalıştık. İletişim becerileri eğitimleri sırasında ise öğrencilerin
öncelikle kendileriyle olan iletişimlerine odaklanmaları için gayret ettik. Kendilerinde
var olan kaygının, umudun, karamsarlığın, potansiyelin ne kadar farkında olduklarını
çalıştık birlikte. Kendi seslerini ve isteklerini duyabilmeleri için öncelikle kendileriyle
olan iletişim sürecini fark etmeleri için kolaylaştırıcı olmaya gayret ettik. Sonra
çevreleriyle olan iletişimleri üzerinde hep birlikte çalıştık. İletişim becerileri üzerinde
çalışırken özgüven geliştirici uygulamalar yaptık.
Ekip çalışması eğitimleri, gençlerin yurt içinde daha uyumlu yaşamalarını
kolaylaştırmak ve gerçekleştirecekleri sosyal sorumluluk projeleri sırasında grup
olarak çalışmalarını güçlendirmek adına önemliydi. Proje döngüsü eğitimleri ise hedef
kitlenin toplumda görünür olmasını kolaylaştıracak, esasında öğrencilerin topluma
sağlayabileceği yarar konusunda çevrelerinde farkındalık oluşumunu güçlendirecek
hedefler üzerine kuruldu. Proje döngüsü eğitimleri ile sosyal sorumluluk projesi
oluşturan gençler, kendi potansiyellerinin ve güçlerinin de farkına vardılar.

19
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Yurtlarda görev yapmakta olan belletici öğretmenlere ve yurt idarecilerine
benzer eğitimler verildi. Bu eğitimler temelde öğretmenlerin yurtlarda
kalan gençlerle olan iletişimlerini güçlendirmek, onlara toplumsal cinsiyet
eşitliğini gözeterek yaklaşmalarını ve gençlerin toplumsal katılımlarının
artmasına destek olmalarını sağlamak için gerçekleştirildi. Öğretmenlere
verilen eğitimlerin konu başlıkları iletişim becerileri, toplumsal cinsiyet
eşitliği, ekip çalışması ve proje döngüsü olarak sıralanabilir.
Eğitmenler ve Özellikleri
Projenin eğitim ekibinde yer olan eğitmenlerimizin temelde iki özelliğe sahip olmasını
bekledik. Bunlardan birincisi gençlerle çalışma yöntem ve becerilerine sahip olmaları
veya bu becerileri geliştirebilecek özellikte olmalarıydı. İkincisi ise ergen psikolojisinden
anlıyor olmaları ve bu konuda deneyime sahip olmalarıydı. Eğitmenlerimizin özellikle
psikoloji deneyim ve bilgisine sahip olmalarını istememizdeki amaç hedef kitlenin sahip
olduğu özellikler ile ilgiliydi. Sınav kaygısı, aileden uzak bir ortamda uzun zamandır
yaşıyor olmak, sosyal ilişki bağlarının kopuk olması, yurtlardaki gruplaşmalar nedeniyle
eğitimler sırasında cereyan edebilecek olası çatışma ve tartışmalar gibi durumlara
deneyimli bir ergen psikoloğunun süreç için yararlı olacağına inandık. Nitekim eğitimler
sırasındaki gelişmeler de bu öngörümüzün doğru olduğunu gösterdi.
Eğitmenlerimizin oluşturulan eğitim içeriklerine kendi deneyimleri, kişilik özellikleri ve
bakış açılarından bir şeyler katıyor olması bizler için çok anlamlıydı. Oluşturulan içeriği
grubun beklentisi ve profili doğrultusunda sentezleyerek aktarıyor olmaları eğitimler
sırasında en güçlü özelliklerimizden biriydi.
Yöntem
• Benlik durumlarını pozitif bir şekilde kullanmak
• Model olmak
• Süreci en baştan yapılandırarak katılımcılarla paylaşmak
• Geri bildirimlerle cesaretlendirici teknikler
• Süreç odaklı yaklaşım
• Destekleyen ebeveyn, çocuk-çocuk, yetişkin-yetişkin ilişkisi temelinde
transaksiyonel analiz yaklaşımı ve bu yaklaşımın diğer bazı özellikleri –
teknikleri
• Güçlendirme yaklaşımı
• Sistem yaklaşımı
• İmajinasyon
• Yaygın eğitim teknikleri

20
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Eğitim için Saha Çalışmaları
Eğitim içerikleri oluşturulmadan önce yurtları ziyaret ederek hedef kitle ile onların
boş zamanlarında birlikte vakit geçirmeye gayret ettik. Akşam yemekleri, sabah
kahvaltıları, odalara ziyaretler, bahçe içinde yürüyüşler, koridor sohbetleri bunlara
örnek olarak verilebilir. Resmi olmayan bu birlikte vakit geçirme süreçlerinde
öğrencilerin eğitim ile ilgili beklentilerini ve isteklerini anlamaya çalıştık.
Yurtlarda yapmış olduğumuz başka bir saha çalışması da eğitim içerikleri
hazırlanmadan önce gerçekleştirdiğimiz grup toplantıları oldu. Bu grup toplantılarında
proje eğitimleri ile ilgili bilgiler verdik, katılımcıların beklentilerini dinledik ve proje
eğitimleri ile ilgili karşılıklı görüş bildirdik. Böylece katılımcılar, proje sürecinin en
başında eğitim içeriklerinin çerçevesinin ve temelinin oluşmasına katkı sağladılar.
Projenin başlangıç aşamasında yapmış olduğumuz profil çalışması ile projeye katılan
öğrencilerin özellikleri hakkında çeşitli bilgiler edindik. Eğitim içerikleri oluşturulurken
bu özellikleri dikkate aldık ve eğitimin uygulama sürecine olan katkısını deneyimledik.
Öğrencilerle yaptığımız hazırlık çalışmalarının bir benzerini de belletmen
öğretmenler ve yurt idarecileri ile gerçekleştirdik. Proje kapsamında eğitim
alan bu grubun eğitim sürecine dair beklentilerini ve isteklerini önceden
belirleyerek süreci bu kapsamda yapılandırmak, öğretmenlerin eğitime
katılımlarını artırdı.

21
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Eğitimler için Ön Hazırlık Çalışmaları
Eğitim uygulamalarından önce gerçekleştirdiğimiz eğitmen eğitimleri ve pilot
çalışmalar eğitimler için ön hazırlık çalışmalarımızın temelini oluşturdu.
Eğitim içerikleri geliştirildikten sonra eğitmenlerimiz ile bir araya gelerek içerik
çalışmalarımızı devam ettirdik. Varolan içeriğe yönelik eleştirileri, önerileri göz önünde
bulundurarak eğitim içeriklerini henüz uygulama sürecinden önce revize etmeye
başladık. Ardından, her eğitim modülü uygulamasından önce, eğitmen eğitimleri
düzenledik.
Saha koşulları elverdiği ölçüde, proje uygulama sahasına çıkmadan önce proje
eğitimlerinin pilot uygulamasını yapmaya gayret ettik. Esenler Kız Meslek Lisesi’nde 80
kadar kız öğrenci ile yapmış olduğumuz iletişim modülü eğitimleri pilot uygulamaya
örmek olarak verilebilir. Pilot uygulamalar sonrasında ise eğitmenlerimiz ile tekrar bir
araya gelerek eğitim değerlendirmesi yaptık. Pilot eğitimler sırasında farkettiğimiz
zayıf özelliklerimiz ve etkinlikler üzerinde çalıştık. Güçlü yanlarımızı ise pekiştirdik.
Eğitmen eğitimleri ve özellikle pilot çalışmalar, projeyi uygulama sahasında en az
hata payı ile uygulamamıza büyük kolaylık sağlamıştır. Bu nedenle proje eğitimlerini
gerçekleştirmeden önce pilot eğitim çalışmalarını önemsiyoruz ve gerekli olduğunu
düşünüyoruz.
Eğitimlere Dair Son Söz
Eğitim çalışmalarımızı gerçekleştirirken hedef kitlenin istekleri ve özelliklerini
dikkate almamızın büyük bir yararı olduğuna inanmaktayız. Diğer taraftan var
olan etkinliklerin ve oyunların uygulanmasının yanı sıra, ilgili projenin özelliğini
ve dinamiğini dikkate alarak yeni eğitim içerikleri geliştirmenin gerekli olduğunu
düşünüyoruz. Eğitim çalışmalarını bu bakış açısıyla gerçekleştirmek ise eğitim
ekibimizin ayırt edici ve güçlü özellikleri arasında yer alıyor.
Eğitim uygulamalarını bir bütün olarak görmenin eğitim sürecinin verimliliğini
artırdığını deneyimledik. Proje koordinatörünün saha hakkında verdiği geri bildirimler,
katılımcıların eğitimler sırasındaki duygu ve düşünceleri, sürekli gelişen ve değişen
eğitim teknikleri ve içeriklerini takip ediyor olmak ve bunlara hakim olmak, aynı eğitim
grubunda farklı teknik ve yöntemleri kullanan eğitmenlerin sürece sağladığı zenginlik
bu bütünlük havuzu içinde yer alan özelliklerden sadece bazıları.
Yurttan Sesler projesi eğitimlerini de bahsettiğimiz bütünlükçü yapı içinde
gerçekleştirmeye gayret ettik.
Yeni projelerde yeni deneyimler edinmek ve bunları paylaşabilmek dileğiyle…”

22
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Proje Eğitimleri
Proje eğitimleri dört modül olarak kurgulandı. Eğitimlerin ardından gelen öğrenci
projelerinin uygulama süreciyle öğrenciler eğitimini aldıkları teorik konuları hayata
geçirerek deneyimlemiş oldular.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
Uygulama Tarihi: Mayıs- Haziran 2011
Amaç
• Her iki ilde toplam: 48 saat öğrenci eğitimi
• Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 168
• Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 147
• Her iki ilde eğitimlere katılım: 15 belletmen öğretmen ve idareci
Toplumun kadınlara yüklediği duygu, düşünce ve kimliklerin, kadınların hayata
bakış açısı ve hayatlarının şekillenmesi üzerindeki etkileri konularında farkındalık
oluşturulması.
Hedef
• Toplumsal cinsiyet temelli kadın-erkek rolleri, sorumlulukları ve meslekler
konusunda farkındalık oluşturulması,
• Özgüvenin kişisel ve sosyal gelişime olan etkisi hakkında hedef kitlenin
dikkatinin çekilmesi.
Uygulanan Etkinlikler
• Eşyalar Konuşuyor
• Kendi Öykümüzü Kendimiz Oluşturuyoruz
• Taştan Duvarlar Örüyoruz
• Isındırıcı Oyunlar
Değerlendirme
Taştan Duvarlar Örüyoruz ve Eşyalar Konuşuyor içerikli Toplumsal Cinsiyet ve Özgüven
eğitimlerinden sonra uygulanan eğitim değerlendirme formları ile görüşmenin ne kadar
yararlı ve öğrenci üzerinde ne kadar etkili olduğunu ölçmek amaçlanmıştır.
Taştan Duvarlar Örüyoruz Eğitimi Değerlendirme Formu’nu dolduran 313
öğrenciye eğitmenlerin eğitmenlik vasıflarıyla ilgili açık uçlu sorular sorulduğunda
gelen yorumlar arasında “bize bir şeyler öğretmek için çaba harcadılar”, “erkeklerlekadınların
eşit haklara sahip olduğunu bir kez daha anlıyorum” ve “benim kendime olan
güvenimi arttırdı” ifadelerine yer vermişlerdir. Olumsuz yorum yapanların ifadelerine
bakıldığında “yeterli bilgi veremediler” diye bir yorum yapıldığı görülmektedir.

23
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Eğitmenler ve proje ekibinden beklentiler ile ilgili soruya cevap vermeyenlerin oranının
çok yüksek olduğu görülmektedir (% 41). Cevap veren öğrencilerin okul ya da yurttan
beklentilerini ve kişisel gelişimle ilgili beklentilerini de ifade ettikleri görülmektedir.
Belirtilen beklentilerin % 49’u eğitim ve(ya) eğitmenle ilgilidir. Eğitimle ve proje ekibi ile
ilgili beklentilere bakıldığında etkinliklerin arttırılıp, daha değişik projelerin yapılması,
eğitimlerin devam etmesi, ışık-sesli gösteriler olması, canlı performans şeklinde
daha çok sosyal etkinlik yapılması, okumak isteyip de okuyamayan kızlara umut
olması, diğer yurtlara-başka illere de gidilmesi ve erkeklere de aynı eğitimin verilmesi
gibi beklentiler olduğu görülmektedir. Eğitmenlerle ilgili beklentiler arasındaysa
“her zaman arkamızda bize destek olsunlar/sorunları çözeceklerine inanıyorum”,
“sorunlarımızda ve güzel yerlere gelebilmemiz için bize yardımcı olsunlar” gibi yorumlar
yapıldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin kişisel gelişimlerine destek olması için de projeden
beklentilerinin olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin % 5’i bu konuda projeyi araç olarak
görmektedir. “kadınların da her alanda kendini gösterebileceğini çevreme yansıtmak
istiyorum”, “daha sosyal olmak istiyorum” gibi ifadeler kullanan öğrenciler projenin
kendilerine kişisel olarak katkı sağlaması için beklentileri olduğunu ifade etmişlerdir.
Öğrencilerin % 4’ü okul ya da yurt ile ilgili beklentilerini ifade etmiştir. Öğrencilerin
yurt parası vermemek, kendileriyle tek tek iletişim kurulması, öğretmenlere de eğitim
verilmesi, kendilerine karşı anlayışlı olunması gibi beklentileri olduğu görülmektedir.
Ayrıca 2 öğrenci “erkekleri yok edelim, dünya bize kalsın” ve “kız ve erkeğin karşılıklı
müsabakası olabilir” gibi ifadeler kullanarak beklentilerini ifade etmiştir.
Eğitim ve sonrası için söylemek istedikleri sorusuna öğrencilerin % 40’ının cevap
vermediği görülmektedir. Öğrencilerin % 57’si ise olumlu değerlendirmeler yapmıştır.
Bu değerlendirmeleri yapan öğrenciler “kararlılık ve azim ruhum arttı”, “bilgili olmak
güzel”, “erkek-kadınların eşit haklara sahip olduğunu bir kez daha anlıyorum” gibi
kendilerindeki değişimleri anlatan yorumlar yapmıştır. Ayrıca eğitimle ilgili olarak
“diğer etkinliğe göre daha eğlenceliydi”, “kalıcı bilgiler verildi”, “çok yararlı oldu”,
“herkesin farkındalığını arttırdılar” gibi yorumlar eklenmiştir. Öğrencilerin % 2’si
ise “saat uygunsuz”, “sınavlarımıza denk geldi” gibi olumsuz değerlendirmelerini
belirtmişlerdir.
Eşyalar Konuşuyor Eğitimi Değerlendirme Formu’nu dolduran 318 öğrencinin
eğitmenlerle ilgili görüşlerine bakıldığında % 98’inin olumlu yorum yaptığı
görülmektedir. Öğrencilere eğitmenlerin eğitmenlik vasıflarıyla ilgili açık uçlu
sorular sorulduğunda gelen yorumlar arasında “hepimizle ilgilendi”, “çok güzel
anlattılar”, “daha önce hiç düşünmediklerimizi düşündürdü” gibi ifadelerin kullanıldığı
belirlenmiştir. Olumsuz yorum yapanların ifadelerine bakıldığında “yavaş konuşması
dikkatimi dağıtıyor”, “daha açık olabilirdi”, “süre fazlaydı, aynı konu üzerinde çok
duruldu” gibi değerlendirmelerin yapıldığı görülmektedir.
Öğrencilerin eğitmenler ve proje ekibinden beklentileri ile ilgili soruya cevap
vermeyenlerin oranı % 27’dir. Cevap veren öğrencilerin okul ya da yurttan beklentilerini
ve kişisel gelişimle ilgili beklentilerini de ifade ettikleri görülmektedir. Belirtilen
beklentilerin % 55’i eğitim ve(ya) eğitmenle ilgilidir. Projenin genişletilmesi, eğitimlerin
daha uzun yapılması, meslekler hakkında bilgilendirme yapılması, erkeklere de aynı

24
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
eğitimin verilmesi, etkinliklerin artırılması ve uygulamaya yönelik olması, daha
hareketli çalışmaların yapılması gibi eğitimle ilgili beklentilerin dışında daha çok
destek olunması, eğitimlerden sonra görüşmelerin devam etmesi, somut örnekler
verilmesi gibi eğitmenlere yönelik beklentiler de belirtilmiştir. Öğrencilerin kişisel
gelişimlerine destek olması için de projeden beklentilerinin olduğu tespit edilmiştir.
Öğrencilerin % 11’i bu konuda projeyi araç olarak görmektedir ve sosyalleşmek, güçlü
olmak, kendine güvenmek ve yargıları değiştirmek gibi beceriler edinmek için projeden
beklentileri bulunmaktadır. Öğrencilerin % 6’sı okul ya da yurt ile ilgili beklentilerini
ifade etmiştir. Kuralların daha esnek olması, yurt/okulun daha neşeli olması,
öğretmenlere de eğitim verilmesi gibi beklentileri bulunmaktadır.
Rol Model Kadın Buluşması
Uygulama Tarihi: Haziran 2011
Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 168
Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 147
Değerlendirme
43 öğrencinin katıldığı rol model görüşmesi değerlendirme anketi, görüşmelerin
verimliliğini ölçmek ve öğrencilerin beklentilerini öğrenmek amacıyla uygulanmıştır.
Yapılan değerlendirme sonucunda rol model görüşmesinin amacına ulaştığı ve
öğrencilerin bu görüşmeden faydalandığı görülmektedir.
Nevşehir’deki öğrencilerin katıldığı rol model görüşmelerindeki kadınlar, Avanos
Kaymakamı Aylin Kırcı Duman, Nevşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Filiz Kılıç, BM
Ortak Programı Kadın Dostu Kentler İçin Yerel Koordinatörü Nilgün Salmaner, AÇEV
Yerel Koordinatörü Sibel Alpak ve Nevşehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi Müdürü İlkay
Yamaç’tır. Konya’daki rol model kadınları ise müdür yardımcısı Yasemin Bolat, hemşire
İmran Ünal, Vaize Feyza Uçar’dır.
Öğrencilere rol modelle bir araya geldiklerinde ne hissettikleri sorulmuştur. % 93’ünün
olumlu şeyler hissettikleri belirlenmiştir. Öğrenciler duygularını “farklı hayatlar
dinleyerek örnek aldım”, “çalışmanın başarı getireceğini anladım”, “kendi ayaklarım
üstünde durabilirim”, “arkamda birilerinin olduğunu hissettim”, “bize değer verildiğini
hissettim”, “kendimi önemli hissettim” gibi yorumlarla ifade etmişlerdir.
Öğrencilere buluşmayla ilgili kendilerine ilginç gelen bir şeyin olup olmadığı
sorulduğunda % 93’ü görüşmede kendileri için ilginç durumların olduğunu belirtmiştir.
Öğrenciler rol model kadınlarla ilgili olarak “okuma azimleri/engelleri aşmaları”,
“evliyken bile üniversite okumaları”, “yaşam mücadelesi”, “farklı birilerini seçmeleri”,
“zor şartlarda okuyabilmeleri”, “evlendikten sonra üniversiteye gitmesi” gibi
durumların ilginç olduğunu ifade etmişlerdir.
Öğrencilerin % 93’ü görüşmeye katılan rol model kadınların anlattıkları mesleklerle ilgili
bilgi edindiklerini belirtmişlerdir.
“Kendini çalışan bir kadın olarak düşündüğünde sence bu süreçte karşına çıkabilecek
zorluklar ve kendine güvendiğin konular nelerdir” sorusuna verilen cevaplara

25
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
bakıldığında öğrencilerin kendilerine güvendikleri konuları belirttikleri görülmektedir.
Bu konuları “her konuda azimli olmam”, “istekli olmam”, “kendime güvenim”,
“zorlukların üstesinden gelebilirim”, “bütün engeller aşılabilir”, “güvenim arttı”, “kadın
olduğum için kendimle gurur duydum”, “karşıma çıkan sorunları kendim çözebilirim”,
“asla pes etmemek”, “çok sabırlıyım” gibi ifadelerle belirtmişlerdir.
Öğrencilerin % 93’ü bu buluşmalardan sonra meslek sahibi olarak hayata katılma isteğinin
arttığını belirtmiştir. Öğrencilerden % 30’u bunun nedeniyle ilgili cevap vermezken % 67’si
“zorlukları aşarak bir yere gelmek güven verici”, “zorlukları aşmak için güvenim var”, “kendi
mesleklerinde çalışkan sabırlı azimli olmaları benim katılma isteğimi arttırdı”, “azmin
elinden hiçbir şey kurtulmaz”, “meslek hayatına sıkı sarılmayı öğrendim”, “onlar gibi bilinçli
olmak istiyorum”, “nasıl başarılı olduğumu anlatmak istiyorum”, “topluma katılıp iyi
meslek sahibi olacağım” gibi ifadelerle meslek sahibi olmak için ne kadar istekli olduklarını
belirtmişlerdir. Öğrencilerin % 7’si ise buluşmaların meslek sahibi olma isteklerini
artırmadığı, konuşulan konuların bildiği şeyler olduğunu ve etkilenmediğini belirtmiştir.
Ekip Çalışması ve Toplumsal Katılım Eğitimleri
Uygulama Tarihi: Kasım 2011
• Her iki ilde toplam: 42 saat öğrenci eğitimi
• Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 148
• Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 111
• Her iki il toplam: 4 saat belletmen öğretmen eğitimi
• Her iki ilde eğitimlere katılım: 6 belletmen öğretmen
Amaç
Bireysel güçlenme ve toplumsal yaşama katılım aracı olarak sosyal sorumluluk projesi
uygulamak için ihtiyaç duyacakları ekip çalışmasının temel hedeflerinde yer alan bilgi,
beceri ve tutum değişikliklerinin kazanılmasını ve sosyal sorumluluk projeleri ile katılım
arasındaki ilişkinin kurulması.
Hedef
• Farklılıklarımızla beraber var olabilme, farklılıkları olan insanların bir arada
çalışabileceği farkındalığının kazanılması,
• Ekip çalışmasında görev dağılımı konusunda beceri kazanılması,
• Ekip içinde ekip arkadaşlarına karşı sorumluluk bilincinin gelişmesi,
• Ekip içi güven ve dayanışmanın öneminin vurgulanması,
• Ekip çalışması yaparken gözetilmesi gereken ‘dahil olma ve dahil etme’nin
toplumsal yaşama katılımla ilişkisinin kurulabilmesi.
Uygulanan Etkinlikler
• Aşevi ve Çocuk Yuvası yapıyoruz
• Katılım konulu poster çalışması
• Isındırıcı oyunlar

26
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Değerlendirme
Ekip Çalışması Eğitimi Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran Nevşehir Hacıbektaş
Kız Teknik ve Meslek Lisesi’nden 146 ve Konya Ereğli Sağlık Lisesi’nden 108 olmak üzere
toplam 254 öğrencinin verdikleri cevaplar analiz edilmiştir.
Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaptıkları görüşlerin yaklaşık olarak % 96’sının olumlu
yönde olduğu görülmektedir. Yorumlarda yer alan “anlayışlı”, “eleştirilere açık”, “içten
ve samimi”, “sorumlu”, “herkese eşit davranan”, “başkalarının fikirlerine önem veren”,
“cesaretlendirici”, “dinleyici”, “bize değer veren”, “güven verici” gibi ifadeler kullanarak
eğitmenlerinden neden memnun kaldıklarını açıkça belirtmişlerdir.
Diğer bölümde ekip çalışması eğitiminin öğrenciler üzerindeki olumlu ve olumsuz
etkileri nelerdir, sorusu sorulmuş ve büyük bir kısmı ekip çalışmasının önemine dikkat
çekecek yorumlarda bulunmuştur. “Hayal etmeyi öğrendik” diye adlandırdıkları ekip
çalışması eğitiminin onlar üzerindeki olumlu etkilerini bireysel ve toplumsal açıdan iki
başlık altında toplayabiliriz. Bireysel anlamda eğitimin kendilerine kattıklarıyla ilgili
olarak “birey olduğumu fark ettim”, “önyargımı azalttı”, “değişik fikirleri gördüm”,
“empati kurmayı öğrendim”, “özgüvenim arttı”, “aktiviteleri anlamlandırarak resme
ve söze dökmeyi öğrendim”, “söz sahibi olmayı öğrendim”, “kendimi ifade etmenin
değişik yollarını öğrendim”, “kendimi tanıdım”, “işe yaradığımı hissettim”, “kötü
yanlarımı düşündürttü” gibi ifadeler kullanmışlardır. Toplumsal anlamda ise ekip
çalışmasının etkilerini şu şekilde belirtmişlerdir: “birlik ve beraberlik çalışmaları”,
“beraber vakit geçirmek”, “paylaşmayı öğrenmek”, “arkadaşları daha yakından tanımak
ve arkadaşlıkları pekiştirmek”, “katılımı öğrenmek”, “gruba bir şeyler katabileceğimi
öğrenmek”, “başka insanlar için bir şeyler yapmak”, “sorumluluk bilinci”, “toplumsal
sorunlara duyarsız kalmamak ve bunun için birlikte bir şeyler yapmayı öğrenmek”. Aynı
şekilde ekip çalışmasının olumsuz yanlarıyla ilgili olarak öğrencilerin verdiği cevaplara
bakacak olduğumuzda hem kendi kişisel ihtiyaçlarını engellemesi hem de grup içinde
yaşanan birtakım olumsuzluklara dikkat çektiklerini görebiliriz. Bunlar arasında
“sınava çalışamamak”, “dinlenme saatimdi” ve “zaman uygun değildi” gibi yanıtların
yanı sıra “gruplar kötüydü”, “karşı grubun tavrı kötüydü”, “farklı sonuçlar sinirimi
bozdu”, “yapmak istediklerim engellendi, etkinliklere katılamadım”, “ortak karar almak
zordu” gibi daha çok grup içinde yaşanan sorunlar dile getirilmiştir.
Öğrencilere bunların dışında eklemek istedikleri herhangi bir şey olup olmadığı
sorulduğunda hem olumlu hem de olumsuz yönde cevap verenler olmuştur. Dile
getirilen eleştiri ve öneriler arasında “tekrar yapılsın”, “başka yer ve coğrafyalarda da
yapılsın (örneğin Doğuda bu çalışmalar yapılsın, farklı etnik gruplarla yapılsın)”, “sosyal
sorumluluk konusunda bilinçlendik”, “projenin konusu ve amacı güzeldi”, “buna benzer
eğitimler sıklıkla yapılsın”, “boş vaktimizi yararlı değerlendirdik”, “umarım çalışma
amacına ulaşır”, “başka eğitimlere de katılmak istiyorum”, “herkese keşke böyle eşit
davranılsa”, “zamanla iyi sonuçlar alınabilir”, “bulutlu günlerimize güneş açtı” gibi
ifadelerle öğrenciler eğitimlerden iyi ayrılma gerekçelerini belirtmişlerdir. Yapılan
eleştiriler ise daha çok zamanın ve mekanın kullanımı ile ilgili olmakta ve eğitimlerde
daha fazla oyun ve aktivite olması talep edilmektedir.

27
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
İletişim ve Çatışma Çözme Eğitimleri
Uygulama Tarihi: Aralık 2011- Ocak 2012
Amaç
• Her iki ilde toplam: 42 saat öğrenci eğitimi
• Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 148
• Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 98
• Her iki il toplam: 4 saat belletmen öğretmen eğitimi
• Her iki ilde eğitimlere katılım: 8 belletmen öğretmen ve idareci
Gençlerin kendilerini daha iyi ifade etmesini, temel iletişim teknikleri bilgileri ile
iletişim becerilerinin gelişmesini ve sosyal sorumluluk projesi yaparken kendileri,
ekip arkadaşları ve etkileşimde oldukları çevre ile yaşayabilecekleri çatışmalarla baş
etmelerini kolaylaştırmayı ve iletişimin toplumsal yaşama katılımını sağlama rolünü
etkinleştirmesi.
Hedef
• Temel iletişim teknikleri hakkında bilgi edinilmesi,
• Temel iletişim tekniklerini kullanarak iletişim becerilerini geliştirmesi ile kişinin
kendisi ve çevresi ile olumlu iletişim kurabilmesi,
• Olumlu iletişimi bozan çatışma durumları ile baş edebilmek için iletişimde
çatışma yönetimi ile ilgili bilgi sağlanması,
• Kişinin iletişim becerilerini geliştirerek toplumda söz sahibi olması, toplumsal
katılım ve sosyal sorumluluk projeleri ile toplumsal iletişim kurabileceği
farkındalığının oluşması.
Etkinlikler
• İsimler, Roller ve Meslekler: Tombala!
• İLET-İŞ-İM
• ÇATIŞ-MA
• Isındırıcı oyunlar
Değerlendirme
İletişim ve Çatışma Çözme Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran 210 öğrencinin
verdikleri cevaplar analiz edilmiştir.
Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaptıkları görüşlerin yaklaşık olarak % 95’inin
olumlu yönde olduğu görülmektedir. Eğitimcilerin uzmanlıklarıyla ilgili sorularda
“anlatılacakları güzel ifade ediyor”, “bilgileri tam olarak bize yansıtıyor”, “psikolojik
olarak rahatlatıcı”, “konuya hakim” gibi yorumlar yer almaktadır.
Diğer bölümde eğitimlerin onlar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir, sorusu
sorulmuş ve büyük bir kısmı “iletişim ile ilgili bilgi edindim”, “iletişimde dikkat etmem

28
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
gerekenleri öğrendim” cevabını vermiştir. “Hayatımda bir şeyler değişti” yorumunu
yapan öğrenciler aldıkları eğitim hakkında “günümüz teknolojisinde herkes iletişimden
kopmuş bu çalışma iyi oldu”, “bir şeyleri değiştirebileceğime inandım”, “kendime
olan güvenim arttı”, “hayata bakış açım değişti” gibi ifadeler kullanmışlardır. Proje
kapsamında ‘ben dili’ kullanımını öğrenmiş olmaları onların toplumsal yaşama aktif
olarak katılımını sağlayarak proje amaçlarından birisini yerine getirmiştir. Aldıkları
iletişim becerisi ve çatışma çözme eğitiminin olumlu yanlarından biri de şüphesiz
“kendilerini ifade ederken doğru dili kullanma” deneyiminin gelişmesidir.
Öğrencilere bunların dışında eklemek istedikleri herhangi bir şey olup olmadığı
sorulduğunda hem olumlu hem de olumsuz yönde cevap verenler olmuştur. Dile
getirilen eleştiri ve öneriler arasında “daha çok oyun olsun”, “daha iyi koşullarda
yapılsın”, “sınav zamanı gelmeyin” gibi talepler yer almaktadır.
Proje Döngüsü
Uygulama Tarihi: Şubat 2012
Amaç
• Her iki ilde toplam: 42 saat öğrenci eğitimi
• Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 110
• Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 100
• Her iki il toplam: 4 saat belletmen öğretmen eğitimi
• Her iki ilde eğitimlere katılım: 4 belletmen öğretmen
Bireysel güçlenme ve toplumsal yaşama katılım aracı olarak sosyal sorumluluk projesi
yapma sürecinde proje yazımı ve uygulamasının planlamasına yönelik bilgi ve beceri
kazanılması.
Hedef
• Sosyal sorumluluk projelerinin hangi amaçla yapıldığı farkındalığının
kazanılması,
• Toplumda ve kendi yaşamlarımızda gözlemlenen sorunların sosyal sorumluluk
projelerine konu olabileceği bilincinin oluşması,
• Sosyal sorumluluk projelerinin aktif yurttaşlık temelinde toplumsal yaşama
katılım aracı olarak uygulanabilmesi için proje yapma becerisinin geliştirilmesi,
• Sosyal sorumluluk projesi yapabilmek için sorun tespiti, hedef analizi, araç
geliştirilmesi, uygulama sürecinin planlanması gibi uygulama adımlarının
deneyimlenmesi, beceri geliştirilmesi.
Etkinlikler:
• Yap-boz yapıyoruz!
• Proje ne demek
• Proje döngüsü basamakları
• Isındırıcı oyunlar

29
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Değerlendirme
Proje Eğitimi Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran 202 öğrencinin verdikleri cevaplar
analiz edilmiştir.
Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaklaşık olarak % 98’inin olumlu yorum yaptığı
görülmektedir. Olumlu olan yorumlarında; “sabırlı”, “şirin ve sempatik”, “içten ve
samimi”, “yardımsever”, “pozitif”, “cana yakın ve sıcak”, “dikkatli”, “özgüveni olan”,
“ciddi” gibi ifadeler kullanılmıştır. Eğitimcilerin uzmanlıklarıyla ilgili ise “açıklayıcı”,
“bilgilendirici ve öğretici”, “başarılı”, “iletişimleri iyi”, “katılım sağlayan”, “fikirlere
saygılı”, “sorulara sıkılmadan cevap veren”, “güç, cesaret ve güven duygusu uyandıran”,
“bize ayak uyduran”, “gerektiği yerde müdahale eden” gibi ifadelere yer vermişlerdir.
Bir sonraki bölümde öğrencilere proje eğitiminin onlar üzerindeki olumlu ve olumsuz
etkileri nelerdir, sorusu sorulmuş ve büyük bir kısmı proje çalışmasının önemine dikkat
çekecek yorumlarda bulunmuştur. “Hayal etmeyi” öğrendikleri bir önceki eğitimde
şimdi de “hayallerimizin gerçekleşebileceğini hissettik” diye adlandırdıkları proje
çalışması eğitiminin onlar üzerindeki olumlu etkilerini bireysel ve toplumsal açıdan
iki başlık altında toplamak mümkündür. Öğrencilerin bireysel anlamda kazanımlarına
bakacak olduğumuzda “bilinçlenmemi sağladı”, “kendime olan güvenimi arttırdı”,
“projenin nasıl yapıldığı ve aşamalarıyla ilgili bilgi edindim”, “öğrendiklerimizi
uyguladık”, “farkındalık yarattı”, “her şeyin üstesinden gelebilmeyi, başarabilmeyi
öğrendim”, “geleceğe yönelik fikirlerim oluştu/değişti”, “becerilerimi geliştirebileceğimi
öğrendim” gibi ifadeler kullandıklarını görebiliriz. Aynı şekilde toplumsal ve kolektif
açıdan edindikleri bilgileri ise “planlı çalışmayı öğrendik”, “proje ürettik/proje
üretebildiğimizi gördük”, “yardımlaşma ve dayanışma”, “sorumluluk bilinci”, “ortak
karar verebilmeyi öğrendik”, “topluma faydalı bir şeyler yaptık”, “sosyal sorumluluk
bilincimiz gelişti”, “toplumsal sorunları öğrendik ve önemsedik”, “paylaşım”, “hep
beraber bir şeyler yapabileceğimize inandım” şeklinde dile getirmişlerdir. Proje
eğitimiyle ilgili genel olarak olumsuz buldukları yanlar arasında “vakit kaybı”, “bu
sürede test çözebilirdim” ve “gereksizdi” gibi daha çok kişinin kendi gereksinimleri
üzerinden değerlendirdiği görülmüştür.

30
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Projenin hazırlık çalışmaları ve eğitici eğitimlerinin ardından saha çalışmalarına
başladık. Saha çalışmalarında, proje etkinliklerinin katılımcılar için oldukça
yararlı olduğunu, katılımcıların toplumsal cinsiyet konusunda edindikleri bilgileri
yaşamlarına aktardıklarını görmek mutluluk vericiydi.
Eğitim içerikleri sosyoloji, psikoloji, iletişim gibi farklı disiplin alanlarından oluşmaktaydı.
İçeriğin gençlerin yaşamlarıyla doğrudan ilintili olması ve kişisel farkındalıklarını,
bireysel gelişimlerini olumlu yönde etkilemesi hedeflenmekteydi. Yaklaşık bir yıllık süre
içerisinde interaktif eğitim atölyeleri yürütüldü. Eğitimlerde katılımcılar, aktif şekilde
sunum yapmaya, soru sormaya teşvik edildi. Grup çalışmalarında, verilen uygulamaları
belli bir süre ve kurallar çerçevesinde tamamlamaları, ürettikleri faaliyetleri diğer
gruplarla paylaşmaları ve birbirlerinin çalışmalarını değerlendirmeleri ve fikirlerini
paylaşmaları desteklendi. Katılımcıların “sosyal sorumluluk nedir, sosyal sorumluluk
projesi nedir, nasıl yapılır ve uygulanır” konularında bilgilenmeleri ve kendileri açısından
önemli gördükleri konularda sosyal sorumluluk projeleri üretmelerini bekliyorduk.
Katılımcılar projelerini ürettiler ve projelerin sunumlarını gerçekleştirdiler. Sunumlar
sırasında heyecan, güven, gurur, sevinç, kaygı, başarmanın mutluluğu, özgüven, cesaret
gibi pek çok duyguyu yaşadık birlikte. Süreç içerisinde yürüttüğümüz proje etkinliklerinde
deneyimli grup üyesi rolümüzün yanı sıra katılımcılar ile birlikte; etkileşim, deneyimleme,
öğrenme ve keşfetme süreçlerini paylaştık.
Ekip olarak temel hedeflerimizden biri gençlerin toplumsal hayata katılımıydı. Projenin
bitiminde somut olarak gençlerin toplumsal hayata aktif bir şekilde katılabildiklerini,
projenin bu konuda etkili ve etkin bir değişime yol açtığını gözlemledik. Gençlerin
okul dışında çevreleri ile iletişime geçebildiklerini, kendilerini ifade etmekte
yaşadıkları zorlukların üstesinden geldiklerini, bir projenin uygulayıcısı olmaktan son
derece mutlu olduklarını ve sosyal alanlarda özgüvenlerinin arttığını gözlemledik.
Katılımcılardan “Başarabilirim”, “Hayallerimi gerçekleştirebilirim”, “Kendime olan
güvenim, cesaretim arttı” ifadelerini duymak değişimin katılımcılar üzerinde kalıcı
olacağına dair bizlere umut verdi.

31
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Kimlik oluşumunun ön planda olduğu ve kişilik gelişiminin sürdüğü ergenlik sürecine
denk gelen bu projenin, katılımcıların sosyal ve duygusal gelişimine büyük katkısı olacağı
inancındayım. Kız yurtlarında kalan gençlerin seslerini, istek ve ihtiyaçlarını, endişelerini
ve güvenlerini, potansiyellerini ve hayallerini duyabildiğimiz bu tür projelerin üretilmeye
devam edilmesi ve yaygınlaştırılmasının gençleri akademik, toplumsal, kültürel ve
bireysel pek çok yönden geliştireceği ve destekleyeceği düşüncesindeyim.
Bu projede yer almak benim açımdan çok önemli ve değerliydi. Bu konuda Genç
Hayat Vakfı’na, Hüsnü Özyeğin Vakfı’na, Sabancı Vakfı’na, projenin asıl emekçileri
olan gençlere, bizimle işbirliği içerisinde çalışan öğretmenlere, okul idarecilerine,
belletmen öğretmenlere, bize dolaylı ya da doğrudan destek veren herkese içten
teşekkürlerimle…”
Tuğba Öztürk
Eğitmen
Psikolog
“Yurttan Sesler projesinin yürütüldüğü Ereğli ilçesi öğrencileri ile Hacıbektaş ilçesi
öğrencileri birbirlerinden bazı noktalarda farklı olup Ereğli’de öğrencilerin sosyal
imkanlara ulaşma şanslarının daha fazla olduğunu gözlemledik. Dolayısıyla proje
eğitimlerine ilk başladığımız dönemlerde proje etkililiği de iki ilçe arasında farklılaşma
gösterecektir diye düşünmekteydim. Böyle olması durumunda dahi, öğrencilerden
alınan geribildirimlerde gördük ki Yurttan Sesler projesi onlara fikir üretme ve
paylaşma şansı vermiş; ekip çalışması, iletişim kurma, çatışma çözme ve farklı
gruplara dahil olma yönünde becerilerini geliştirmelerine olanak sağlamıştır. Proje
eğitimleri ve proje uygulamaları esnasında öğrencilerin özgüvenlerini geliştirmelerine
katkı sağlanmış, fikirlerini söyledikleri için eleştirilmedikleri ve değerli olduklarını
hissettikleri bir ortamla karşılaşma imkanı bulmuşlardır. Bu projenin, sosyal yaşamla
ilgili fikirleri ve “ben yapabilirim”, “ben de varım” ifadelerini içselleştirip ürüne dökme
fırsatı yakalayabilmeleri adına önemli bir şans olduğu kanaatindeyim.
Gençlerle yapılan eğitimlerin yanı sıra belletmen öğretmenlere de eğitim modülleri
verilmiş, ardından kendilerini keşfetmelerine yönelik grup terapisi benzeri

32
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
paylaşımların, öğretmenlerin farkındalıklarını arttırmalarına katkı sağladığı ve
öğrencilere yaklaşımlarını olumlu yönde etkilediği gözlenmiştir.
Bugüne kadarki eğitim modülleri ve proje uygulaması bize gösteriyor ki, Yurttan
Sesler projesiyle hedeflenen kız yurtlarında kalan gençlerin aktif katılımını
sağlamak ve üreten bireyler olmaları yönünde adım atmak öğrencilerin büyük
çoğunluğunda gerçekleşmiş durumdadır. Gençlerin zihinlerinde yeni soru işaretleri
oluşturmak, kulaklarına toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda kar suyu kaçırmak
ve yapabileceklerini göstermek adına verilen mesajlar ile yapılan eğitimlerin
onlarda örnek teşkil ettiği değerlendirilmiştir. Ayrıca, Genç Hayat Vakfı ekibinin ayrı
ayrı bireysel başarı hikayelerinin onları motive ettiği ve gelecekle ilgili umutlarını
şekillendirdiği de gözlenmiştir. Öğrenciler kendi projelerini uygulayıp sunumlarını
yaptıklarında da hem Genç Hayat Vakfı ekibi, hem yurt yönetimi ve öğretmenler,
hem de öğrenciler ne kadar gurur verici bir işe imza attıklarını keşfettiler diye
düşünmekteyim.
Yurttan Sesler projesi gençlere direkt olarak ve çevreleri ile kurdukları
ilişkiler aracılığıyla sosyal sorumluluk bilincini oluşturmayı hedefleyip bunu
gerçekleştirebilecekleri ortamı hazırlamıştır. Böylece, yaşamlarının diğer dönemlerinde
de benzer bakış açısıyla hem kendilerine hem de çevrelerine olumlu katkı sağlama
becerisini elde ettiklerini düşünmekteyim. Yaşamlarının ileriki dönemlerinde sadece
kendilik değerleri üzerinden topluma yaklaşmalarını değil, empatiyle ve sorumluluk
bilinciyle suya bir taş atıp dalga etkisi yaratmalarını beklemekteyiz. Bu idealin
gerçekleşmesine katkıda bulunan tüm ekibe teşekkür ederiz.”
Aylin Gündoğdu
Eğitmen
Uzman Psikolog

33
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
YURTTAN GELEN SESLER DAHA GÜÇLÜ
Proje döngüsü eğitimiyle eğitim çalışmalarını tamamlayan öğrenciler
01 Mart - 10 Nisan arasında konularını kendilerinin seçtiği ve her adımını kendilerinin
planladığı sosyal sorumluluk projelerini uyguladılar. Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek
Lisesi öğrencileri proje döngüsü eğitiminde oluşturdukları 22 proje fikrinden uygulamak
istedikleri 7 tanesini seçtiler. Aynı şekilde Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri proje
döngüsü eğitiminde oluşturdukları 17 proje fikrinden 5 tanesini seçtiler.
Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi öğrencilerinden proje uygulamasına katılan
44 öğrenci toplam 80 saat, Ereğli Sağlık Meslek Lisesinden proje uygulamasına katılan
34 öğrenci yurt ve okul dışında 48 saat proje uygulaması gerçekleştirdiler.
Aldıkları eğitimlerin somut bir çıktısı olarak hayata geçirdikleri sosyal sorumluluk
projelerini ekip çalışması içinde iş bölümü yaparak uygulayan 74 öğrenci projeleri için
yaptıkları planlama çerçevesinde konularıyla ilgili her türlü görüşmenin randevusunu
alarak, fotoğraflarını çekerek, sunum metinlerini hazırlayarak projelerini tamamladılar.
1,5 ay süren bu yoğun çalışmanın sonunda teorik olarak gördükleri her şeyi hayata
geçirme, deneyimleme şansına sahip oldular.

34
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Geri Dönüşüm Geri Dönecek
Proje Grubu
Hatice Özdemir
Sultan Karacura
Döndü Çakmak
Yeter Doğan
Güldenizay Doğan
Tuba Topçu
Fatma Sönmez
Proje Konusu
Hacıbektaş’ta geri dönüşüm uygulamalarını başlatmak için bilgilendirme
çalışmalarının yapılması, kamu kurumlarına ve okullara geri dönüşüm kutularının
yerleştirilmesi ve toplanan atık malzemenin toplanması için yetkililerle görüşülmesi
Proje Amacı
Hacıbektaş’taki artık materyallerin geri dönüşüm sayesinde yararlı hale getirilmesi için
çalışmaların başlatılması
Proje Hedefleri
• Atık materyallerin değerlendirilmesi
• Çevrenin zarar görmesinin engellenmesi
• Gelecek nesilleri geri dönüşüm konusunda bilinçlendirme
Proje Destekçileri
Kırtasiyeler
Hacıbektaş Belediyesi ve Nevşehir Belediyesi
Hacıbektaş’taki okulların müdürleri
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Çevre ile ilgili sivil toplum örgütleri
Hacıbektaş Huzur Evi
Hacıbektaş Kültür Merkezi

35
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Bu projeye katılmadan önce toplumda kadınların bir yeri
olduğunu biliyordum, hem de önemli bir yeri olduğunu, ama hep
kafamızda kadın evde oturur, ev temizliğini yapar, bulaşığını
yıkar ve televizyon izlerdi. Fakat ev hanımlarının da birçok
şey yapabileceğini öğrendim. Kadınların yaptıklarını erkekler
nasıl yapıyorlarsa erkeklerin yaptıklarını da kadınların rahatça
yapabileceğini öğrendim. Şimdi ise tek isteğim bu projelerin
devam etmesi. Başarılarınızın devam etmesi dileği ile iyi ki
varsınız.”
“Bana hayatın anlamını bir
kez daha hatırlattı. Artık
kendi ayaklarım üzerinde
durmak için daha çok
çalışacağım. Başarmak için
elimden gelenin her zaman
en iyisini yapacağım.”

36
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Hayvanları Koruyalım
Proje Grubu
Funda Çelen
Sinem Kaya
Aysun Bozdağ
Fadimana Saraçoğlu
Esmanur Güner
Proje Konusu
Genel olarak hayvan hakları üzerine bilgilendirme çalışmaları yapılarak, ilgili
kurumlardan alınan afiş ve broşürlerin dağıtılması; Hacıbektaş’ta yaşayan sokak
hayvanları hakkında toplumun bilinçlendirilmesi, bilgilendirilmesi ve duyarlı olunması
için çalışmalar gerçekleştirilmesi
Proje Amacı
Sokak hayvanlarının sorunları ile ilgili ilçede kamuoyu oluşturulması ve uzmanların
hayvan hakları ile ilgili Hacıbektaş halkını bilgilendirmelerinin sağlanması
Proje Hedefleri
• Sahipsiz hayvanların bakımlarının yapılması, beslenmesi, kısırlaştırılması ve
mümkün olan en yakın barınakta toplanarak ihtiyaçlarının karşılanmasının
sağlanması
• Hacıbektaş ilçesindeki insanların hayvanlara karşı daha duyarlı olmalarının
sağlanması
Proje Destekçileri
Veteriner
Hacıbektaş Belediyesi
Hacıbektaş Kaymakamı
İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü
Nevşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü
Hayvan hakları örgütleri

37
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Daha pozitif düşünmeye başladım. Daha girişimci olmakla
birlikte toplum sorunlarına daha duyarlı yaklaşmaya
başladığımı düşünüyorum. Bir kovalamacaya girdim ve
bir amaç uğruna bir şeylere katılıp devam ettirdim. Çaba
gösterdim. Bundan sonra da daha atılgan olacağıma
inanıyorum. Bu projeye katılmadan önce sosyal sorumluluk,
gençlerin hayata katılımları hakkında bilgilerimiz vardı. Şimdi
ise bu konular hakkında daha fazla bilgi sahibi oldum, bu
konuda daha fazla çaba harcadığıma inanıyorum.”
“Her şeyden önemlisi bu
projeyle benim hayata bakış
açım değişti. Artık hayatıma
boş gözlerle değil dolu
gözlerle bakıyorum. Çeşitli
aktivitelere katılıyorum,
vaktimi boş geçirmiyorum.
Kendime güvenim arttı
ve bu güven sayesinde
başaramam dediklerimi
başardım. Düşüncelerim
değişti. Sanki artık çok farklı
birisiyim. Sizin sayenizde
ben hayata daha sıkı
tutunacağım, her zaman bir
hedefim olacak.”

38
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Van Erciş için Kitap Toplayalım
Proje Grubu
Figen Çelen
Pınar Altay
Ceylan Çevik
Pervin Çevik
Bahar Atmaca
Ayşe Çelebi
Dilek Aydemir
Ayşe Taş
Proje Konusu
Erciş’te internet kafeye giden Yusuf’un depremde enkaz altında kalarak yaşamını
yitirmesiyle, kütüphanelerde yeterince kitap olmadığı için öğrencilerin ödevlerini
internet kafelerde yaptığını düşünerek, okumak isteyen çocuklar için Van’ın Erciş
İlçesi’ndeki 3 ilköğretim okulu için kitap toplanması
Proje Amacı
Van’ın Erciş ilçesinin köylerindeki kitap eksiğinin azaltılması
Proje Hedefleri
• Okullarında kütüphane olmayan okullara ulaşılması
• Kütüphanesi’nde az kitap bulunan okullara kitap ulaştırılması
Proje Destekçileri
Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Okul Müdürü ve öğretmenleri
Hacıbektaş Belediyesi
Hacıbektaş İlçe Milli Eğitim Müdürü
Hacıbektaş ilçesindeki okullar
Hacıbektaş Kaymakamlığı
Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü

39
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Bu gün bana hayatta
kazanılması gereken çok
şeyin olduğunu anımsattı.
Ben bugün bir şeyin daha
farkına vardım ve ben
gerçekten hayatta çok şey
başarabilirmişim…”
“Ben proje yapmadan önce sadece kadınların
evde oturup yemek yapıp koca yolu beklediğini
düşünüyordum. Ama sonuçta ben de bir kızım ve
ben bir proje yapıyorum ve kadınların da bir şeyler
başardıklarını, toplumda yeri olduğunu, hayata
karşı ezik değil de güçlü olduklarını toplumda
bir yerlerinin olduğunu düşündüm. Bu proje
bana herkes gibi kadınların da toplumda yerinin
olduğunu hissettirdi.”

40
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Bir Maddeye Değil Hayata Bağlan
Proje Grubu
Sema Bozkurt
Zehra Özcan
Ebru Yiğitaslan
Zeynep Şirin
Özge Barik
Esra Akar
Filiz Okçu
Proje Konusu
Madde bağımlılığı hakkında bilgilendirme semineri verilmesi ve madde bağımlısı
çocukların topluma kazandırılması için bilgilendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi
Proje Amacı
Madde bağımlılığının önlenmesi için bilgilendirme çalışmalarının yapılması
Proje Hedefi
Okullarda bilgilendirme seminerleri verilerek madde bağımlılığına karşı farkındalığın
artırılması
Proje Destekçileri
İlçe Emniyet Müdürlüğü
Nevşehir Emniyet Müdürlüğü Narkotik Şubesi
İl ve İlçe Sağlık Müdürlükleri
Hacıbektaş’taki okul müdürleri
Rehabilitasyon merkezleri

41
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Bu projeye katılmadan önce genç kadınların hayata
katılımları hakkında şöyle düşünüyordum, kadınların
sadece bir ev kadınıymış düşüncesi yoktu tabiî ki ama yine
de kadınların bazı durumlardan geri kalmaları gerektiği
düşüncesi herkesin aklında olan düşüncedir. Kadınların
tek sorumluluğu çocuk bakmak değildir. Genç yaşta
evlendirip kadınları hayattan silip evde otur sözüyle bir eve
kapatıyorlar. Kadınlar da erkekler kadar sorumluluk almayı
bilirler ve hayatta kalmayı da öğrenirler.”
“Ben bu projeye başlamadan önce çok korkmuştum.
Projemiz madde bağımlılığı olduğu için ilk önce çok
tedirgin oldum ama daha sonradan fikrim değişti.
Nevşehir’de Kaçakçılık Şube müdürü ile konuştuğum
zaman fikrim çok değişti ve daha çok heyecanlandım.
Ve o seminer gününü ve bütün bu projenin bitiş anını
sabırsızlıkla bekliyorum. Ve çok heyecanlanıyorum..
İyi ki böyle bir projeye girmişim. Birazcık eğlendim ve
değişik bir ortam oldu ve ben çok mutlu oldum.”

42
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Huzur Evi Huzurla Dolsun
Proje Grubu
Seda Nur Karamık
Gülmine Köşgel
Melike Nur Yılmaz
Burcu Gündüz
Ayşe Gizem Seyrek
Kübra Okçu
Derya Okçu
Proje Konusu
Huzur evinde yaşayan yaşlı insanların rutin hayatlarına bir farklılık katılması ve
yalnızlıklarını paylaşmak için huzur evi ziyaretleri gerçekleştirerek onlarla birlikte
çeşitli etkinlikler yapılması
Proje Amacı
Gençlerin yaşlı insanların yanında olduğunun gösterilmesi
Proje Hedefi
Huzur evine düzenli ziyaretler düzenlenmesi ve etkinlikler gerçekleştirilmesi
Proje Destekçileri
Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Okul Müdürü ve öğretmenleri
Kaymakamlık
Huzur evi idaresi

43
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Benim en büyük hayalim huzurevine gidip
yaşlıları ziyaret etmekti. Ve sonunda bu
isteğim yerine geldi. Bu projeye katıldıktan
sonra fikirlerim öyle çok değişti ki. Ben
huzurevine gittiğim zaman, büyülerimin
elini öpüp onların halini hatırını sorduğum
zaman anlatılamayacak kadar mutluluk
duyuyorum. Oradaki insanlar öyle sevgi
dolu bakıyorlardı ki anlatamam. Herkes
derdini paylaşacak birilerini arıyor. Proje
ekibi olarak çok az gitmiş olsak dahi oradan
ayrılasım hiç gelmiyor. Çünkü onların
hepsinin odalarını gezip hepsinin de derdini
dinlemek, onlarla daha çok vakit geçirmek
istiyorum. Şimdiki düşüncelerim ise
kendimle gurur duyuyorum, çünkü iyi ki de
bu projeye katılmışım diyorum.”
“Bize hayata katılımımızın
ne derece önemli
olduğunu ve hayatta ben
de varım diyebilmemi
sağladı.”

44
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Hacıbektaş’ı Gezelim Görelim
Proje Grubu
Ayşe Gül Ünsal
Habibe Altın
Esma Kol
Funda Demircioğlu
Proje Konusu
Hacıbektaş’ın turizm açısından tanıtımının artırılması için bilgilendirici broşür
hazırlanarak tanıtım faaliyetlerinin yapılması
Proje Amacı
Hacıbektaş’ın özellikle gençler tarafından bilinirliğinin artırılması
Proje Hedefleri
• Hacıbektaş’ın bilinirliği için ilk önce Hacıbektaş halkına tanıtım kampanyası
yapılması
• Hacıbektaş’ın turistlik yerlerinin ilçe içindeki bilinirliğinin ölçülmesi
• Hacıbektaş’ın turizm yönünden bilinirliğinin sağlanması için çalışmalar
yapılması
Proje Destekçileri
Hacıbektaş Kaymakamlığı
Hacıbektaş Müze Müdürlüğü
Hacıbektaş Belediyesi
Nevşehir Turizm Otelcilik Okulu Müdürlüğü

45
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Bu projenin bana katkısı çok fazla oldu. Bizi sosyalleşme
açısından olsun tecrübe konusunda olsun bize çok fazla yardımcı
oldu. İnsanların kendine güven duyma ve bir şeyleri ortaya
koymasında etkili ve uygulanabilir olmuştur. Nerde ne şekilde ve
nasıl davranılacağı konusunda çok fazla ve tecrübe kazandım…
Kısacası etkisini çok fazla gördüm ileride de yardımcı olacağından
hiç şüphem yok.”
“İyi ki de gelmişsiniz de
birbirimizi tanımışız.
Gerçekten bir şeyler
yapmak kendi kendine bir
şeyler paylaşmak ortaya
ürün koymak çok güzel
bir duygu. Bu duyguları
bize yaşattığınız için size
teşekkür ederim.”

46
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Onlar Kimsesiz Değil, Onların Kimsesi Biziz
Proje Grubu
Elif Kaçmaz
Büşra Köse
Tuğba Yılmaz
Asiye Çabuk
Emel Kaçmaz
Hülya Şahin
Proje Konusu
Aile sevgisi ve şefkatinden uzak yaşayan çocukların ziyaret edilmesi
Proje Amacı
Çocuk yuvasında yaşayan çocuklarla vakit geçirilmesi ve onların yalnızlıklarının
paylaşılması
Proje Hedefi
Çocuk yuvasına ziyaretler düzenlenerek oradaki çocuklarla vakit geçirilmesi ve yalnız
olmadıklarının hissettirilmesi
Proje Destekçileri
Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Okul Müdürü ve öğretmenleri
Çocuk Esirgeme Kurumu Müdürü
Hacıbektaş Kaymakamlığı

47
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Öncelikle Genç Hayat Vakfı projesine iyi
ki katılmışım. Özellikle kendi yaptığım
projede istediğimizi yapabilmek biraz da
olsa insanların yüzünü güldürmek çok
güzel. Özellikle de bizim çocuklarla ilgili
projemiz çok güzeldi. Çocukların yanına
gitmek, onların nerede, nasıl durumda,
hangi koşullarda yaşadıklarını görmek,
öğrenmek daha da güzel oldu. En
azından bizim içimiz rahatladı, temiz ve
güvenli bir yerde yaşadıklarını gördüm.
Bu proje benim için çok güzeldi. Aslında
bu projeye katılmadan önce kendimin
neler yapabileceğimi bilmiyordum. Ya
da yapabileceğime güvencim yoktu.
Ama bu projeye katıldıktan sonra
kendimin ve herkesin isterlerse her şeyi
yapabileceklerini anladım. Böylece sosyal
sorumlulukların da farkına varıp bu
sorumluluğumu da yerine getirebilirim.”
“Bu Genç Hayat eğitimini aldıktan sonra hayata bakış açımız değişti.
Neler yapabileceğimizi gördük. İnsan yapacağına inanınca her şeyi
başarabilirmiş. Bu eğitimler bizim hayatımızı değiştirdi. Daha duyarlı
oldum. Kimsesiz çocuklar deyip geçmemek lazım, onlar kimsesiz değil,
onların kimsesi biziz. O çocuklar yardıma, sevgiye, ilgiye muhtaç. Bu
eksiklikleri de bu proje sayesinde gerçekleştireceğiz. Ben bu projeden
önce kadınlar ve erkeklerin eşit olmadığını biliyordum, kadınların
toplumda yerinin fazla olmadığını ve hep dışlandığını düşünüyordum.
Ama Yurttan sesler Projesi sayesinde kadınların erkeklerden birçok
şeyi daha iyi yaptığını öğrendim. Kadın deyip geçmemek lazım.”

48
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Madde Bağımlılığına Son
Proje Grubu
Sevgi Karaoğlu
Rukiye Çağlar
Selcan Yaşa
Remziye Kılıç
Proje Konusu
Madde bağımlılığı üzerine bilgi edinilmesi ve ilköğretim 8. sınıf öğrencilerine madde
bağımlılığı hakkında seminer düzenlenmesi
Proje Amacı
Öğrencilerin erken yaşta madde bağımlılığı hakkında bilinçlendirilmesi
Proje Hedefi
Konunun uzmanları eşliğinde madde bağımlılığını önleme seminerleri verilmesi
Proje Destekçileri
Ereğli İlçe Emniyet Müdürlüğü
Ereğli İlçe Devlet Hastanesi
Ereğli’deki ilköğretim okullarının müdürleri

49
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Bu proje bana çok güzel anılar
bıraktı. Bu projelerde hep kendimiz
ortaya birer fikirler kattık.
Çok ama çok güzeldi. Beni çok
mutlu etti bu proje. Ayrıca kendi
projemizi de yaptık. Ve kendimize
olan güvenimizi kaybetmedik.
Çok keyifliydi, eğlenceli oyunlar
oynayarak projemizi tamamladık.”
“Bu projeye katılmadan önce sosyal sorumlulukta gençlerin fazla
katılımının olmadığını, her zaman bir köşede yalnız olduklarını
düşünürdüm. Ama yanılmışım bu projeden sonra anladım ki gençlerin
yapacakları ve katılmayacağı hiçbir sorumluluk olamaz. Aynı
şekilde kadınların sosyal hayatta biraz kopuk olduğunu, yapmak
isteseler de bir şeyleri hep engelleri yüzünden yapamadıklarını
düşünürdüm ama anladım ki kadınların önünde hiçbir engel duramaz
ve başaramayacağı hiçbir şey olamaz. Bu projeden önce sorumluluk
almayı sevmezdim. Daha doğrusu daha az sorumluluk alırdım, ama
şimdi katılabildiğim bütün etkinliklere katılıyorum.”

50
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Umut Evi
Proje Grubu
Ayşe Battal
Raziye Ay
Şeyma Yeşilbahçe
İmran Ok
Fatma Şahin
Proje Konusu
Huzur evinde kalan yaşlı insanlar ile vakit geçirilerek onların mutlu edilmesi ve
yalnızlıklarına ortak olunması
Proje Amacı
Huzur evinde kalan yaşlıların yalnızlıklarının paylaşılması
Proje Hedefi
Gençlerin yaşlılara karşı duyarlı hale getirilmesi için huzurevine ziyaretler
düzenlenmesi ve etkinlikler gerçekleştirilmesi
Proje Destekçileri
Ereğli Kaymakamlığı
Ereğli Huzurevi Müdürlüğü
Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri

51
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Projeye katılmadan önce bildiğim bir
huzur evi diye düşünüyordum, ama
projeye katıldıktan sonra bu fikrim
değişti. İnsanların dertlerini dinledik,
niçin buraya geldiklerini sorduk ve
konuştuk. Hepsi iyi insanlardı. İyi ki
bunlar gibi birçok projeyi sözde değil de
projeye günlük hayata aktarmışsınız.”
“Uygulanan proje bende olumlu bir
duygu, düşünce kazandırdı. Çünkü
huzurevinin ne olduğunu öğrendim
zaten önceden de biliyordum ama
ayrıntılı bir şekilde öğrendim.
Bu projeyi uygulatan kişilere çok
teşekkür ederim. Ben kendimin
yardımsever olduğunu öğrendim.
İyi ki katılmışım, çok mutlu oldum.”

52
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Kimsesiz Çocukların Sesi
Proje Grubu
Hasibe Turgut
Emine Sarıkaya
Betül Bayram
Rabia Gülmüş
Nida Nur Ozanoğlu
Gamze Sarı
Havva Hilal Özkoç
Gülay Tanrıverdi
Fadime Sena Ünay
Proje Konusu
Kimsesiz çocuklara aile ortamı oluşturulması için onlarla birlikte sosyal faaliyet
gerçekleştirilmesi
Proje Amacı
Çocuk esirgeme kurumundaki çocukların sosyal etkinliklere dahil edilmesi
Proje Hedefi
Ereğli’de gerçekleştirilen sosyal etkinlikleri takip ederek kimsesiz çocukların bu
etkinliklere dahil edilmesi
Proje Destekçileri
Ereğli Kaymakamlığı
Ereğli Çocuk Esirgeme Kurumu İdaresi
Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri
Ereğli Belediyesi

53
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Gerek proje süresi, gerekse
proje öncesi eğitimler olsun
eğlenceli, güzel geçti. Projemiz
çocuk yuvalarına yapılan bir
ziyaretti. Oradaki çocuklar
özellikle 0-3 yaş grubu
çocukları daha çok ilgiye
muhtaçtı. Kaldıkları evler ne
kadar donanımlı olursa olsun
“anne” diye hitap ettikleri
bakıcı anneleri hiçbir zaman
gerçek annelerinin yerini
tutmayacak, çocuklar hep bir
anne-baba düşüncesi içerisinde
olacaklar. Ama onların anne
ve babasının yerini tutamasak
da her kucak açtığımızda daha
büyük kollarla kucaklıyorlardı.”
“Daha pozitif
düşünmeye
başladım. Daha
girişimci olmakla
birlikte toplum
sorunlarına daha
duyarlı yaklaşmaya
başladığımı
düşünüyorum.”

54
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
AIDS Değil HIV Pozitif
Proje Grubu
Zeliha Yıldız
Cennet Güneş
Sevinç Birol
Merve Nur Çanakcı
Durdane Güneş
Proje Konusu
HIV Pozitif hastalığı hakkında Ereğli halkının bilgi durumunun incelenmesi ve sağlık
meslek lisesi öğrencilerinin bilgilendirilmesi için faaliyetler düzenlenmesi
Proje Amacı
HIV pozitif hakkında yanlış ve hatalı bilgilerin düzeltilmesi için çalışılması
Proje Hedefleri
• HIV Pozitif hakkındaki bilgilerin kısa anket çalışmasıyla ölçülmesi
• Pozitif Yaşam Derneği’nden alınan bilgilerden sonra Ereğli Sağlık Meslek Lisesi
öğrencilerinin bilgilendirilmesi için faaliyetler düzenlenmesi
Proje Destekçileri
Pozitif Yaşam Derneği
Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri
Ereğli İlçe Devlet Hastanesi

55
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Yurdumuzun
sesleri hiç bu
kadar sesli
olmamıştı.
Genç biri
olmaktan
gurur
duydum.”
“Fikirlerime saygı duymaları,
sözümü kesmeden sabırla
dinlemeleri çok güzeldi,
kendimi ifade edebildim.
İletişim konusunda daha
çok bilinçlendim, insanlarla
iletişim kurarken daha rahat
olmam gerektiğini anladım.”
“Bana hayatın anlamını bir
kez daha hatırlattı. Artık
kendi ayaklarım üzerinde
durmak için daha çok
çalışacağım. Başarmak için
elimden gelenin her zaman
en iyisini yapacağım.”

56
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Karış Karış Türkiye
Proje Grubu
Kübra Dalgıç
Selime Altunay
Elif Onay
Elif Kaygısız
Beyza Tunca
Rahme Ülkü Seven
Gülhan Çelik
Ülkü Altun
Şeyma Yaldız
Büşra Hakverdi
Proje Konusu
Okul içerisinde izcilik kulübü kurulması için gerekli ön hazırlıkların yapılması ve izciliğin
toplumsal ve kişisel faydalarının paylaşılması
Amacı
İzcilik kulübü kurarak izciliğin öneminin anlatılması
Proje Hedefi
Ereğli ilçesinde izcilik ve çevre ile ilgili etkinliklere katılımın sağlanması
Proje Destekçileri
Konya İzcilik Federasyonu
Ereğli Dağcılık Federasyonu (ERDAK)
Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri

57
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Ben bu saatten sonra anladım ki insan başarmak
isterse üstesinden gelemeyeceği hiçbir şey olamaz.
Yeter ki kendimizi bir mahkum gibi karanlık bir
odaya kilitlemeyelim. Bırakın biraz ışık girsin bu
zindana. Düşünün biraz.. çünkü biz düşünerek
varız, düşünerek yaşarız.. ve bu düşüncelerle biz
birçok şeyi başaracağız, çözülmesi zor olan bu
hayat bilmecelerini çözeceğiz. Bana bunun için yol
gösteren Yurttan Sesler Proje Ekibine sonsuz saygı
ve teşekkürlerimi sunarım.”
“Özgürlük denilen vazgeçilmez
bir değer her zaman bizimle
birlikte olacak. Biz özgürlüğümüz
sayesinde başaracağız birçok şeyi.
Şu ana kadar yapmış olduğumuz
projeleri, sorumlulukları çeşitli
etkinlikleri özgürlüğümüz
sayesinde yaptık ve yapmaya
devam edeceğiz.”

58
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“…Yurttan Sesler projesi kapsamında Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi ve Ereğli
Sağlık Meslek Lisesi’nde okuyan gençler eğitimler sırasında kendi yazdıkları sosyal
sorumluluk projelerine dahil olmuşlar ve böylelikle yurt yaşamının dışına çıkarak kendi
bireyselliklerini geliştirmeye başlamışlardır. Bu gelişimin en somut örneği ise yaptıkları
sokak röportajlarında, öğretmenleriyle ilişkilerinde, ilçe yerel yönetimi ve ileri gelenleri
ile yaptıkları görüşmelerde hissettikleri özgüven duygusu olmuştur. Özellikle odak grup
görüşmelerinde kendilerine olan güvenlerinin bu proje sayesinde arttığını vurgulayan
gençler, ileride de böyle projelerde aktif olarak rol almak istediklerini belirtmişlerdir.
Öğrencilerden alınan geri dönüşlerle Yurttan Sesler projesinin başta belirlemiş olduğu
hedeflere hizmet ettiğini ve ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan gençlerin
yaşadığımız coğrafyada “ben de varım” diyebilmelerini sağladığını söyleyebiliriz.
Kendilerine sunulan yaşamın dışına çıkamayan gençler belki de bu proje sayesinde ilk
defa kendilerine yeni ve farklı bir alan yaratmış oldular.
Hayata yeni bir bakış açısıyla baktığımızda, yeni yerlere dokunduğumuzda, onu
incelediğimizde, yakınına gittiğimizde kısacası o hayatı dinlemeye başladığımızda
sessiz kalan çığlıkları duyabiliriz.
Yurttan Sesler projesiyle birlikte seslerini duyurmaya başlayan gençler, artık
kendilerinden daha emin ve güvenli bir şekilde belki de yeni çizmeye başladıkları
hayata merhaba dediler. Van depreminden sonra yerleştirme sistemiyle Hacıbektaş
Kız Teknik Meslek Lisesi’ne gelen genç bir öğrencinin söylediği şekilde ‘umut ve güven
olduktan sonra biz her şeyi yapabiliriz’…”
Ayşegül Taşıtman
İzleme Değerlendirme Uzmanı
Sosyolog

59
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“ ‘Rol Model Kadınlar’ ile ilgili ilk çalışmayla proje uygulamasına başlamış olduk.
Böylece Yurttan Sesler sesini yavaş yavaş duyurmaya başladı. Yurtta kalan
öğrencilerin özgüvenlerini arttırmak, üniversiteye devam etmelerini sağlamak, mesleki
gelişimlerine katkıda bulunmak, meslek sahibi olma isteği ve toplumsal hayata
katılımlarını artırmak amacıyla rol model kadınlarla bir araya geldik. Rol model
kadınlar, meslek sahibi olma süreçlerinde sosyal ve ekonomik yaşama katılıncaya
kadar yaşadıkları tecrübeleri öğrencilerle paylaştı. Üniversiteye devam etme,
toplumsal ve ekonomik yaşamda yer almaları konusunda öğrencileri destekleyici
konuşmalar yaptılar.
Yurtta kalmakta olan öğrencilerin büyük bir çoğunluğu sınavlarla ilgili yüksek
motivasyonları olan, başarma azmine ve gelecekle ilgili kariyer planlarına sahip
öğrencilerdir; ancak bununla birlikte, öğrencilerin sosyalleşmek için yeterli
zamanlarının ve imkanlarının bulunmadığını da gözlemlemekteyiz. Özellikle son
sınıfta olan öğrencilerin zamanlarının büyük kısmı etütlerde ve dershanelerde
geçmektedir. Bu yoğunluk içerisinde öğrenciler başlangıçta sosyalleşme ve proje
etkinliklerine katılmakla ilgili yeterli enerjiye ve motivasyona sahip görünmüyorlardı.
İlk çalışmalardaki bu çekingenliğin bir diğer nedeni de öğrencilerin daha önce böyle
bir proje çalışmasına katılmamış olmalarıydı. Tam anlamıyla ne yapacaklarını,
projenin onlara nasıl katkısı olacağını, onların yaşamında neleri değiştirebileceğini
fark etmeleri zaman aldı. Zaman içerisinde hep birlikte aldıkları eğitimlerin meyvesini
göreceğimiz umuduyla proje çalışmalarına devam ettik.
Her ay öğrencilere düzenli olarak eğitimler verildi. Kafalarında hep şu soru vardı:
“Bunlara ne gerek var”. Diğer yandan, anlatılan bilgilerin şu an için acil olmadığı,
zaman içinde öğrenileceği gibi tedirginlikler yaşıyorlardı. Bu durum bize öğrencilerin
yurt ortamını, barınma ve ders çalışma ortamı olarak algıladıklarını net bir şekilde
göstermekteydi. Zaten projenin en önemli amacı da bu düşünceyi yıkmak ve yurtta
kalan öğrencilerin de çok şey yapabileceklerini göstermekti. “Yurttan Sesler” projesi
öğrencilerin neler başarabileceğini ve neler üretebileceğini görebilmek adına güzel bir
imkan sundu bizlere.

60
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Son eğitimde öğrenciler bir projenin nasıl oluşturulduğunu öğrendiler. İşte o zaman
aldıkları eğitimlerin sonraki çalışmaları için ne kadar gerekli olduğunu anlamış
oldular. Şubat sonunda proje konuları belirlendi ve eğlenceli ancak zaman zaman
yorucu da olabilen kısma geldik. Proje uygulamaları mart ayı boyunca öğrenciler
tarafından gerçekleştirildi. En güzel tarafı da bu çalışmaları gerçekleştirmek için
yurttan dışarı çıktılar; konuşmalar, röportajlar, kurum ziyaretleri gibi birçok faaliyete
imza atmanın keyfini yaşadılar.
Projeye dahil olan öğrenciler çok eğlenceli, verimli ve üretken bir ay geçirdi. Artık
Yurttan Sesler çok daha güçlü çıkıyordu. Güzel işlere imza atmanın mutluluğunu
yaşadılar ve yurt öğrencilerinin de imkan verildiği zaman neler yapabileceklerini
deneyimlemiş ve bizlere de aktarmış oldular. 13 Nisan’da Ereğli Kültür Merkezi’nde
yapmış oldukları sunumlarla neler yapabileceklerini tüm Ereğli ile paylaştılar. Proje
sonunda öğrencilerin, “İyi ki bu projeye dahil olmuşuz” demeleri ise son derece
mutluluk vericiydi. Gençlerimiz için bu tarz imkanların arttırılması umuduyla…”
Yasemin Bolat
Ereğli Yerel Saha Koordinatörü
“Yurttan Sesler projesine dahil olduğum için kendimi gerçekten mutlu ve şanslı
hissediyorum. Çünkü öğrencilerimin kendi başlarına bir şeyler başardığını görmek,
yapabildiklerinin farkına varmaları ve özgüvenlerinin arttığını görmek beni mutlu
ediyor. Onlarla gerçekten gurur duyuyorum. Bundan sonraki yaşamlarında da böyle
projelere katılacaklarından ve çok başarılı olacaklarından hiç kuşkum yok.
Kendi adıma da mutluluk duyuyorum çünkü ben de onlarla birlikte bir şeyler yaptım
ya da en azından onların yanında olmaya çalıştım. Bundan sonra ben de böyle proje
çalışmalarına katılmak istiyorum çünkü bu tür etkinliklerin, sosyal sorumluluk
projelerinin kişisel gelişim açısından ne kadar yararlı olduğunu gördüm. Ayrıca
öğrencilerimin davranışlarında meydana gelen pozitif değişimler de benim bu tür
çalışmalara katılmak istememdeki en büyük etken oldu. Kendi adıma ve öğrencilerim
adına emeği geçen herkese çok teşekkür ederim.”
Derya Şahin
Hacıbektaş Yerel Saha Koordinatörü

61
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
İZLEME - DEĞERLENDİRME
Projenin değerlendirmesi, öğrenci profilini anlayabilmek için hazırlanan ‘Katılımcı Anketi’,
verilen eğitimlerin etkisini anlayabilmek için hazırlanan ‘Eğitim Değerlendirme Anketleri’
ve gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek için yapılan
‘Odak Grup Görüşmeleri’nden oluşmaktadır. Aşağıda odak grup görüşmeleri bölümünü
bulacağınız raporun tamamına www.yurttansesler.org adresinden ulaşabilirsiniz.
ÖĞRENCİLERLE ODAK GRUP ÇALIŞMASI
Odak grup çalışması, 26-29 Mart 2012 tarihleri arasında okul ve yurt sınırları içerisinde
gerçekleştirilmiştir.
Amaç
Gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek için yapılan
odak grup görüşmeleri, eğitimler sırasında ya da verilen değerlendirme anketlerinde
açıkça ifade edilemeyen birtakım bilgi ve deneyimleri bize sunmaktadır. Böylelikle
ihtiyaçlar ve yaşanan sorunlar, projenin özneleri tarafından doğrudan dile getirilerek
somut olarak birtakım sonuçlara ulaşmamızı hızlandırmaktadır.
• Proje fikri ve eğitimler
• Eğitimlere katılan gençlerde yaşanan değişiklikler
• Proje uygulamasına katılma ya da katılmama nedenleri
gibi çeşitli zeminlerde odak grup yöntemiyle değerlendirmeler yapılmıştır.
Profil
Çalışma 40 kişinin katılımıyla 2 farklı okulda proje uygulamasına katılan ve katılmayan
öğrencilerle toplam 8 ayrı odak grup görüşmesi şeklinde gerçekleşmiştir. Yaklaşık
olarak 45 dakika ile 1 saat 30 dakika arasında değişen sürelerle yapılan görüşmeler için
Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ve Ereğli Sağlık
Meslek Lisesi derslikleri kullanılmıştır.
Gün
Odak Gruplar
Projeye
Katılanlar
Projeye
Katılmayanlar
Toplam
1. gün Hacıbektaş Kız T.M.L. I 5 - 5
Hacıbektaş Kız T.M.L. II - 5 5
2. gün Hacıbektaş Kız T.M.L. III 5 - 5
Hacıbektaş Kız T.M.L. IV - 5 5
1. gün Ereğli Sağlık M.L. I 5 - 5
Ereğli Sağlık M.L. II - 5 5
1. gün Ereğli Sağlık M.L. III 5 - 5
Ereğli Sağlık M.L. IV - 5 5
Toplam 20 20 40

62
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Moderasyon
Tüm odak grup çalışmaları izleme değerlendirme raporunu yazacak kişinin
moderasyonunda gerçekleşmiştir. Çalışma öncesinde katılımcılara, çalışmanın amacı
ve nasıl yapılacağı hakkında bilgi verilmiş ve ses kaydının tutulması için katılımcılardan
izin alınmıştır. Çalışmalar sadece katılımcılar ve kolaylaştırıcıdan oluşan kapalı bir
alanda gerçekleştirilmiştir.
TEMALAR
1.YURTTAN SESLER PROJESİ ÖNCESİ
Katılımcıların proje öncesinde içinde bulundukları etkinlik ve faaliyetler iki temel başlık
altında değerlendirilebilir:
1.1. Kurumsal Olmayan Süreç
Katılımcılar proje öncesinde okul zamanı ve hafta sonları yurtta kaldıklarında ya da
evci çıktıklarında yaptıkları etkinlikleri şu şekilde sıralamışlardır:
Yurtta kalanlar;
• Ders çalışmak
• Uyumak
• Çarşı iznine çıkmak
• Dinlenmek
“Hep ders çalışıyoruz, biraz dinleniyoruz. Yatıyoruz sabah oluyor, yine hazırlanıyoruz okula
gidiyoruz.”
“Televizyon izliyorum, dışarıya çıkıp gezebiliyorum rahatça, evdekilerle vakit geçiyorum.
Yurda döndüğümde hayal kırıklığı yaşıyorum…”
“Yemek yiyoruz, biraz dinleniyoruz, etüde gidiyoruz. Staj günleri de stajdan çıktıktan sonra
çarşıda geziyoruz biraz. Sonra yemek vakti gelmiş oluyoruz, yemek yiyoruz ve sonra oturuyoruz.
Etüde çıkıyoruz, ders çalışıyoruz ya da kitap okuyoruz. Ancak oturuyoruz başka hiçbir şey
yapmıyoruz.”
“Ev bambaşka burada telefon serbest değil, televizyonu istediğimiz gibi kullanamıyoruz.
Kim çoğunluktaysa onun istediği izleniyor. Ama evde öyle değil kumanda sende oluyor,
başköşe sana ait, başka bir odada elinde telefon oluyor en önemlisi. Açıkçası ben burada
daha iyi derse çalışıyorum. Geziyoruz. Evdeyken daha rahat oluyorum.”
“Ben de ara ara çıkıyorum. Eve kitapları götürüyorum ama hiçbir şey çalışamıyorum. Bilgisayarla
ilgileniyorum. Cumartesi çıkıyorum dershaneye gitmek için oradan çıkıp eve gidiyorum. Pazar
sabah yine dershane ve oradan yurda geliyorum.”

63
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Evci çıkanlar;
• Bilgisayar ve internet kullanımı
• Aileyle hasret gidermek
• Anne ya da arkadaşlarla dışarı çıkmak
• Dinlenmek
• Televizyon izlemek
• Serbest olarak cep telefonu kullanımı
Katılımcılar soruları cevapladıktan sonra projeye dahil olmalarının ya da
eğitimlere katılmalarının onlar için bir değişiklik yarattığını, projenin bir sosyal
aktivite alanı hazırladığını ve bu çalışma içerisinde mutlu olduklarını, “işe yarar”
bir şeyler yaptıklarını hissettikleri için projenin çok değerli ve anlamlı olduğunu
vurgulamaktadırlar. Hatta öyle ki tüm eğitimleri alıp son aşamada belli nedenlerden
dolayı proje uygulamasına katılmayanların çoğunun üzgün oldukları gözlenmektedir.
1.2. Kurumsal Süreç
Katılımcıların bir kısmının da içinde bulundukları kurs tarzı etkinlikler iki şekilde
sıralanabilir:
• Okul çıkışı etüde gitmek
• Staj ya da dershaneye gitmek
2. YURTTAN SESLER PROJE FİKRİ VE EĞİTİM SÜRECİ
2.1. Yurttan Sesler Proje Fikriyle ilk Karşılaşma
Katılımcılara Yurttan Sesler projesini ilk duyduklarında ne hissettikleri sorulduğunda,
daha çok merak ettikleri ve sonucunun nasıl olacağını bir türlü kestiremediklerini
söylemişlerdir. Bu nedenle ilk başlarda isteksiz katıldıkları eğitimlere son aşamalara
yaklaştıkça giderek gönüllü bir şekilde dahil olmaya başlamışlar ve projenin kendilerini
değerli hissetmelerini sağladığı için uygulama aşamasına geçmişlerdir. Ancak bir
grup ise hem projenin bu aşamaya geleceğine inanmadıkları hem de derslerini
engelleyeceğini düşündükleri için uygulama aşamasına katılmak istememişler fakat
sonradan da çoğu üzülmüştür.
“Bir şeyler yapılabileceği kanısındaydım. Sosyal bir etkinlik olduğu için çok sevmiştim. Daha sonra
bir şey yapılamadığı için sıkılmıştım, ümitsizliğe kapılmıştım. Bir de ders zamanına denk geliyordu.
Ama şu anda faaliyete geçtik ve güzel geçiyor. Yurttan, okuldan çıkıyoruz proje için ve onunla
uğraşıyoruz. İlk başta katılmak istemedim. Ama sonucunun böyle olduğunu bilseydim ilk başta
daha istekli olurdum.”
“Ben ilk başta şey sanmıştım, siz proje yazacaksınız biz de onu uygulayacağız ama öyle
değilmiş. Biz kendimiz yazıyoruz her şeyi.”
“…ilk çok şaşırdım. Bunları televizyonda, radyoda, internette duysak bile hep İstanbul, İzmir, Ankara
gibi büyükşehirlerde oluyor. Benim okuduğum okulda böyle bir proje ilk kez başladığında ben şaşırdım
yani. Genelde büyükşehirlerde yapılıyor. Mutlu oldum, demek ki buralarda önemseniyormuş dedim.”

64
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Projenin yürütülmesine imkan sağlayan Genç Hayat Vakfı ile ilgili olarak Hacıbektaş Kız
Teknik ve Meslek Lisesi öğrencisi şunları söyledi:
“Mesela ben Genç Hayat Vakfı’nı bir kitap okuyordum orada duydum, Elif Şafak’ın Firarperest
kitabı. Orada ileri gelen vakıflardan biri olarak geçiyordu. Duyulmuş bir vakıfmış ve mesela biz
daha yeni duyuyoruz. Böyle bir projede yer almak bizim için önemli. Ben de böyle bir vakıfta
çalışmak isterim, özellikle genç kızlarla ilgili bir vakıf açmayı düşünüyorum.”
2.2.Eğitim Süreci ve Hedefler
Gençlerin interaktif katılabileceği temel iletişim becerileri, çatışma çözme ve proje
döngüsü atölye çalışmalarıyla, çevrelerinde gördükleri sorun veya ihtiyaca yönelik bir
sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirmeleri ve ardından yaptıkları bu çalışmayı birbirleri
ve çevreleriyle paylaşmaları hedeflenmektedir. Ayrıca eğitimler boyunca gençlerin
kendilerini “güçlendirecek” etkinliklere yöneltilmesi –rol model kadın buluşması- ve
toplumsal cinsiyet farkındalığının yaratılması da öncelikli hedefler arasındadır.
“…olmayacak şeyler değil. İmkansız değil, aslında onu anladık. İstersek her şeyi yapabiliriz. Ümitli
olmazsak, ulaşmak için çabalamazsak hiçbir şey yapamayız.”
“…kadın için belli meslekleri vermişlerdi, ama aklımıza kadının bir emniyet müdürü
olabileceği çok nadir gelir. Kadınların da erkeklerin yaptığı meslekleri yapabileceğini
öğrendik… Ama sonuçta toplum ne diyorsa o oluyor! Zorunlu olsa bile bir kadın olarak
inşaatta çalışmayı mı tercih edersin, çocuk bakmayı mı”
“Projeye başlamadan önce bazı taleplerimizi kağıda yazmıştık. Olmaz bunları yapamayız diye
düşünüyorduk. Projeye başladıktan sonra onları yapmaya başladık, görüşmelere gittik. Olumlu
karşıladılar bizi, yapmak istediğimiz şeyleri yapabildik. Demek ki yapabiliyormuşuz. Kendine
güvenimiz geldi. Toplumun içine çıkıp konuşmaya çekiniyorduk, şimdi kendimize güvenimiz
geldi. İnsanlara bir şeyler sormaya çekinirdim, ne tepki vereceklerinden korkardım ama şimdi
sorabiliyorum. Korkmuyorum, kendime güvenim geldi.”
“Sonuçta güven, umut olduktan sonra… Derler ya elinin hamuruyla erkek işine karışma
diye, kandırıyorlar yani! Sonuçta kadınların da erkeklerin de önemini toplum veriyor.
Cesaretimiz çok arttı. Sanırım ilk projede kadın-erkek eşitliği üzerine konuşmuştuk o
zaman cesaretimiz artmaya başladı. Kadınlar her mesleği yapabilir. Ben istiyorum, çevrem
bende görüyor ve bu da toplumu etkiliyor. Toplum böyle böyle düzelmeye başlar zaten.
Önce her şey kendinde başlıyor, daha sonrasında toplumda başarıya ulaşıyor.”
“Daha önceden büyük bir sorumluluk almamıştım ama buraya geldikten sonra insanlarla
konuşmak, onlara bir şeyler anlatmak, bir şeyleri değiştirebilmek, o sorumluluğu almak gerçekten
beni çok değiştirdi. Kendimi daha iyi ifade edebiliyorum. Düşünmek önemli ama eyleme koymak
çok daha önemli ve bu projeyle bir şeyleri eyleme dönüştürüyoruz.”
“Geçen sene yeni gelmiştik, zorluk yaşıyorduk okula alışmaya. Ailemden ayrılmıştım. Artık
okula yabancılık çekmiyorum biraz daha özgüvenimiz geldi. Etkili oldu bu eğitimler.”

65
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Yaşama dair deneyimleri ve özgüvenleri artan gençlerin toplumsal katılımını artırmayı
hedefleyen eğitimler, kimileri için olumlu sonuçlanırken kimi katılımcılar içinse sadece
boş vakit olarak değerlendirilmiş ve yapılan eğitimler yerine ders çalışmayı tercih
etmişlerdir. Özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri arasında derslerde başarılı
olma konusunda rekabetin yaşanması proje uygulamasına katılımı azaltmıştır.
“Koştur koştur yurda gidiyoruz, yemek yiyoruz ve sonrasında hep çalışıyoruz. Rekabet olduğu için
ilk 10’a girmeye çalıştığımız için hep ders çalışıyoruz.”
2.3. Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümler
Katılımcıların kendi projelerini uygulama süresince karşılaştıkları sorunlar genellikle,
uygulama aşamasındaki alınması gereken izinler, grup çalışanları arasındaki gerginlik
ve eğitimlerde yorucu/sıkıcı olarak tarif edilen birtakım atölye çalışmalarıdır. Proje
grupları içinde yaşanan problemler sonucunda aldıkları eğitimlerin önemini idrak
eden katılımcılar, iletişim becerileri ve çatışma çözme gibi eğitimleri hatırlayarak
aralarındaki sorunları gidermeye çalıştıklarını belirtmişlerdir. İletişim becerileri
geliştirilerek, katılımcıların kendileri ve proje ortakları arasında çatışma çözme,
birlikte yaşama ve ortak yaşamı iyileştirme gibi birtakım deneyimlerin çok yönlü olarak
geliştirilmesi ortaya çıkan sorunları çözüme ulaştırmak açısından oldukça büyük bir
öneme sahiptir.
“Anlaşmazlıklar genelde kişilerin kendilerini yüksek görmeleri, benim istediklerim olsun, benim
dediğim olsun, benim koyduğum sınırlarda olsun, ben başkanım gibi nedenlerden dolayı
yaşanıyor.”
“Bazı arkadaşlar eğitimleri pek fazla ciddiye almıyorlardı bundan dolayı sıkıntılar
yaşanıyordu. İster istemez bende sıkılıyordum.”
“…Bu sefer grup içinde çatışmalar çıkıyor ama eğleniyoruz tabii. Hafta sonu herkese uymuyor,
kimine de hafta içi uymuyor ama herkesin fikrini öğrenip ortak bir yol bulmayı çalışıyoruz. Bize
çatışma çözme diye bir şey öğrettiler herhalde böyle sorunlar yaşayacağımızı düşünüyorlardı. O
yüzden mi öğrettiler”
Ereğli Sağlık Meslek Lisesi’nde proje konuları seçilmeye başlandığında, gruplar
sorunları ve ihtiyaçlarını belirlemede zorluk yaşadılar. Para, mutluluk gibi daha
soyut kavramlar üzerinden gittiler ancak bunları projeye, dolayısıyla da uygulamaya
dönüştürmede zorluk çekecekleri için ne yapacaklarına bir süre karar veremediler. Her
biri kendi kişisel sorunlarını kağıda döktü ve toplumsallık meselesi o grupta ilk başta
havada kaldı. İhtiyaç kavramını kendi ihtiyaçları üzerinden tanımladılar. Kolektif bir
çalışma ruhu olamadığı için ortak sorun ve ihtiyaçların göz önünde bulundurulmasında
zorluk yaşadılar. Bu yurtta genellikle böyle bir tutum vardı ki bu gerek eğitim,
okul ve yurt koşulları gerek de ailelerin sosyo-ekonomik ve kültürel alt yapısından

66
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
kaynaklanıyordu. Örneğin bir öğrenci parayı sorun olarak belirtirken bir diğeri “ailenin
yolladığı para sana yetmiyor mu” gibi cevaplar verebiliyordu. Hacıbektaş Kız Teknik ve
Meslek Lisesi’nde yönetim değişmeden önce sıcak su kullanımı, binanın ısı problemi,
temizlik ve en önemlisi yoksulluk ve yoksunluk gibi sorunlar katılımcılar arasında
destek ve yardımlaşmayı artırdığı gibi Ereğli’de bu tarz sorunların genel itibariyle
olmaması katılımcıların bireysel düşünme ve eyleme geçme potansiyellerini artırmıştır.
Özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri arasında 11. sınıflar ve diğerleri olmak
üzere bir hiyerarşinin yaşandığına ve 11. sınıfların okul ve yurt içerisinde söz söyleme
hakları olduğuna inanan bazı katılımcılar, eğitimlerin karma verilmesi nedeniyle sıkıntı
yaşadıklarını belirttiler.
“11. sınıflarda çekinmiş olabilirler. 11. sınıflar olarak 12. sınıflardan fenayız, baş belasıyız.
Bizim yüzümüzden rahat olmayanlar vardı. Çok pasif duruyorlardı, dalga geçerler mi diye
düşünüyorlardı. Biz büyük olunca daha rahat davranıyoruz, çekinmiyoruz kimseden bu yüzden de
onlar bizden çekiniyorlardı…
“Büyüklerden genelde çekiniyorduk grup içinde. Onlar daha girişken oluyorlar herkesi
tanıdıkları için. Karşı grupta eleştirip dalga geçen oluyordu.”
2.4. Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecine Dahil Olma
Nasıl bir sosyal sorumluluk projesi yazıp onun ne şekilde uygulanabilir hale geleceğinin
tam olarak anlaşılmamasından kaynaklı projenin sonucuna yönelik bir inanmama
durumu söz konusuydu. Bu nedenle eğitimlerden sonra kendi yapacakları sosyal
sorumluluk projelerine dahil olmada gönülsüz ve isteksizlerdi. Ancak kendi projelerini
uygulamaya başladıktan sonra ve projenin asıl amaç ve hedeflerini gördükten sonra
projeye olan inançları ve bir şeyler yapıyor olmalarından dolayı kendilerine olan
güvenleri artmaya başladı.
“…Eğitimleri ve oyunları konuşuyorduk. Sıkıldıysak onu anlatıyoruz. Bunların amaçları ne
diye düşünüyordum, ne yapmak istiyorlar diye. Uygulamaya geçeceklerini düşünmüyorduk
arkadaşların. Sonradan işin ciddiyetini kavradım. Koşturup yaptıkları projeleri görünce ciddiyeti
kavradım. Ben çok pişman oldum katılmadığım için. O an ne yapacağımızı anlamamıştık, nasıl bir
sonucu olacağını ve uygulanabileceğini o yüzden katılmak istemedik. Aslında bilemediğimiz ya
da anlayamadığımız için öyle oldu. Şimdi olsa katılmak isteriz.”

67
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“İlk başta niye geliyorlar diye düşündüm ama sonradan gönüllü olarak çalışmaya
başladığımızda çok eğleniyorum. İnsana bir güven geliyor, özgüven geliyor. Toplumun
içine giriyoruz. Hafta sonları çoğunlukla dışarı çıkabiliyoruz bazı araştırmalar yapmak
için. Ama ilk geldiklerinde bende niye geldiler diye düşündüm. Daha sonra yaptıkça,
dahil oldukça ve gördükçe eğlenmeye başlıyoruz. Projeye katılmayanlarla aramızda bir
farklılık oluyor. Eğitimlerde mesela ilk başta pek bir şey anlaşılmıyor ama yapınca, içine
girince o zaman ne yaptığımız anlaşılıyor. Bir şeyler yaptığımızı görüyoruz. İstersek her
şeyi yapabileceğimize olan inancımız artıyor. Proje konularımız belirlenmeye başladığında
her şey biraz daha ortaya çıktı. Dışarıya çıkıyoruz, farklı insanlarla konuşuyoruz,
onların böyle konular hakkındaki düşüncelerini alıyoruz. Kimi diyor, bak sizin proje işe
yarıyor. Genellikle zaten en fazla şaşkınlığa uğrayan kişiler öğretmenler oldu. Projelere
baktıklarında yapamayacaklarımızı düşündüler.”
Bir başka projeye dahil olma hikayesi ise Van’da yaşanan depremden sonra
yaşamlarına devam etmeye çalışan gençlerin hikayeleriyle birleşiyor. Ülkemizde
yaşanan 7,2’lik deprem Van’da büyük kayıp ve yıkımlara neden olmuştu. Evler
oturulamaz, okullar eğitim hayatına devam edemez hale gelmişti. Bunun üzerine Milli
Eğitim Bakanlığı’nın çalışmalarıyla kimi öğrenciler, öğrenci yerleştirme sistemiyle bazı
okul ve yurtlara gönderildiler. Van’dan gelen öğrencilerin yerleştirildiği okullardan
biri de Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi’ydi ve Yurttan Sesler projesi bu
gençler için bir umut oluşturmuştu.
“Mesela ben deprem olduktan sonra hayat bitti diyordum, benim için hayat bitti. Daha sonra
öğrenci yerleştirme yerleriyle bizi buraya gönderdiler. Sonra bu proje başladı ve her şey gerçekten
çok güzel oldu. Kendime olan güvenim arttı, olgunlaştım. Hedeflerime ulaştım, çocuklara nasıl
yardım edebiliriz, defter-kitap nasıl gönderebiliriz meselesini bu projeyle düşündüm. Nereden
nereye, insan ne olacağını bilemiyor. Eyleme koyabilmek gerçekten çok önemli. Van Erciş’in
köyünde yaşayan küçük kızları, ölenleri düşününce çok kötü oluyoruz ve burada onlar için bir
şeyler yapmaya çalışıyoruz proje sayesinde. Örneğin erken yaşta evleniyorlar, komşum 13 yaşında
evlendi. Doğum yapıyorlar ve hemen ardından çobanlık yapmaya gidiyorlar. Onun da eli kalem
tutması gerekirken ne gerek var öyle çalışıyor. Biz bu dünyaya hayvanlara bakmak ya da çocuk
doğurmak için gelmedik. Şimdi ise geldiğim okula kitap ve kırtasiye malzemesi yollayabilmek için
çalışıyoruz.”

68
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
3.KATILIMCILAR
3.1. Yurttan Sesler Projesinin Gençler Üzerindeki Etkileri
Projenin etkilerini anlayabilmek için öncelikle gençlerin yurt ile kurdukları ilişkiye
bakmak gerekmektedir. Yurdu nasıl tanımladıkları ve yurt koşullarının onlar için yeterli
olup olmadığı üzerinden bakıldığında böyle bir projeye esas olarak neden ihtiyaç
duyulduğu daha net anlaşılabilir. Yurtlarda yaşayan -ki her iki okul ve yurt arasındaki
mesafenin neredeyse hiç olmadığı bitişik yapılar olarak düşünürsek- gençlerin
ihtiyaçlarını fiziksel, toplumsal ve psikolojik olarak üç kategoriye ayırabiliriz.
Fiziksel ihtiyaçlar: Yurt ortamının temel barınma ihtiyaçlarını her öğrenciye
yeterli kişisel alan bırakacak şekilde karşılamaması, okul sonrasında dinlenmek ya
da herhangi bir sosyal aktiviteye katılarak bedensel ve zihinsel bir rahatlamanın
yaşanabilecek bir alanın yurtta olmaması gibi yurdun fiziksel yapısına yönelik birtakım
ihtiyaçların eksik olduğu söylenebilir.
Toplumsal ihtiyaçlar: Toplumsal yaşam içerisinde kendilerini ifade edebilmek ve
mevcut toplumun birer özneleri olarak aktif bir yaşam sürdürebilmek için iletişim
becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimlerle; akranları, aile bireyleri, okul ve yurt
sorumlularıyla çatışma çözme, birlikte yaşama ve ortak yaşamı iyileştirme gibi
temel eğitimlerle gençlerin müşterek bir yaşam alanı yaratmasına yardımcı olmaya
çalışılmaktadır.
Psikolojik ihtiyaçlar: Ailesinden ayrılmış gençlerin kendilerine olan güvenlerinin
geliştirilmesi, kendi potansiyellerinin farkına varma, kaygı düzeylerinin düzenlenmesi,
özgüven desteği, çatışma çözme, iletişimin güçlenmesi üzerine çalışmalar
yürütülmüştür.
Saptanan bu ihtiyaçların ardından proje ile birlikte gençlerde yaşanan değişimleri
onların kendi cümleleriyle dinleyecek olursak:
“Her şey kural, her şey yasak. İnsan kısıtlanıyor. Özgür değiliz, topuk sesi duyduğumuz zaman
yataktan fırlıyoruz. Özelimiz yok. Çok özeniyoruz dışarıdakilere… En çok özendiğim okul çıkışı
arkadaşlarımla geze geze eve gitmek. Pencereden bakamıyoruz, bekçi kapattırıyor perdeleri.
Sanki bütün Ereğli bize bakıyor. Çarşı izni çok az. Sonuçta evden ayrı yaşıyoruz. Rutin her şey,
yemek ye ve yat. Ama bu proje ile başta okul-yurt-ders üçlüsünü kırmış olduk. Yeni şeyler yapmayı
öğrendik, eğlenceli ve yararlı şeyler…”
“Hep ders olunca her şey birbirine giriyor ama böyle etkinliklerle kafamızı dağıtıyoruz
ve başarımız artıyor. İki işi bir arada götüreceğimin farkına vardım. İkisini de yolunda
götürüyorum ve böyle olunca kendimi daha mutlu hissediyorum. Sadece kitaplarda
yazılanları değil de hayattan birebir öğrenmiş oluyorsunuz.”

69
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“…Siz gelince eğleniyoruz, daha motive oluyoruz ve daha verimli çalışıyoruz derslerimize.”
“Mesela şu anda buradayız, başka yerde bu görüşmeyi yapsak bizim için daha iyi olurdu.
Daha sosyal olurdu. Hiç sosyal aktivitemiz yok, sizinle oluyor… Bina çok soğuk geliyor,
renk seçimleri berbat. Baksanıza şu renklere! İnsanın içi sıkılıyor. Dışarıda gezen kızlara
imreniyoruz, hep imreniyoruz burada hiçbir şey yok. Hep kısıtlıyorlar. Aman dışarıdan
geçenlere bakmayın, sabah okula git akşam gel, yemek ye hep aynı şeyler. Erkeklere
bakmak yasak, tamam bakabiliriz sonuçta ergenlik dönemindeyiz. Hafta 2 gün çarşı
iznimiz vardı şimdi 1 güne indi ve sadece yarım saat dışarı çıkabiliyoruz. Bazı kızların ailesi
istemiyor diyorlar, hiç de öyle değil benim ailem buna katılmıyor. Madem merak ediyorlar
o zaman daha çok güvenlik tutsunlar biz de istediğimiz gibi gezelim. Çarşamba günü
görmeniz lazım bizi sürekli koşuşturup bir şeylere yetişmeye çalışan kızlar var etrafta. En
azından bir kafede oturup kahve içelim ama ona da vaktimiz kalmıyor. Sinemaya gitsek,
farklı bir yerlere gitsek ama olmuyor. Kız meslek diyorlar bize, artık biliyorlar ve acıyorlar
bize. Dışarı çıkamıyorlar diyorlar. Öğretmenlerin yaptığı bir şey bu, onlar bize yardımcı
olsa özen gösterse böyle olmayacak. Bizimle hiç ilgilenmiyorlar, kurunun yanında yaş
da yanar diyorlar. Kızların erkek arkadaşının olmasına çok büyük tepki veriyorlar, aileye
yansıtmakla tehdit ediyorlar. Sonuçta ben elimde olmadan aşık oluyorum. Bu olabilir.
Öğretmenlerimizle bunları konuşamayacaksak kimle konuşabiliriz. Bazen pencereye çıkıp
çığlık atmak istiyorum. Burada dura dura insan tartışmaya başlıyor her konuda. Benim
zoruma giden kuzenimde devlet yurdunda kalıyor ve onlarda serbest olan şey biz de değil.
Neden bizde serbest değil Bizim ne farkımız var”
Yurttan Sesler projesinin hedeflerinden biri de gençlerin toplumsal cinsiyet konusu
üzerine düşünmelerini sağlamak ve toplumun onlara yüklediği toplumsal rol ve
kabullere karşı güçlü ve ayakları yere sağlam basan gençler olarak yetişmelerine
vesile olmaktı. Doğdukları andan bugüne kadar öğretilmiş olan rolleri, bir anda ve 1
yıllık proje süresince yok saymalarını beklemek doğru bir ilerleyiş olmamakla birlikte
değişimi ve onların farklı düşünceleri benimsediklerini görmek son derece anlamlı
olmaktadır.
“Başka insanları tanıdık, hayata dair bir şeyler öğrendik, girişken olduk. Sizi tanımadan önce bu
kadar samimi konuşabileceğimizi düşünmüyorduk ama sizi tanıdık ve bir anda her şeyi sizinle
konuşur olduk. Gelişiniz heyecanla bekliyoruz. Sokağa çıkmayı öğrendik tek başımıza, biriyle
konuşmayı öğrendik.”
“…Mesela benim annem dördüncü çocuğu hastane doğururken gözlerini kapatmış ve
lütfen erkek desinler, diye yalvarmış. Ama yine kız. Aslında cinsiyeti baba belirliyor ve kız
çocuk doğurdu diye annemi sorumlu tutuyorlar. Üvey babamda annemin üstüne yürümüş.
Bende geçtim karşısına öz babam olmadığı için dedim ki o cinsiyeti sen belirliyorsun,
annemin bir suçu yok. Bizde annemizi savunabiliriz. O adamın karşısına geçip konuşma
cesaretini, annemi koruma cesaretini bu proje sayesinde kendimde bulabildim.”

70
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
3.2. Eğitimlerde Kuralların Belirlenmesi ve Katılımcı-Eğitmen İlişkisi
Eğitimlerde kurallara kim ne şekilde karar veriyor
“Kuralları eğitime başlamadan önce biz belirliyorduk.”
“Birlikte karar veriyoruz.”
“Kurallarımız şunlardı: birbirimize karşı saygılı olmak, birbirimizin sözünü kesmemek,
birbirimizi dinlemek, konuşulanların burada kalması, sırayla konuşmak, saçma olsa
fikirlerimizi söyleyelim ve birlikte düşünelim. Artık konuşmaktan korkmuyorduk,
istediğimizi söyler olduk. Güvenimiz yerine geldi. İstediğimiz her şeyi rahatlıkla dile
getirebiliyoruz.”
Eğitimler esnasında grubun dikkatinin dağıtılmasını önlemek için katılımcılar
tarafından belirlenen grup kuralları, katılımcıların eğitim içerisinde kendilerini daha
aktif hissetmelerini sağlıyor. Karar alma konusunda katılımcılar eğitmenleriyle
‘ortak’ çalıştıklarını düşünüyorlar. Bu süreç, onları eğitmenler hakkında daha pozitif
düşünmeye yönlendiriyor ve eğitmene olan güvenini artırıyor.
Eğitmenler hakkında genellikle olumlu düşüncelere sahip olsalar da eğitimlere
katılım konusunda kimi katılımcılar kendilerini zorunlu olarak bu eğitimin içerisinde
hissettikleri için bunun sorumlusu olarak eğitmenleri düşünüyorlar. Dolayısıyla eğitim
boyunca sıkıldıklarını dile getirmekten çekinmiyorlar.
“Eğitmenlerle ilgili kağıda yazdık zaten hiçbir sorun yoktu ama konular sıkıcıydı.”
“Çok yardımcı ve anlayışlılar ama bazen bize çocukmuşuz gibi davranıyorlardı sonuçta
biz lise düzeyinde insanlarız. O zaman rahatsız oluyorduk. Yaşımızın altında şeyler
yaptırıyorlardı diye düşünüyorum.”
“Eğitmenlerin hepsi çok iyiydi. İlla ki öğretmen olmak gerekmiyor mesela böyle bir vakfa da
girersem topluma daha yararlı olabiliyorum. Siz bize bir şeyler yapabileceğimizi öğretiyorsunuz.
Kendinize güvenin, inanın diyorsunuz. Bende sizin gibi olabilirim ve topluma faydalı birey
olurum. Gelen eğitmenler insanın kendi değerini hissettirdi. Projeden önce ben gidip bir
kaymakamla, emniyet müdürüyle konuşma cesareti bulamazdım. Saçma fikrin olsa dahi söyle,
bunu öğrendik. O fikirden ne kadar güzel şeyler çıkıyor aslında.”
“Eğitmenlerin hepsi güler yüzlüydü, cana yakın. Onların yerinde olmak isterdim.”

71
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
3.3. Ekip Çalışması
Katılımcıların çoğu eğitimler sırasında ve katılanlar için de proje uygulaması
aşamasında ekip olarak çalışmanın önemine vurgu yapmakta ve genel olarak ekip
çalışmasının eğlenceli ve verimli olduğunu belirtmektedirler. Katılımcıların ekip
çalışmalarıyla ilgili düşünceleri aşağıdaki gibidir:
“Grup ortamı oluşturmuştuk, iyiydi aramız. Üst sınıflar olsaydı çekinirdik, onların fikirleri ağır
basardı ama biz hep aynı sınıflara denk geldik.”
“Birbirimizi dinliyorduk. Birimiz yapamazsak diğeri cevap veriyordu, birlikte çalışmak avantajlı
oluyordu. Tek başıma 2 saatte yapacağım şeyi kalabalık olunca yarım saatte bitirebildik.”
“Sevdiğimiz arkadaşlarla birlikteydik. Farklı sınıf ve yaş gruplarından kişilerle birlikteydik ve
kaynaşma fırsatımız oldu, önyargılarımız gitti. Birlikten kuvvet doğar. Sürekli olarak herkes
fikrini söylüyor. Ama bazen grubu toplayamıyorsun. Çok fazla ses çıkıyor ama o da işin tatlı kısmı.
Diğerini tanımıyorsun ve onu tanımanı sağlıyor ya da senin başka bir açıdan bakmanı sağlıyor.
Senin bilmediğini o biliyor ve böyle geliştiriyorsun kendini. Farklı yerlerden geldiğimiz için herkes
farklı düşünüyor ve birbirimize saygı gösteriyoruz. Bu şekilde diyalog halinde olmak çok güzel.”
“Sıkı çalışabiliyoruz ekipteki arkadaşlarla. Proje konularını belirlerken daha az kişiyle daha az
konular ortaya çıkarken 10 kişi olduğumuzda mesela daha ilginç konular ortaya çıkabiliyordu.
Bazen bir şey yazarken öyle olur mu, böyle olur mu şeklinde konuştuğumuz oluyordu.”
Katılımcıların bazıları ekip arkadaşlarından çekindiklerini söylemekte ve ekibi olumsuz
yönde etkilediklerini düşünmektedir.
“Kişilerin kendilerini yüksek görmeleri söz konusuydu. Benim istediklerim olsun, benim dediğim
olsun, benim koyduğum sınırlarda olsun, ben başkanın gibi şeyler söylemeleri grubu olumsuz
yönde etkiliyordu.”
“Anlaşamadığımız arkadaşlarımız var. Bölüm ve sınıf farklılığından kaynaklı olarak
kendilerini bizden üstün görüyorlar.”
“Bizim grubumuzda hepimiz yaşıtız ve sınıf arkadaşıyız, çok iyi anlaşıyoruz. Karma olduğumuz
zamanda hiç ayrılmadık. Birileri teşvik etti, diğerleri katılmasak da olur gibi konuştu ama bizim
gruptaki arkadaşlar hep teşvik etti. Birbirimizi etkileyip çalıştık. Bence zordur birlikte çalışmak. Mesela
arkadaş kavgası olabiliyor. Küseriz diye girenler oldu, o yüzden ilk başlarda zorlama olduğundan,
isteyerek girmedikleri için sıkıntı yaşandı. Aynı yurtta olup adını bilmediğimiz kişileri tanımış olduk.”
“Az kişiydik, 5 kişi ve buna rağmen sorunlar yaşadık. Yapmak istemeyen arkadaşlar oldu, bir
şey yapamıyoruz dediler. Sınıflar arası ayrımcılık olmadı gruplarda. Hepimiz aynı yaşmışız
gibi davrandık ama aramızda her seferinde bir fikir uyuşmazlığı çıkıyor.”
“Rekabet içindeydik, tartışmalar oluyordu. Tanıyorduk birbirimizi ama grup olunca benim grubum
daha iyi olsun diye rekabet oluyordu.”

72
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
3.4. Çatışma Çözümü
Katılımcılardan özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri, genel olarak kendi
aralarında bazı sorunların olduğunu dile getirmektedirler. Yaşanan bu sorunlar
genellikle farklı yaş ve sınıf grupları içerisinde olmalarından kaynaklanmaktadır. Fakat
bu sorunların çözümü için önerdikleri yöntemleri etkili bir şekilde uygulayamadıkları
gözlemlenmektedir. Hatta almış oldukları ‘çatışma çözme eğitimi’ni, sorunlar
yaşandıktan sonra anlayabildiklerini ve “demek ki önemli eğitimlermiş” diye
düşünmeye başladıklarını ifade etmişlerdir.
“Herkesin fikrini öğrenip ortak bir yol bulmayı çalışıyoruz. Bize çatışma çözme diye bir şey
öğrettiler herhalde böyle sorunlar yaşayacağımızı düşünüyorlardı. O yüzden mi öğrettiler”
Çözüme yönelik ilk adım bireysel olurken ve birbirleriyle diyalog kurmaya çalışırlarken;
ikinci adım ise ‘grup olarak hareket etmeyi’ içermekte ve genellikle karşı tarafın
uyarılması, dışlanması düşüncesini doğuran yöntemlere başvurulmasına yol
açmaktadır.
“Ben istiyordum ama arkadaşlarım gittiği için ben tek kaldım. Başka gruplara dahil olmak
istedim ama samimi olduğum arkadaşlar yoktu. Arkadaşların etkisi yüksek, onlar katılmadığı için
bende katılmadım.”
3.5. Öğrenme Süreçleri
Katılımcılar genel olarak projeden öğrendiklerini iki şekilde açıklamaktadırlar.
• Teknik süreç: Eğitimlerde çalıştıkları konular hakkında edindikleri bilgiye
dayalı süreç.
• Sosyal süreç: Proje kapsamında geçirdikleri zaman içerisinde diğer insanlarla
girdikleri ilişkileri kapsayan süreç.
Katılımcılar sosyal sürecin gözle görülür daha somut yararlar sağladığından daha etkili
olduğunu; ancak teknik süreci de bu aşamaya kadar gelebilmeleri açısından içinden
geçmeleri gereken bir süreç olarak değerlendirmektedirler. Projenin son aşaması olan
kendi belirledikleri sosyal sorumluluk projeleri ile sosyal sürece atfen öğrendiklerini ve
öğrenebileceklerini şu şekilde ifade etmektedirler:

73
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Sokak röportajları çok güzel geçiyor. Bir şeyler öğreniyoruz. Neyi merak ediyorsak onu
soruyoruz. Bilincinde olmak istediğimiz her şey oturdu artık. İlk müdürün odasına girince ben
çok heyecanlandım ama sonradan hepsini yapabildik. 2 kamera aldık, ayrılırsak daha çok kişiye
ulaşırız diye düşündük. 1 kişiyle yapınca hemen devamının geldiğini gördük.”
“Empati kurmayı öğrendim. En son yaptığımız kendi çalışmalarımızda baya etkili oldu
bu. Çocuk esirgeme kurumunda çocukların hikayeleriyle empati kurduk. Herkes bir abla
seçiyordu ve biz onlarla ilgileniyorduk.”
“Bir filmin yönetmeni olabiliyormuşuz,” diyen Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi
öğrencisi yaşadığı değişimi şu şekilde anlatıyor:
“Girişken olmamız gerekiyor, ben yapabilirim diyoruz buna kendimiz inanıyoruz. Belediye
başkanıyla konuşmaya gittik önce heyecanlandık, yapamayız dedik ama sonra gittik, projeyi
anlattık ve kendimize güvenimiz geldi. İnsan konuşmaya başlayınca açılıyor çünkü diğer insanların
fikirlerini almak, bizi dinlemeleri, onları etkileyebilmek güzel bir şey. Artık bizi biliyorlar, siz o
projeyi yapan grup değil misiniz Bir filmin yönetmeni olabiliyormuşuz isteyince bunu öğrendik.”
Katılımcılar projeden öğrendiklerinin günlük hayatlarına etkilerini de şu şekilde
anlatmışlardır:
“Özgüvenimiz gelişiyor...”
“Bu toplumda ben de varım, diyebilmeyi öğrendim…”
“Tanımadığımız insanlarla konuşuyoruz ve onların da fikirlerini alıyoruz. Onlarla diyalog kuruyoruz…”
“İlk defa değişik şeyler düşündüğüm ve söylediğim oldu. Değişik konular ve kelimeler
öğrendik. Yeni bir şeyler üretmeye çalışıyoruz.”
“Çok sorumsuz olduğumu fark ettim hem kendime hem de topluma karşı.”
“Özgüvenimiz arttı. Hepimiz köyden geliyoruz sonuçta, kız çocuğuna nasıl bakıldığını
biliyoruz. Bu eğitimlerle kendimizi ön plana çıkarabildik.”
“Dışarıya çıkmak, başkalarıyla iletişim kurmak, gezmek, yeni şeyler öğrenmek… İlk defa böyle bir
şey yapıyoruz sonuçta.”
Katılımcılar öğrendiklerini geliştirebilmenin yolunun ‘uygulama’ olduğunu belirtmekte
ve bunu da sosyal sorumluluk projelerine dahil olup uygulama aşamasına geldiklerinde
deneyimlediklerini vurgulamışlardır. Proje uygulamasına katılmayanlar da bu durumun
farkına vardıkları için büyük bir üzüntü yaşadıklarını tüm samimiyetleriyle dile
getirmişlerdir.

74
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
3.6. Mekan, Süre ve Materyallerin Kullanımı
Katılımcıların tümü eğitimlerin süreleri ve eğitimler sırasında kullanılan materyallerle
ilgili olarak memnun olduklarını ifade etmişlerdir. Ancak eğitimlerin yapıldığı
mekanlarla ilgili olarak sürekli okul ve yurt arasında gidip geldikleri için yapılan
eğitimlerin bu mekanlar dışında bir yer olması gerektiği konusunda tüm katılımcılar
hemfikirdir.
“Daha böyle yurttan uzak, eğlenceli, doğaya yakın bir ortam olmasını isterdik. Bahçede bile
yapabilirdik.”
“Küçüktü ve biz başka bir yer istiyoruz aslında. Oyun oynarken çok küçük geliyor.”
“Başka bir yer ya da bahçede olmasını isterdik. Açık alan daha iyi olurdu. Oyunlarda sıkıştığımız,
rahat hareket edemediğimiz oldu. Dar ve küçük bir alandı çalıştığımız yerler.”
“Başka bir mekan olmasını isterdik. Okul dışında bir yer olabilirdi. Sürekli aynı mekandayız
zaten o yüzden değişik bir yerlere gitseydik daha etkili olabilirdi. Süre normaldi.
Malzemeler yeterliydi, ondan bir şikayetimiz yok.”
Gençler bazı eğitim günlerinin sınav dönemlerine denk gelmesi nedeniyle eğitimlere
katılım konusunda isteksiz olduklarını vurgulamışlardır.
4.PROJE UYGULAMASINA KATILANLAR VE KATILMAYANLAR
Temel olarak yurtlar, öğrencilerin barınma ve beslenme ihtiyacını karşılayan mekanlar
olarak düzenlenmekte, yönetmelik veya iç yönergelerde öğrencilerin psikolojik
ve sosyal gelişimine yönelik mekansal düzenlemeler ve etkinlikler söz konusu
edilmemektedir. İşte bu amaçla yani yurtların sadece barınma ve beslenme mekanları
olmaları dışında bir sosyal aktivite alanı da olabilmesi amacıyla gerçekleştirilen
Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında yaşayan gençlerin yaşam
alanlarını iyileştirebilmek, aktif olarak toplumsal yaşam içerisinde özne olabilmelerini
sağlamak ve özellikle de sosyal sorumluluk kısmında çevrelerinde gördükleri bir
ihtiyacın ya da sorunun giderilmesine yönelik çalışmalar yapmayı hedeflemektedir.
Bu çalışmalar onların özgüvenlerini ve dolayısıyla da hayata katılımlarını, yaşam
becerilerini bizzat deneyimledikleri için daha çok geliştirecektir. Tüm bunlar göz
önünde bulundurulduğunda alınan eğitimlerden sonra kendi yazdıkları bir sosyal
sorumluluk projesinde aktif olarak çalışmaya başlamışlar ve o çalışmanın kendileri
üzerilerinde yarattığı etkiyi de şu şekilde ifade etmişlerdir:
“Dışarıya çıkıyoruz artık bize güveniyorlar. Proje bitince ne yapacağız bilmiyorum. Mesela yurt
sadece yatış alanı olmaktan çıksa daha güzel olmaz mı Hafta sonu 1-2 saat bile dışarı çıkmak
gerçekten bize yetiyor.”

75
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Değişiklik olsun diye katıldık. Ders çalışmak dışında bir şeyler yapalım istedik… Buluşma
anı, gittiğimiz kişilerle buluşmak çok heyecanlı. Amaca ulaşmak için herkes bir şeyler
yapıyor. Proje devam etsin istiyoruz.”
“Çocukları mutlu görmek beni çok keyiflendirdi. Konuştukça daha çok konuşmak istedik. Onların
yüzündeki gülümsemeyi görmek çok güzeldi. Birlikte oyun oynamak çok eğlenceli. Onları
eğlenirken gördük bu çok güzeldi. Bizi bırakmak istemediler, elimizi tutup bırakmıyorlar. Gitme
abla diyorlar. Bizleri görünce mutlu oluyorlar. En güzeli tiyatroydu, onların sorumluluğunu
alıyorsun. Kendini birinin mutluluğu için adamak projenin en anlamlı yanıydı bence. Hayatta olup
bitenlerin farkında olmak çok güzeldi. Sokak röportajları çok keyifli geçiyor, cevaplar alınca bir
proje yaptığımızın farkına varıyoruz.”
Proje uygulamasına katılmayanlar ise düşüncelerini şu şekilde dile getiriyorlar:
“Uygulamaya geçeceklerini düşünmüyorduk arkadaşların. Sonradan işin ciddiyetini kavradım.
Koşturup yaptıkları projeleri görünce ciddiyeti kavradım. Ben çok pişman oldum katılmadığım için.
O an ne yapacağımızı anlamamıştık, nasıl bir sonucu olacağını ve uygulanabileceğini o yüzdem
katılmak istemedik.”
“Katılmadığımız için pişmanlık var tabii. Arkadaşlar projeyle ilgili yaptıklarını anlatınca
katılmak istedim ama hem geç olmuştu hem de derslerimi engeller diye düşümdüm. Oysaki
dersleri falan etkilemiyor.”
“Açıkçası inanmadık böyle şeyler yapacaklarına. Ben ilk başta girdim ama sonra grupla
uyuşmayınca çıktım. Yararlı olacağını düşünmedim.”
“Burada katılmadım ama üniversitede devam etmek istiyorum, zaman kısıtlamamız
olmayacak üniversitede. Ama burada kısıtlamalar var. İnsanların özgürlüğü ile ilgili proje
yapmak şu şartlarda hani biz kendimiz özgür değiliz, o yüzden çok saçma. Üniversiteye
gidince özgür olacağız.”
“İleride böyle projelere dahil olmak isterim çünkü içimde kaldı. Çocuk esirgeyeme gidiyorlar ve
her birinin bir çocuğu var orada ilgilendikleri. Ben buna çok imrendim. Konuları yazarken ben
hiç altından kalkabileceğimizi düşünmemiştim. Yapacağımıza inanmadık, projenin olacağına
inanmadık. Gidip de kimsesiz çocuklara gerçekten yardım edeceğimizi bilmiyorduk. Eğitmenler
açıkladı ama biz işin ciddiyetini kavrayamadık.”
“Okul çok yoğun geçtiği için hem beni etkiler diye düşündüm hem de zaten yorgun
oluyordum. Ama pişman oldum dahil olmadığıma. Farklı bir ortama giriyorlar, geziyorlar,
tecrübe sahibi oluyorlar çok pişmanız şimdi.”
“İlk başta sıkıldık ama şimdi pişmanlık duyuyoruz. Gönüllülüğün esas olması önemli bir şey, zorla
olunca istemeyerek görevini yerine getiriyor. Ama şimdi mesela katılım zorunlu olsaydı şu an
pişmanlık duymazdık. Öyle anlatıyorlar ki kıskanıyoruz, fotoğraf çekmişler onların bakışları çok
güzel. Benim çocuklarım diye anlatıyorlar.”

76
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Son olarak projenin üniversiteye gitme isteği üzerinde bir değişiklik yaratıp
yaratmadığını anlayabilmek için birtakım sorular sorulduğunda verilen cevaplar
aşağıdaki gibi olmuştur:
“Kendimizi geliştirmek için üniversiteye gitmek istiyoruz.”
“Üniversiteye gitme isteği zaten vardı şimdi daha da arttı.”
“Üniversiteye bir an önce gitmek istiyoruz. Dışarıda hayat var, biz burada tıkılıp kalmışız. Aylarca
okul-yurt-etüt-yemek-uyku hep aynı, askeri eğitim gibi aslında.”
“Üniversiteye gitme istediğimiz daha da arttı. Mesela kadın-erkek eşitliğinden bahsetmiştik
bir eğitimde, aileme kendimi gösterebildim. Kız öğrenciler okumuyor, sen kızsın otur evde
diyenlere karşı biz kendimizi kanıtlayabiliriz artık.”
5.SORULAR
1. Okuldan sonra gününüz nasıl geçiyor Bana biraz yaptıklarınızdan bahsedebilir
misiniz
2. Hafta sonları eve gittiğinizde neler yapıyorsunuz Kendinizi nasıl hissediyorsunuz
Yurtta kaldığınızda neler yapıyorsunuz
3. Yurttan Sesler Projesi hakkında ne düşünüyorsunuz Aklınıza ilk ne geliyor Size ilk
olarak ne çağrıştırıyor
4. “Güçlendiğinizi” düşünüyor musunuz Bu güçlenmeyi nasıl yaşıyorsunuz Hisleriniz
neler
5. “Cesur” olduğunuzu düşünüyor musunuz Ne oldu da bu hisse kapıldınız
6. Almış olduğunuz eğitimlerden aklınızda neler kaldı Kadın rolleri – erkek rolleri ile igili
olarak ne düşünüyorsunuz Sizce böyle bir ayrım var mı
7. “Başarılı ve meslek sahibi” kadınlarla buluştuğunuzda ilk ne hissettiniz Sizde
yarattığı duygu ne oldu
8. Genel olarak eğitimlerle ilgili ne düşünüyorsunuz Hangi eğitim sizin için daha
keyifliydi Hangileri daha yorucuydu
9. Kullandığınız mekan ve malzemeler yeterli miydi Eğitim saatleri ve süresi sizce
uygun muydu
10. Eğitimden çıkıp odanıza gittiğinizde neler düşünüyorsunuz
11. Eğitmenleriniz hakkında ne düşünüyorsunuz Memnun kaldınız mı ya da
zorlandığınızı düşünüyor musunuz
12. Eğitimler süresince arkadaşlarınızla ilişkileriniz nasıldı Birlikte çalışmak nasıl bir
duygu Birlikte çalışmanın zorlukları ve kolaylıkları var mı
13. Eğitimler sırasında uyguladığınız kurallar var mı Varsa bunları kim, ne şekilde
belirliyor

77
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
14. Proje süresince neler öğrendiğinizi düşünüyorsunuz Burada öğrendiklerinizi
hayatınızda nasıl uyguluyorsunuz Hayatınıza bir katkısı olduğunu düşünüyor
musunuz
15. Yurt koşulları sizi etkiliyor mu Nasıl olsaydı kendinizi daha rahat hissederdiniz
Sizi kısıtlayan ya da motive eden etmenler nelerdir Yurt sorumlularıyla ilişkileriniz
nasıl Çekindiğiniz birileri var mı
16. Projeye katıldıktan sonra üniversiteye gitme ile ilgili fikriniz değişti mi
Proje uygulamasına katılanlara sorulacak sorular:
17. Proje uygulamasına neden katılmak istediniz Faydasını göreceğinizi mi
düşündünüz Hangi alanlarda
18. Böyle başka proje ve çalışmalara devam etmek ister misiniz Neden
19. Proje uygulamasında size keyifli gelen ya da zorlandığınız durumlar nelerdi
Proje uygulamasına katılmayanlara sorulacak sorular:
17. Proje uygulamasına neden katılmadınız Bu konudaki olumsuz düşünceleriniz
nelerdir

78
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

79
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
BELLETMEN ÖĞRETMENLERLE ODAK GRUP ÇALIŞMASI
Odak grup çalışması, 27 Mart-29 Mart 2012 tarihlerinde Hacıbektaş Kız Teknik ve
Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ile Ereğli Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim
Kız Öğrenci Yurdu’nda görev yapan belletmenler ile bulundukları okullar içerisinde
gerçekleştirilmiştir.
Amaç
Bu çalışma, Yurttan Sesler projesinin ne gibi ihtiyaçlar üzerinden ortaya çıktığını
ve yapılan proje çalışmalarının ilerleyişi ve sonuçlarıyla ilgili olarak belletmenlerin,
gençler üzerindeki izlenimlerini alarak, değişime tanık olanların değerlendirmelerine
başvurup, değişen süreci doğrudan aktarmayı amaçlamaktadır.
• Proje fikri ve eğitimler
• Projenin gençler üzerindeki etkisi
• Yurttan Sesler projesi
hakkındaki görüş ve izlenimlere dayanarak, odak grup yöntemiyle değerlendirmeler
yapılacaktır.
Profil
2 farklı okulda 2 ayrı odak grup görüşmesi yapılmıştır. Yaklaşık olarak 30 ile 45
dakika arasında değişen sürelerle yapılan görüşmeler için Hacıbektaş Kız Teknik ve
Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ve Ereğli Sağlık Meslek Lisesi derslikleri
kullanılmıştır.
Kadın
Toplam
Hacıbektaş Kız T.M.L. 3 3
Ereğli Sağlık M.L. 4 4
Toplam 7 7
1.YURTTAN SESLER PROJE FİKRİ VE EĞİTİMLER
1.1 Eğitimler ve Hedefler
Belletmen öğretmenlerle odak grup görüşmesi yapılarak onların projeyle ilgili fikirleri,
projeye dahil olma süreçleri ve projenin hem kendileri hem de yurtta yaşayan gençler
üzerinde nasıl bir etki yarattığı gözlemlenmeye çalışılmıştır. Belletmenler tarafından,
onların bu çalışmadaki rolü ve gençlerle olan ilişkileri değerlendirilerek projenin
sonuçlanmasına kadar yaşanan süreçte etkileşim ve izlenimler aktarılmıştır.

80
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Sorumluluk bilinci gelişiyordu, verilen görevi yerine getirme, zorlu şartlarda iş yapabilme onlar
için önemliydi. Bu aşamalara gelebileceklerine inanamıyorlardı ve onları ikna etmeye çalıştık.
İnandırdık. Çocuklar hayata çok yabancılardı ama artık hayatı öğrenmeye başladılar…”
“Çocuklar değişti bir kere. Çok rahat kendilerini ifade ediyorlar, tutukluk yok. Çabalıyorlar
bir şeyler yapmak için. Yapmak istiyoruz diyorlar, açmış çocukları bu proje.”
“Özellikle kızların erkekler tarafından ezilmeden kendi ayakları üzerinde durmalarını sağladığınız
için çok teşekkür ederim.”
Belletmenler yapılan eğitimlerin gençlerin kendilerini geliştirmek, toplumsal yaşama
katılım ve toplumsal cinsiyet farkındalığı edinerek gündelik yaşam pratiklerinde bunun
uygulanabilir hale geldiğini vurgulamışlardır. Gençlerde fark ettikleri somut birtakım
söylem ve uygulamalar bu değişimi kanıtlar niteliktedir.
“öğrencilerin kendi uygulayacakları proje konuları belirlenirken çocuklar ilk başta sorumluluk
almayı istemiyorlardı. Şimdi bakıyorum zorluklar içerisinde bir şeyler yapabileceklerini görüyorlar.
İstedikleri zaman bir şeylere zaman ayırabileceklerini fark ettiler ve bunun güzelliğini görüyorlar.
Çıkıp sokakta röportaj yapmak güven duygularını kesinlikle arttırdı.”
“Çok heyecanlılardı, şuraya gittik şöyle yaptık, diyorlardı sürekli. Kaymakamla
görüştüklerini anlattıklarında kendilerini önemsemeye başladıklarını söylediler. Bu işi
yapabileceklerine inandılar.”
1.2 Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümler
Belletmenlerin proje süresince karşılaştıkları sorunlar genellikle uygulama aşamasında
üst makamlardan alınması gereken izinlerdi. Gençlerin yurtta kalmaları ve başlarına
gelebilecek en ufak bir sorunda bile sorumluluğun yurt ve okul yönetiminde olması,
öğrencilerin resmi olarak onaylanmış gün ve saatler dışında okul sınırları dışına
çıkmalarını problemli hale getirmiş ancak bu sorun okul yönetimi ve üst makamlarca
giderilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte önemli olan bir diğer durum ise gençlere
yönelik güven sorununun yaşanmasıdır. Bunun bilincinde olan gençlerin projeye
dahil olma amaçlarından biri de işte bu güven duygusundan kaynaklı kendilerini
öğretmenlerine ispat etme istekleri ve arzularıdır.
“Proje için bazı yerlere gitmeleri gerekiyordu bir grup gidememiş, böyle zorluklar yaşıyorlar.
Aslında biz de güvenemiyoruz çocuklara.”
“İzin alma konusunda çocuklara yardımcı olduk. Bazen milli eğitimden 2 gün boyunca izin
kağıdının gelmesini beklediğimiz oluyordu.”

81
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
“Yatılı olduğumuz için her yerden izin almak durumunda kalıyorlar. Mesela projemiz için
belediyeye gitmemiz gerekiyordu diğer ekiple birlikte. Müdürümüze söyledik gerekli yerlerden izin
alması gerektiği için 1 haftadır bir cevap alamıyoruz.”
“Yaptıkları işleri sergilemek istiyorlar. Hem kendi okullarında hem de diğer okullarda
göstermek istiyorlar. Skeç yapalım diyorlar, hem bilgilendirelim hem eğlendirelim…”
Karşılaşılan sorunların çözümünde ise sorun eğer bireysel değilse belletmenler bu
durumda daha aktif bir rol almaya çalışıyorlar ama aynı zamanda resmi prosedüre
uygun hareket etmek zorunda oldukları için de mümkün olduğunca gençleri projeleriyle
ilgili olarak motive etmeye çalışıyorlar.
1.3 Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecine Dahil Olma
Belletmenler daha çok gençlerin herhangi bir zorlukla karşılaştıkları zaman proje
sürecine aktif olarak dahil olduklarını düşünüyorlar. Ortaya atılan sorulara yanıt
bulmaya çalışan belletmenler, gençlerin tıkandıkları noktada devreye girerek projenin
gidişatında oluşabilecek herhangi bir aksaklığı önlemeye çalışıyorlar.
“Yol göstermeye çalışıyoruz, sorular soruyorlar yardımcı olmaya çalışıyoruz. Projeye olan
inançlarını kaybetmemelerini sağlıyoruz.”
“İzin alma konusunda yardımcı olduk. Okulda benim öğrencilerle kaynaşmam oldu ve ben
çok mutluyum. Onlarla yakınlaşmak çok güzel. Onlarla diyalog içerisinde olduğunuz için
yakınlık kuruluyor.”
2.KATILIMCILAR
2.1 Projenin Gençler Üzerindeki Etkileri
Öğrencileri hem okul içinde hem de yurtta gözlemleme şansı bulunan belletmenlere,
projenin gençlerde ne gibi değişiklikler yarattığı sorulduğunda, bu çalışmanın öncelikli
olarak özgüven gelişiminde son derece etkili olduğu vurgulanmış ve toplumsal yaşama
katılım anlamında gençlerin kendilerini çok daha rahat ifade etmeye başladıkları
belirtilmiştir.
“Beraber bir iş yapmak, sorumluluk paylaşmak çok güzeldi. Ne olduğunu anlayamamadan
kaynaklı zorluk yaşadılar. Az zamanda çok iş başardılar gibi oldu. Onların mutluluğunu görmek çok
güzel. Tecrübe etmiş oldular. Sonucunu görmek onları çok mutlu ediyor. Kendi tarihlerini yazmış
oluyorlar. Uygulama aşamasında aldıkları eğitimleri anlamaya başlıyorlar.”
“Değişiklik oluyor kızlar için, yeni şeyler öğreniyorlar. İzin alıp kaymakam ya da belediye
başkanıyla görüşmeye gidiyorlar. Bu çok büyük bir değişim onlar için.

82
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
2.2 Ekip Çalışması
Belletmenler, eğitimler ve proje uygulaması süresince gençlerin birbirleriyle olan
ilişkilerinde birtakım değişiklikler yaşandığını belirttiler. Özellikle aynı yaş grubunda olan
ve yurtta aynı odayı paylaşanlar arasında birlik ve dayanışmanın olduğunu vurgulayarak
daha önce birbirlerini görmelerine rağmen tanışma fırsatı bulamayan öğrencilerin bu tür
çalışmalar sonucunda birbirleriyle yakınlık kurduklarını ifade etmişlerdir.
“Abla kardeş gibi olanlarda var, birbirleriyle geçinemeyip kavga edenler de. Proje ile birlikte
birbirlerine çok sahip çıkmaya başladılar. Yurtta odalar arası birliktelik çok fazla.”
“Ağaç dikmeye gittiler ve hepsi grup halinde hiç durmadan ağaç diktiler. Bir işe yaradığımızı
anladık, dediler.”
3.YURTTAN SESLER PROJESİ
3.1 Projenin Amacı ve Uygulanabilirliği
Yurttaki gündelik yaşam koşullarının anlaşılması, ayrıca belletmenler ve öğrencilerle
daha rahat iletişim kurulabilmesi için yapılan odak grup görüşmeleri, ihtiyaç
analizi yapılabilmesinde oldukça önemlidir. Gençlerin temel ihtiyaçlarından olan
sosyal etkinlikler ve çevreleriyle iletişim kurma üzerine yapılan böyle bir çalışma,
gençlerin toplumsal yaşam içerisinde görünür olmalarını ve seslerinin duyulur hale
gelmelerini hedeflemektedir. Projenin uygulama aşamasıyla birlikte ortaya çıkan
sosyal sorumluluk projeleri bu türden ihtiyaçları karşılamakla birlikte gençlerin
yaşam pratiklerini değiştirip dönüştürmektedir. Ayrıca proje uygulamasına katılan
ve katılmayan öğrenciler arasında son aylarda farklılık yaşandığını vurgulayan
belletmenler, projeye katılmayanların sonradan üzgün olduklarını belirtmektedirler.
“Çıkıp sokakta röportaj yapmak, güven duygularını arttırdı ve insanlara faydalı olmaya başladılar.
Ne kadar şanslıyız biz hocam demeye başladılar. Farklılığı hissettiler. Proje uygulamasına
katılmayanlar da niye biz dahil olmadık dediler. Keşke biz de dahil olsaydık, önceden böyle
olacağını bilmiyorduk diyenler oluyor. Başta eğitim aşamasında çok gereksiz buluyorlardı.
Öğrendikçe onların neden yapıldığını uygulamaya katılanlar anlamış oldu. Aslında katılmayanlar
da anlamış oldu bir nevi amacına ulaşmış oldu böylelikle proje. Çünkü yurtta belli saatler geçiyorlar.
Bu projeye dahil olanlar yurdun dışına çıkabildiler hatta projenin asıl gayesi de buydu yani yurdu
barınma ve ders çalışma alanı dışında sosyal bir ortam haline getirmekti. 5 projeye de dahil olan
öğrencilerin aslında bunu gerçekleştirdiğini, öbürlerinin de bunu gördüğünü anladılar. Özgürce
davranabilme hissiyatı katılmasalar bile onu arkadaşlarında gördükleri için anlamış oldular.”
“Beraber bir iş yapmak, sorumluluk paylaşmak çok güzeldi. Ne olduğunu anlayamamadan
kaynaklı zorluk yaşadılar. Az zamanda çok iş başardılar. Uygulamaya ilk başladıklarında
çok heyecanlılardı ama az zamanda isteyince güzel şeyler yapılabiliyormuş. Onların
mutluluğunu görmek çok güzel. Tecrübe etmiş oldular. Sonucunu görmek onları çok mutlu
ediyor. Kendi tarihlerini yazmış oluyorlar.”

83
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
4.SORULAR
1. Genel olarak Yurttan Sesler Projesi ile ilgili olarak ne düşünüyorsunuz Böyle bir
proje fikriyle ilk karşılaştığınızda ne hissettiniz
2. Peki, siz bu projeye neden dahil olmak istediniz Sizde yarattığı etki nedir
3. Bu projenin gençler üzerinde nasıl bir etki yarattığını düşünüyorsunuz
4. Belletmenler olarak bu projede nasıl bir sorumluluğunuz olduğunu
düşünüyorsunuz
5. Projenin size ne gibi yararı oldu Ya da proje süresince yaşadığınız olumsuzluklar
nelerdir
6. Projenin belirlemiş olduğu amaca hizmet ettiğini düşünüyor musunuz Projeye
yönelik (eğitimler, uygulama aşaması) eleştiri ya da önerileriniz var mı
7. Proje eğitmenleri ve çalışanları ile ilgili olarak ne düşünüyorsunuz
8. Gençlerin yaşamlarına dair (okul ve yurt içinde) gözlemleriniz nelerdir Gençlerin
kendi aralarındaki ve yurt sorumlularıyla olan ilişkileri nasıl 1 yıllık proje süresi
boyunca öncesinde ve sonrasında bir değişim yaşandı mı
9. Yurtlarda gençler için sosyal aktivite alanları yaratacak yeni alanların açılması için
kişisel olarak bir girişimde bulundunuz mu Bulunmak ister misiniz Böyle bir şey
sizce iyi olur mu

84
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
Sonuç
Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalmakta olan gençlerin
psikolojik ve sosyal olarak güçlenmelerine destek olmak ve sosyal hayata katılımlarını
cesaretlendirmek amacıyla gerçekleştirildi. Nisan 2011’de başlayan ve 1 yıl boyunca
Nevşehir ve Konya’daki 2 ortaöğretim kız öğrenci yurdunda uygulanan proje
kapsamında, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının sadece barınma ve ders mekanı
olmaması, gençlerin kişisel ve sosyal ihtiyaçlarına göre düzenlenerek yeni bir yurt
modeli oluşturulması ve modelin yaygınlaştırılması hedeflendi.
Yerel yönetimleri ve kanaat önderlerini de içine alacak şekilde kurgulanan proje,
toplumun ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan gençleri destekleyici ve kabul edici
bir değişim göstermesi için önemli bir fırsat yarattı.
Proje, öğrenci profilini anlayabilmek için hazırlanan ‘katılımcı anketi’, verilen
eğitimlerin etkisini anlayabilmek için hazırlanan ‘eğitim değerlendirme anketleri’ ve
yurtlarda gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek
için yapılan ‘odak grup görüşmeleri’yle değerlendirildi.
Projenin öngördüğü amaçlarına ulaşması için hedef kitlenin profilinin iyi bilinmesi
önem taşımaktaydı. Katılımcı anketleri bu amaca yönelik olarak geliştirilip
uygulandı ve değerlendirildi. 42 sorudan oluşan anket, gençlerin sosyodemografik ve
sosyoekonomik özelliklerini, okul dışı faaliyetlerini, yurttaki ve okuldaki durumlarını,
aile bireyleriyle olan ilişkilerini, arkadaşlık ilişkilerini ve geleceğe dair düşüncelerini
öğrenmek amacıyla hazırlandı. Katılımcı anketi, Konya’da Ereğli Sağlık Meslek Lisesi
Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda kalan 147, Nevşehir’de Hacıbektaş
Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda kalan 168 öğrenci olmak
üzere toplamda 315 öğrenciye uygulandı. Bu sayede gençlerin yurtla kurdukları ilişkiyi,
boş zamanlarını nasıl değerlendirdiklerini ve öğrencilerin ileride kendilerini nasıl
bir gelecek tahayyülü içerisinde gördüklerini analiz etmemize yardımcı oldu. Eğitim
çalışmalarından önce içerikleri hazırlarken bu verileri dikkate aldık. Profil analizinin
detaylarına www.yurttansesler.org adresinden ulaşabilirsiniz.
Eğitim çalışmalarını gençlerin kendi potansiyellerini fark edecek ve kişisel
gelişimlerine katkıda bulunacak, toplumsal katılımlarını artıracak, ekip çalışmasını
kolaylaştıracak iletişim ve çatışma çözme becerilerini kuvvetlendirecek, yaşam
becerileri ve özgüvenlerini artıracak şekilde kurguladık. Hem toplumsal cinsiyet
farkındalığı yaratacak hem de rol model aldıkları kadınlarla buluşmalarına ortam
hazırlayacak çalışmalar gerçekleştirildik. Eğitimlerin sonunda öğrencilere dağıtılan
eğitim değerlendirme formları, öğrencilerin eğitimle ve eğitmenlerle ilgili görüşlerini
almak ve beklentilerini öğrenmek amacıyla hazırlandı. Formlarda öğrencilerden eğitim
oturumlarını ve eğitimin gerçekleştiği teknik koşulları değerlendirmeleri istendi. Ayrıca
eğitmenler hakkındaki görüşleri, eğitmenden ve proje ekibinden beklentileri soruldu
ve varsa ihtiyaç ve önerilerini belirtmeleri istendi. Böylelikle gençlerin ihtiyaçları ya
da yaşadıkları sorunlar, projenin özneleri tarafından doğrudan dile getirilerek somut

85
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”
olarak birtakım sonuçlara ulaşmamızı hızlandırmış oldu. Her eğitimin sonunda alınan
veriler doğrultusunda eğitim içerikleri yeniden gözden geçirildi ve güçlendirildi.
Eğitim çalışmalarının sonunda gerçekleştirdikleri proje uygulamalarında ve
sunumlarda teorik olarak gördükleri her şeyi hayata geçirme, deneyimleme
şansına sahip oldular. Bu uygulamalarla kendilerine olan güvenlerinin arttığını,
üretebileceklerini, sorumluluk alabileceklerini ve topluma değer katabileceklerinin
farkındalığını kazandıklarını görmek mutluluk vericiydi.
Proje boyunca, bireysel gelişimleri için okulda aldıkları eğitimlerin dışında sosyal
açıdan desteklenmeye ihtiyacı olan gençlere, ders çalışmalarının yanında sosyal
etkinliklere de katılmalarının ne kadar önemli olduğunu vurgulamaya çalıştık. Tüm bu
süreç kendilerinin de ifade ettiği gibi gelişimleri ve değişimleri için oldukça önemliydi.
Proje süresince hem değerlendirme formlarında yazdıkları hem de sözlü dile getirdikleri
değişim, projenin başında belirlediğimiz; ‘ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının barınma
ve ders çalışma mekanı olmasının yanı sıra, ailelerinden uzakta büyüyen gençlerin
kişisel gelişimlerine de ortam hazırlayan bir yer olma konusunda gelişmesi ve
güçlenmesinin sağlanması’ için önemli bir adım attığımızın göstergesidir.
Öğrencilerin değerlendirme formalarında dile getirdiği ‘bu çalışmayı erkek öğrencilerle
de yapın’ söylemi projenin devamını kurgularken bize fikir verdi. Bir yıl boyunca devam
eden çalışmalardan edindiğimiz deneyim ve sonuçlardan yola çıkarak projenin hem
ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında hem de ortaöğretim erkek öğrenci yurtlarında
uygulanabilecek bir model olabilmesi için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

86
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

87
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

88
YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”