Depreme-Karsi-Yapisal-Risklerin-Azaltilmasi

DEPREME DAYANIKLI
YAPILARIN TEMEL
ÖZELL‹KLER‹
Depreme dayan›kl› yap›larda tafl›y›c› sistem ya da
malzemeden ba¤›ms›z olarak bulunmas› gereken baz›
temel özellikler vard›r. Bunlar›n yap›n›n gerek tasar›m,
gerek üretim, gerekse kullan›m aflamas›nda göz önünde
bulundurulmas› ve korunmas› gerekir. Bir yap›da uyulmas›
gereken üç temel kuraldan söz edilebilir: süreklilik,
dengeli da¤›l›m ve iyi ba¤lanma.
Süreklilik kural›yla vurgulanmak istenen, yap›n›n tafl›y›c›
sisteminde, di¤er bir deyiflle yük aktarma sisteminde
bulunan elemanlar›n yap› boyunca kesintiye u¤ramadan
en üst noktadan en alt noktaya kadar devam etmesi, tüm
katlardaki kolonlar›n alt katlarda da ayn› hizada bulunmas›d›r.
fiekil 16. Sürekli, dengeli da¤›t›lm›fl
ve iyi ba¤lanm›fl betonarme
çerçeve tafl›y›c› sistem.
Dengeli da¤›l›m kural›, yap›n›n tafl›y›c› sistemini oluflturan
elemanlar›n planda mümkün oldu¤unca simetrik bir
flekilde yerlefltirilmesini ifade eder.
‹yi ba¤lanma kural› ise yap›n›n tafl›y›c› sistemini oluflturan
elemanlar›n, kolonlar›n en az iki yönde kirifller taraf›ndan,
her iki do¤rultuda uygun flekilde birbirlerine ba¤lanmas›n›n
sa¤lanmas›d›r.
Bu kurallar›n yan›nda, yap›lar›n deprem davran›fl›n› etkileyen
baflka birçok etken bulunmaktad›r. Söz konusu
etkenler sonraki bölümlerde daha detayl› aç›klanacakt›r.
Burada vurgulanmas› gereken nokta, depreme dayan›kl›
yap› tasar›m›n›n birbirine ba¤l› bir kurallar zincirini içerdi¤i
ve bu zincirin her bir halkas›na gereken önemin gösterilmesi
gerekti¤idir. Aksi bir durumda zincir en zay›f
halkas›ndan koparak ifllevini yitirir ve di¤er halkalar için
yap›lan çal›flmalar, harcanan emek ve ekonomik yat›r›m
bofla gitmifl olur. Ancak uzman bir mühendis ekibi
taraf›ndan söz konusu kurallara ba¤l› kal›n›p di¤er
etkenler do¤ru bir flekilde dikkate al›narak yap›lacak
tasar›m, üretim ve bak›m sonucunda depreme dayan›kl›
yap› elde edilmifl olur.
12