Aeroloji Kitabı.pdf
Aeroloji Kitabı.pdf
Aeroloji Kitabı.pdf
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4. BÖLÜM: ATMOSFERDE SICAKLIK DAĞILIMI<br />
Atmosferde sıcaklık dağılımına girmeden önce meteorolojide sıkça kullanılan<br />
"gradyan" kelimesinin ne anlama geldiğini açıklamak faydalı olacaktır. Bir niceliğin<br />
mesafe ile değişim miktarına gradyan denir. Sıcaklığın mesafeyle değişimi söz konusu<br />
ise, sıcaklık gradyanından; basıncın mesafeyle değişimi söz konusu ise, basınç<br />
gradyanından; nemin mesafeyle değişimi söz konusu ise, nem gradyanından söz<br />
edilebilir.<br />
Üç boyutlu bir koordinat sisteminde gradyan, düşey ve yatay olmak üzere iki<br />
isimle anılır. Sıcaklığın veya diğer değişkenlerin mesafe ile değişimi, yatay bir<br />
düzlemde (örneğin yerde) alınırsa, yatay gradyan tarif edilmiş olur. Eğer ele alınan<br />
değişkenin dağılımı düşey eksen üzerinde incelenirse (yerden yukarı doğru alınan bir<br />
eksen üzerinde) düşey gradyan tarif edilmiş olur. Konu, sıcaklığın atmosferde dağılımı<br />
olduğuna göre burada yalnızca yatay ve düşey sıcaklık gradyanından kısaca söz etmek<br />
yeterli olacaktır.<br />
4.1 Yatay Sıcaklık Gradyanı<br />
Yatay sıcaklık gradyanı, sıcaklığın yatay mesafedeki değişimidir. Üç boyutlu bir<br />
koordinat sisteminde (Şekil 4.1), x ekseni, batı-doğu, y ekseni güney-kuzey, z ekseni<br />
ise, düşey yönü göstermektedir.<br />
Şekil 4.1 Sıcaklık gradyanının x koordinat eksenindeki ifadesi<br />
17
Change language