entegre katı atık yönetim çalıÅmaları - Türkiye SaÄlıklı Kentler BirliÄi
entegre katı atık yönetim çalıÅmaları - Türkiye SaÄlıklı Kentler BirliÄi
entegre katı atık yönetim çalıÅmaları - Türkiye SaÄlıklı Kentler BirliÄi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
T.C.<br />
BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI<br />
ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI<br />
ÇEVRE KORUMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ<br />
Ü<br />
ÜĞÜ<br />
ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİM<br />
ÇALIŞMALARI<br />
Yeşim DEDEOĞLU<br />
Çevre Yük. Müh.
Büyükşehir Belediyemiz sınırları dahilinde<br />
katı atık toplama, taşıma ve bertaraf sistemini iyileştirmek ve geliştirmek amacıyla,<br />
1989 yılında Bursa Su ve Çevre Sağlığı Projesi kapsamında Katı Atık Projesi<br />
başlatılmıştır.<br />
l<br />
‣ Ön fizibilite raporu ile Dünya Bankası'na kredi talebi başvurusunda<br />
bulunulmuş, 1991 yılında Dünya Bankası'ndan 350.000$ 'lık proje hazırlık<br />
kredisi alınmıştır.<br />
‣ Japon Hükümeti‘ nden de 202,5 milyon japon yeni hibe olarak temin edilmiş,<br />
bu yardımın 350.000$'lıkkısmı Katı Atık Projesi’ne ayrılmıştır.<br />
Proje hazırlık kredisi ve Japon hibesi ile 1992 yılında “Evsel ve Endüstriyel Katı<br />
Atık Fizibilite Etüdü” hazırlanmış ve Çevre Bakanlığı tarafından onaylanmıştır.<br />
Fizibilite etüdünde yapımı planlanan işlerin bedeli 23 milyon $ olup, Dünya<br />
Bankası ile 12,5 milyon $‘ lık kredi anlaşması imzalanmıştır. Geriye kalan 10,5<br />
milyon $’lık yatırım için Belediyemiz özkaynaklarının kullanılması kararı ile<br />
birlikte Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan teşvik alınmıştır.<br />
2
KREDİ NO : 3566- TU/ KATI ATIK BÖLÜMÜ<br />
Bursa Su ve Çevre Sağlığı Projesi kapsamında Katı Atık Projesi için kullanılan<br />
Dünya Bankası kredisi 12.500.000 $’dır.<br />
Kredi 3 Kategoriden oluşmuştur.<br />
a) İnşaat İşleri (%48 Dünya Bankası % 52 Özkaynak)<br />
b) Ekipman (% 48 Dünya Bankası %52 Özkaynak)<br />
c) Müşavirlik İşleri (% 100 Dünya Bankası)<br />
3566-TU No’ lu<br />
Kredi sözleşme tarihi :25 Mart 1993<br />
Kredi kapanış tarihi :30 Haziran 2003<br />
Toplam kredi miktarı<br />
:12.500.000 USD<br />
Toplam proje bedeli<br />
:14.667.000 USD<br />
Toplam kullanılan kredi miktarı :10.535.000 USD<br />
İlk kredi kullanım tarihi :Ekim 1993<br />
Kredi son kullanım tarihi :Ekim 2001<br />
Geri ödeme ilk tarihi :1998<br />
Geri ödeme son tarihi :2010<br />
3
EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ<br />
KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER<br />
A- İNŞAAT İŞLERİ<br />
ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER<br />
1- Mevcut Demirtaş Eski Çöp Döküm Alanı Rehabilitasyonu<br />
2- Yeni Çöp Depolama Alanı İnşaatı<br />
3- Transfer İstasyonu t İnşaatı<br />
t<br />
GERÇEKLEŞEN İŞLER<br />
1- Mevcut Demirtaş Eski Çöp Döküm Alanı Rehabilitasyonu (1994-1996)<br />
1996)<br />
2- Kent Katı Atık Depolama Alanı İnşaatları<br />
( Hamitler Mevkii )<br />
X Vadisi İnşaatı (1993-1994)<br />
T Vadisi İnşaatı (1995)<br />
2.Aşama İnşaatı (1998-1999)<br />
1999)<br />
3- Hava Kalitesi İzleme Ağı (AIRNET) Projesi (2000-2001<br />
2001)<br />
4
EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ<br />
KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER<br />
B-EKİPMAN<br />
ALIMI<br />
ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER<br />
1- Yeni çöp<br />
depolama<br />
alanı<br />
işletimi<br />
için gereken<br />
iş<br />
makinesi ve<br />
laboratuar<br />
malzemelerinin alımı<br />
2- Transfer istasyonu<br />
ii içingereken<br />
ekipman alımı<br />
3- Atıktoplama<br />
kamyonlarınınalımılımı (Tıbbi<br />
AtıkToplama<br />
Kamyonu - Treyler)<br />
4- Tıbbi atıkyakma<br />
fırını<br />
GERÇEKLEŞEN İŞLER<br />
1- Kent Katı Atık Depolama Alanı işletimiş için gereken işş<br />
makinesi ve laboratuar<br />
malzemelerinin alımı (1995-1996)<br />
3- Tıbbi atık toplama ve taşıma kamyonlarının alımı (1995-1996)<br />
4- Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisi Ekipmanlarınınalımı alımı (1998)<br />
5
EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ<br />
KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER<br />
C-MÜŞAVİRLİKHİZMETLERİ<br />
ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER<br />
1- Teknik Müşavirlik<br />
2- Kurumsal Gelişme<br />
GERÇEKLEŞEN İŞLER<br />
1- Teknik Müşavirlikş<br />
-Kent<br />
Katı Atık Depolama Alanları Müşavirlik İşleri ( 1994-1995)<br />
-Kent Katı Atık Dep.Alanı Çöp Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi Müşavirlik İşi. . (2000-2001) 001)<br />
2- Kurumsal Gelişmeş<br />
6
Katı Atık Fizibilite Raporları<br />
Düzenli DepolamaSahası İnşaatı<br />
Depolama Alanı İşletime Başlangıç<br />
Demirtaş Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu<br />
Ambalaj Atıklarının Ayrı Toplanması Projeleri Başlangıcı<br />
Tıbbi Atıkların Ayrı Toplanması Başlangıcı<br />
Enerji Üretim Tesisi İnşaatı<br />
Enerji Üretim Tesisi İşletimi<br />
Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisi İnşaatı<br />
Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisi İşletimi<br />
Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi Müş. İşi<br />
Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi İnşaatı<br />
2001<br />
2003<br />
Atık Pil ve Akümülatörlerin Yönetimi<br />
Atık Yağların Yönetimi<br />
İnşaat ve Hafriyat Atıkları Yönetimi<br />
Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi İşletimi<br />
Atık Bitkisel Yağların Yönetimi<br />
Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Yönetimi<br />
Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi İnşaatı<br />
Kirazlı Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu<br />
Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisinin Kapatılması<br />
KRONOLOJİK<br />
TAKVİM<br />
Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi İşletimi<br />
Gölyazı Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu<br />
Demirtaş Enerji Üretim Tesisi Kapanışı<br />
Hasanağa Çöp Depolama Alanı<br />
Rehabilitasyonu<br />
7
İ<br />
AN<br />
BURSA İLİ ATIK<br />
TŞ<br />
YÖNETİM SİSTEMİ<br />
ATIK<br />
AZALTIMI<br />
I<br />
K A T<br />
AI<br />
PS<br />
MK<br />
İV<br />
AE<br />
T<br />
B<br />
LE<br />
NA<br />
VI<br />
B<br />
AT<br />
S<br />
L<br />
İ<br />
VH<br />
YI<br />
EB<br />
T<br />
EA<br />
İK<br />
L<br />
J<br />
F<br />
İ<br />
RA<br />
Y<br />
S<br />
K<br />
İT<br />
A<br />
E<br />
ÜY<br />
IĞ<br />
MA<br />
KL<br />
ÜT<br />
LA<br />
Y<br />
L<br />
R<br />
A<br />
RA<br />
R<br />
T<br />
I Ğ L<br />
ÖI<br />
A<br />
K<br />
R<br />
L<br />
E<br />
A<br />
R<br />
I<br />
TEKRAR<br />
KULLANIM<br />
GERİ<br />
KAZANIM<br />
ENERJİ ÜRETİMİ VE<br />
GERİ KAZANIMI<br />
DÜZENLİ DEPOLAMA<br />
LASTİK ATIKLARI<br />
AMBALAJ ATIKLARININ GERİ<br />
DÖNÜŞÜMÜ<br />
TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI VE<br />
BERTARAFI<br />
ÇÖP SIZINTI SUYU ARITMA<br />
ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN<br />
YÖNETİMİ<br />
BERTARAF<br />
GERİ<br />
DÖNÜŞÜM<br />
İNŞAAT VE HAFRİYAT ATIKLARININ<br />
GERİ DÖNÜŞÜMÜ<br />
BİTKİSEL ATIK YAĞ, MADENİ YAĞ<br />
VE LASTİK ATIKLARIN GERİ<br />
DÖNÜŞÜMÜ<br />
8
BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SINIRLARI<br />
NÜFUS: 1.875.025<br />
9
1993-2009 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN<br />
YATIRIM VE PROJELERİMİZ<br />
10
VAHŞİ ÇÖP DÖKÜM ALANLARI REHABİLİTASYON<br />
ÇALIŞMALARI VE ELEKTRİK ÜRETİMİ<br />
11
İşin Adı<br />
: Rehabilitasyon<br />
Yüklenici<br />
Uygulama projesi : Sistem planlama<br />
İnşaat<br />
: Mimag<br />
Toplam maliyet : 1.880.000 $<br />
Finans Kaynağı<br />
: %52 Öz kaynak<br />
% 48 Dünya Bankası kredisi<br />
Toplam alan : 160.000 m 2<br />
İşe başlama tarihi : Eylül 1994<br />
İşin i bitiş i tarihi : Aralık 1996<br />
Depolanan çöp miktarı : 2.000.000 m 3<br />
Katı atıkların 30 yıl kadar vahşi olarak<br />
depolandığı Demirtaş vahşi çöp döküm<br />
alanı, 1994-19961996 yıllarında rehabilite<br />
edilerek, erek, çevreye vermiş olduğu zararlar<br />
giderilmiş ve kentimize 16 ha. yeşil alan<br />
kazandırılmıştır.<br />
12
Rehabilitasyondan Görüntüler<br />
13
İşin Adı<br />
:Metan gazından elektrik<br />
üretim tesisi inşaatı ve işletimi<br />
Yüklenici<br />
: Aksa Enerji<br />
Toplam maliyet : 1.500.000 $<br />
Finans Kaynağı<br />
: Yap-İşlet<br />
İhale tarihi : Ocak 1997<br />
İşe başlama tarihi : Ocak 1997<br />
İşin süresi<br />
: 10 yıl<br />
Elekt. Üret. Başl. Tarih : Kasım 1998<br />
Elekt. Üret. Bitiş Tarih : Aralık 2008<br />
Üretim kapasitesi<br />
: 1.4 MW/h<br />
Jeneratör sayısı<br />
: 5 adet (275 kw)<br />
Gaz emiş kapasitesi<br />
: 900 m3/saat<br />
Kasım 1998 – Aralık 2008<br />
Tarihleri Arasında Üretilen<br />
Elektrik Enerjisi Miktarı : 6.892.557 kW<br />
Yapılan anlaşma gereğince firma tarafından idaremize enerji<br />
satış geliri net tutarının ilk iki yıl için % 3’ü diğer yıllar için<br />
% 6’sı oranında kira bedeli ödenmiştir.<br />
Türkiye’nin ilk deponi gazından elektrik enerjisi üretilmesi projesidir.<br />
Proje ile sera gazlarının atmosfere salınımı engellenerek, elektrik üretimi ile ülke<br />
ekonomisine i katkıda k bulunulmuştur.<br />
l<br />
14
ÜRETİLEN ELEKTRİK MİKTARI<br />
KW<br />
2000000<br />
1800000<br />
1600000<br />
1400000<br />
1825 5412<br />
1647844<br />
1200000<br />
1000000<br />
800000<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
195250<br />
104416 64<br />
749309<br />
605962<br />
224155<br />
175286<br />
165577<br />
149166<br />
110432<br />
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br />
YILLAR<br />
Enerji Tesisinden Görüntüler<br />
15
BELDE BELEDİYELERİ VAHŞİ ÇÖP DÖKÜM ALANLARININ REHABİLİTASYONU<br />
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu Madde 7 Büyükşehir Belediyelerine ait görev<br />
ve yetkiler bölümü i bendinde; “Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak<br />
çevrenin, tarım alanlarının vesuhavzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma<br />
yapmak yetkisi Büyükşehir Belediyelerine verilmiştir.<br />
Büyükşehir Belediyemiz sınırlarının genişlemesiyle birlikte atıklarını Kent Katı Atık<br />
Depolama Alanına getiren belde belediyelerine ait vahşi çöp depolama alanlarının<br />
rehabilitasyonları 2007-2009 yıllarında gerçekleştirilmiş olup, çalışmalar halen devam<br />
etmektedir.<br />
Rehabilite edilen alanlar:<br />
Gölyazı<br />
32.400 TL. (2007 fiyatı)<br />
Kirazlı<br />
17.700 TL. (2007 fiyatı)<br />
Hasanağa<br />
62.000 TL. (2009 fiyatı)<br />
Akçalar (Teknik destek)<br />
Toplam 16.000 m 2<br />
Rehabilite edilecek alanlar:<br />
Gemlik<br />
Barakfakıh<br />
16
Gölyazı Beldesi<br />
Kirazlı Beldesi<br />
17
DEPOLAMA ALANLARININ İNŞAATLARI VE İŞLETİMİ<br />
18
Fizibilite etüdü ile atıkların bertarafı için düzenli depolama atık bertaraf yöntemi olarak<br />
seçilmiştir. Etüd doğrultusunda seçilen yerde 30 yıllığına projelendirilen depolama alanı<br />
83 ha. ’ı ı çöp döküm alanı olmak üzere koruma bandı ile birlikte 156 ha. araziden<br />
oluşmaktadır.<br />
Depolama alanı projesine göre 4 yan vadi (X, Y, Z, T) ve bir ana vadiden oluşmakta olup,<br />
etaplar halinde inşaa edilmektedir.<br />
X VADİSİ<br />
Z VADİSİ<br />
ANA VADİ<br />
T VADİSİ<br />
YVADİSİ<br />
DEPOLAMA ALANI ÖZELLİKLERİ<br />
Toplam Alan 1.561.800 m 2 (156,18 18 ha.)<br />
Toplam Çöp Döküm<br />
Alanı<br />
830.900 m 2 (83,09 ha.)<br />
Toplam kapasite 20.000.000000.000 m 3<br />
Açılma yılı 1995<br />
Kapanma yılı Öngörülen: 2025<br />
19
83 ha.’lık çöp döküm alanının halen 43 ha.’lık kısmı (I.Aşama X ve T Vadileri, Ana<br />
vadi) inşaa edilmiş, 40 ha.’lık kısmın (Y ve Z Vadileri) inşaatı henüz<br />
gerçekleştirilmemiştir.<br />
Y VADİSİ<br />
I. AŞAMA<br />
T VADİSİ<br />
II. ve III. AŞAMA ANA<br />
VADİ<br />
Z VADİSİ<br />
İ İ<br />
I. IAŞAMA<br />
X VADİSİ<br />
20
İnşaatlar Etaplar Halinde Yapılmaktadır...<br />
1.AŞAMA (X VADİSİ)<br />
1.AŞAMA (T T VADİSİ)<br />
II. AŞAMA ANA VADİ<br />
III. AŞAMA Ş ANA VADİ<br />
İşin adı<br />
: Depo tabanı zemin sızdırmazlığı sağlanması<br />
Yüklenici :<br />
Uygulama projesi : Sistem planlama, ELC Group, Tahal Antel<br />
İnşaat<br />
: Rıza Akkaya, Uransan, Gökşin İnşaat<br />
Toplam maliyet : 5.376.139 $<br />
Finans Kaynağı<br />
: % 52 Öz kaynak<br />
% 48 Dünya Bankası kredisi<br />
Toplam alan<br />
: 43,05 ha.<br />
Ortalama m 2 birim maliyeti<br />
: 12,49 $/m2<br />
İnşaat başlangıç tarihi : Ağustos 1993<br />
İnşaat bitiş tarihi : Ekim 2004<br />
Depolanan atık miktarı<br />
: 7.200.755 ton<br />
TOPRAK<br />
ATIK<br />
DRENAJ MALZEMESİ (30 cm, 16/32)<br />
KUM (5 cm) X vadisinde<br />
GEOMEMBRAN (2 mm) X vadisinde<br />
KİL (60 cm) X Vadisi, Ana vadi III.Aşama<br />
KİL (120 cm) T vadisi ve Ana vadi II.Aşama<br />
YER ALTI SUYU DRENAJ TABAKASI (30 cm 16/32)<br />
TABİİ ZEMİN<br />
21
Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde konut ve işletmelerde oluşan yaklaşık<br />
1.860 ton/gün evsel katı atık Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer, Mudanya, Gemlik, Gürsu,<br />
Kestel, Zeytinbağı ve Yalova Belediyeleri tarafından, ort. 145 ton/gün tehlikeli olmayan<br />
katı sanayi atığı ise sanayi kuruluşlarının kendileri tarafından toplanmaktadır.<br />
Bu şekilde depolama alanına getirilen evsel, ve tehlikeli olmayan sanayi atıklarının<br />
kabulü kontrollü bir şekilde yapılmakta olup, atıklar depolama alanına tartılarak<br />
alınmaktadır. Evsel atıklar hariç depolama alanına kabul edilen atıkların bedeli, tartım<br />
neticesinde yıllık gelir tarifesi doğrultusunda günlük veya aylık olarak tahsil<br />
edilmektedir. 2009 yılında 1.881.560 TL atık bedeli tahsilatı yapılmıştır.<br />
GELİR TARİFESİ;<br />
EVSEL ATIK KABUL BEDELİ (Ton başına)<br />
Büyükşehir Belediye sınırları dışından atık getiren Belediyelerin evsel atıkları<br />
Büyükşehir Belediye sınırları dışından atık getiren sanayilerin evsel atıkları<br />
TEHLİKELİ OLMAYAN SANAYİ ATIKLARI KABUL BEDELİ (Ton başına)<br />
Sanayi ve işyeri atıkları<br />
55 TL.<br />
Arıtma Çamuru<br />
Özel bertaraf işlemi gerektiren atıklar (Çukur açarak gömme vs.)<br />
30 TL.<br />
35 TL.<br />
65 TL.<br />
60 TL.<br />
22
Atık döküm yerinde araçlardan dökülen atıklar, zemin geçirimsizliği sağlanmış alanlarda, dozer ve<br />
kompaktörler vasıtasıyla serilip sıkıştırılmaktadır.<br />
23
Serilip sıkıştırılan atıklar iş makinaları vasıtasıyla toprak örtüsü ile üzerleri kapatılmaktadır. Atık<br />
depolama işlemi I. Aşamada yer alan vadilerde tamamlanmış olup, ana vadide Ekim 2000<br />
tarihinden beri devam etmektedir. Depolama alanının işletimi ihale ile yıllık ihalelerle özel sektöre<br />
yaptırılmaktadır.<br />
24
Depolama Alanından Görüntüler<br />
25
Depolama Alanından Görüntüler<br />
26
Atık getiren araçlar atıklarını boşalttıktan sonra çıkışta tekerlek yıkama havuzundan geçmekte ve<br />
yaz aylarında pulvarizatör ile ilaçlanmaktadır.<br />
27
ATIK MİKTARI<br />
(TON)<br />
900.000<br />
800.000<br />
700.000<br />
600.000000<br />
500.000<br />
400.000<br />
300.000<br />
200.000<br />
100.000<br />
0<br />
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
ATIK MİKTARI (TON) 27.54 223.8 308.8 346.9 367.1 401.5 387.7 413.6 439.5 506.6 570.0 617.3 773.8 693.5 661.3<br />
TOPLAM<br />
SANAYİ<br />
ATIK<br />
MİKTARI<br />
7,07%<br />
STERİLİZE<br />
EDİLMİŞ<br />
TIBBİ İ ATIK<br />
MİKTARI<br />
0,36%<br />
TOPLAM<br />
EVSEL ATIK<br />
MİKTARI<br />
92,57%<br />
28
Kent Katı Atık Depolama Alanında işletme binası bünyesinde bulunan laboratuarda, ilgili<br />
yönetmeliklere göre çöp süzüntü suyu, yeraltı suyu analizleri ile katı atık analizleri<br />
yapılmaktadır.<br />
Depolama alanına kabulü yapılan<br />
sanayi atıkları döküm yerinde kontrol edilmekte şüphe<br />
duyulan atıklardan<br />
numune<br />
alınıp<br />
kontrol amaçlı<br />
analizi<br />
yapılmaktadır.<br />
Eğer<br />
ilgili<br />
yönetmeliklere göre atığın tehlikeli atık olduğu belirlenirse alana kabul edilmeyerek, İl Çevre<br />
ve Orman Müdürlüğü’ne ğ bildirilmekte, tehlikeli atık geri kazanım ve/veya bertaraf tesislerine<br />
gönderilmesi sağlanmaktadır.<br />
Numune Çeşitleri:<br />
1-Çöp Süzüntü Suyu ve Her Türlü Atık Su<br />
2-Kuyu Suları ve Dere Suları<br />
3-Her Türlü Katı Atık<br />
GELİR TARİFESİ:<br />
*Analiz bedeli (Analiz başına ) 200 TL.<br />
*Parametre başına analiz bedeli bdli100TL<br />
TL.<br />
29
SÜZÜNTÜSUYU ARITMA TESİSİ MÜŞAVİRLİK,<br />
İNŞAAT İŞLERİ VE İŞLETİMİ<br />
30
Kent Katı Atık Depolama Alanında atıklardan kaynaklanan suların kanalizasyona deşarj<br />
limitlerine kadar arıtılabilmesi için arıtma tesisi yatırımı yapılmak üzere müşavirlik hizmeti<br />
alınmıştır. İşin kapsamında fizibilite raporu, önyeterlik dökümanları, dari ve teknik<br />
şartnameler ile avan projeleri hazırlanmıştır.<br />
İşin Adı<br />
:Süzüntüsuyu Arıtma Tesisi Müşavirlik hizmetleri<br />
(Sadan Projesi)<br />
Yüklenici<br />
:İmece –Gibb-Tabar Ortak Girişimi.<br />
İşin Kapsamı :Fizibilite raporu, önyeterlik dökümanları,<br />
idari ve teknik şartnameleri ile avan projeleri<br />
hazırlanması.<br />
Maliyet<br />
: 67.094 $ (KDV hariç)<br />
Finans Kaynağı : %100 Dünya Bankası kredisi.<br />
İhale Tarihi :04.05.2000<br />
Sözleşme Tarihi :14.09.2000<br />
İşin Bitim Tarihi :15.06.2001<br />
31
İşin Adı<br />
:Süzüntüsuyu Arıtma Tesisi İnşaatı İşi<br />
Yüklenici<br />
:EMİT - SİSTEM YAPI – OTV<br />
İşveren<br />
:BUSKİ İ<br />
İşveren denetim birimi:<br />
:BUSKİ-BBB<br />
İşveren temsilcisi<br />
:Yüksel Proje - ILF<br />
Sözleşme tutarı<br />
t :3.500.0003 000 TL. + 775.000 EURO (2002 fiyatları ile)<br />
Finans Kaynağı<br />
:Avrupa Yatırım Bankası<br />
Sözleşme tarihi :21.12.2002<br />
İşe yeri iteslim tarihi :27.12.2002<br />
2002<br />
Süreci<br />
:1 yıl inş.+1 yıl test+2 yıl işletme<br />
İnşaat işleri bitim tarihi :26.12.2003<br />
Testler ve devreye alma bitiş tarihi :26.12.2004<br />
2004<br />
İşin bitim tarihi :26.12.2006<br />
Arıtma şekli<br />
:Biyolojik<br />
Kapasite<br />
:500 m3/gün<br />
Müşevirlik hizmeti ile hazırlanan dökümanlar<br />
BUSKİ Genel Müdürlüğü ve Bursa Büyükşehir<br />
Belediyesi arasında imzalanan protokol gereği 2.<br />
Kademe Doğu-Batı Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri<br />
Yapımı İşi kapsamında değerlendirilmiş, Süzüntü<br />
Suyu Arıtma Tesisi inşa edilmiştir.<br />
Ülkemizde bu kapasitede yapımı gerçekleştirilen<br />
ilk tesistir.<br />
32
Arıtma Tesisinden Görüntüler<br />
33
AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE<br />
GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
34
Kentimizde ilk olarak gönüllü uygulamalarla başlatılan ve 30.07.2004 tarih ve 25538 sayılı<br />
resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği<br />
gereği, yasal bir zorunluluk l khaline gelen ambalaj atıklarının ayrı toplanarak<br />
değerlendirilmesi çalışması Büyükşehir Belediyemiz sınırları içerisinde 1995 yılından beri<br />
sürdürülmektedir.<br />
Yönetmeliğin yayınlandığı yıla kadar ambalaj atıkları Çevko Vakfının eğitim, toplama<br />
ekipmanı ve malzemeleri desteği ile Osmangazi, Yıldırım ve Nilüfer Belediyeleri tarafından<br />
kaynakta ayrı toplanmış, toplanan atıklar 1998 yılında Belediyemiz tarafından inşa edilen<br />
Demirtaş Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisinde değerlendirilmiştir.<br />
İşin i Adı<br />
:Ayırma A tesisi iiinşaatı işii<br />
Firma Adı<br />
:Talih ŞENTÜRK<br />
Maliyet :İnşaat için 11.573.103.081 TL (45.000 $),<br />
makine ve ekipman için 47.734.232.000 TL. (185.600 $)<br />
olmak üzere toplam 60 milyar (1998 Fiyatı) (230.600 $)<br />
Finans Kaynağı<br />
ğ : %52 Öz kaynak<br />
%48 Dünya Bankası kredisi<br />
İnşaat Tarihi :1998<br />
İşletim Başl. Tarih :2009<br />
Tesis alanı : 1.125 m 2 kapalı, 5.400 m 2<br />
açık sundurma alanı<br />
Kapasitesi<br />
i : 7 -10 Ton/Vardiya<br />
35
Tesis, 2001 yılı Aralık ayında Çevre ve Orman Bakanlığı’ndanToplama-Ayırma Tesisi Lisansı almıştır.<br />
DEMİRTAŞ TOPLAMA- AYIRMA TESİSİNDEN GÖRÜNTÜLER<br />
36
Kapıdan kapıya poşetle toplama sistemi uygulanan kentimizde sistemi desteklemek<br />
üzere muhtelif yerlere geri kazanım kumbaraları yerleştirilmiştir.<br />
ş ş<br />
GERİ KAZANIM KUMBARALARINDAN GÖRÜNTÜLER<br />
37
Uygulama süresince kaynakta ayırım geri kazanım projesini tanıtmak, projeye katılımları<br />
arttırabilmek amacıyla projeye dahil olmayan her yeni bölgede, zaman zaman mevcut<br />
bölgelerde ve bazı özel günlerde gerçekleştirilen etkinliklerde ilçe belediyeleri ve ÇEVKO<br />
Vakfı ile birlikte üniversite öğrencileri aracılığı ile vatandaşa yönelik olarak bilgilendirme<br />
programları uygulanmıştır.<br />
Yine aynı amaçlarla 1998 yılından beri her eğitim – öğretim döneminde Milli Eğitim Müdürlüğü<br />
izniyle okullarda eğitim ve teknik gezi programları düzenlenmektedir.<br />
38
Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben ilçe belediyesi temizlik işleri müdürlüğü çalışanlarına, satış<br />
noktalarından belli başlı ş büyük alışveriş ş ş merkezlerine , halk eğitim ğ merkezlerine, sanayi<br />
bölgelerine yönelik olarak Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği bilgilendirme toplantıları<br />
düzenlenmiş, ambalaj atıklarını ayrı toplamaları ve belediye toplama sistemine vermeleri<br />
istenmiştir.<br />
Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler<br />
39
2004 yılında yayınlanan yönetmelik ile;<br />
Yetkilendirilmiş kuruluşların (ÇEVKO) belediyeler ve lisans almış toplama ayırma<br />
tesisleri ile çalışma zorunluluğu gereği, Vakfın sisteme maddi destek sağlayabilmesi<br />
amacıyla ilgili belediyeler tarafından yürütülen toplama işiş ile tesis işletimiş işiş<br />
birleştirilmiş, Demirtaş Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisi işletimi işi 2005yılında<br />
özelleştirilmiştir. Bu süreçte B.B.B.koordinatörlüğünde tüm taraflarla, yüklenici<br />
tarafından ambalaj atıklarının ayrı toplanmasını ve Ayırma Tesisi’nde ayrıştırılarak<br />
değerlendirilmesini amaçlayan bir protokol imzalanmıştır.<br />
2006 yılında Büyükşehir Belediyemiz koordinasyonunda Gürsu ve Kestel İlçelerinde de<br />
Bakanlıktan lisans almış özel toplama ayırma tesisi ile ilgili belediyeler arasında<br />
gerçekleştirilen protokol gereğiayrı<br />
toplama çalışması başlatılmıştır.<br />
40
Ayrıca Hasanağa, Akçalar, Gölyazı, Çalı, Görükle Belediyeleri ve bölgedeki lisanlı firmalarla<br />
anlaşma yapılması konusunda koordinasyon toplantıları yapılmıştır.<br />
Ancak 24.06.2007 26562 sayılı R.G.’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle yapılan<br />
değişiklik ile 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren<br />
yönetmelikle gereği Büyükşehir ü belediyeleri;<br />
i<br />
*Ambalaj atıklarının düzenli depolama sahalarına kabul edilmemesi için gerekli önlemleri alır.<br />
* İlçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından yürütülen çalışmalarda koordinasyonu sağlar.<br />
*İlçe ve ilk kd kademe belediyeleri bldi l it tarafından hazırlanan ambalaj blj<br />
atığı ğ yönetim planı doğrultusunda<br />
ğ d<br />
yürütülen çalışmaları destekler.<br />
*Ambalaj atıkları yönetimi kapsamında, bu Yönetmelikle sorumluluk verilen taraflarla birlikte<br />
bilgilendirici eğitim faaliyetleri yapar, bu tür faaliyetlere katkıda bulunur.<br />
Bu doğrultuda Büyükşehir Belediyelerine çalışmanın koordinasyonunu sağlama görevi, İlçe ve İlk<br />
Kademe Belediyelerine lisans almış toplama ayırma tesisleri ile anlaşma ve yönetim planı yapma<br />
yetkisi verildiğinden dolayı Belediyemize ait olan ayırma tesisi 2008 yılı Mayıs ayında<br />
kapatılmıştır.<br />
41
Ayda ort. 2500 ton ambalaj atığı, Büyükşehir Belediyesi sınırlarının tamamında, ilgili Belediyelerin<br />
anlaşmalı oldukları 10 adet çevre lisanslı veya geçici faaliyet belgesi almış firmalar aracılığı ile poşet<br />
ve konteynerlerden toplanmakta ve türlerine göre ayrılıp satılarak geri dönüşüm tesislerine satılarak<br />
değerlendirilmektedir.<br />
Toplama ayırma tesisleri<br />
TOPLAMA YERLERİ:<br />
Konut,<br />
işyeri,<br />
ticarethane,<br />
kamu<br />
kuruluşları, okul, sanayi vb. yerler<br />
kurum<br />
ve<br />
Geri dönüşüm tesisleri<br />
42
30.000<br />
25.000<br />
1997- 2009 YILLARI<br />
TOPLANAN ATIK MİKTARININ YILLIK DEĞİŞİMİ<br />
28.546<br />
20.000<br />
15.000<br />
16.906<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
9.669<br />
6.286<br />
3.571<br />
456 604 1.361 1.594<br />
2.201<br />
3.208<br />
354<br />
854<br />
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
% Oran<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
1997- 2009 YILLARI<br />
PROJE GELİŞİMİ<br />
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
Proje Uygulama % Oranı (Nüfusa göre) 1,10 1,40 1,80 2,10 3,50 4,30 5,90 8,60 9,40 15,80 23,30 35,60 50,00<br />
Proje Uygulama % Oranı (Atık miktarına göre) 1,08 1,27 1,55 1,92 3,37 3,78 4,96 6,43 6,47 10,54 14,5 25,79 39,46<br />
43
Zaman zaman yapılan koordinasyon toplantıları ile tüm taraflar bir araya getirilerek sorunlar<br />
tartışılmakta ş çözüm önerileri getirilmeye çalışılmaktadır.<br />
ş<br />
Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler<br />
44
STERİLİZASYON TESİSİ İNŞAATI VE İŞLETİMİ<br />
45
İşin Adı : Tıbbi atıkların bertarafı için<br />
sterilizasyon tesisi inşaatı ş ve işletimiş<br />
Yüklenici : Era Çevre Teknolojileri AŞ.<br />
Finans Kaynağı : Yap-İşlet<br />
İhale tarihi : 23.10.2007<br />
İşe başlama tarihi : 01.05.2008<br />
İşin süresi : 10 yıl<br />
İşletim Başl. Tarihi: 26.07.2008<br />
Lisans tarihi : 14.11.2008<br />
Tesis alanı : 2000 m 2<br />
Kapasitesi : 900 kg/sa.<br />
Tıbbi atıklar, 1996 yılından 2008 Temmuz<br />
ayına kadar Büyükşehir Belediyemize ait<br />
lisanslı araçlarla kaynağında ayrı olarak<br />
toplanarak, Depolama Alanında açılan<br />
çukurlar içerisinde kireçlenerek bertaraf<br />
edilmiştir.<br />
2008 yılından beri yap-işlet modeli ile inşa<br />
edilen sterilizasyon tesisinde sterilize<br />
edilerek bertaraf edilmektedir.<br />
46
Büyükşehir Belediyesi sınırlarının tamamında ve sınırların dışında protokol yapılan belediyelerin<br />
sınırlarındaki sağlık kuruluşundan kaynaklanan günde ort. 6,5-7 ton tıbbi atık, yüklenici tarafından<br />
dağıtılan kilitlenebilir konteynerlerde kırmızı poşetler içersinde lisanslı özel soğutuculu araçlarla<br />
toplanmaktadır. Tıbbi atık konteynırları öncelikle metal ve radyoaktif ölçerlerle kontrol edilerek<br />
tartılmakta, tartım sonucu yazıcıdan çıkan barkod, konteynırın üzerine yapıştırılmaktadır. Daha sonra<br />
toplayan kişi ş tarafından konteynır üzerindeki bilgiler sayısal ortama kaydedilmektedir. Böylece<br />
toplanan atık konteynerleri barkot sistemi ile kayıt altına alınarak elektronik olarak izlenebilmektedir.<br />
Tıbbi atık bedelleri, M.Ç.K tarafından belirlenen yıllık fiyat<br />
tarifesi doğrultusunda yüklenici tarafından tahsil edilmektedir.<br />
Tahsil edilen atık bertaraf bedellerinin ilk 4 yıl için %5’i,<br />
sonraki yıllar için %10’u 3’er aylık dönemler halinde<br />
yüklenici tarafından idareye ödenmektedir. Ayrıca yer kira<br />
bedeli olarak 5.592 TL, araç kira bedeli olarak da 5.369 TL<br />
bedel yükleniciden alınmaktadır.<br />
TOPLAMA YERLERİ:<br />
*Hastane<br />
*Poliklinik<br />
*Sağlık ocağı<br />
*Muayenehaneler<br />
*Diyaliz hastaları<br />
Toplam 600 Adet<br />
47
TOPLAMA HİZMET BÖLGESİ<br />
BŞB SINIRLARINDA BŞB SINIRLARI DIŞINDA İLDIŞINDAN<br />
Osmangazi Belediyesi<br />
Orhangazi Belediyesi<br />
Yalova Belediyesi<br />
Yıldırım Belediyesi i İnegöl Belediyesi i Altınova Belediyesi<br />
i<br />
Nilüfer Belediyesi<br />
Yenişehir Belediyesi<br />
Gürsu Belediyesi<br />
Kestel Belediyesi<br />
Mudanya Belediyesi<br />
Gemlik Belediyesi<br />
Karacabey Belediyesi<br />
Kemalpaşa Belediyesi<br />
Büyükorhan Belediyesi<br />
İznik Belediyesi<br />
Harmancık Belediyesi<br />
Keles Belediyesi<br />
Yenice Belediyesi<br />
i<br />
48
1995-2009 YILLARI TIBBİ ATIK MİKTARLARI<br />
ATIK MİKTARI<br />
(TON)<br />
3.000<br />
2.500<br />
2.000<br />
1.500<br />
1.000<br />
500<br />
0<br />
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
ATIK MİKTARI (TON) 0 277 484 610 738 810 903 945 1.0301.2041.3951.6501.9262.0622.404<br />
30.12.2009 tarihli İl MÇK kararı ile:<br />
GELİR TARİFESİ:<br />
BŞB SINIRLARI İÇİNDE 1,35 TL/Kg (KDV Hariç)<br />
BŞB SINIRLARI DIŞINDA 1,55 TL/Kg (KDV Hariç)<br />
MUAYENEHANELER 30 TL/AY (KDV Hariç)<br />
49
Toplanan atıklar soğuk hava deposunda işlem sırası gelinceye kadar bekletilmektedir. İşlem sırası<br />
gelen atıklar, paslanmaz otoklav konteynırlarına boşaltılmakta ve otoklavın içerisine<br />
yerleştirilmektedir. Boşaltılan tıbbi atık konteynırları yıkanmak üzere yıkama ünitesinde klor dioksitli<br />
(ClO 2 ) su ile yıkanarak dezenfekte edilmektedir. Buharla sterilizasyon, prensip olarak enfekte atıkların<br />
basınçlı kap içinde buharla doyurulmak sureti ile dezenfekte edilip, evsel atık haline<br />
dönüştürülmesidir. ş Otoklava yüklenen atıklar, 45 dakika süre ile yüksek sıcaklık ve basınç altında<br />
sterilizasyon işlemine tabi tutulmaktadır. Bu işlemlerin tümü kontrol panelinde elektronik olarak kayıt<br />
altına alınmakta, işlemin kalitesi kimyasal ve biyolojik indikatörlerle kontrol edilmektedir.<br />
Sıcaklık: k 142 0 C<br />
Basınç: 3,2 Bar<br />
50
Sterilizasyon işlemi bittikten sonra otoklavın kapağı açılmakta ve atıklar parçalanmak üzere<br />
parçalama ünitesine götürülmektedir. Parçalama ünitesinde parçalanan atıklar %70 daha küçük<br />
hacimli ve sterilize edilmiş evsel atık özelliğine sahip olarak Kent Katı Atık Depo Alanına<br />
gönderilmektedir.<br />
51
Tıbbi atıkların ayrı toplanmasının öneminin ve uygulama şeklini aktarmak üzere zaman zaman<br />
sağlık ğ kurum ve kuruluşlarına ş yönelik bilgilendirme toplantısı ve eğitimleri ğ yapılmaktadır. yp En<br />
son 09.06.2010 tarihinde geniş katılımlı bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir.<br />
Bilgilendirme Toplantısından Görüntüler<br />
52
HAFRİYAT TOPRAĞI, İNŞAAT VE YIKINTI ATIKLARININ<br />
KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE<br />
YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
53
18 Mart 2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat<br />
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”ne göre;<br />
Büyükşehir Belediyeleri;<br />
*Hafriyat döküm alanlarını ruhsatlandırmak, denetim yapmak ve hafriyat yönetim planı<br />
hazırlamakla yükümlüdür.<br />
Sorumluluk alanımız içerisinde bulunan 7 merkez ilçede zaman içerisinde kum,çakıl<br />
malzemelerinin alınmasından dolayı topografyası bozulmuş çukur alanlar tabii zemin kotuna<br />
kadar doldurulmak şartıyla y özel sektör adına ruhsatlandırılmaktadır.<br />
2009 yılı Ocak ayında alınan Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı gereği, ilçe belediyeleri<br />
tarafından verilen Hafriyat Taşıma İzin Belgeleri Büyükşehir Belediyemiz tarafından<br />
verilmektedir.<br />
İlçe Belediyeleri tarafından toplanan yada vatandaş tarafından getirilen atıklar, özel sektör<br />
tarafından işletilen ve Büyükşehir Belediyemiz tarafından ruhsatlandırılan alanlarda depolanarak<br />
bertaraf edilmektedir.<br />
54
Depolama alanı (Kapatılan)<br />
Depolama alanı (Ruhsat iptali)<br />
Depolama alanı (Aktif)<br />
Ruhsatlı Alan Sayıları<br />
:11 adet<br />
:1 adet<br />
:35 adet<br />
Toplam<br />
:46 adet<br />
Geri kazanım tesisi<br />
*18 Mart 2005 tarihinden beri<br />
Hafriyat Taşıma İzin Belgesi<br />
:1adet<br />
Taşıma İzin Belgesi Sayısı<br />
:313 adet<br />
*2009 yılı Ocak ayında alınan Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı gereği<br />
GELİR TARİFESİ<br />
Ruhsat Bedeli<br />
Depolama Kapasitesi;<br />
0-100000 m 3 3.000 TL.<br />
100.001-200.000 m 3 3.500 TL.<br />
200.001-300.000 m 3 4.000 TL.<br />
300.001-400.000 m 3 4.500 TL.<br />
400.001-500.000 m 3 5.000 TL.<br />
500.001 m 3 ve üzeri 5.500 TL.<br />
Ruhsat yenileme ücreti<br />
350 TL.<br />
Hafriyat Atığı ğ Taşıma İzin i Belgesi Bedeli 50 TL./Araç<br />
55
Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben ilçe ve belde belediyelerini, kazı yapan kurum ve<br />
kuruluşları, hafriyatçı firmaları ve odaları bilgilendirmeye yönelik yazışmalar yapılarak<br />
toplantılar düzenlenmiştir. 18.03.2005 tarihinde ilk alana ruhsat verilmiştir.<br />
Hafriyat Depolama Alanlarından Görüntüler<br />
56
ATIK PİLLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE<br />
YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
57
31 Ağustos 2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak 01 Ocak 2005 tarihinde<br />
yürürlüğegirenAtık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği’ne göre,<br />
Büyükşehir Belediyeleri;<br />
*Atık pillerin belediye katı atık düzenli depolama alanlarında evsel atıklarla birlikte bertarafına izin vermemekle,<br />
*Atık pillerin geçici depolanması için katı atık düzenli depolama alanlarında ücretsiz olarak yer tahsis etmekle,<br />
*Atık pillerin toplama işlemlerinde üreticiye yardımcı olmakla,<br />
*Eğitim programları düzenlemekle yükümlüdür.<br />
Pil atıklarının çöplerin içerisine atılmasını önlemek amacıyla, bu atıkların diğer atıklardan ayrı<br />
toplanması ile ilgili olarak Bursa Büyükşehir ş Belediyemiz ile Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş<br />
ş<br />
kuruluş olan Pil İthalatçıları Derneği (TAP)arasında 2006 yılından bu yana imzalanan yıllık<br />
protokoller doğrultusunda; sınırlarımız dahilinde bulunan 7 merkez ilçede (Osmangazi, Nilüfer,<br />
Yıldırım, Gemlik, Gürsu, Kestel ve Mudanya) TAP Derneği tarafından temin edilen konteynerler<br />
içinde biriktirilen atıklar, belediyemiz tarafından toplanarak ara depolanmakta ve nihai bertarafı<br />
sağlanmak üzere TAP Derneği’ne teslim edilmektedir.<br />
BŞB tarafından toplama<br />
ve ara depolama<br />
TOPLAMA YERLERİ:<br />
* Bursaray istasyonları *Sanayi kuruluşları<br />
*Muhtarlıklar<br />
*Resmi kurumlar<br />
Toplam<br />
*Alışveriş merkezleri<br />
*Okullar<br />
:350 adet nokta<br />
Nihai Bertaraf<br />
58
Okullarda çevre duyarlılığını ğ ve atık pil toplama çalışmalarına ş katılımları arttırabilmek için<br />
Milli Eğitim Müdürlüğü’ nden alınan onayla 2007-2008 eğitim öğretim döneminden bu<br />
yana okullarda eğitim verilmektedir.<br />
2008-2009 2009 ve 2009-20102010 eğitim öğretim dönemlerinde TAP Derneği ile okullarda atıkpil<br />
toplama kampanyaları düzenlenmiş ve en fazla atık pil toplayan ilk 3 okula ödülleri Çevre<br />
Günü etkinlikleri kapsamında teslim edilmiştir.<br />
2006-2009 009 YILLARINDA TOPLANAN N ATIK PİL MİKTARI (KG.)<br />
2009; 4950<br />
2008; 3300<br />
2007; 1250<br />
2006 ; 1011<br />
0 1000 2000 3000 4000 5000<br />
59
ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE<br />
YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
60
21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve 30.07.2008 tarih ve<br />
26952 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle değişiklik yapılan “Atık<br />
Yağların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre;<br />
Belediyeler,<br />
*Atıkyağları belediye evsel katı atık depolama sahasına kabul etmemekle,<br />
*Atıkyağların su, toprak gibi alıcı ortamlara doğrudan verilmesini ve kanalizasyona boşaltılmasını önlemekle,<br />
*Lisanslı atık yağ taşıma araçlarının şehir içi hareketlerini kolaylaştırıcı düzenlemeleri, İl Çevre ve Orman<br />
Müdürlüğü ile işbirliği içinde yapmakla yükümlüdür.<br />
Atık motor yağlarının şehir şebekesine verilmesini önlemek amacıyla, bu atıkların diğer atıklardan<br />
ayrı toplanması ile ilgili olarak, Bursa Büyükşehir Belediyemiz ile Bakanlıktan lisanslı PETDER<br />
(Petrol Sanayi Derneği) 2004 yılından bun yana imzalanan yıllık protokoller doğrultusunda;<br />
Belediyemiz atölyelerinden kaynaklanan atık motor yağları, atık yağ tanklarında ayrı olarak<br />
biriktirilerek, PETDER‘e ait lisanslı araçlarla toplanmakta ve toplanan atıklar lisanslı çimento<br />
fabrikalarına gönderilerek enerji geri kazanımı amacıyla değerlendirilmektedir.<br />
61
Atık yağların yönetimi konusundaki çalışmalar ilk olarak 2004 yılında başlatılmıştır. Bu<br />
kapsamda, Belediyemiz tarafından koordinasyon çalışmaları yapılmış ve atık motor yağı<br />
üreten kamu kurum ve kuruluşlarında sistemin uygulanması ile ilgili olarak 04.10.2004,<br />
20.04.2005, 20.04.2006 ve 20.11.2008 tarihlerinde bilgilendirme toplantıları düzenlenmiştir.<br />
Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler<br />
62
Büyükşehir Belediyesi Atölyelerinden Kaynaklanan Atık Motor Yağ<br />
Miktarlarının Yıllara Göre Dağılımı<br />
Miktar (kg)<br />
30.000<br />
24.500<br />
26.581<br />
25.000<br />
20.000<br />
17.740<br />
18.720<br />
21.415<br />
15.000<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Yıl<br />
63
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ<br />
YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
64
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık<br />
Yağların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre;<br />
Büyükşehir Belediyeleri,<br />
*İlçe belediyeler ile koordinasyon çalışmaları yapmakla,<br />
*2008 yılından itibaren bitkisel atık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak ve<br />
eğitimğ<br />
vermekle yükümlüdür.<br />
Bitkisel atık yağların şehir şebekesine verilmesini önlemek amacıyla, hanelerden kaynaklanan bu<br />
atıkların diğer atıklardan ayrı toplanması ile ilgili olarak, Bursa Büyükşehir Belediyemiz ile<br />
Bakanlıktan lisanslı ALBİYOBİR (Alternatif Enerji ve Biyodizel Üreticileri Birliği Derneği) arasında<br />
imzalanan yıllık protokoller doğrultusunda, ALBİYOBİR tarafından temin edilen bitkisel atık yağ<br />
biriktirme bidonlarında biriktirilen atıklar, ALBİYOBİR tarafından toplanmakta ve toplanan atıklar<br />
lisanlı geri kazanım tesislerine gönderilerek biyodizel üretiminde değerlendirilmektedir.<br />
TOPLAMA YERLERİ:<br />
*Konutlar<br />
*Okullar<br />
Toplanan atık miktarı :4.780 kg. (2007-2010)<br />
65
Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben İlçe belediyeleri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İl Sağlık<br />
Müdürlüğü ğ ve bitkisel atık yağ ğ toplayan lisanslı firmalar ile koordinasyon toplantıları<br />
gerçekleştirilmiş, 15.06.2005 tarihinde yemek sanayi, lokanta, oteller ve aşçılar ile Bursa Esnaf<br />
ve Sanatkârlar Odasına (BESOB) bağlı oda yöneticileri ve üyelerine yönelik bilgilendirme<br />
toplantısı düzenlenmiştir.<br />
2006 yılından beri bitkisel atık yağ üreten işletmelerin, ilçe belediyeleri ile birlikte lisanslı geri<br />
kazanım ve/veya bertaraf firmaları ile irtibata geçmeleri sağlanmaktadır.<br />
Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler<br />
66
Bitkisel atık yağların zararları ve diğer atıklardan ayrı toplanması ile ilgili olarak okullarda<br />
öğrencilere ve meslek edindirme kurslarında ev hanımlarına yönelik olarak Albiyobir<br />
yetkilileri ile birlikte eğitimler gerçekleştirilmektedir.<br />
Eğitim Toplantılarından Görüntüler<br />
67
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLERİN KONTROLÜ<br />
YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
Filmato.wmv<br />
68
24.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü<br />
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” ne göre;<br />
Büyükşehir Belediyeleri;<br />
•Ömrünü tamamlamış lastikleri (ÖTL), belediye katı atık depolama tesislerine kabul etmemekle,<br />
•ÖTL için geçici depolama alanları için uygun yer göstermekle,<br />
•Belediyemiz atölyelerinden çıkan ÖTL’in kapalı alanda biriktirilmesi, yangına ve sivrisinek, fare<br />
gibi zararlıların üremesine karşı önlem almakla,<br />
•ÖTL’leri lisanslı firmalara vermekle,<br />
•ÖTL toplama,taşıma vb sistem oluşturulması için lastik üreticilerine yardımcı olmak ve eğitim<br />
programları düzenlemekle yükümlüdür.<br />
Belediyemiz atölyelerinden kaynaklanan lastik atıkları, biriktirilerek lisanslı geçici depolama ve geri<br />
kazanım tesislerine verilmektedir. Ömrünü tamamlamış lastikler, Belediyemize ait Kent Katı Atık<br />
Depolama Alanına kabul edilmemektedir.<br />
2007-2010 yılları arası toplam 57.410 kg lastik atığı lisanslı firmalara verilmiştir.<br />
69
Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben birimlerinde ÖTL bulunduran İlçe ve İlk<br />
Kademe Belediyeleri iile diğer tüm resmi kurum ve kuruluşlara yönelik olarak<br />
ÖTL’in yönetmelik hükümlerine göre biriktirilmesi ve lisanslı geri kazanım ve<br />
bertaraf tesislerine gönderilmesi konusunda bilgilendirme toplantıları<br />
düzenlenmiştir. Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ÖTL’in toplanması,<br />
geçici depolanması, geri kazanımı ve bertarafına yönelik bir sistemin kurulabilmesi<br />
için Çevre ve Orman Bakanlığı, Lastik Üreticileri Derneği (LASDER) ve ilçe<br />
belediyeleri ile koordinasyon çalışmaları devam etmektedir.<br />
2007-2010 YILLARINDA TOPLANAN ATIK PİL İ MİKTARI İ (KG.)<br />
2010;10.900<br />
2008;9.850<br />
2009; 21.020<br />
2007 ; 15.640<br />
0 5000 10000 15000 20000 25000<br />
70
TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE<br />
GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR<br />
71
27.08.1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve 14.03.2005 tarih<br />
ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle değişiklik yapılan<br />
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre,<br />
Belediyeler, Büyükşehirlerde ise Büyükşehir Belediyeleri;<br />
•Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimineilişkin plan ve programlarını bu yönetmeliğin<br />
yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlamakla ve kurulacak sistemi öneri halinde<br />
mahalli çevre kuruluna sunmakla,<br />
•Atık üreticileri ve bertarafçıları ile beraber veya istenmesi durumunda ayrı olarak atık bertaraf<br />
tesislerini kurmak veya kurdurmakla yükümlüdür.<br />
Bu kapsamda, Belediyemiz atölyelerinden kaynaklanan tehlikeli atıkların tespitleri yapılmış ve<br />
İzmit’de bulunan İZAYDAŞ tehlikeli atık yakma ve değerlendirme ğ tesislerine bertaraf edilmek<br />
üzere lisanslı araçlarla gönderilmiştir.<br />
Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin ş yönetim planları Çevre ve Orman<br />
Bakanlığı’nın bölgesel atık yönetim planı ile Büyükşehir Belediyemizin atık yönetim planları<br />
doğrultusunda hazırlanacaktır.<br />
72
AVRUPA BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI<br />
Avrupa Birliğinin üye veya üyelik sürecinde olan ülkelere belirli dönemlerde Merkezi<br />
Finans ve İhale Kurumu aracılığı ile yaptığı hibe proje çağrıları, izlenmekte ve<br />
kurumumuza uygun çevre konulu proje çağrıları üzerinde çalışma yapılmaktadır.<br />
73<br />
73
1- AB Yerel ve Bölgesel Yönetimlerin Çevre Müktesebatını Uygulama<br />
Kapasitelerinin Güçlendirilmesi Projesi;<br />
Türkiye, Bl Bulgaristan, it Romanya ve Hırvatistan’ın t ktld katıldığığ projede jd her ülkeden 4 şehir<br />
projede yer almıştır. Bu kapsamda, Türkiye’den Samsun, Mersin, Erzurum ve Bursa pilot il<br />
olarak belirlenmiştir. Projenin amacı; özellikle yerel düzeyde stratejik eyleme yönelik plan<br />
ve programların yapılması için yerel yönetimleri destekleyerek çevresel kapasitelerini<br />
geliştirmektir. Proje kapsamında düzenlenen toplantı, seminer ve çalıştaylara katılım<br />
sağlanmış, Belediyemizce katı<br />
atık yönetim sistemi konusunda katılımcı belediyeler<br />
bilgilendirilmiştir. Ayrıca, ilgili dairelerden bilgiler derlenmiş, projeçıktısı olarak her ilin<br />
çevre değerleri, yaşanan sorunlar irdelenmiş, öncelikler belirlenmiş ve her il için özgün<br />
çevre yönetim planları l oluşturulmuştur.<br />
l<br />
74
2- MEDA PROJESİ- Akdeniz Ülkelerinde Enerji ve Kentsel Çevre Projesi (2002-<br />
2004)<br />
Akdeniz ülkelerinde her geçen gün daha da fazlasına ihtiyaç duyulan enerjinin bugünkü kullanım<br />
durumunu tespit etmek ve enerji tüketiminden kaynaklanan çevre kirliliğiniğ önlemek amacıyla 2002<br />
yılında başlatılan projede, OME (Akdeniz Enerji Gözlemevi) koordinasyonu ile ADEME (Fransız<br />
Enerji Yönetim Ajansı), ENEA (İtalyan Yeni Teknolojiler Çevre ve Enerji Kurumu), IDAE (İspanyol<br />
Enerji ve Çevre Ajansı), Çevre Bakanlığı, ile Katı Atık Yönetimi konusunda ortak çalışmalar<br />
yapılmıştır. Proje Avrupa Birliğince finanse edilmiştir.<br />
Proje Atlas ve Atık olmaküzere2bölümdenoluşmaktadır. Atlasın amacı taşıtlardan ve sanayiden<br />
kaynaklanan hava kirliliğinin Copert 3 ve WinDimula programlarıyla analiz edilmesidir. Atık<br />
bölümünün amacı Geri Kazanım Projesinin geliştirilmesi için teknik destek ve eğitim sağlanmasıdır.<br />
Bu kapsamda Fransa ile karşılıklı kl tecrübe alışverişinde i bl bulunularak, l kGeri Kazanım Projelerine teknik kik<br />
destek sağlanmıştır. Kentimizin çeşitli bölgelerine yerleştirilmek üzere bırakma merkezi temin<br />
edilmiş, ayrıca Fransız uzmanlar tarafından Belediyemiz, İlçe Belediyeler ve Bakanlık personeline<br />
geniş ktl katılımlıl bir “Atık Yönetimi” i” konuluseminer verilmiştir.<br />
i :<br />
75
3-GTZ Çevre Yönetiminde Sistem YaklaşımınınTeşviki Projesi<br />
Türk ve Alman Hükümetleri arasında imzalanan ikili işbirliğiş ğ anlaşmasış kapsamında; “Çevre<br />
Yönetiminde Sistem Yaklaşımının Teşviki Projesi” başlıklı proje Çevre Bakanlığı ve Alman<br />
Teknik İşbirliği (GTZ) Kurumu tarafınca yürütülmüştür.<br />
Bu kapsamda, Ankara merkez olmak üzere, Bursa ve Muğla pilot iller olarak seçilmiş,<br />
Bursa’da İl Çevre Müdürlüğü ve Bursa Çevre Merkezinde GTZ bünyesinde çalışmakta olan<br />
Alman uzmanlar tarafından danışmanlık hizmetleri verilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda<br />
sanayi atıklarına yönelik envanter çalışmalarını içeren “Bursa’da Tehlikeli Atık Yönetimi<br />
Araştırma Raporu” 2004 yılında hazırlanarak Çevre ve Orman Bakanlığı ile İl Çevreve<br />
Orman Müdürlüğü’ne gönderilmiştir.<br />
i i<br />
76
4-Çevre için Katılımcı Eğitimğ Projesi<br />
Merkezi Finans ve İhale Kurumuna yapılan başvuru sonucunda “ Sürdürülebilir<br />
Çevre için Katılımcı Eğitim Projesi” ile 30 bin euro tutarındaki hibeye hak<br />
kazanılmış ve proje 2007 yılında gerçekleştirilmiştir. Proje ile 10.000 öğrenciye<br />
çevre konusunda bilinçlendirme eğitimi verilerek eğitim materyalleri dağıtılmış,<br />
yarışma ş ve tiyatro gösterileri düzenlenmiştir. ş<br />
77
5- Sürdürülebilir Çevre için Ev AtıkYönetimiProjesi:<br />
Avrupa Birliği ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğunun Geliştirilmesi, <strong>Kentler</strong><br />
ve Belediyeler Hibe Programı (Referans: CFCU/TR 0604.01/01) proje çağrısına<br />
“Sürdürülebilir Çevre için Ev Atık Yönetimi” konulu proje ile başvuru yapılmış, İtalya<br />
Torino Belediyesi, Mudanya Belediyesi, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Uludağ<br />
Üniversitesi ve İl Sağlık Müdürlüğü ortaklığı ile projenin uygulanması için 140 bin euro<br />
hibe almaya hak kazanılmıştır.<br />
Proje ile ev atık yönetimi konusunda Avrupa Birliği uygulamalarının incelenmesi ve iyi<br />
uygulamaların ülkemize transferi alanında önemli bir katkı sağlanması planlanmıştır.<br />
Proje ile teknik gezi, seminer, çalıştay ve bir uluslararası konferans faaliyetleri<br />
düzenlenmiştir.<br />
78
ÇEVRE EĞİTİMLERİ İ İ VE ETKİNLİKLERİ İ<br />
79<br />
79
1-Çevre Eğitimleri<br />
1998 yılından beri okullarda kll ambalaj bljatıkları, 2005<br />
yılından beri pil atıkları, 2008 yılından beri de<br />
bitkisel atık yağlar konulu eğitim programları<br />
uygulanmaktadır. Eğitim çalışmaları devam<br />
etmektedir.<br />
2-Çevre Günü Etkinlikleri<br />
5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinlikleri, Botanik Parkta kurum ve kuruluşların katılımı<br />
ile okulların şiir, folklor, tiyatro vb. etkinlikleri ile her yıl kutlanmaktadır. Yıl içinde<br />
ambalaj bljatıkları ve pil atıklarının ayrı toplanması konusunda gerçekleştirilen iil kampanya<br />
ve yarışmaların ödülleri de bu etkinlikler kapsamında verilmektedir.<br />
80
PROJELERİMİZ<br />
Atık Bırakma Merkezi ve 2. El Giysi-Eşya<br />
Geri Kazanım ve<br />
Satış Merkezi kurmak<br />
Hamitler Depolama Alanında metan gazından enerji elde<br />
edilmesi projesini uygulamak<br />
Sınırlarımız dahilinde bulunan düzensiz çöp döküm alanlarının<br />
rehabilite edilmesini sağlamak<br />
Yeni katı atık bertaraf teknolojilerini araştırmak ve uygulanabilir<br />
olan projeleri yönetime sunmak<br />
Yeni çöp depolama alanlarının inşaatını gerçekleştirmek<br />
Avrupa Birliği projeçağrılarını değerlendirerek, yeni projeler<br />
üretmek ve uygulamak<br />
Mevcut uygulamaların verimliliğini ve yaygınlığını arttırmak<br />
(ambalaj atıkları pil, bitkisel atık yağ, madeni yağların ayrı<br />
toplanması)<br />
Çevre bilinçlendirme eğitimlerini arttırmak<br />
81
T.C.<br />
BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ<br />
ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ İ BAŞKANLIĞI<br />
Ğ<br />
TEŞEKKÜR EDERİZ…<br />
Yeşim DEDEOĞLU<br />
Çevre Yük. Müh.<br />
Adres: Bursa Büyükşehir Belediyesi Acemler Yerleşkesi Sırameşeler Mah.<br />
Avrupa Konseyi Cad. No:6/21<br />
ABlok<br />
Kat:4 16190 Osmangazi/BURSA<br />
Tel: (224<br />
224) 444 16 00<br />
Faks: (224) 234 48 90<br />
http: //www.bursa<br />
bursa.bel<br />
bel.tr<br />
82
Change language