23.12.2014 Views

ÖNLEME - Kültegin Ögel

ÖNLEME - Kültegin Ögel

ÖNLEME - Kültegin Ögel

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ÖNLEME<br />

Risk yaratan ve koruyucu olan etkenler<br />

Yaş<br />

Doğum öncesi 9 ay<br />

Doğum<br />

0-2 yaş<br />

3-8 yaş<br />

9-11 yaş<br />

12-18 yaş<br />

Doğum<br />

öncesi<br />

Genetik<br />

Ailesel<br />

etkenler<br />

Okul<br />

Arkadaş<br />

Psikolojik<br />

özellikler<br />

Kullanım<br />

nedenleri<br />

Sosyo<br />

ekonomik<br />

Erken<br />

alkol<br />

Koruyucu<br />

etkenler<br />

Açıklamalar:<br />

En koyular: En riskli, Az koyular: Düşük riskli<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Doğum öncesi: Annenin sigara içmesi, madde kullanması<br />

Ailesel etkenler: Ebeveyn disiplini, aile birliği, ebeveyn madde kullanımı, aile<br />

izlemi, kardeş madde kullanımı, erken yaşta travma<br />

Okul: Okuldan kaçma, eğitime katılım, okulda sorunlar, okul kuralları<br />

Arkadaş: Arkadaş madde kullanımı, arkadaşlarda antisosyal davranış<br />

Psikolojik özellikler: Düşük kendine güven, hedonizm, DEHB, fobiler,<br />

depresyon, anksiyete, sorun çözmede agresif davranış<br />

Kullanım nedenleri: Sarhoş olma, olumsuz ruh halinden kaçınma<br />

Sosyoekonomik: Ev gelirinin düşük olması, yetersiz komşuluk ilişkileri<br />

Erken alkol kullanımı: Erken yaşta alkol ve sigara kullanmaya başlama<br />

Koruyucu etkenler: Madde kullanımının olumsuz etkileri, maddeyi yaşamın<br />

bir parçası olarak görmeme, maddeyle karşılaşmama, madde karşıtı<br />

değerlere sahip olma, farklı etkinliklerde yer alma, baskıya karşı koyma<br />

becerisi, olumlu gelecek planları,<br />

Madde kullanımının başlaması ve sürmesi<br />

Yapılan birçok araştırmanın sonucunda, madde kullanımının 12-13 yaşlarında<br />

başladığı ortaya çıkmıştır. Kullanılan maddelerin başında alkol, sigara, esrar, uçucu<br />

maddeler ve ilaçlar gelmektedir. Kullanımın devam etmesiyle beraber, kullanılan<br />

maddeler kokain, ecstasy ve eroin gibi daha ağır maddelere dönüşmektedir.<br />

Genellikle madde kullanımı sosyal onay alamama, güvenli hissetmeme ve<br />

toplumda maddelere ulaşımın kolay olmasıyla yakından ilgilidir. Madde deneyenlerin<br />

bir kısmı, ilk kez maddeyi denedikten bir süre sonra bırakırlar. Diğer bir kısmı ise<br />

madde kullanmaya devam ederler. Kimler denedikten sonra madde kullanmaya<br />

devam etmektedir Araştırmalarda bu soruyla ilgili birçok açıklama iler sürülmüştür.<br />

Açıklamalardan biri biyolojik nedenlerdir. Ailede alkol veya madde bağımlısı birinin<br />

bulunması bireyi bağımlılığa yatkın kılmaktadır. Bir başka açıklama ise, madde<br />

kullanan bireyin kendisi gibi madde kullanan kişilerin olduğu bir çevreye girmesi ve<br />

maddeden hiç uzaklaşamadığı için bağımlı hale gelmesidir. Çoğunlukla aşırı stres,<br />

ailevi destek yetersizliği ve akademik başarısızlık yaşayan çocuklar, madde<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!