Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÖNLEME<br />
Risk yaratan ve koruyucu olan etkenler<br />
Yaş<br />
Doğum öncesi 9 ay<br />
Doğum<br />
0-2 yaş<br />
3-8 yaş<br />
9-11 yaş<br />
12-18 yaş<br />
Doğum<br />
öncesi<br />
Genetik<br />
Ailesel<br />
etkenler<br />
Okul<br />
Arkadaş<br />
Psikolojik<br />
özellikler<br />
Kullanım<br />
nedenleri<br />
Sosyo<br />
ekonomik<br />
Erken<br />
alkol<br />
Koruyucu<br />
etkenler<br />
Açıklamalar:<br />
En koyular: En riskli, Az koyular: Düşük riskli<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Doğum öncesi: Annenin sigara içmesi, madde kullanması<br />
Ailesel etkenler: Ebeveyn disiplini, aile birliği, ebeveyn madde kullanımı, aile<br />
izlemi, kardeş madde kullanımı, erken yaşta travma<br />
Okul: Okuldan kaçma, eğitime katılım, okulda sorunlar, okul kuralları<br />
Arkadaş: Arkadaş madde kullanımı, arkadaşlarda antisosyal davranış<br />
Psikolojik özellikler: Düşük kendine güven, hedonizm, DEHB, fobiler,<br />
depresyon, anksiyete, sorun çözmede agresif davranış<br />
Kullanım nedenleri: Sarhoş olma, olumsuz ruh halinden kaçınma<br />
Sosyoekonomik: Ev gelirinin düşük olması, yetersiz komşuluk ilişkileri<br />
Erken alkol kullanımı: Erken yaşta alkol ve sigara kullanmaya başlama<br />
Koruyucu etkenler: Madde kullanımının olumsuz etkileri, maddeyi yaşamın<br />
bir parçası olarak görmeme, maddeyle karşılaşmama, madde karşıtı<br />
değerlere sahip olma, farklı etkinliklerde yer alma, baskıya karşı koyma<br />
becerisi, olumlu gelecek planları,<br />
Madde kullanımının başlaması ve sürmesi<br />
Yapılan birçok araştırmanın sonucunda, madde kullanımının 12-13 yaşlarında<br />
başladığı ortaya çıkmıştır. Kullanılan maddelerin başında alkol, sigara, esrar, uçucu<br />
maddeler ve ilaçlar gelmektedir. Kullanımın devam etmesiyle beraber, kullanılan<br />
maddeler kokain, ecstasy ve eroin gibi daha ağır maddelere dönüşmektedir.<br />
Genellikle madde kullanımı sosyal onay alamama, güvenli hissetmeme ve<br />
toplumda maddelere ulaşımın kolay olmasıyla yakından ilgilidir. Madde deneyenlerin<br />
bir kısmı, ilk kez maddeyi denedikten bir süre sonra bırakırlar. Diğer bir kısmı ise<br />
madde kullanmaya devam ederler. Kimler denedikten sonra madde kullanmaya<br />
devam etmektedir Araştırmalarda bu soruyla ilgili birçok açıklama iler sürülmüştür.<br />
Açıklamalardan biri biyolojik nedenlerdir. Ailede alkol veya madde bağımlısı birinin<br />
bulunması bireyi bağımlılığa yatkın kılmaktadır. Bir başka açıklama ise, madde<br />
kullanan bireyin kendisi gibi madde kullanan kişilerin olduğu bir çevreye girmesi ve<br />
maddeden hiç uzaklaşamadığı için bağımlı hale gelmesidir. Çoğunlukla aşırı stres,<br />
ailevi destek yetersizliği ve akademik başarısızlık yaşayan çocuklar, madde<br />
5