Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÖNLEME<br />
1.<br />
RİSK FAKTÖRLERİ VE ÖNLEME<br />
Bazı riskli davranışlar çocukluk çağında itibaren görülebilir. Çocukların kişilik<br />
özellikleri ve mizaçları ileriki yaşlarda madde kullanmaya başlamaları konusunda<br />
yüksek risk belirtileri olabilir. Örneğin, içine kapanık veya agresif erkek çocuklar<br />
genellikle aileleriyle, akranlarıyla ve çevreleriyle kurdukları ilişkilerde sorunlu<br />
davranışlar sergilerler. Bu davranışların devam etmesi halinde, bu çocuklar için risk<br />
faktörleri artar. Akademik başarısızlık, sosyal çevre ile uyumsuzluk, akranlar<br />
tarafından dışlanma ve ergenlik döneminde madde kullanımı en sık görülen riskli<br />
davranışlardır. Araştırmalar, 7-9 yaş arası akademik performansı düşük ve uygunsuz<br />
sosyal davranışları olan çocukların 14-15 yaşlarında madde kullanımına<br />
başlayabileceklerini ortaya koymuştur.<br />
Aile içi etkenler<br />
Çocukların çevreleriyle ilk etkileşimleri aile içinde gerçekleşir ve bunun etkileri<br />
olumlu ya da olumsuz olabilir. Bu yüzden erken gelişimsel dönemde aile içi ilişkiler<br />
çok önemlidir. Aile içinde çocuklar için riski arttıran yaşantılar şunlardır:<br />
1. Ebeveynler ve çocuk arasında karşılıklı sevgi ve bağlanma eksikliği<br />
2. Yetersiz ve etkin olmayan ebeveynlik<br />
3. Ev ortamındaki karmaşa ve huzursuzluk<br />
4. Çocuğun bakımını üstlenen yetişkinle düzenli bir ilişki eksikliği<br />
5. Ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin de madde kullanması, psikolojik bir<br />
rahatsızlığı olması ya da suç işlemiş olması<br />
Bu yaşantılar, özellikle de ebeveynlerin madde kullanımı, çocukların aile ile<br />
güçlü bağlar kurmalarını etkiler. Aile ile yakın bağ kuramayan çocuklar, güvenlik<br />
duygusundan yoksun kaldıkları için sağlıklı gelişimlerini tamamlayamazlar. Bunu<br />
engellemek için, aileler koruyucu önlemler alabilirler. Çocukları olumsuz<br />
davranışlardan koruyabilecek etkenler şunlardır:<br />
1. Çocuk ve ebeveynler arasında güçlü bağların olması<br />
2. Ebeveynlerin çocuğun hayatıyla yakından ilgilenmeleri<br />
3. Ailenin destekleyici tutumları, çocuğun maddi, duygusal, bilişsel ve sosyal<br />
ihtiyaçlarının karşılanması<br />
4. Net sınırlar belirlenmesi ve tutarlı bir disiplin anlayışının olması1<br />
Sonuç olarak, aile içi dinamikler çocuğun hayatını olumlu ya da olumsuz<br />
etkileme gücüne sahiptir. Örneğin, karşılıklı bağlanma ve ilgilenme genellikle bebeklik<br />
ve erken çocukluk döneminde gerçekleşir. Bu süreçteki bir eksiklik, çocuğun<br />
Bu bölüm Kültegin Ögel tarafından Ceyda Yılmazçetin Eke, Sevil Taner ve Yael Barşah’ın katkılarıyla<br />
yazılmıştır<br />
3
Change language