You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SİGARA, ALKOL, UYUŞTURUCU VE DİĞER BAĞIMLILIKLAR<br />
Tek başına bilgilendirmeye dayanmaması<br />
Son 25 yıldır Amerika Birleşik Devletleri genellindeki tüm okullarda sigara, alkol<br />
ve madde ile ilgili eğitici dersler verilmektedir. Bu derslerin büyük çoğunluğu yüzeysel<br />
bilgilerden oluşmakta ve konuya dair az ya da hiç deneyimi ve uzmanlığı olmayan<br />
bireyler tarafından verilmektedir. Son zamanlarda araştırmacılar, bireylerin psikoaktif<br />
maddeleri kullanmaya başlama nedenlerini açıklamaya ve önlemeye yönelik yeni<br />
önleme modelleri geliştirmişlerdir. Bugüne kadar yapılan madde kullanımını<br />
önlemeye yönelik eğitimlerde, ergenlerin mantıklı ve rasyonel hareket ettikleri<br />
varsayılmış ve eğitimin madde kullanımını engellemek için yeterli olduğu<br />
düşünülmüştür. En genel eğilim, önleme eğitimlerinin maddeler ve etkileri hakkında<br />
bilgiler içermesi olmuştur. Ancak…<br />
Bilgi tek başına yeterli değildir! Bugüne kadar yapılan madde kullanmayı önleme<br />
çalışmalarının sonucunda bu eğitimlerin yeterli ve etkin olamadığı ortaya çıkmıştır.<br />
Maddelerin kullanıcı üzerindeki olumsuz etkilerini öğrenmek her ne kadar bu eğitimi<br />
alan bireylerin maddelerle ilgili farkındalığını arttırsa da, madde kullanımı davranışı<br />
üzerinde etkili olamamaktadır.<br />
Bilgi madde kullanımını arttırabilir! Önleme programlarında ergenlere verilen<br />
bilginin içeriği dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Bazı zamanlarda bazı bilgiler<br />
istenilenin tersine bir etkiye neden olabilir; madde kullanımını azaltmak yerine<br />
arttırabilir. Öte yandan, madde kullanmanın tehlikelerini vurgulayan programlar, risk<br />
almayı heyecan verici bulan bireyler için madde kullanımını çekici kılabilir. Benzer<br />
şekilde, maddelerin farmakolojik etkilerini anlatan programlar, kullanılan maddelerin<br />
psikoaktif etkilerini ilk elden deneyimlemek isteyen bireylerin merakını uyandırabilir.<br />
Madde kullanım yolu ve şekilleri ile ilgili açıklama veya diğer ayrıntılı bilgileri içeren<br />
önleme programları istemeden de olsa madde kullanımını önlemek yerine nasıl<br />
madde kullanılacağı konusunda bir ders niteliği taşıyabilirler.<br />
Bilgi doğabilecek ters sonuçları hesaba katmalıdır! Geleneksel bilgiye dayalı<br />
önleme yaklaşımlarının genellikle verimsiz ve bazı durumlarda potansiyel olarak<br />
zararlı oldukları gerçeğine rağmen, bir miktar bilgilendirmenin önleme programının<br />
etkisine katkıda bulunabildiği de açıktır. Madde kullanımının olumsuz etkileri<br />
konusunda veriye dayanan bilgi her ne kadar kullanımı engellemek için yeterli<br />
olmamaktaysa da, bireylere bu olumsuz etkilerin farkında olabilmeleri için temel bilgi<br />
sağlanması da gereklidir. Madde kullanımının sakıncalarından haberdar olmak, bazı<br />
bireyler için engelleyici bir etki taşıyabilir. Ancak, bu bilgilerin ilkokul ve ortaokulun<br />
başlangıcına kadar olan dönemde verilmezse işlevsel olmadığı da gösterilmiştir.<br />
Bilgi gelişimsel olarak uygun ve anlaşılır olmalıdır! Örneğin ergenlere yönelik bir<br />
eğitim programı hazırlarken, ergenlerin nasıl düşündükleri ve kendileriyle ilgili temel<br />
sıkıntı kaynakları göz önünde bulundurulmalıdır. Ergenler genellikle gelecek yerine<br />
şimdiki zamanla ilgilendikleri için, madde kullanımının uzun süreli sonuçlarını anlatan<br />
bir eğitim beklenilen sonucu vermeyecektir. Dolayısıyla, örneğin sigara kullanımı<br />
konusunda ergenlere verilecek bir eğitimde sigaranın akciğerler üzerindeki etkisi<br />
veya kanser riski yerine ciltteki, dişlerdeki ve parmaklardaki nikotin lekeleri, kötü<br />
kokan nefes ve kıyafetler ve yapılan spor ve sosyal aktivitelerde performans düşüşü<br />
gibi hemen ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerini vurgulamak daha etkili olacaktır.<br />
Ergenlerin hayatlarındaki temel sorunlar, onlarla madde kullanımı hakkında<br />
14
Change language