Alman Gübre Uygulamaları Yönetmeliği (DüV) - 942.42 KB

Bu proje Uluslararası İklim Girişimi’nin bir parçasıdır. Federal Alman Çevre, Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı bu girişimi Alman Parlamentosu 

kararı ile desteklemektedir. 

juris GmbH işbirliği ile Almanya Federal Adalet Bakanlığı'nın bir hizmeti - www.juris.de 

Gübrelerin, Toprak Katkı Maddelerinin, Kültür Substratlarının ve 

Bitki Besin Desteklerinin Gübre Uygulamalarında 

İyi Tarım Uygulamaları İlkeleri Uyarınca Kullanılmasına Dair Yönetmelik 

(Gübre Uygulamaları Yönetmeliği – DüV) 

DüV 

Kabul tarihi: 10.01.2006 

Yönetmeliğin tam adı: 

“Son olarak 31 Temmuz 2009 tarihli Kanunun (Federal Resmi Gazete I S. 2585) 18. maddesi ile 

değişikliği uğrayan Gübre Uygulamaları Yönetmeliğinin 27 Şubat 2007 tarihinde (Federal Resmi 

Gazete I S. 221) yayımlanan metni.” 

Son durum: 

27.2.2007 tarihinde I S. 221 sayılı Federal Resmi Gazetede yayımlanan metin. 

Son olarak 31.7.2009 tarihli Kanunun 18. maddesi ile değişikliğe uğramıştır (Federal Resmi Gazete I S. 

2585). 

Dipnot: 

(+++ Metin teyit tarihi: 14.1.2006 +++) 

(+++ Norm koyucunun AT hukukuna ilişkin resmi notu: 

Avrupa Konseyinin EWGRL 676/91 sayılı yönergesinin (CELEX no: 31991L0676) uygulanması +++) 

Türk-Alman Biyogaz Projesi 

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 16.Kat B Blok, Söğütözü Cad. No: 14E, 06560 Yenimahalle, Ankara, Türkiye 

Tel: +90 312 207 56 03 / +90 312 466 70 56 E-mail: thomas.breuer@giz.de 

www.biyogaz.web.tr



Madde 1 - Kapsam 

Bu Yönetmelik 

1. Gübrelerin, toprak katkı maddelerinin, kültür substratlarının ve bitki besin desteklerinin tarım 

arazilerinde kullanılmasına yönelik iyi tarım uygulamalarını, 

2. Yönetmelikte konuya ilişkin açık ve kesin hüküm bulunması halinde, bu gübrelerin, toprak katkı 

maddelerinin, kültür substratlarının ve bitki besin desteklerinin tarım arazilerinde ve başka arazilerde 

uygulanmasından dolayı, uygulanan maddelerden kaynaklanan risklerin düşürülmesi hususlarını 

düzenler. 

Madde 2 – Tanımlar 

1. Tarım amaçla kullanılan alanlar: 

Bitkisel üretim için kullanılan alanlar, bahçe bitkileri yetiştirilen alanlar, meralar, meyve yetiştirilen 

alanlar, bağlar, şerbetçiotu yetiştirilen alanlar ve fidan yetiştirilen alanlardır. Geçici bir süreliğine 

tarımsal üretim kapsamından çıkarılan alanlar da, bu alanlara gübreler, toprak katkı maddeleri, kültür 

substratları veya bitki besin destekleri uygulanması halinde, tarımsal amaçla kullanılan alanlar 

kapsamına girer. Kapalı veya topraksız yetiştiricilik çerçevesinde kullanılan araziler tarımsal amaçla 

kullanılan alanlar kapsamına girmemektedir. 

2. Bağdaşık ürün parseli 

Bağdaşık ürünlerle ekilip işlenen, tek parçadan oluşan, üzerinde aynı bitki türü veya benzer besin 

maddesi ihtiyaçları olan bitki türleri yetişen veya söz konusu bitki türlerinin yetiştirilmesi öngörülen 

araziler. 




www.biyogaz.web.tr



3. Bağdaşık ürün parselleri grubu 

Konum itibariyle benzer şartlara sahip olan, bağdaşık ürünlerle ekilip işlenen, üzerinde aynı bitki türü 

veya benzer besin maddesi ihtiyaçları olan bitki türleri yetişen veya söz konusu bitki türlerinin 

yetiştirilmesi öngörülen birden fazla bağdaşık ürün parseli. 

4. Gübre uygulama yılı 

Tarımsal amaçla kullanılan arazinin büyük kesiminin işlendiği ve bu çerçevede gübrelendiği on iki aylık 

zaman dilimi. 

5. Gübre uygulaması 

Kültür bitkileri üretmek ve toprak verimliliğini korumak amacıyla bitki besin maddelerinin gübre 

maddeleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları veya bitki besin destekleri vasıtasıyla ikmal 

edilmesi. 

6. Besin maddesi ikmali 

Gübreleme ve diğer yollarla verilen besin maddesi miktarının toplamı. 

7. Besin maddesi ihtiyacı 

Belirli bir verimin elde edilebilmesi veya belirli bir kalitenin yakalanabilmesi için gerekli olan besin 

maddesi miktarı. 

8. Gübre ihtiyacı 

Toprakta mevcut olan diğer besin maddesi miktarları düşüldükten ve topraktaki besin maddesi 

oranları hesaba katıldıktan sonra bir kültürün besin maddesi ihtiyacını karşılayan besin maddesi 

miktarı. 




www.biyogaz.web.tr



9. Temel besin maddesi miktarı 

Hektar ve yıl başına 50 kilogramdan fazla azot (toplam – N) veya 30 kilogram fosfat (P (düşük) 20 

(düşük) 5) şeklinde ikmal edilen besin maddesi miktarı. 

10. Temel besin maddesi içeriği 

Kuru madde içerisindeki besin maddesi oranının azotta %1,5’in üzerinde (toplam – N) veya fosfatta 

%0,5 (P (düşük) 20 (düşük) 5)??? olması. 

11. Temel mevcut azot içeriği 

Kuru madde içerisindeki toplam azot içeriğinin % 1,5’in üzerinde olduğu, kalsiyum klorür çözeltisi 

içerisinde %10’un üzerinde çözünür içerik. 

12. Donmuş toprak 

Tamamen donan ve yüzeyindeki don gün içerisinde çözülmeyen toprak. 

Madde 3 – Uygulama Esasları 

(1) Azot veya fosfat içerikli temel besin maddesi miktarları gübre maddeleri, toprak katkı maddeleri, 

kültür substratları ve bitki besin destekleri vasıtasıyla uygulanmadan önce, ilgili kültürün gübre 

ihtiyacı uygun biçimde tespit edilmelidir. Bölgeye özgü toprak verimliliğinin korunmasına yönelik 

gereklilikler ayrıca dikkate alınmalıdır. Gübre ihtiyacı, muhtemel besin maddesi ihtiyacı ile topraktaki 

besin maddesi içeriği arasında denge sağlanacak şekilde tespit edilmelidir. 

(2) Gübre ihtiyacı her bağdaşık ürün parseli veya her bağdaşık ürün parselleri grubu için aşağıdaki 

faktörler dikkate alınarak tespit edilir: 




www.biyogaz.web.tr



1. Tarım arazisinin konumu ve tarımsal faaliyetin hangi şartlar altında gerçekleştirileceği hususları 

bağlamında elde edilmesi beklenilen verim ve kaliteye yönelik olarak bitki mevcudunun besin 

maddesi ihtiyacı; azot için Ek 1’deki değerler esas alınmalıdır. 

2. Toprakta mevcut olan ve ilgili bitki mevcudunun büyüme süreci esnasında başta iklim, toprak türü 

ve toprak tipi olmak üzere bölgesel şartların bir sonucu olarak muhtemelen bitkiler tarafından 

ilaveten kullanılabilecek hale gelen besin maddesi miktarları ve bitkiler tarafından kullanılamayacak 

durumda olan besin maddesi miktarları. Bu bağlamda 

a) Yetişme süreci esnasında, önceki kültürden artan azot için Ek 2’deki değerler ve 

b) Organik gübre kaynaklı azot için Ek 3’deki değerler esas alınmalıdır. 

3. Kireç oranı veya toprak reaksiyonu (pH-değeri) ve topraktaki humus oranı. 

4. Gübre uygulamaları hariç olmak üzere toprağın işlenmesi ve sulanması sonucunda takviye edilen 

ve bitki mevcudunun yetişme süreci esnasında kullanılabilir durumda olan besin maddesi miktarları. 

5. Özellikle kültür türü, geçen yıl ekilen ürün, toprağın ne şekilde işlendiği ve sulandığı gibi, topraktaki 

kullanılabilir besin maddelerini etkileyen şartlar. 

Bölgede gerçekleştirilen saha deneylerinin sonuçlarının ilaveten dikkate alınması gerekmektedir. 

(3) Temel besin maddesi miktarları uygulanmadan önce topraktaki mevcut besin maddesi miktarları 

işletme tarafından aşağıdaki şekillerde tespit edilmelidir: 

1. Azot için: Meralar hariç olmak üzere her bağdaşık ürün parseli veya her bağdaşık ürün parseli 

grubunda, gübre uygulamasının gerçekleştirileceği zaman (en az yılda bir kez) 




www.biyogaz.web.tr



a) Temsili numuneler incelenerek veya 

b) Eyalet Kanunları gereğince tarımsal konularda danışmanlık hizmetinden sorumlu makamın veya bu 

makam tarafından tavsiye edilen başka bir kuruluşun önerisi doğrultusunda 

aa) Benzer özelliklere sahip tarım arazilerinde yapılan incelemelerin sonuçlarından faydalanılarak 

veya 

bb) Alana ilişkin uzmanlık bilgilerini esas alan hesaplama ve tahmin yöntemleri kullanılarak. 

numune alımları ve incelemeler Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın talimatları uyarınca 

gerçekleştirilmelidir. 

2. Fosfat için: Bir hektardan büyük her bağdaşık ürün parseli için, genelde ekim nöbetleri 

çerçevesinde, en az altı yılda bir kez alınması gereken temsili toprak numuneleri incelenerek fosfat 

miktarı belirlenmelidir. Bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 4. fıkrasının 2. bendinde belirtilen alanlar bu 

hüküm kapsamında değildir. 

(4) Gübre maddeleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları veya bitki besin desteklerine ilişkin 

uygulama zamanı ve miktarı, bitkilerin toprakta kullanılabilir halde mevcut olan veya mevcut olacak 

olan besin maddelerini ihtiyaçları doğrultusunda mümkün mertebe zamanında ve ölçüsünde 

kullanabilecekleri şekilde belirlenmelidir. 

(5) Toprağın su altında kalmış, suya doymuş, donmuş veya tamamı beş santimetreden yüksek bir kar 

tabakasıyla kaplanmış olması halinde temel miktarda azot veya fosfat içeren gübre maddeleri, toprak 

katkı maddeleri, kültür substratları veya bitki besin destekleri uygulanamaz. Bu fıkranın 1. 

cümlesinden farklı olarak, Gübre Maddeleri Yönetmeliğinin 1 numaralı ekinin 1. bölümünde belirtilen 

ve %2’nin altında bir fosfat ((P 2 O 5 ) ) oranına sahip olan kireç gübreleri donmuş toprakta uygulanabilir. 

(6) Temel miktarda azot veya fosfat içeren gübreler, toprak katkı maddeleri, kültür substratları veya 

bitki besin desteklerinin uygulanması esnasında 

1. Söz konusu besin maddelerinin doğrudan yüzey sularına karışmasını engellemek amacıyla, 

uygulama alanının sınırı ile ilgili yüzey suyunun kıyısı arasında en az üç metre mesafe bırakılmalı, 




www.biyogaz.web.tr



2. Uygulanan besin maddelerinin yer üstü sularına akmaması sağlanmalıdır. 

Bu fıkranın 1. bendinden farklı olarak, bu fıkranın 1. cümlesinde belirtilen maddelerin 

uygulanmasında, iş genişlikleriyle çalışma genişlikleri aynı olan veya gübre serpme sınır tertibatı 

bulunan makineler kullanıldığı takdirde asgari mesafe bir metre olur. 

(7) Tarım arazisi ile yüzey suyunun kıyısı arasındaki 20 metrelik bir alanda, yüzey suyuna doğru olan 

eğimin ortalama %10’u aşması halinde (yüksek eğilimli alan), temel miktarda azot veya fosfat içeren 

gübre maddelerinin söz konusu alanda yüzey suyu kenarına üç metre mesafe içerisinde 

uygulanamazlar. Üç metrenin dışında kalan alanlarda ise sadece aşağıdaki şekillerde uygulanabilirler: 

1. Yüzey suyunun kıyısına üç ile on metre mesafedeki alanlarda, sadece doğrudan toprağın altına 

verilerek, 

2. Geriye kalan alanda ise 

a) Sürülmemiş tarım arazilerinde: yüzey katmanlarına gecikmeksizin karıştırılması şartıyla 

b) Sürülmüş tarım arazilerinde: 

aa) Sıraya ekilen ürün (sıralar arası asgari mesafe 45 santimetre) varsa: bitkilerin gelişmiş olması veya 

gübrenin yüzey katmanlarına gecikmeksizin karıştırılması şartıyla, 

bb) Sıraya ekilen ürün yoksa: bitkilerin yeterince gelişmiş olması şartıyla, 

cc) Malçlı ekim veya direkt ekim uygulamalarından sonra. 

Bu fıkranın 1. bendindeki hükümler, kanatlı gübresi dışındaki katı çiftlik gübresi uygulamaları için 

geçerli değildir. Bu fıkranın 2. bendindeki hükümler, yüzey suyunun kıyısına üç ile 20 metre 

mesafedeki alanların tamamına yönelik katı çiftlik gübresi uygulamaları için geçerlidir. Bu maddenin 

6. fıkrası aynı şekilde geçerlidir. 

(8) Bu maddenin 6. ve 7. fıkraları, Suların Korunması, Kullanılması ve İdaresine ilişkin Kanunun 2. 

maddesine göre söz konusu Kanun kapsamına girmeyen sular için geçerli değildir. 




www.biyogaz.web.tr



(9) Bu maddenin 6. ve 7. fıkralarında sözü edilen asgari mesafe ve uygulama yöntemlerine ilişkin 

olarak Sular Hukuku içerisinde yer alan ve 6. ve 7. fıkralarındaki düzenlemelerin kapsamını aşan 

düzenlemeler aynı şekilde geçerlidir. 

(10) Gübre maddeleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları veya bitki besin desteklerinin 

uygulanmasında kullanılacak olan makineler, genel kabul gören teknik şartlara uygun olmalıdır. Bu 

fıkranın 1. cümlesinde belirtilen maddelerin Ek 4’de belirtilen makinelerle uygulanması 1 Ocak 2010 

tarihinden itibaren yasaktır. 14 Ocak 2006 tarihine kadar kullanılmaya başlanan makineler bu fıkranın 

2. cümlesindeki hükümden farklı olarak 31 Aralık 2015 tarihine kadar kullanılabilir. 

Madde 4 - Belirli gübreler, toprak katkı maddeleri, kültür substratları veya bitki besin desteklerinin 

uygulanmasına ilişkin ilave hükümler 

(1) Ağırlıklı olarak organik bileşenlerden oluşan, çiftlik gübresi de dahil olmak üzere Gübre 

Yönetmeliğinin 1. ekinin 3. bölümünde belirtilen organik gübrelerin veya organik-kimyasal gübrelerin, 

toprak katkı maddelerinin, kültür substratlarının veya bitki besin desteklerinin uygulanabilmesi için, 

uygulama gerçekleştirilmeden önce toplam azot ve fosfat içeriklerinin, sıvı çiftlik gübresi, gübre 

şerbeti, diğer sıvı organik gübreler veya kanatlı gübresi kullanılacak olması halinde de ilaveten 

amonyum azotu içeriğinin 

1. Etiketlerde yer alan zorunlu beyanlardan dolayı işletme tarafından bilinmesi, 

2. Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamdan alınan bilgilere istinaden işletme tarafından tespit 

edilmesi, 

3. Bilimsel alanda kabul gören ölçme yöntemleri kullanılarak işletme tarafından veya işletmenin 

görevlendirmesi ile bir başka kurum tarafından tespit edilmesi gerekmektedir. 

(2) Esas itibariyle kullanılabilir azot içeren sıvı gübre, gübre şerbeti, sıvı haldeki diğer organik veya 

organik-kimyasal gübreleri veya kanatlı hayvan gübresini sürülmemiş tarım arazilerine uygulayanlar, 

bu maddeleri gecikmeksizin toprağa karıştırmalıdır. 




www.biyogaz.web.tr



(3) Bu Yönetmeliğin 3. maddesindeki hükümler saklı kalmak kaydıyla, hayvansal kaynaklı çiftlik 

gübreleri ve karışımlarındaki besin maddelerinin uygulanabilmesi için, uygulanan toplam azot 

miktarının işletmenin tarımsal amaçla kullanılan alanın ortalaması esas alındığında, hektar ve yıl 

başına 170 kilogramı aşmaması gerekmektedir. Hayvansal kaynaklı çiftlik gübreleri ile uygulanan azot 

miktarının meralarda hayvanlar tarafından bırakılan gübrelerde dahil olmak üzere tespit edilmesi için, 

en azından Ek 5 ve Ek 6, satır 6 – 9, sütun 2 veya 3’de kayıtlı bulunan değerlerler kullanılmalıdır. Ek 

6’da kayıtlı olmayan hayvan türlerinin beslenmesi veya uygulanan azot miktarında özellikle besi veya 

yemleme yöntemleri dolayısıyla sapmalar olduğu işletme tarafından Eyalet kanunlarınca yetkili 

kılınan makama kanıtlanması halinde başka değerler kullanılabilir. Bu maddenin 4. fıkrasında 

belirtilen uygulama kapsamına giren alanlar, alan ortalaması hesaplanmadan önce dikkate alınacak 

olan alandan düşülmelidir. 

(4) Hayvansal kaynaklı çiftlik gübrelerinin mera ve otlaklara uygulanabilmesi için, uygulanan toplam 

azot miktarının alanın ortalaması esas alındığında, hektar ve yıl başına 230 kilogramı aşmaması 

gerekir ve bunun için aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir: 

1. Üzerinde uygulamada bulunulan meradaki otlar yılda en az dört kez biçilmeli veya üç kez biçilip 

üzerinde hayvan otlatılmalı, 

2. Sadece hareketli hortum, balta ayaklı veya diskli ayaklı makinalarla yapılan uygulama gibi azot 

kaybını azaltan yöntemler kullanılmalı, 

3. Önceki yılda kaydedilen azot fazlasının 6. maddenin 2 fıkrasındaki değerleri aşmamış olması, 

4. Fosfat (P 2 O 5 ) fazlasının 6. maddenin 2 fıkrasındaki değeri aşmaması, 

5. Söz konusu alanlar için bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında belirtilen gübre ihtiyacı 

saptamasının ve bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen besin maddesi 

karşılaştırmalarının Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makama sunulmuş olması ve Eyalet 

kanunlarınca yetkili kılınan makamın öngörülen miktardaki uygulamayı onaylamış olması; Eyalet 

kanunlarınca yetkili kılınan makamın vereceği kararda, Suların Korunması, Kullanılması ve İdaresine 

ilişkin Kanunun 27. – 31., 44. ve 47 maddeleri çerçevesindeki tarımsal faaliyet hedeflerini dikkate 

almak durumundadır. 




www.biyogaz.web.tr



6. 1. bentteki reel şartların, uygulama izni verilen dönemde değişmemesi. 

Bu fıkranın 5. bendinde ifade edilen uygulama izni için bir yıllık bir sürenin ardından tekrar başvuruda 

bulunulmalıdır. Hayvansal kaynaklı çiftlik gübreleri vasıtasıyla uygulanan azot miktarının meralarda 

hayvanlar tarafından bırakılan gübre miktarları da dikkate alınarak tespit edilmesi için, en azından Ek 

5 ve Ek 6, satır 6 – 9, sütun 2 veya 3’de kayıtlı bulunan değerlerler kullanılmalıdır. Ek 6’da kayıtlı 

olmayan hayvan türlerinin beslenmesi veya uygulanan azot miktarında bilhassa özel yemleme 

yöntemleri dolayısıyla sapmalar olduğu çiftçi tarafından yetkili makama kanıtlanması halinde başka 

değerler kullanılabilir. Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makam 2006 – 2008 yılları arasında vereceği 

kararlarında bu fıkranın 5. bendinde ifade edilen kanıtlar yerine işletme tarafından sunulacak başka 

kanıtları esas alabilir. 

(5) İçerisinde kanatlı gübresi bulunmayan katı çiftlik gübresi haricindeki önemli miktarda kullanılabilir 

azot içeren gübreler aşağıdaki tarihlerde uygulanamaz: 

1. Tarım arazisi: 1 Kasım – 31 Ocak 

2. Mera: 15 Kasım – 31 Ocak. 

Eyalet makamlarınca yetkili kılınan makam bu fıkranın 1. cümlesinde belirtilen zaman sınırlamasına 

yönelik olarak, söz konusu dönemin tarım arazilerinde on iki hafta ve meralarda on haftadan kısa 

olmaması kaydıyla başka tarihlerler belirleyebilir. Bu bağlamda özellikle hava şartları veya bitki 

gelişim dönemlerinin başlangıcı ve bitimi gibi bölgeye has özellikler ile toprak ve suların korunmasıyla 

ilgili hedefler dikkate alınmalıdır. Yetkili makam bu çerçevede uygulama ile ilgili yeni yükümlülükler 

getirebilir ve uygulama iznini süreli verebilir. 

(5) Son ana mahsulün toplanmasından sonra tarım arazilerine kıştan önce temel miktarda 

kullanılabilir azot içeren sıvı çiftlik gübresi, gübre şerbeti, sıvı haldeki diğer organik veya organikkimyasal 

gübre maddeleri ve kanatlı hayvan gübresi sadece, 

1. Aynı yıl içerisinde, ara mahsuller de dahil olmak üzere ekilen ardıl kültürlerde, en fazla ilgili 

kültürün güncel azot ihtiyacı kadar veya 




www.biyogaz.web.tr



2. Tarım arazisi üzerinde kalan tahıl artığına yönelik dengeleme uygulaması amacıyla, 

toplamda hektar başına 40 kilogram amonyum azotu veya 80 kilogram toplam azotu aşmayacak 

şekilde uygulanabilir. 

Madde 5 - Besin maddesi karşılaştırmaları 

1) İşletme sahibi her yılın en geç 31 Mart tarihine kadar Ek 7’de belirtildiği şekilde geçen uygulama 

yılına yönelik olarak azot ve fosfat için 

1. Alansal bilanço veya 

2. Her bağdaşık ürün parseli veya işlenen alanlarla ilgili besin maddesi karşılaştırmaları temelinde bir 

bileşik bilanço hazırlamalı ve Ek 8’de belirtildiği şekilde, her yıl elde edilen karşılaştırma sonuçlarının 

toplandığı bir çizelgeye eklemelidir. 

(2) İşletme sahibi, hayvansal kaynaklı çiftlik gübrelerinin kullanılması halinde, uygulanan azot 

miktarını tespit edebilmek için en azından Ek 6, sütun 4 ve 5, satır 6 – 9’da kayıtlı değerleri ve merada 

kalan gübre kaynaklı kısmi oranları tespit edebilmek için de ek 6. 10. Satırdaki değeri esas almalıdır. 

İşletme sahibi en fazla, kullandığı uygulama tekniğinden kaynaklanabilecek kayıpları dikkate alabilir. 

(3) Belirli işletme tiplerinden, belirli gübrelerin uygulamasından, belirli kültürlerin yetiştirilmesinden, 

belirli kalitelerin sağlanmasından, belirli hayvan türlerinin beslenmesinden, belirli besi yöntemlerinin 

kullanılmasından veya beklenmedik mahsul kayıplarından kaynaklanan etkileri hesaba katabilmek için 

işletme sahibi, Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın talimatları doğrultusunda veya yetkili 

makamla eşgüdüm içerisinde kaçınılmaz şekilde fazla gübre uygulamalarını veya gerekli ilave gübre 

uygulamalarını dikkate alabilir (Ek 6, satır 15). Ayrıca işletme sahibi azot karşılaştırması sonuçlarını 

tespit edebilmek için kıştan önceki son kültürle ilgili olarak Ek 6, satır 12 – 14’de kayıtlı değerleri, aynı 

ekte belirtilen kültürlerin ekiminde dikkate alabilir. Bu fıkranın 2. cümlesi, uygulama yılı içerisindeki 

bir ekim nöbeti dahilinde bir kereliğine ekilecek bir sebze kültürü için geçerli değildir. 




www.biyogaz.web.tr



(4) Bu maddenin 1. fıkrasının kapsamı dışında kalan hususlar: 

1. Sadece süs bitkilerinin yetiştirildiği alanlar, fidanlıklar, üzüm fidanlıkları, meyve bahçeleri ve mahsul 

vermeyen daimi bağcılık ile meyvecilik alanları, 

2. Hayvansal çiftlik gübresi kaynaklı, ilave bir azot uygulaması yapılmadığı takdirde hektar başına yıllık 

azot birikimi 100 kilogramı bulan ve sadece hayvanların otlatıldığı alanlar, 

3. Hiçbir bağdaşık ürün parselinde gübre maddeleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları, bitki 

besin destekleri veya Geri Dönüşüm Ekonomisi ve Atıklar Kanunun (KrW-/AbfG) 27. Maddesi 

kapsamına giren atıklar vasıtasıyla temel miktarda azot veya fosfat uygulamayan işletmeler, 

4. 

a) Bu fıkranın 1. ve 2. bendinde belirtilen alanlar haricinde işledikleri tarım arazisi büyüklüğü 10 

hektardan küçük olan 

b) En fazla bir hektar sebze, şerbetçiotu veya çilek yetiştiren ve 

c) Hayvansal çiftlik gübresi kaynaklı yıllık azot birikimleri işletme başına 500 kilogramı aşmayan 

işletmeler. 

Madde 6 – İşletme içi besin maddesi karşılaştırmasının değerlendirilmesi 

(1) İşletme sahibi, Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın talebi üzerine bu yönetmeliğin 5. 

maddesinin 1. fıkrasında belirtilen besin maddesi karşılaştırmalarını ibraz etmek durumundadır. 

(2) Bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen işletme içi besin maddesi 

karşılaştırmasındaki 




www.biyogaz.web.tr



1. Ek 8. satır 10’da belirtilen son üç uygulama yılına yönelik ortalama azot fazlası değerleri 

a) 2006, 2007 ve 2008 senelerinde başlatılan uygulama yıllarında hektar başına yıllık azot miktarı 90 

kilogramı, 

b) 2007, 2008 ve 2009 senelerinde başlatılan uygulama yıllarında hektar başına yıllık azot miktarı 80 

kilogramı, 

c) 2008, 2009 ve 2010 senelerinde başlatılan uygulama yıllarında hektar başına yıllık azot miktarı 70 

kilogramı, 

d) 2009, 2010, 2011 senelerinde ve daha sonra başlatılan uygulama yıllarında hektar başına yıllık azot 

miktarı 60 kilogramı, 

veya 

2. Ek 8. satır 10’da belirtilen son altı uygulama yılına yönelik ortalama fosfat ((P 2 O 5 ) ) fazlası değerleri 

hektar başına yıllık 20 kilogramı 

aşmadığı takdirde, bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 4. fıkrasındaki şartların yerine getirildiği tahmin 

edilir. 3. maddenin 3. fıkrasının 2. bendinde belirtilen toprak tahlilleri sonuçlarında 100 gram toprak 

başına ölçülen ortalama (ölçülen ortalama) fosfat içeriğinin, kalsiyum – asetat – laktat ekstraksiyon 

yöntemine (CAL-yöntemi) göre 20 miligram P 2 O 5 , çift laktat yöntemine (DL-yöntemi) göre 25 miligram 

(P 2 O 5 ) veya elektro – ultrafiltrasyon (EUF-yöntemi) yöntemine göre 3,6 miligram P’yi aşmadığı 

takdirde yürütülen bu tahmin, bu fıkranın 2. bendindeki fosfat değeri aşılması halinde de geçerlidir. 

14 Ocak 2006 tarihinden önce, son olarak 14 Şubat 2003 tarihli Yönetmelik (Federal Resmi Gazete I S. 

235) ile değiştirilen 26 Ocak 1996 tarihli Gübre Uygulamaları Yönetmeliğine (Federal Resmi Gazete I S. 

118) istinaden hazırlanan besin maddesi karşılaştırmaları, bu fıkranın 2. bendindeki besin maddesi 

karşılaştırmaları ile eşittir. 




www.biyogaz.web.tr



Madde 7 – Tutulması gereken kayıtlar 

(1) İşletme sahipleri, sona eren uygulama yılını takip eden takvim yılının 31 Mart tarihine kadar 

aşağıdaki kayıtları tutmak zorundadır: 

1. Bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 3. fıkrası uyarınca tespit edilen besin maddesi miktarları ve bu 

miktarların tespitinde uygulanan yöntemler, 

2. Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca tespit edilen değerler ve bu değerlerin tespitinde 

uygulanan yöntemler, 

3. Bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca yapılan besin maddesi karşılaştırmalarının Ek 7 ve 

8’e göre başlangıç verileri ve sonuçları. 

Bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 4. fıkrası kapsamına giren alan ve işletmeler bu fıkranın 1. ve 2. 

bentleri kapsamına girmez. 

(2) Et unu, kemik unu veya et-kemik unu ilavesiyle üretilen gübre maddeleri, toprak katkı maddeleri, 

kültür substratları ve bitki besin desteklerinin tarımsal amaçla kullanılan alanlara uygulanması 

halinde, ilgili uygulama tarihinden sonra bir aylık bir süre içerisinde aşağıdaki hususlara ilişkin kayıtlar 

tutulmalıdır: 

1. Maddelerin uygulandığı bağdaşık ürün parseli, parselin büyüklüğü ve parselde yetiştirilen kültür, 

2. Uygulanan maddenin türü ve miktarı ile uygulama tarihi, 

3. Gübre Yönetmeliği uyarınca yapılan işaretlemeye uygun olarak, maddeyi piyasaya arz eden taraf, 




www.biyogaz.web.tr



4. Gübre Yönetmeliği uyarınca yapılan işaretlemeye uygun olarak, muhteva edilen hayvansal madde, 

5. Gübre Yönetmeliği uyarınca yapılan işaretlemeye uygun olarak, gübre maddesi sınıflandırılması. 

(3) Bu maddenin 1. ve 2. fıkraları uyarınca tutulan kayıtlar, ilgili uygulama yılının sona ermesini takip 

edilen yedi yıl boyunca saklanmak zorundadır. 

Madde 8 – Uygulama kısıtlamaları ve uygulama yasakları 

(1) Çiftlik gübresi haricindeki gübreler sadece, Gübre Yönetmeliği veya Avrupa Parlamentosu ve 

Avrupa Konseyinin gübre maddelerine ilişkin 13 Ekim 2003 tarih (EG) 2003/2003 sayılı Yönergesi (AB 

Resmi Gazetesi no. L 304 S.1) ile müsaade edilen tipe uygun olmaları halinde uygulanabilirler. Çiftlik 

gübreleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları ve bitki besin destekleri sadece, Gübre 

Maddeleri Yönetmeliğinde içerik maddelerinin bileşimi ve uygun bir şekilde beyan edilmesine ilişkin 

hükümleri yerine getirmeleri halinde uygulanabilirler. Uygulayıcının sadece kendi işletmesinde 

meydana gelen maddelerden üretilen çiftlik gübreleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları ve 

bitki besin destekleri bu fıkranın 2. cümlesi kapsamında değildir. Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan 

makam, başvuruda bulunulması üzerine bu fıkranın 2. cümlesine yönelik istisnai uygulamalara izin 

verebilir. 

(2) Kemik unu, et-kemik unu veya et unu kullanılarak üretilen gübre maddeleri, toprak katkı 

maddeleri, kültür substratları ve bitki besin destekleribitki besin desteklerinin, tarımsal amaçla 

kullanılan meralar ile sebzecilik veya yem bitkileri üretiminde büyüme gübresi olarak uygulanması 

yasaktır. 1. cümlede belirtilen maddelerin diğer tarım arazilerinde uygulanması halinde, bu maddeler 

derhal toprağa karıştırılmalıdır. 

(3) Üretimlerinde diyatomit kullanılan gübreler, toprak katkı maddeleri, kültür substratları ve bitki 

besin desteklerinin ekilmiş tarım arazilerinde, meralarda, yem bitkileri üretilen alanlar ile sebzecilik 

veya bodur meyvecilik için öngörülen alanlarda uygulanması yasaktır. Bu fıkranın 1. cümlesinde 

belirtilen maddelerin tarımsal amaçla kullanılan diğer alanlarda uygulanması halinde, bu maddeler 

derhal toprağa karıştırılmalıdır. Üretimlerinde diyatomit kullanılan katı gübreler, toprak katkı 

maddeleri, kültür substratları ve bitki besin desteklerinin uygulanması yasaktır. Bu fıkranın 1. ve 3. 

cümlelerinde belirtilen maddelerin tarımsal amaçla kullanılan arazilerin dışında kullanılması yasaktır. 




www.biyogaz.web.tr



(4) Gübre Yönetmeliğinin 1. ekinin 5. kısmı uyarınca “çim gübrelemesi için” veya ”süs bitkisi 

gübrelemesi için” ifadeleri ile işaretlenen gübreler, sadece söz konusu kültürlerin gübrelenmesi için 

kullanılabilir. 

(5) Gübre Yönetmeliğinin 2. ekinin 1. çizelgesinde belirtilen sınır değerleri aşan 

1. AT-Gübre şeklinde işaretli olanlar haricindeki gübre maddelerinin, 

2. Toprak katkı maddeleri, kültür substratları ve bitki besin desteklerinin 

uygulanması 4 Aralık 2007 tarihinden itibaren yasaktır. Uygulayıcının sadece kendi işletmesinde 

meydana gelen maddelerden üretilen çiftlik gübreleri, toprak katkı maddeleri, kültür substratları ve 

bitki besin destekleri bu fıkranın 1.cümlesi kapsamında değildir. Bu fıkranın 1. cümlesinden farklı 

olarak, 

1. “Karbonik asit, yanmış kireç veya Kalsiyum karbonat”, “kalsiyum oksit” ve “karma kalsiyum” 

sınıflarına giren gübreler, Gübre Yönetmeliğinin 2. ekinin 1. çizelgesinde belirtilen sınır değerleri 

aşmaları halinde de 4 Aralık 2008 tarihine kadar uygulanabilirler. 

2. Büyük miktarda ağaç kabukları kullanılarak üretilen toprak katkı maddeleri ve kültür substratları 

a) Gübre Yönetmeliğinin 2. ekinin 1. çizelgesinde, ağaç kabuğu ana maddesindeki kadmiyuma ilişkin 

olarak belirtilen sınır değeri aşması halinde de 4 Aralık 2008 tarihine kadar uygulanabilirler, 

b) Gübre Yönetmeliğinin 2. ekinin 1. çizelgesinde, ağaç kabuğu ana maddesindeki kadmiyuma ilişkin 

olarak belirtilen sınır değer %15’in üzerinde aşılmadığı takdirde, 4 Aralık 2008 tarihinden sonra da, 

tarımsal alan tanımının dışında kalan (çocuk parkları, konut bahçeleri ve hobi bahçeleri haricinde ki), 

alanlarda uygulanabilirler. 




www.biyogaz.web.tr



Bu fıkranın 1. cümlesinden farklı olarak, arıtma çamurları için Arıtma Çamuru Yönetmeliğinde zararlı 

maddelere yönelik belirlenen yükümlülükler ve sınır değerler ve bu fıkranın 1. cümlesi ile bu fıkranın 

3. cümlesinin 2. bendinden farklı olarak, biyolojik atıklar için Biyolojik Atıklar Yönetmeliğinde zararlı 

maddelere yönelik belirlenen yükümlülükler ve sınır değerler geçerlidir. 

Madde 9 – Yetkili makamlarca verilecek izinlerle ilgili özel yükümlülükler 

Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın bu Yönetmeliğe istinaden izin veya talimat vermesi 

halinde, toprak verimliliğinin, insan ve hayvan sağlığı ile ekosistemi, özellikle de yer altı ve yüzey 

sularının kalitesinin tehlikeye düşürülmemesine ve başka kamusal düzenlemelerin ihlal edilmemesine 

dikkat etmelidir. 

Madde 10 – Kabahatler 

(1) Kasten veya taksirli olarak 

1. Bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 5. fıkrasının 1. cümlesine veya 7. fıkrasının 1. cümlesine aykırı 

olarak bir maddeyi veya orada belirtilen bir gübreyi uygulayanlar, 

2. Bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 6. fıkrasının 2. cümlesiyle bağlantılı olabilecek şekilde de, yine bu 

Yönetmeliğin 3. maddesinin 6. fıkrasının 1. bendine aykırı olarak, söz konusu maddelerin sulara 

karışmasını engellemeyenler, 

3. Bu Yönetmeliğin 3. maddesinin 2. cümlesine aykırı olarak bir maddeyi söz konusu maddede 

belirtilen bir makine vasıtasıyla uygulayanlar, 

4. Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 2. fıkrasına aykırı olarak, söz konusu maddede belirtilen bir 

maddeyi veya gübreyi toprağa karıştırmayan veya zamanında karıştırmayanlar, 




www.biyogaz.web.tr



5. Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 3. fıkrasının 1. cümlesi veya 5. fıkrasının 1. cümlesine aykırı olarak 

bir maddeyi, hayvansal kaynaklı çiftlik gübresini veya gübre maddesini uygulayanlar, 

6. Bu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesi aykırı olarak besin maddesi karşılaştırması 

hazırlamayan veya doğru, eksiksiz ve zamanında hazırlamayanlar, 

7. Bu Yönetmeliğin 6. maddesinin 2. fıkrasına aykırı olarak besin maddesi karşılaştırmasını ibraz 

etmeyenler, 

8. Bu Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesi veya 2. fıkrasına aykırı olarak kayıt 

tutmayanlar veya bu kaydı doğru, zamanında veya eksiksiz tutmayanlar, 

9. Bu Yönetmeliğin 7. maddesinin 3. fıkrasına aykırı olarak, tutulan bir kaydı saklamayan veya en az 

yedi yıl saklamayanlar 

Gübre Kanununun 14. maddesinin 2. fıkrasının 1. bendinin a) alt bendi uyarınca kabahat işlemiş olur. 

(2) Bu Yönetmeliğin 8 maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesi, 2. fıkrasının 1. cümlesi, 3. fıkrasının 1., 3. 

veya 4. cümlesi veya 5. fıkrasının 1. cümlesine aykırı bir şekilde kasten veya taksirli olarak bir gübreyi , 

toprak katkı maddesini, kültür substratını veya bitki besin destek maddesini uygulayanlar, Gübre 

Kanununun 14. maddesinin 2. fıkrasının 1. bendinin a) alt bendi uyarınca kabahat işlemiş olur. 

Madde 11 – Geçici düzenlemeler 

Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 4. fıkrasının 1. cümlesinden farklı olarak, kanatlı hayvan gübresi 

içermeyen katı çiftlik gübresi haricinde, esas itibariyle kullanılabilir azot içeren gübreler 2006 yılında 

16 Ocak tarihinden itibaren tarım arazilerine ve meralara uygulanabilirler. Bu Yönetmeliğin 8. 

maddesinin 1. fıkrasını esas alan uygulama yasakları 4 Aralık 2006 tarihinden itibaren geçerlidir. 




www.biyogaz.web.tr



Madde 11a – Geçici hükümler 

(1) Son olarak 14 Şubat 2003 tarihli Yönetmelik (Federal Resmi Gazete I S. 235) ile değiştirilen, 26 

Ocak 1996 tarihli Gübre Uygulamaları Yönetmeliğinin (Federal Resmi Gazete I S. 118) 6. maddesinin 

2. fıkrası 31 Aralık 2015 tarihine kadar uygulanmaya devam edilecektir. 

(2) Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 4. fıkrası, 2006 yılında oluşan vakalarda da uygulanacaktır. 

Madde 12 – Yürürlüğe Girme, Yürürlükten Kalkma 




www.biyogaz.web.tr



Ek 1 (3. maddenin 2. fıkrası 1. bendi, No. 1'e ilişkin) 

Bitkisel ürünlerin azot içeriği 

(Orijinal metnin kaynağı: Federal Resmi Gazete I 2007, 228 - 232) 

Tablo 1 

Tarla kültürleri 

1 2 3 4 5 

Kültür 

Mahsul 

Taze mahsuldeki 

Kuru Madde 

(KM)oranı (%) HNV 1) 1 : x kg N/dt 

Hububat, mısır 

Yaş ağırlık 

üzerinden 

Buğday Tane (%12 RP 86 – 1,81 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Tane – 0,8 2,21 

3) 

Tane (%14 RP 86 – 2,11 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,8 2,51 

3) 

Tane (%16 RP 86 – 2,41 




www.biyogaz.web.tr



2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,8 2,81 

3) 

Kışlık arpa Tane (%12 RP 86 – 1,65 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,7 2,00 

3) 

Tane (%13 RP 86 – 1,79 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,7 2,14 

3) 

Çavdar Tane (%11 RP 86 – 1,51 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,9 1,96 

3) 

Tane (%12 RP 86 – 1,65 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,9 2,10 

3) 

Kışlık tritikale Tane (%12 RP 86 – 1,65 

2)) 




www.biyogaz.web.tr



Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,9 2,10 

3) 

Tane (%13 RP 86 – 1,79 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,9 2,24 

3) 

Yemlik yazlık arpa Tane (%12 RP 86 – 1,65 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,8 2,05 

3) 

Tane (%13 RP 86 – 1,79 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,8 2,19 

3) 

Malt arpası Tane (%10 RP 86 – 1,38 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 0,7 1,73 

3) 

Tane (%11 RP 86 – 1,51 

2)) 

Saman 86 – 0,50 




www.biyogaz.web.tr



Tane + Saman – 0,7 1,86 

3) 

Yulaf Tane (%11 RP 86 – 1,51 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 1,1 2,06 

3) 

Tane (%12 RP 86 – 1,65 

2)) 

Saman 86 – 0,50 

Tane + Saman – 1,1 2,20 

3) 

Hububat Tam bitki 35 – 0,56 

Mısır Tane (%10 RP 86 – 1,38 

2)) 

Saman 86 – 0,90 

Tane + Saman – 1,0 2,28 

3) 

Tane (%11 RP 86 – 1,51 

2)) 

Saman 86 – 0,90 

Tane + Saman – 1,0 2,41 

3) 




www.biyogaz.web.tr



Bir yıllık taneli baklagiller 

Bakla Tane (%30 RP 86 – 4,10 

2)) 

Saman 86 – 1,50 

Tane + Saman – 1,0 5,60 

3) 

Bezelye Tane (%26 RP 86 – 3,60 

2)) 

Saman 86 – 1,50 

Tane + Saman – 1,0 5,10 

3) 

Mavi acı bakla Tane (%33 RP 86 – 4,48 

2)) 

Saman 86 – 1,50 

Tane + Saman – 1,0 5,98 

3) 

Soya fasulyesi Tane (%32 RP 86 – 4,40 

2)) 

Saman 86 – 1,50 

Tane + Saman – 1,0 5,90 

3) 




www.biyogaz.web.tr



Yağlı tohumlu bitkiler 

Kolza Tane (%23 RP 91 – 3,35 

2)) 

Saman 86 – 0,70 

Tane + Saman – 1,7 4,54 

3) 

Ay çiçeği Tane (%20 RP 91 – 2,91 

2)) 

Saman 86 – 1,00 

Tane + Saman – 2,0 4,91 

3) 

Hardal Tane 91 – 5,08 

Saman 86 – 0,70 

Tane + Saman – 1,5 6,13 

3) 

Keten Tane 91 – 3,50 

Saman 86 – 0,53 

Tane + Saman – 1,5 4,30 

3) 

Lifli bitkiler 

Zeyrek Tam bitki 86 – 1,00 

Kenevir (100 - 150 Tam bitki 40 – 0,40 

dt/ha KM) 

Miskantus (150 Tam bitki 80 – 0,15 

- 200 dt/ha KM) 




www.biyogaz.web.tr



Kök ürünleri 

Patates Yumru kök 22 – 0,35 

Çiçek 15 – 0,20 

Yumru kök + – 0,2 0,39 

Çiçek 3) 

Şeker pancarı Pancar 23 – 0,18 

Yaprak 18 – 0,40 

Pancar + Yaprak – 0,7 0,46 

3) 

Yüksek KM oranlı pancar Pancar 15 – 0,18 

Yaprak 16 – 0,30 


3) 

Düşük KM oranlı pancar Pancar 12 – 0,14 

Yaprak 16 – 0,25 


3) 

Yem bitkileri 

Silo mısırı Tam bitki 28 – 0,38 

Kızıl yonca Tam bitki 20 – 0,55 

Kaba yonca Tam bitki 20 – 0,60 

Yonca otu Tam bitki 20 – 0,52 

Kaba yonca otu Tam bitki 20 – 0,54 

Delice otu Tam bitki 20 – 0,48 

(Tarımsal ot) 

Ara yem bitkileri Tam bitki 15 – 0,35 




www.biyogaz.web.tr



Anaç bitkiler 

Çim tohumu Tohum 86 – 2,20 

Saman 86 – 1,50 

Tohum + – 8,0 14,20 

Saman 3) 

Yonca-, Tohum 91 – 5,50 

Kaba yonca tohumu Saman 86 – 1,50 

Tohum + – 8,0 17,50 

Saman 3) 

1) Ana mahsul ürünü-Yan mahsul ürünü-Oranı 

2) Kuru maddedeki ham protein oranı 

3) Ana mahsul ürünü ile ilgili olarak, ana mahsul ürünü ve yan mahsul ürünündeki besin maddesi içeriği 




www.biyogaz.web.tr



Tablo 2 

Sebze 

1 2 3 

Kültür Üretim kg N/dt(1 dt=100 kg) 

yöntemi 

Taze mahsul 

Açık tarla sebzeleri 

Patlıcan 0,32 

Marul 1) 0,19 

Yaprak salata 1) 0,19 

Karnabahar 6’lı 0,32 

Bakla 1) 0,35 

Kekik 1) 0,32 

Brokoli > 500g 0,37 

Yer fasulyesi 0,36 

Acı marul 1) Pancar tarımı 0,25 

Çin lahanası 0,16 

Dereotu 1) 0,30 

Göbek salatası 0,13 

Hindiba 1) 0,25 

Frenk salatası 1) 0,45 

Yeşil lahana 0,46 

Salatalık 0,17 

Sarımsak 1) Kuru 0,48 

Kök rezene 0,24 

Kıvırcık lahana 8 - 10 cm 0,30 




www.biyogaz.web.tr



Şalgam 1) 0,28 

Göbek marul 0,18 

Pazı 1) 0,25 

Bahçe bezelyesi 1) 0,49 

Bayır turpu 1) 0,51 

Havuç 1) 0,17 

Kırmızı biber 1) 0,29 

Yaban havucu 1) 0,33 

Maydanoz 1) 0,44 

Pırasa 0,27 

Hindiba (var. Foliosum) 0,25 

Turp 0,20 

Bayır turpu 1) 0,17 

Rheum 1) 0,29 

Marul (var. Longifolia) 1) normal 0,20 

Brüksel lahanası Sadece başçıklar 0,47 

Kırmızı pancar 0,27 

Kırmızı lahana 0,28 

Soğancık 1) 0,50 

İkorçina 1) 0,24 

Kereviz 0,27 

Kuşkonmaz 2) Sadece 0,25 

mahsul ürünü 

Kabak 1) 0,25 

Ispanak 0,43 

Domates 0,22 




www.biyogaz.web.tr



Beyaz lahana 0,26 

Kıvırcık lahana 1) 0,38 

Sakız kabağı 1) 0,23 

Et lahanası 

(Cichorium intybus) 1) 0,20 

Tatlı mısır 1) 0,32 

Kavun 1) 0,21 

Soğan Kuru bitki 0,22 

1) Verilerin toplanmasında alınan rastgele numunelerin kapsamı kısıtlıdır 

2) Kuşkonmazda ayrıca kök ve köksapı olarak depolamaya ihtiyaç vardır: 

1. ekim yılı: 5g N/bitki 

2. ekim yılı: 6g N/ bitki 

3. ekim yılı: 5g N/ha 

4. ekim yılı: 3g N/ bitki 




www.biyogaz.web.tr



Tablo 3 

Meralar 

Mera Mahsul Azot içeriği 

kg N/dt 

Kuru madde 

1 Kullanım (40 dt/ Tam bitki 1,30 

ha KM) 

2 Kullanım (55 Tam bitki 1,80 

dt/ha KM) 


dt/ha KM) 


dt/ha KM) 


dt/ha KM) 

Ek 2 (3. maddenin 2. fıkrasının 2. bendi a)alt bendine ilişkin) 

Bitkinin büyüme süreci içerisinde önceki kültürden aktarılan tahmini azot miktarı 

(Orijinal metnin kaynağı: Federal Resmi Gazete I 2007, 233) 




www.biyogaz.web.tr



Tablo 1 

Önceki bitkiye ait (Geçen yılın ana mahsulü) hasat artıklarından aktarılan ve bitkiler tarafından 

kullanılabilecek halde olan azot 

Önceki bitki 

Aktarılan N 

kg N/ha 

Hububat, patates, keten, ay çiçeği, 0 

Silo mısır 

Mısır, kolza, bir yıllık delice otu, 10 

Baklagilsiz rotasyon nadası 

Küçük şalgam, hardal, yaban pancarı (yapraklı), 20 

Yaban otu ve birkaç yıllık delice otu 

Taneli baklagiller, şeker pancarı (yapraklı), 30 

Kaba yonca, yonca, yonca otu, baklagil içeren nadası, sebze 

Birkaç yıllık yeşillendirilmiş alan (rotasyon merası, 40 

Uzun süreli nadas) 




www.biyogaz.web.tr



Tablo 2 

Ara ürünlerden ve önceki yılın ana ürün hasadından sonra artan ve bitkiler tarafından kullanılabilecek olan 

organik veya kimyasal azot miktarı 

Ekim şekli 

Artan azot kg N/ha 

N- Kimyasal gübre Katı çiftlik gübresi 

Uygulaması yok veya veya 

sıvı gübre 

uygulaması 

diğer 

organik 

gübre 

Ara ürünsüz 0 20 30 

Kışa dönük sonbahar uygulaması 

Saman çürütmesi için azot 0 20 20 

uygulaması 

Ara ürünlü 0 10 20 

Baklagil olmayan bitkiler 

Toprağa sonbaharda karıştırıldı 10 20 30 

Toprağa ilkbaharda karıştırıldı 20 30 40 

Ara ürünlü 20 (20) (20) 

Baklagiller 

Toprağa sonbaharda karıştırıldı 30 (30) (30) 

Toprağa ilkbaharda karıştırıldı 40 (40) (40) 

Önceki ürüne ait hasat artığından (Tablo 1), ara ürünlerden ve önceki yılın ana ürün hasadından 

artan organik veya kimyasal azot miktarı (Tablo 2)için toplamda en fazla 40 kg N/ha hesaplanır. 

Ek 3 (3. maddenin 2. fıkrasının 2. bendi b)alt bendine ilişkin) 




www.biyogaz.web.tr



Uygulanan çiftlik gübrelerinin uygulama yılındaki bitkisel azot etkinliğine ilişkin asgari 

değerler (uzun süreli uygulamada, uygulanan toplam azotun 1) yüzdesi şeklinde) 


Hayvan türü Sıvı çiftlik gübre Katı çiftlik gübresi Gübre şerbeti 

Sığır 50 25 90 

Domuz 60 30 90 

Kanatlı 60 2) 30 3) – 

At/koyun – 25 – 

1) Temel: depolama kaybı veya N-içeriğinin uygulama öncesinde tespit edilmesi hariç, N-dışkılama 

2) Katı kanatlı gübresi dahil 

3) Yataklık dahil 

Ek 4 (3. maddenin 10. fıkrasına ilişkin) 

Genel kabul gören teknik şartlara uygun olmayan gübre 

uygulama makineleri 

Orijinal metnin kaynağı: Federal Resmi Gazete I 2007, 234 

1. Dağıtma mekanizmasına kontrol edilebilir götürücü tertibatı bulunmayan 

katı çiftlik gübresi dağıtma makineleri, 

2. Dağıtıcıya serbest akışlı sıvı çiftlik gübresi ve gübre şerbeti 

tankerleri, 

3. Sıvı gübrenin yukarıya doğru püskürtüldüğü, çarpma tabaklı dağıtıcılar, 

4. İnceltilmemiş sıvı çiftlik gübresi uygulamasına yönelik, santrifüj 

etkili dağıtıcılı sıvı gübre şerbeti tankeri, 

5. inceltilmemiş sıvı çitlik gübresi uygulamasına yönelik yağmurlama 




www.biyogaz.web.tr



tabancaları. 

Ek 5 (4. maddenin 3. fıkrasına ilişkin) 

Çiftlik hayvanları tarafından meydana getirilen besin maddeleri 

(Orijinal metnin kaynağı: Federal Resmi Gazete I 2007, 235 - 237) 




www.biyogaz.web.tr

Bu proje Uluslararası İklim Girişimi’nin bir parçasıdır. Federal Alman Çevre, Doğa Koruma ve Nükleer Güvenlik Bakanlığı bu girişimi Alman Parlamentosu kararı ile desteklemektedir. 

Üretim şekli 

Oluşan gübre 

maddesi 

Hayvan ve yıl başına 

dışkılanan kg N 

Hayvan başına 6 ay içerisinde 

(Yalak ve temizlik suyu dahil) 

Cbm (m 3 ) 

Sıvı çiftlik 

gübresi 

Cbm 

(m 3 ) 

Gübre 

şerbeti 1) 

1 2 3 4 5 6 

1. Mandıracılık 

2. Buzağı besiciliği 0 - 16 hafta; 80 kg artış; 3 evre p. 15,3 1,5 0,22) 

a. 

3. Genç sığır yetiştiriciliği Mera Konvansiyonel 60 4,65 1,22) 

4. İlk buzağılama yaşı Geniş 54 

5. 27 ay; 580 kg artış Tarla yemi ekimi Otlaklı 49 

6. Ahır besiciliği 42 

7. Süt ineği %4,0 yağ, %3,4 protein; 0,9 buzağı Mera 6.000 kg ECM 119 9,5 3,02) 




www.biyogaz.web.tr


8. 8.000 kg ECM 132 10,0 3,22) 

9. 10.000 kg ECM 149 10,5 3,42) 

10. Tarla yemi ekimi 6.000 kg ECM 104 9,5 3,02) 

11. 8.000 kg ECM 118 10,0 3,22) 

12. 10.000 kg ECM 138 10,5 3,42) 

13. 

Otlaksız, samanlı tarla yemi 

ekimi 6.000 kg ECM 100 9,5 3,02) 

14. 8.000 kg ECM 115 10,0 3,2 2) 

15. 10.000 kg ECM 135 10,5 3,4 2) 

16. Sığır besiciliği 

17. Besi sığırı 

45 - 625 kg canlı ağırlık (CA) (18 

aylık) 35 3,35 1,22) 

18. 45 - 700 kg CA 40 3,65 1,5 2) 

19. 80 - 700 kg CA 44 3,35 1,5 2) 

20. 200 - 700 kg CA 46 3,85 1,5 2) 




www.biyogaz.web.tr


21. Buzağı emziren inek 

22. 

500 kg CA; yılda 0,9 buzağı (180 kg sütten kesme 

ağırlığı) 87 8,0 2,752) 

700 kg CA; yılda 0,9 buzağı (220 kg sütten kesme 

ağırlığı) 106 10,0 3,02) 

23. Genç sığır besiciliği 80 - 220 kg CA; yılda 2,5 buzağı 18,4 2,75 -3) 

24. 50 - 250 kg CA; yılda 2,1 buzağı ("Buzağı besiciliği") 13 1,25 - 3) 

25. Domuz yavrusu üretimi 

26. Dişi domuz besiciliği 

8 kg CA’ya kadar domuz 

yavrusu 

27. Yetiştirilen 20 domuz yavrusu Standart yem 26,2 2,0 0,6 

28. 

yılda yer başına kaydedilen artış 

200 kg N-/P-azaltılmış 24,6 

29. Yetiştirilen 22 domuz yavrusu Standart yem 26,3 

30. 

31. 



28 kg CA’ya kadar domuz 

yavrusu 

32. Yetiştirilen 20 domuz yavrusu Standart yem 36,6 3,0 0,75 




www.biyogaz.web.tr


33. 



34. Yetiştirilen 22 domuz yavrusu Standart yem 37,3 

35. 


656 kg N-/P- azaltılmış 34,9 

36. Özel domuz yavrusu yetiştiriciliği 8 - 28 kg CA Standart yem 3,42 0,3 0,15 

37. 



38. Genç dişi domuz yetiştiriciliği 28 - 115 kg CA Standart yem 10,8 0,9 0,3 

39. 


180 kg N-/P- azaltılmış 9 

40. Genç dişi domuz sınıflandırması 95 - 135 kg CA Standart yem 15,5 1,25 0,5 

41. 

42. Erkek domuz yetiştiriciliği 




60 kg 22,1 1,8 0,75 




www.biyogaz.web.tr


43. Domuz besiciliği 

44. Besi domuzu 

28 - 117 kg CA; günlük kilo artışı 

700 g Standart yem 11,9 0,75 0,3 

45. ; 210 kg artış N-/P- azaltılmış 9,8 

46. 

28 - 117 kg LM; günlük kilo artışı 

800 g Standart yem 13,6 0,75 0,3 

47. ; 240 kg artış N-/P- azaltılmış 11,2 

48. At yetiştiriciliği 

49. 500 - 600 kg CA’ya sahip binek atlar Ahırda 51,1 - 4) 

50. Ahır ve otlakta 53,6 

51. Midilli 300 kg CA Ahırda 34,9 

52. Ahır ve otlakta 33,4 

53. Damızlık kısrak Yetişkin at (600 kg CA); Ahır ve otlakta; yılda 0,5 63,5 

tay 

54. Midilli (350 kg CA); Ahır ve otlakta; yılda 0,5 tay 42,3 

55. Yetiştirilen atlar Yetişkin at; 365 kg artış; Ahır ve otlakta; 6. 44,5 - 4) 




www.biyogaz.web.tr


- 36. ay 

56. Midilli; 150 kg artış; Ahır ve otlakta; 6. - 31,6 

57. Kuzu eti üretimi 

36. ay 

58. Koyun ve kuzuları 1,3 kuzu/koyun 40 kg Konvansiyonel 18,6 - 4) 

59. Artış Geniş 18,1 

60. Keçi sütü üretimi 

61. Süt keçisi ve kuzuları yılda 800 kg süt/keçi; keçi başına 1,5 kuzu; 16 kg 14,8 - 4) 

62. Tavşan yetiştiriciliği 

Artış/Kuzu 

Dişi tavşan başına yılda yetiştirilen 52 genç 

63. tavşan. 0,6 kg’ye kadar CA 2,6 - 4) 

64. 3 kg’ye kadar CA 9,7 

65. Besi 0,6 - 3 kg CA; 14 kg artış/yer 0,7 - 4) 

66. Av hayvanları 

67. Alageyik 

45 kg et üretimi Hayvan başına artış (1 yetişkin 

21,6 - 4) 




www.biyogaz.web.tr


68. Yumurta üretimi 

hayvan + 0,85 

Buzağı) 

69. Yarka yetiştiriciliği 

3,3 kg artış 4/5 aşamalı 

yemleme Standart yem 4 0,286 - 4) 

Aşama 

70. N-/P-azaltılmış 5 0,244 

Aşama 

71. Yumurta tavuğu yetiştiriciliği 17,6 kg yumurta kütlesi Standart yem 0,786 - 4) 

72. N-/P-azaltılmış 0,754 

73. Kanatlı besiciliği 

74. Tavuk besiciliği 40 gün; 2,2 kg artış/hayvan Standart yem 0,469 - 4) 

75. N-/P- azaltılmış 0,403 

76. 37 - 40 gün; 2,0 kg artış/ Standart yem 0,392 

77. Hayvan N-/P- azaltılmış 0,333 

78. 

37 güne kadar; 1,7 kg 

artış/hayvan Standart yem 0,319 




www.biyogaz.web.tr


79. N-/P- azaltılmış 0,266 

80. Erkek hindi besiciliği 20,4 kg artış 22 hafta Standart yem 2,140 - 4) 

81. besi (56,8 kg yem) 2,2 N-/P- azaltılmış 2,002 

82. 

Kısmen P- 

azaltılmış t 2,140 

83. Dişi hindi besiciliği 10,9 kg artış 17 hafta Standart yem 1,579 

84. besi (27,9 kg yem) 2,8 N-/P- azaltılmış 1,492 

85. 

Kısmen P- 

azaltılmış 1,557 

86. Ördek besiciliği; Pekin ördeği besisi 3,4 kg artış/hayvan; 13 safha 26 güne kadar 1,482 - 4) 

Besi 

87. Ördek besiciliği, uçan ördek yılda 15,4 kg artış/yer.; 4 safha; 2,7 kg 0,588 

dişi, 5,0 kg erkek (d:e = 1 : 1) 




www.biyogaz.web.tr


88. Kaz besiciliği Hızlı besi, 5,0 kg artış/hayvan 0,183 - 4) 

89. Orta besi, 6,8 kg artış/hayvan 0,554 

90. yavaş-/otlak besisi 7,8 kg artış/hayvan 1,040 

1) düşük saman ilave miktarı: günde 3 - 4 kg/ (BHB) 

2) Saman ilave miktarının orta seviyede olması(günde 6 - 8 kg/BHB) halinde belirtilen gübre şerbeti miktarının yarısı alınmalıdır. Saman ilave miktarının yüksek 

seviyede olması (> 11 kg/BHB.gün) halinde gübre şerbeti olmaz. 

3) Yöntem kombinasyonu önem arz etmez, samanın üzerine ilave edilmez. 

4) Yüksek miktarda yataklık kullanılması veya gübre temizleme yönteminden dolayı gübre şerbeti oluşmaz. 




www.biyogaz.web.tr



Ek 6 (4. maddenin 3. fıkrası, 5. maddenin 1., 2. ve 3. fıkraları, 

Ek 7 ve 8) Uygulanan azot gübresinin uygun bir şekilde 

değerlendirilmesine yönelik referans rakamlar 





www.biyogaz.web.tr


1. 

I. Hayvansal kaynaklı çiftlik gübrelerinden salgılanan toplam azot bakımından % olarak hesaplamalara ilave edilmesi gereken asgari değerler ve başka 

referans rakamlar 

2. Uygulama Besleme 

3. Ahırda ve depolamada oluşan Ahırda, depolamada ve uygulamada 

kayıplar düşüldükten sonra 

oluşan kayıplar düşüldükten sonra 

4. Hayvan türü 

Sıvı 

çiftlik 

gübresi 

Katı çiftlik gübresi, gübre 

şerbeti, alçak ahır 

Sıvı çiftlik 

gübresi 

Katı çiftlik gübresi, gübre şerbeti, 

alçak ahır 

5. 1 2 3 4 5 

6.Sığırlar 85 70 70 60 

7.Domuzlar 70 65 60 55 

8.Kanatlılar 60 50 

9.diğer (at, koyun) 55 50 

10.otlama, bütün hayvan türleri 1) 25 




www.biyogaz.web.tr


11. II. diğer kaçınılmaz azot fazlaları/gerekli azot ilaveleri 

12.Sebzecilik 

Kıştan önceki son kültür için, kültüre, kültür yöntemine veya ürünlere göre yılda 50 kg N/ha’ya kadar: 

Bayır turpu, turp, frenk salatası, yeşil lahana, dereotu, havuç, kırmızı pancar, soğancık, bahçe 

bezelyesi, soğan, kabak, maydanoz, salatalar, ıspanak, acı marul. 

Başka sınıflandırmalar veya burada sayılmayan kültürler, Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın 

talimatı veya eşgüdümüyle sayılır. 

13.Sebzecilik II 

Kıştan önceki son kültür için, kültüre, kültür yöntemine veya ürünlere göre yılda 80 kg N/ha’ya kadar: 

Kereviz, çin lahanası, yer fasulyesi, kıvırcık lahana, Brüksel lahanası, kırmızı lahana, salatalık, 

pırasa, kök rezene. 


talimatı veya eşgüdümüyle sayılır 




www.biyogaz.web.tr


14. Sebzecilik III Kıştan önceki son kültür için, kültüre, kültür yöntemine veya ürünlere göre yılda 120 kg N/ha’ya kadar. 

Azot çıkışının azaltılmasına yönelik, özellikle çimleme veya kışlık kültür ekimi gibi uygun tedbirler 

alınması halinde yılda 160 kg N/ha’ya kadar. 

Brokoli, karnabahar, kıvırcık lahana, sakız kabağı, sırık fasulyesi, beyaz lahana, tatlı mısır. 


talimatı veya eşgüdümüyle sayılır. 

15. Belirli işletme tiplerinde, belirli gübrelerin 

uygulamasında, belirli kültürlerin 

yetiştirilmesinde, belirli kalitelerin 

sağlanmasında, belirli hayvan türlerin 

beslenmesinde, belirli besi yöntemlerinin 

kullanılmasında veya beklenmedik mahsul 

kayıplarında oluşan özel haller 

Eyalet kanunlarınca yetkili kılınan makamın talimatı veya eşgüdümüne göre. 

1) Sadece otlama yapılması halinde. Kısmi kesim yapılması halinde 4. veya 5. sütundaki değerler kullanılmalıdır. 




www.biyogaz.web.tr



Ek 7 (5. maddenin 1. fıkrası, 7. 

maddenin 1. fıkrası 3. bendine ilişkin) 

… uygulama yılı için,azot (N) veya 

fosfat (P 2 O 5 ) ) ile ilgili (besin 

maddesinin altını çizin) yıllık işletme 

için besin maddesi karşılaştırması 

Orijinal metnin kaynağı: Federal Resmi Gazete I 2007, 239 

1. İşletme içi besin maddesi karşılaştırmasına yönelik verilerin saptanması 

İşletme içi besin maddesi 

karşılaştırması yöntemi 

1.1 Bağdaşık ürün parselleri veya 

bağdaşık ürün parseli gruplarına 

yönelik karşılaştırma sonuçlarının 

toplanması ( ) 

İşletmenin tam adı: ................................. 

1.2 Tarımsal amaçla kullanılan 

toplam araziye ilave edilen 

araziden çıkan maddelerin 

karşılaştırılması ( ) 

İşletmenin büyüklüğü. Tarımsal amaçla kullanılan alanın hektar olarak 

büyüklüğü: .... 

Uygulama yılının başı ve sonu: ...................................... 

Tanzim tarihi: 

................................................. 

2. Bağdaşık ürün parseli veya bağdaşık ürün parselleri grubuna 

ilişkin besin maddesi karşılaştırmasına yönelik verilen saptanması ( ) 

No. 1.1’e göre bağdaşık ürün parseli bilançolarının daha sonra 

toplanması için) 

- Bağdaşık ürün parselinin, bağdaşık ürün parselleri grubunun tam adı: ... 

- Bağdaşık ürün parselinin, bağdaşık ürün parselleri grubunun büyüklüğü: 

.................... 

- Meralarda: .................... 

Kesim sayısı:.................... 




www.biyogaz.web.tr



Bağdaşık ürün parselinde otlanan gün sayısı: 

................. 

Merada tutulan hayvanların sayısı ve türü: ..... 

------------------------------------------------------------------------------- 

1. I 1 I 2 I 3 I 4 

------------------------------------------------------------------------------- 

2. I İlave edilen 

I Besin 

maddesi I Çıkan 

I Besin 

maddesi 

I (Toplam alana, 

I kg 

olarak 

I (Toplam alandan, 

I kg 

olarak 

I Bağdaşık ürün parselleri grubuna, 

I Bağdaşık ürün parselleri grubuna, 

I 

Bağdaşık ürün 

parseline) I I 

Bağdaşık ürün 

parseline) 

I 

------------------------------------------------------------------------------- 

3. I Kimyasal I I Mahsul 2) I 

I Gübre maddeleri I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

4. I Hayvansal kaynaklı I I Yan ürün I 

I Çiftlik gübresi 1) I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

5. I Diğer organik I I I 

I Gübreler I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 




www.biyogaz.web.tr



6. I Toprak katkı maddeleri I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

7. I Kültür substratları I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

8. I Bitki besin destekleri I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

9. I Yok edilecek olan atık I I 

I KrW-/AbfG’nin I I I 

I 2. veya 3. fıkrası I I I 

------------------------------------------------------------------------------- 

10. I Azotun baklagiller I I I 

I 

vasıtasıyla 

bağlanması I I I 




www.biyogaz.web.tr



11. I İlave toplamı I I Çıktı toplamı I 

--------------------------------------------------------------------------- 

---- 

12. I 

gerektiğinde, 

Ek 6 satır 12- 

15’a 3) göre 

ek ve 

kesintilerin 

toplamı I I I 

I I I I 

I I I I 

--------------------------------------------------------------------------- 

---- 

13. I İlave ve çıktılar I I 

I arasındaki fark I I 

------------------------------------------- 

14. I Hektar başına fark I I 

I (bağdaşık ürün I I 

I parseli için değil) I I 

--------------------------------------------------------------------------- 

1) Bu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, otlatılan gün sayısına bağlı olarak otlamada oluşan 

kısmi besin maddesi ilavesi 

2) Meralarda, konumla ilgili kullanım sıklığı konum kalitesine bağlı olarak. 

3) Ayrıntılı ayrıştırma gereklidir. 




www.biyogaz.web.tr



Ek 8 (5. maddenin 1. fıkrası, 6. maddenin 1. 

fıkrası, 7. maddenin 1. fıkrası 3. bendine 

ilişkin) 

Uzun süreli işletme için besin maddesi 

karşılaştırması 

Azot (3 yıl) ve fosfat ((P 2 O 5 ) ) 

(6 yıl) için esnek ortalama değerler 


Hesaba katılan son uygulama veya faaliyet yılı: ... 

Uygulama yılının başı ve sonu: 

İşletmenin tam adı: 

İşletmenin büyüklüğü. Tarımsal amaçla kullanılan alanın 

hektar olarak büyüklüğü: 

Başlangıç verilerinin bilanço türü: 

Tanzim tarihi: 




www.biyogaz.web.tr



1. 

Ek 7’ye göre, birbirini izleyen yılların ortalamasını esas alan işletme 

için besin maddesi karşılaştırması 

2. Uygulama veya faaliyet yılındaki fark 

Kilogram/Hektar 

3. Azot: Uygulama yılı Fosfat: Uygulama yılı 

ve önceki iki yıl 

ve önceki beş yıl 

4. Önceki yıl: - 



7. Önceki yıl: 

8. Önceki yıl: 

9. Uygulama yılı: 

10. 

ha ve yıl başına işletme 

içi ortalama fazla 




www.biyogaz.web.tr

Alman Gübre Uygulamaları Yönetmeliği (DüV) - 942.42 KB

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?