ODTÜLÜ dosya Endüstrileşen spor, sporcuların ruh sağlığını da etkiliyor mu? Yeni Sporun Yeni Sporcuları Ünlü İngiliz iktisatçı Adam Smith, “Demiryollarının %5’i demirse %95’i insandır,” demiş. Peki ya spor, sizce yüzde kaçı insandır? 40 YENI SPORUN YENI SPORCULARI
X Yazı YRD. DOÇ. DR. PSIKOLOG OZANSER UĞURLU ODTÜ Psikoloji ’89 Stadyumlarda, salonlarda ya da televizyonun karşısında kadın ve erkeklerin rekabetini izliyor ve bundan keyif alıyor, iyi zaman geçiriyor, eğleniyor, üzülüyor ya da seviniyoruz. Peki ya o izlediğimiz insanlar, onlar neler yaşıyor, neler hissediyor? Uluslararası medya devi Eurosport “All Sports All Emotions” sözü ile sporun bir duygular bütünü olduğunu çok güzel özetliyor, çünkü insan duyguları ile var olan bir varlıktır. Performans söz konusu olduğunda elbette bütün mesele duygular değildir ancak duygular performans üzerinde önemli bir etkiye sahiptir; çünkü duygular düşüncelerimizi ve davranışlarımızı derinden etkiler. Örneğin; seyirci için rekabetin kazanılması mutluluk, kaybedilmesi mutsuzluk ile eşanlamlıysa desteklediği sporcu rekabeti kaybettiğinde seyirci kendisini mutsuz edene olumsuz anlamlar yükleyebilir, hatta düşman kesilebilir. Diğer taraftan sporcu için rekabetin sonunda kazanmak başarı hissi yaratırken, kaybetmek başarısızlık hissi yaratıyorsa, sporcu rekabeti kaybettiğinde kendisini değersiz görebilir ve anlamsızlık hissine kapılabilir. Ve işte sporun yüzde kaçının insan olduğu, bu noktada şekil almaya başlar. Kazanmak ya da Kaybetmek, Bütün Mesele Bu mu? Uzun yıllardır farklı yaş gruplarından farklı spor branşlarında profesyonel ve amatör sporcular ile çalışıyorum. Performanslarını psikolojik olarak nasıl yöneteceklerine dair onlara danışmanlık yapıyorum. Ve gördüm ki, spor sadece “spor” olduğunda sporcular psikolojik süreçleri başarıyla yönetebiliyorlar. Kendilerine hedefler koyup, hatalarından dersler çıkartabiliyor ve süreci bir gelişim evresine dönüştürebiliyorlar. Ancak ne zamanki spor artık bir “iş” haline geliyor, aldıkları her sonuç birer rakama dönüşüyor, kazandıkları madalyalar ve kaldırdıkları kupalar “başarı” için belirleyici bir kritere dönüşüyor, işte o zaman “kazanmak” ya da “kaybetmek” psikolojilerinde derin yaralar açan kırılma noktaları haline gelebiliyor. O yüzdendir ki, yeni “spor” sporcudan daha fazla “kazanmasını” istedikçe, sporcu başarıyı daha fazla kupa ve madalya ile ölçen bu sistemin içinde insan olmaktan çıkıp, makineye dönüşüyor. Belki artan doping ve şike vakaları bu yüzden çoğalıyor. Çünkü herkes “kazanmak” istiyor. Oysa sporda kaybetmek ve kazanmak, başarılı olmak ya da olmamak anlamına gelmez. Çünkü sporun kendisi, kendi başına bir başarıdır zaten; çünkü rekabet için meydana çıkmak başlı başına bir hayata meydan okumadır ve bu meydan okuma bir canlının varoluşu için baştan sona büyük bir başarıdır. Ne zaman spor artık bir “iş” haline geliyor, her sonuç birer rakama dönüşüyor. Performansı; hedefe yürünen yoldaki davranış, düşünce ve duyguların tamamı ile elde edilen sonucun toplamı oluşturur. Sportif performansın günümüz modern yaşamında her açıdan ele alındığı, ölçüldüğü ve üzerinde manipülasyonlar yapılabildiği bir zaman diliminde yaşıyoruz ancak performansın tutku, anlam ve doyumla yoğurulmadan, hayatın içerisinde sadece rakamsal ifadeler halinde kalması bizi insan olmaktan çıkaran bir yaklaşım yaratıyor. Sporun insanca kalabilmesi için başarının tanımını insandan ve onun varoluşundan uzaklaştırmamamız gerekiyor. Çünkü insan makine değildir ve ondan bir makinenin üretimini beklemek haksızlık olacaktır; hele de hayata meydan okuyup sahalara çıkan bir sporcudan hep kazanmasını beklemek, ne insanca bir yaklaşımdır ne de insana yakışır. Bırakalım spor, hem aktörleri hem de izleyicileri için hayata keyif katan, tutku, anlam ve doyumla var olabilmek için bir fırsat olsun. SAYI 51 41
- Page 1 and 2: ODTÜLÜ ISSN: 1309 - 2626 SAYI 51
- Page 3 and 4: Sevgili ODTÜ’lüler ve ODTÜ Dos
- Page 5 and 6: Ekim 2013 12. ODTÜ ULUSLARARASI CU
- Page 7 and 8: Life Box afet bölgelerine hızla y
- Page 9 and 10: ODTÜ Geliştirme Vakfı 30. Yaşı
- Page 11 and 12: şey, doğal olarak iş fikrinin be
- Page 13 and 14: dönüştürerek Eymir Gölü ve ç
- Page 16 and 17: ODTÜLÜ dosya Yazı TANIL BORA Spo
- Page 18 and 19: ODTÜLÜ dosya erkekler yıllarca b
- Page 20: ODTÜLÜ dosya Mahalle arasında oy
- Page 23 and 24: ir tüketim gösterisine dönüşü
- Page 25 and 26: doğal olarak, gündelik yaşam pra
- Page 27 and 28: Sokakta oynayan çocuklar, başlar
- Page 29 and 30: 12 Ekim 2012 tarihinde İnönü sta
- Page 31 and 32: Olimpiyatlar, küresel spor organiz
- Page 33 and 34: ne kadar yaklaşıyor? Tartışmay
- Page 35 and 36: hareketsiz. İşe, okula giderken k
- Page 37 and 38: gençlik ve ölümsüzlük konusund
- Page 39 and 40: sporcu sağlığı açısından öl
- Page 41: 1998 yılında Fransa Bisiklet Turu
- Page 45 and 46: Bir endüstri haline gelen futbol,
- Page 48 and 49: ODTÜLÜ dosya “Böyle Bir Sevmek
- Page 50 and 51: ODTÜLÜ SÖYLEŞİ Bize FREE proje
- Page 52 and 53: ODTÜLÜ SÖYLEŞİ Futbol, beraber
- Page 54 and 55: ODTÜLÜ SÖYLEŞİ Hayat Bir Baske
- Page 56 and 57: ODTÜLÜ SÖYLEŞİ Bizde herkes, s
- Page 58 and 59: ODTÜLÜ dosya V İllüstrasyon TUR
- Page 60 and 61: ODTÜLÜ Söyleşi Everest’e nede
- Page 62: ODTÜLÜ Söyleşi V Fotoğraf BING
- Page 65 and 66: ODTÜ Spor Müdürlüğü; öğrenc
- Page 67 and 68: kurulan takımın Üniversiteler Li
- Page 69 and 70: ekoru denemesini başarı ile tamam
- Page 71 and 72: RGO profilleyicileri, en kötü den
- Page 73 and 74: Topluluğu, Tango Dans Topluluğu,
Change language