Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HELİS DİŞLİ ÇARKLAR<br />
Helis açısı β doğrultusunda bakılırsa standart<br />
modül “m n ” ve standart kavrama açısı “α n ”görülür ;<br />
Mil ekseni doğrultusunda<br />
modül:<br />
Mil ekseni doğrultusunda<br />
kavrama açısı :<br />
Eşdeğer diş sayısı :<br />
mn<br />
m= → d=<br />
m⋅Z<br />
(34)<br />
cosβ<br />
tan α n<br />
tan α =<br />
(35)<br />
cos β<br />
Z<br />
Z eş =<br />
(36)<br />
3<br />
cos β<br />
Şekil-7<br />
Sağ<br />
helis<br />
Sol<br />
helis<br />
Döndüren<br />
6<br />
Minimum diş sayısı: Z (helis) ≥ ? Z (düz) ⋅ cos3<br />
β (37)<br />
min<br />
min<br />
Helis açısı arttıkça verim ve ses düşer, iletilecek güç<br />
artar, veya aynı gücü iletecek hacim küçülür.<br />
Helis dişli çeşitleri: İç, dış, kramayer, ok ve kros .<br />
Helis Çarklarda Dişli Kuvvetleri :<br />
Sağ El<br />
Döndürülen<br />
F e<br />
F e<br />
F r<br />
F t<br />
F t<br />
Döndüren kuvvet Ft, Radyal kuvvet Fr, Eksenel kuvvet Fe;<br />
F t<br />
2 ⋅ T<br />
=<br />
d<br />
tan α n<br />
Fr = Ft<br />
⋅ Fe = Ft<br />
⋅tan<br />
β (38)<br />
cos β<br />
Standart modül “mn”<br />
ve açı “α n ” bakış yönü<br />
β<br />
Helis Çarklarda kuvvet yönleri :<br />
Döndüren Sağ Helis sağ elle, sol helis sol elle; orta parmak mil dönme yönünü gösterecek<br />
şekilde tutulur; “Bu durumda başparmak “Fe” yönünü gösterir.”<br />
Döndürülen çark için aynı işlem yapılır fakat başparmak “Fe” yönü ile tersdir.<br />
döndürülen çark için aynıdır.<br />
Helis “Fr” merkeze Dişli Mukavemeti: doğrudur.<br />
Helis Dişli Mukavemeti:<br />
Düz Dişli için yapılan hesaplar (Denklem 28-33) helis açısı “β” dikkate alınarak tekrarlanır.<br />
2⋅T<br />
σK<br />
- Eğilme Kontrolü (Lewis) : σ =<br />
≤?<br />
σ<br />
3 2<br />
em = ⋅K<br />
v<br />
(39)<br />
k⋅m<br />
π ⋅y<br />
⋅Z⋅cosβ<br />
3<br />
eş<br />
burada “Z” hakiki diş sayısıdır. Eşdeğer diş sayısı (D.36) ile Ek-4’deki Ç-15’den “y eş ” bulunur.<br />
⎛ b ⎞<br />
Genişlik faktörü helis için: 1< ⎜k<br />
= ⎟ ≤ 6 diş genişliği “b” buradan bulunur. (40)<br />
⎝ π⋅m<br />
⎠<br />
Hız faktörü helis için bütün hızlarda<br />
- Yüzey Basıncı Kontrolü (Buckingham) : Dinamik Yük:<br />
5,6<br />
K v = (41)<br />
5,6+<br />
v<br />
F<br />
d<br />
21⋅<br />
v⋅(b⋅C⋅cos<br />
β+ Ft<br />
) ⋅cosβ<br />
= Ft<br />
+<br />
2<br />
21⋅<br />
v+<br />
b⋅C⋅cos<br />
β+ F<br />
2<br />
t<br />
≤ ?<br />
F<br />
w<br />
Deformasyon Katsayısı “C” için Ek-4’de önce Ç-16<br />
ve 17’ye imalat hatasına sonra Ç-18’e bakınız. (42)<br />
- Aşınma yükü: F<br />
w<br />
dp<br />
⋅b⋅K<br />
2⋅Z2<br />
= ⋅<br />
2<br />
cos β Z + Z<br />
1<br />
2<br />
Burada “ d P ” pinyon çapıdır. Aşınma yükü faktörü “K” ;<br />
Ek-4’de Ç-19’dan bulunur. (43)<br />
σK<br />
- Statik yük (Eğilme) kontrolü (Buckingham): F0 = ⋅b⋅y⋅π⋅m⋅cosβ<br />
≥ ? Fd<br />
(44)<br />
3
Change language