27.11.2014 Views

makine elemanları-2 ders notları

makine elemanları-2 ders notları

makine elemanları-2 ders notları

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Gerdirme kuvveti Fg az olursa kayış kayar, fazla olursa verim düşer: F = (F + F ) ⋅sin<br />

⎛θ ⎞<br />

⎜ 1<br />

g 1 2 ⎟<br />

⎝ 2<br />

(14) ⎠<br />

2<br />

π<br />

⎛ d2<br />

−d1<br />

⎞<br />

Kayış Uzunluğu: L ≈ 2⋅E<br />

+ ⋅(d2<br />

+ d1)<br />

+ E⋅⎜<br />

⎟ (15)<br />

2<br />

⎝ 2⋅E<br />

⎠<br />

Kayış seçimi :<br />

∗<br />

Önce kayışın aktaracağı güç “ P ” döndüren güç “ P ” yardımı ile bulunur:<br />

P<br />

∗ = P ⋅K<br />

(16)<br />

top<br />

3<br />

Burada “<br />

K top<br />

” kayışı etkileyen faktörlerin (Bak Ek-1) çarpımıdır:<br />

K top = Kİ<br />

⋅ K VZ ⋅ Kg<br />

⋅ Kko<br />

⋅ K Ş ⋅K<br />

θ<br />

(17)<br />

Düz Kayış seçimi için kayıştaki çekme, eğilme ve merkezkaç’ın meydana getirdiği çekme gerilmesi<br />

dikkate alınır. Piyasada üretilen düz kayışlar için standart olmayan V kayışa benzer seçim de yapılır.<br />

Normal V kayışı için güç “ P⋅<br />

Ki<br />

” ve devir hızı “n” yardımı ile Ek.Şekil-1’den uygun profil seçilir.<br />

Ek.Çizelge 9’dan bir kayışın aktarabileceği güç “ P 1 ” kayış hızına karşılık bulunur;<br />

Gerekli kayış sayısı : P∗<br />

z = (18)<br />

P 1<br />

Genelde kayış sayısı 3-6 arası uygun olup 8’i geçmemelidir. Çok fazla kayış sayısı için kasnak<br />

genişliğini azaltmak için özel kayış tipleri vardır.<br />

ZİNCİRLİ ÇARKLAR<br />

Şekil-5<br />

Üstünlükleri: - Uzak mesafe iletimi, kaymasız, zor çevre<br />

şartlarında (ısı, nem, toz vb.) en iyi iletim, yüksek verim<br />

Eksiklikleri: - Ağır, pahalı, hassas montaj ve bakım,<br />

titreşimli, darbe sönümlemez.<br />

Çeşitleri: - Rulolu-makaralı, Kademeli-rulolu, Menteşeli, Boncuklu, Dişli zincirler<br />

Zincir kuvvetleri kayış kuvvetleri gibidir. “ F 2 ” kuvveti sarkan zincir ağırlığınının bileşenidir.<br />

2<br />

Sarkma ve merkezkaç kuvveti “ q⋅ v ” ihmal edilirse:<br />

Zincirli çarklarda tavsiye edilen değerler:<br />

Döndüren çarkta diş sayısı “Z1” genelde 17- 26 arası tercih edilir.<br />

F<br />

2<br />

2⋅T<br />

≈ 0 ; F1<br />

≈Ft<br />

=<br />

(19)<br />

d<br />

Döndürülen çarkta diş sayısı “Z2”; genelde en fazla 70 ; manşonlu zincirlerde en fazla 120 ;<br />

dişli zincirlerde en fazla 140 olmalıdır.<br />

İletim oranı “ i ” genelde 5’den küçük; manşonlu zincirlerde en fazla 7 ; dişli zincirlerde en fazla 8 ;<br />

düşük hızlarda en fazla 10 olabilir.<br />

p<br />

Bölüm dairesi çapı : d =<br />

sin( 180 ( Zincir Adımı “p” için seçilen zincirin ölçülerine bakılır ) (20)<br />

° )<br />

Z<br />

Zincir seçimi için önce zincirin aktaracağı güç “ * P ” döndüren güç “P” yardımı ile bulunur:<br />

P<br />

∗ = P ⋅<br />

(21)<br />

K top<br />

Burada “ K ” zincir faktörlerinin (Bak Ek-1,2) çarpımıdır: Ktop<br />

= Ki<br />

⋅ KZ<br />

⋅ Kio<br />

⋅ KE<br />

⋅ KY<br />

(22)<br />

top<br />

Rulolu-Burçlu tip zincirlerin seçim diyagramı Ek.Şekil-2‘de gösterilmiştir. Seçilen zincirlerde ayrıca<br />

yüzey basıncı kontrolü yapılır.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!