KartliOdemelerinEkonomikFaydalari

“Taksitli satışların artması kısa vadede nakit talebinin düşmesine neden
olmaktadır. Bir satış işleminde peşin ödenen tutar oranının artması
para talebinin artmasına, taksitlerin uzun dönemlere yayılması ise para talebinin
düşmesine neden olabilmektedir. Aynı zamanda taksitli satışlarda
uygulanacak faiz oranının düşük olması, taksitli satışları teşvik eder ve dolayısıyla
para talebini düşürür.” 4 “Kredi kartı kullanımının hane halklarına
sağladığı en büyük avantajlardan bir tanesi olan taksitli satın alma imkânı,
hane halklarının aynı gelir düzeyi ile mevcut tüketim harcamalarını daha
az para ile yapmalarını sağlamaktadır. Örneğin hane halkı toplam gelirinin
%80’ini tüketim harcamaları için kullanıyor olsun. Bu durumda –başka türden
harcaması olmadığı varsayımı altında bu hane halkının tasarruf oranı
sadece %20 olacaktır. Gelirinin %80’ini de işlem amaçlı para talebi olarak
elinde tutacaktır. Eğer hane halkı kredi kartı kullanıyor ise ve işlemlerini
taksitli gerçekleştiriyorsa (Türkiye’de kredi kartlı işlemlerde ortalama taksit
sayısı 6,4’dür) o dönem için tüketim harcamaları için hane halkının ihtiyaç
duyacağı oran sadece gelirinin yaklaşık %12’si olacaktır. Gelirinin geri
kalanı (kredi kartının talep artışına yol açmadığı varsayımı altında) ödünç
verilebilir fon niteliğinde olacaktır. Tüketicinin kredi kartı borcunu aynı dönem
içinde kapatması halinde ise (Türkiye’de kredi kartı kullanıcılarının
%71’i kredi kartı borcunun tamamını aynı ay içinde kapatmaktadır) hane
halklarının faizsiz olarak kredi kullandıkları ortalama 27 günlük bir avantajı
olmaktadır.” 5
2011 yılında yaptığımız ve BKM yayını olarak çıkan söz konusu çalışmamızda,
10-14 Kasım 2011 tarihlerinde toplam 499 kredi kartı sahibiyle
yapılan anket çalışmasının sonuçlarını da ele almıştık. Kredi kartlarının tasarruf
üzerindeki etkilerini göstermesi açısından önemli bazı bilgileri ortaya
koyduğu için tekrar dile getirmenin yararlı olacağını düşünüyoruz. 6
Söz konusu anket çalışması 6 ilin kentsel yerleşim yerlerinde yaşayan
ve alışverişlerinde aktif olarak kredi kartı kullanan tüketicilerle yapılmıştır.
4
Kaya, Feridun, (2009) Türkiye’de Kredi Kartı Uygulaması, TBB Yayını No: 263, s: 105.
5
Kızılot, Ş; C. Kılıç ve İ. Tokatlıoğlu (2011) Kartlı Ödeme Sistemlerinin Tasarruf Üzerindeki Etkileri ve
Ekonomik Katkılar Raporu, BKM Yayınları, Aralık, İstanbul. s: 12.
6
Çalışmanın bundan sonraki kısmında Kızılot, Ş; C. Kılıç ve İ. Tokatlıoğlu (2011) çalışmasının 13-19
sayfaları özetleneceği için kaynak gösterilmemiştir.
Kartlı Ödeme Sistemlerinin Tasarruflar Üzerine Etkisi
83