KartliOdemelerinEkonomikFaydalari

tedir. Taksitli satışların talebi gelirden bağımsız bir şekilde artırabileceği
düşünülebilir. Yani nakit ödeme ile tek seferde gelirini harcayan kişi taksitli
alışveriş imkânı ile mevcut geliri ile daha fazla mal ve hizmete talep yaratabilmektedir.
Ancak kredi kartı sahiplerinin davranışları bunu doğrulamamaktadır.
Kredi kartı kullanılan alışverişlerin %29’u market, %12’si giyim,
%10’u akaryakıt ve %8’i yemek alışverişlerinden oluşmaktadır. Bu alışverişlerde
taksit kullanma alışkanlığı %37’dir. Taksit sayısı ilse 6.9 civarındadır.
Bu rakamlar göstermektedir ki tüketiciler genellikle zorunlu ve düzenli
alışverişlerini kredi kartı ile yapmaktadırlar. Bu alışverişler sonucu oluşan
kredi kartı ödemesini aynı ay kapayanların oranı %71’dir (BKM, Kart Monitör
2012 sayfa 38). Yani kişiler kredi kartları var diye normal taleplerinin
üzerinde alışveriş yapmıyorlar ve genellikle düzenli alışverişlerini kredi kartı
ile yapmaktadırlar. Yani kredi kartı olmasa idi zaten yapacakları harcamaları
yapmaktadırlar. Bunu nakit para yerine kredi kartı ile yapmaktadırlar ve
harcamalarını ortalama 7 aya bölmektedirler. Böylece talep hızlı bir şekilde
artmaz iken talebin üretim etkisi hemen ortaya çıkmaktadır. Kredi kartı ile
enflasyon arasındaki ilişki de bu çerçevede ortaya çıkmaktadır. Kredi kartı
ile yapılan harcamaların üretim etkisi hemen ortaya çıkarken harcamaların
enflasyonist etkisi ortalama 7 aya yayılmaktadır. Böylece kredi kartı harcamaları
üretim etkisi ile firmalar için istikrarlı talep artışı yaratmakta diğer
taraftan da bu talep için gerekli para arzı artışını geciktirerek para arzı artışının
enflasyonist baskılarını zayıflatmakta ya da geciktirmektedir.
Kredi kartlarının tüketicilerine sağladığı en büyük yarar para talebini
düşürmesidir. Kişiler artık mevcut harcamalarını gerçekleştirmek için yanlarında
işlem amacıyla daha az para talep etmektedirler. Bunun yanında
kredi kartının sağladığı imkânlar nedeniyle kişiler ihtiyat güdüsü ile de daha
az para talep etmektedirler. Para talebinde meydana gelen azalma para arzında
yaşanacak artışları da engellemektedir.
2010 yılında yaptığımız çalışmada kredi kartı harcamaları ile enflasyon
arasındaki ilişkileri ampirik yöntemlerle ortaya koymaya çalışmıştık.
Bu çalışmada 2002-2008 dönemine ait 3 aylık verilerle yapılan analiz sonucunda
kredi kartı harcamaları ile enflasyon arasında literatürde bahsedilen
pozitif yönlü ilişkinin Türkiye’de söz konusu dönem içinde geçerli olmadığı,
yani kredi kartı harcamalarının enflasyonu artırmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Yapılan çalışmada kredi kartı harcamalarının 6 aylık bir dönemde enflasyon
üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Ampirik analizler sonucunda 2010
yılında yapılan çalışmada nakit para yerine kredi kartı kullanımının üretim
etkisi hemen ortaya çıkarken, enflasyonist etkisinin düşük ve gecikmeli
Kartlı Ödeme Sistemlerinin Enflasyon Üzerindeki Etkisi
43