KartliOdemelerinEkonomikFaydalari

tedir. Enflasyonist etkisinin olduğu düşüncesinin ana nedeni ise kredi kartı
sahibinin tüketiminin gelirinden bağımsızlaştığı inancına dayanmaktadır.
Gelirin kaynağı üretimdir. Üretim yapıldıkça gelir yaratılır ve bu gelir tüketim
harcamalarına yani talebe dönüşür. Üretim yapılmadan talebin artması
ekonomide enflasyonist baskılar doğuracaktır. Ancak sıklıkla yapılan yanlış
anlamalardan bir tanesi de kredi kartı kullanımının gelirden bağımsız olduğu
inancıdır. Kredi kartları olmayan bir gelirin harcanmasını sağlayan
ve ekonomide istikrarı bozan bir niteliğe sahip değildir. Tam tersine kredi
kartları ile gelir arasında doğrudan bir ilişki mevcuttur. Bir bankanın müşterisine
kredi kartı tahsis etmesinin öncelikli koşulu kişinin kredilendirilebilir
bir servet stokuna sahip olmasıdır. Ancak yaşanan gerçeklikten de anlayabileceğimiz
gibi gerek bankaların kredi kartı tahsisinde gerekse de kredi
kartı sahiplerinin davranışlarında beklenen özen zaman zaman görülememektedir.
Bunun temel nedeni asimetrik bilgi ve ahlaki bozulma problemi
olduğu düşünülmektedir. Ancak rasyonel davranış dışında reflekslerle
hareket eden banka veya kredi kartı sahiplerinin uzun dönemde piyasadan
çekilmek zorunda kalacağı için uzun dönem etkiler konusunda olumsuz
olmamızı gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Ancak piyasaların
sürekli kısa dönemde kaldığı düşünülürse kredi kartı kullanımı ve tahsisi
konusunda rasyonel düzenlemeler piyasanın devamlılığı için şüphesiz ki
oldukça yararlı olacaktır. Bunun yanında bu düzenlemelerin kredi kartı kullanımını
engelleyecek boyuta çıkartılması veya kredi kartının enflasyonist
olduğu inancı ile oluşturulacak politikalar ise ekonominin ihtiyacına göre
oluşturulmuş modern bir finansal aracın etkinliğini kısıtlayacaktır.
Her şeyden önce kredi kartları, düzensiz kredi piyasalarının en rasyonel
alternatiflerinden biridir. Kredi kartı kullanımının yaygınlaşması, istikrarlı
talebin oluşmasını sağladığı gibi senet, tefecilik gibi düzensiz kredi
piyasalarına olan ihtiyacı da azaltmıştır. Türkiye’de özellikle 1980’li yılların
ikinci yarısından sonra gelişen taksitli nihai mal ve hizmet satışlarında, o
dönem finans piyasalarının yeterince gelişmemiş olması nedeni ile senet
kullanımı oldukça yaygındı. Senet ile taksitli satışlarda ödenmeme riskini
satıcı üstlenmekte, bu da maliyetlere yansımaktaydı. Kredi kartı kullanımının
yaygınlaşması gerek taksitli nihai mal ve hizmet satışlarında riskin banka
tarafından üstlenilmesine ve böylece maliyetlerin azalmasına gerekse
de üretim tedarik zincirinde kartlı ödeme sistemlerinin gelişmesi ise üretim
zincirinin aksamadan devam etmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca bir önceki
bölümde ele aldığımız gibi kartlı ödeme sistemleri üretimi artırmaktadır.
Dolayısıyla kredi kartının yarattığı talep, üretimden ve doğal olarak gelirden
bağımsız bir talep değildir. Bu söylediklerimizi şekil üzerinden de görmek
Kartlı Ödeme Sistemlerinin Enflasyon Üzerindeki Etkisi
41